عفونت چشم یک اصطلاح عمومی است که به بسیاری از بیماری های مختلف چشمی اشاره دارد. عفونت های چشمی می توانند توسط باکتری ها، ویروس ها، آلرژی ها یا دیگر روش های میکروبی ایجاد شوند. برخی از انواع رایج عفونت چشمی شامل چشم صورتی یا التهاب ملتحمه، بلفاریت و تراخم است. این عفونت ها می توانند به آسانی گسترش پیدا کنند و منجر به مشکلات بزرگتر از جمله موارد زیر شوند:
- تیره شدن بینایی
- آسیب به شبکیه، قرنیه یا عصب بینایی
- کوری
در ادامه این مطلب مجله پیام سلامت در مورد علل، نشانه ها، تشخیص و روش های درمان پزشکی و خانگی آن عفونت های چشمی صحبت می کنیم.
علل عفونت های چشمی
افرادی از لنزهای تماسی استفاده می کنند ممکن است به علت ایجاد باکتری، به عفونت چشم مبتلا شوند. اگر لنزها به درستی تمیز و ضد عفونی نشوند، باکتری ها قادر هستند که به سرعت بر روی آن ها تشکیل شوند. علل دیگر عفونت های چشم خفیف عبارتند از:
- ویروس ها
- باکتری ها
- قارچ ها
- آلرژی ها
- سایر عوامل تحریک کننده
علل شایع عفونت های جدی نیز عبارتند از:
- هیستوپلاسموزی چشم
- عفونت های منتقله از راه جنسی
- زونا و التهاب قرنیه
هیستوپلاسموز (قارچ هیستوپلاسما)
هیستوپلاسموز یک نوع عفونت قارچی ریوی است که می تواند به چشم ها سرایت کند. این بیماری در ایالات متحده بر روی تقریبا ۹۰٪ از افرادی که در جنوب شرقی این کشور زندگی می کنند تاثیر می گذارد.
بیماری های مقاربتی
عفونت های منتقله از راه جنسی (STI ها) مانند کلامیدیا، گونوره، یا تبخال می توانند باعث عفونت و آسیب دیدگی شوند. این عفونت می تواند از طریق مایعات بدن از دستگاه تناسلی به چشم برسد یا پس از دست زدن به ناحیه تناسلی آلوده و مالیدن دست ها به چشم، عامل ایجاد عفونت های چشمی شوند.
زونا
زونا یک عفونت مزمن است که در اثر فعال شدن مجدد آبله مرغان رخ داده و باعث ایجاد تورم می شود. پس از لمس زخم باز و سپس لمس کردن چشم، عفونت به چشم سرایت می کند. بیش از ۵۰٪ از افرادی که زونا دارند عفونت چشم را در اثر وجود این بیماری در بدن تجربه می کنند.
علل دیگر
علل دیگر عفونت های چشمی عبارتند از:
- بیماری لایم
- شپش خرچنگ
- درماتیت تماسی
- آلرژی
- سارکوئیدوز
- بیماری سل
- Acanthamoea
علائم همراه با عفونت های چشمی
متأسفانه لیست خاصی از علائم برای عفونت چشم وجود ندارد. این علائم بر اساس علت عفونت، قسمتی از چشم که آلوده شده، شدت و واکنش ایجاد شده در فرد متفاوت است. علائم التهاب ملتحمه، که به عنوان بیماری چشم صورتی نیز شناخته می شود عبارتند از:
- قرمزی
- خارش
- پوسته پوسته شدن پلک
- ترشح از پلک
برای موارد ویروسی التهاب، ترشح آبی یا مخاطی ایجاد شده و با التهاب باکتریایی، ترشحات ضخیم تر می شود و می تواند سبز، زرد یا سفید نیز باشد.
علائم معمول عفونت های باکتریایی و یا کراتیت، عبارتند از:
- درد
- خارش
- قرمزی
- ترشحات زرد
- تورم پلک
- چشمک زدن غیر ارادی و ثابت
علائم عمومی عفونت های چشمی نیز ممکن است شامل موراد زیر باشد:
- قرمزی
- تورم
- درد
- خارش
- احساس وجود شن و ماسه در چشم
- ترشح یا پوسته پوسته شدن اطراف چشم
اغلب افراد معمولا به عفونت خفیف چشم مبتلا می شوند. در این شرایط هیچ درد یا قرمزی ایجاد نمی شود. اما اگر این نوع عفونت تشخیص داده نشده و درمان نشود می تواند به شبکیه، عروق خونی یا عصب بینایی چشم آسیب برساند.
جلوگیری از عفونت های چشمی
مهمترین قدم برای جلوگیری از عفونت چشم، این است که همیشه دست های خود را بشویید. این کار می تواند هر باکتری مضر یا ویروسی که به طور روزانه با آنها در تماس هستید را از بین ببرد. اگر کسی در منزل به عفونت چشم مبتلا است باید از به اشتراک گذاشتن ملافه ها، حوله ها یا بالش ها با او اجتناب کنید. زیرا این اشیاء ممکن است با عفونت آلوده شوند.
بهتر است هرگز لوازم آرایشی مانند خط چشم، ریمل مژه و ابرو یا سایه چشم را با دیگران به صورت مشترک استفاده نکنید. زیرا این مواد می توانند به راحتی در معرض مواد عفونی قرار بگیرند. هنگامی که عفونت چشم در شما تشخیص داده شد، باید از هر گونه تماسی که ممکن است عفونت ایجاد کند مانند آرایش چشم دور باشید. تا زمانی که عفونت به طور کامل درمان نشده است باید از آرایش کردن اجتناب کنید. علاوه بر این، هنگام عفونت چشم، از شنا کردن در آب کلر دار خودداری کنید. کلر می تواند چشم را بیشتر تحریک کرده و داروها را بی اثر کند.
روش های تشخیص
تشخیص عفونت های چشمی می تواند بر اساس علت عفونت متفاوت باشد. اغلب برای عفونت های باکتریایی، جهت شناسایی باکتری ها و تجویز بهترین گزینه های درمانی از باکتری ها نمونه برداری می شود. اگر عفونت در سراسر چشم دیده شود از کشت ویروسی استفاده می شود. به منظور تشخیص عفونت قارچی یا عفونت مبتنی بر STI معمولی مانند کلامیدیا نیز ممکن است نمونه برداری انجام شود.
روش های درمان
درمان عفونت های چشمی با توجه به نوع و شدت عفونت متفاوت است. به طور معمول پزشکان برای عفونت های ویروسی دارو تجویز نمی کنند. مگر این که عفونت به وضعیت نگران کننده ای پیشرفت کرده باشد. عفونت های ویروسی با آنتی بیوتیک ها درمان نمی شوند. تنها برای عفونت های باکتریایی و برخی از عفونت های قارچی چشم، پزشک از پماد یا قطره آنتی بیوتیک چشم استفاده می کند.
عفونت های باکتریایی مانند بلفاریت (التهاب اطراف پلک) نیاز به آنتی بیوتیک موضعی و کورتیکواستروئید موضعی دارد. گاهی نیز نیاز به عمل جراحی می باشد. گل مژه به علت انسداد یکی یا بیشتر از یکی از غدد تولید کننده چربی در پلک ایجاد می شود. برای این مورد نیز اگر درمان هایی مانند آنتی بیوتیک ها و تزریق داروهای استروئید موثر نباشد چشم پزشک ممکن است طی عمل جراحی برآمدگی را برش داده و آن را تخلیه کند.
داروهای بدون نیاز به نسخه نیز در دسترس هستند و در درمان عفونت های ناشی از آلرژی بسیار موثر می باشند. آنتی هیستامین ها و قطره چسمی اشک مصنوعی کمک می کند تا هر گونه تحریک چشمی کاهش پیدا کند.
اثرات جانبی داروها
عوارض جانبی داروهایی نظیر استروئید و پماد آنتی بیوتیک و قرص شامل موارد زیر است:
- قرمزی
- سوزش
- خارش
- تهوع
- خستگی
درمان های بدون نیاز به نسخه پزشک معمولا عوارض جانبی کمتری دارند.
درمان های خانگی عفونت های چشمی
درمان های خانگی می توانند یک راه حل آسان، ارزان و موثر برای کاهش نشانه ها و درمان عفونت های ناخوشایندی چشمی باشند. این داروها بهترین راه برای عفونت های ناشی از آلرژی هستند، اما می توانند عفونت های ویروسی و باکتریایی را نیز درمان کنند.
اسید بوریک
اسید بوریک، یک اسید محلول در آب و ضعیف است. این ماده به طور طبیعی در بسیاری از میوه ها، سبزیجات و سایر گیاهان به عنوان یک عامل ضد قارچی، ضد عفونی کننده و ضد آلودگی عمل می کند. در حالی که اسید بوریک یک اسید است، اما بسیار ملایم است و عوارض جانبی کمی برای آن گزارش شده است. ممکن است با استفاده از آن سوزش جزئی رخ دهد.
در صورت حساسیت به اسید بوریک از آن استفاده نکنید. همچنین از آن بر روی زخم های باز نیز استفاده نکنید.
دانه کتان
دانه کتان دارای اسیدهای چرب امگا ۳ است که می توانند رادیکال های آزاد بدن را کاهش داده و سیستم ایمنی بدن را برای مبارزه با عفونت تحریک کند.
- نصف فنجان آب را بجوشانید و یک اونس دانه کتان را به آن اضافه کنید.
- اجازه دهید مخلوط به مدت حداقل ۱۵ تا ۲۰ دقیقه دم بکشد.
- آب اضافه آن را دور ریخته و دانه ها را روی دستمال تمیز و پنبه ای بریزید.
- این دستمال را به صورت مستقیم روی چشم قرار دهید.
- می توانید این روند را تا ۳ بار در روز یا تا زمانی که علائم از بین بروند، تکرار کنید.
دانه کتان برای کاهش التهاب و کاهش درد چشم مفید است. اگر باردار هستید، از این دارو استفاده نکنید. مطالعات کافی برای نشان دادن اثرات دانه کتان بر روی جنین وجود ندارد.
چای
چای کیسه ای می تواند برای تسکین چشم و کاهش قرمزی و تورم مفید باشد. به غیر از چای سیاه می توانید از انواع دیگری چای مانند سبز یا سفید نیز استفاده کنید.
- کیسه چای را داخل نصف فنجان آن جوش بگذارید.
- بعد از چند دقیقه آن را خارج کرده و اجازه دهید خنک شود.
- ۱۰ تا ۱۵ دقیقه این کیسه را روی چشم قرار دهید.
- تا ۳ بار در روز این روش را تکرار کنید تا علائم عفونت از بین برود.
برخی از افراد گزارش کرده اند که سوزش یا خارش ناخوشایندی را در ارتباط با استفاده از چای به عنوان یک درمان عفونت در چشم تجربه کرده اند. در صورتی که این اتفاق افتاد فورا این درمان را متوقف کنید.
بابونه
بابونه خواص آرام بخش دارد.
- ۲ قاشق چای خوری از آن را با ۳ فنجان آب بجوشانید.
- اجازه دهید خنک شود. سپس از آن ۳ الی ۴ بار در روز برای شستشوی چشم استفاده کنید.
این کار به کاهش قرمزی و تحریک مرتبط با عفونت چشم کمک می کند. مقداری سوزش، خارش و قرمزی با استفاده از این درمان گزارش شده است. اما این موارد خفیف بوده و مدت کوتاهی ادامه داشته است. اگر این عوارض جانبی طولانی یا خیلی ناراحت کننده بود از این درمان استفاده نکنید.
عسل
عسل دارای خواص ضد باکتری است و می تواند به کشتن باکتری های مضر در چشم کمک کند. برای استفاده از عسل جهت درمان عفونت های چشمی روش های مختلفی وجود دارد. یکی از این روش ها به شرح زیر می باشد:
- کمی عسل را با آب جوش مخلوط کنید.
- اجازه دهید تا خنک شود.
- با استفاده از دستمال مرطوب یا پنبه محلول را به چشم بمالید.
- این محلول را می توان به عنوان قطره چشم نیز استفاده کرد.
یاسمین
گل یاسمین مخلوط با آب جوشانده شده و آب مقطر باعث کاهش التهاب، قرمزی و سوزش ناشی از عفونت چشم می شود.
- شیشه ای تمیز را با آب جوش یا آب مقطر و ۸ تا ۱۰ عدد گل یاسمین پر کنید.
- در شیشه را بپوشانید و اجازه دهید یک شب بماند.
- صبح، ترکیب را به آرامی مخلوط کنید و به مدت ۳ روز یک تا سه بار در روز از آن روی چشم استفاده کنید.