عفونت کرمک رایج ترین نوع عفونت کرم های روده ای در ایالات متحده و یکی از شایع ترین عفونت ها در سراسر جهان است. کرمک ها نازک و سفید هستند و اندازه آن ها در حدود ۱/۴ تا ۱/۲ اینچ (در حدود ۵ تا ۱۳ میلی متر) می باشد.
این بیماری در زمان خواب شیوع پیدا می کند. در این زمان کرمک ماده، هزاران تخم را روی پوست اطراف مقعد می کارد. اکثر افراد آلوده به عفونت کرمک هیچ نشانه ای ندارند. اما برخی از افراد خارش مقعد و بی قراری خواب را تجربه می کنند.
عفونت کرمک اغلب در کودکان در سن مدرسه رخ می دهد و تخم های میکروسکوپی آن می توان به راحتی از کودکی به کودک دیگر منتقل شود. درمان این بیماری شامل داروهای خوراکی برای کشتن کرمک و شستن کامل ملحفه و لباس زیر است. در ادامه این مطلب مجله پیام سلامت در مورد علائم، علل، عوامل خطر، درمان و پیشگیری از عفونت کرمک صحبت خواهیم کرد.
علائم عفونت کرمک
نشانه های عفونت کرمک ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- خارش ناحیه مقعد و یا واژن
- بی خوابی، تحریک پذیری و بی قراری
- درد متناوب شکمی و تهوع
- گاهی نیز کرمک هیچ علامتی ایجاد نمی کند.
اگر خارش مقعد به ویژه در شب شدید بود، باید حتما به پزشک مراجعه کنید.
علت ایجاد کرمک
بلعیدن تصادفی یا تنفس تخم کرمک می تواند باعث ایجاد این نوع عفونت در بدن شود. تخم های میکروسکوپی این موجود می توانند از طریق مواد غذایی، نوشیدنی ها و دست های آلوده به آن، وارد بدن شوند. زمانی که تخم این موجود بلعیده می شود، در عرض چند هفته، تخم در روده به کرمک بالغ تبدیل می شود. اگر کرمک ماده باشد، بعد از رسیدن به بلوغ، به طرف مقعد حرکت کرده و تخم های خود را اطراف مقعد می کارد.
این فرایند موجب ایجاد خارش می شود و وقتی فرد منطقه آلوده را می خاراند، با ایجاد خراش، تخم ها به انگشتان و زیر ناخن ها راه پیدا می کنند. این تخم ها که حال دیگر روی دست هستند می توانند به سادگی به سطوح مختلفی مانند اسباب بازی، ملحفه و یا صندلی توالت منتقل شوند. تخم این موجود همچنین می تواند از انگشتان آلوده به مواد غذایی، مایعات، لباس و یا افراد دیگر منتقل شود. تخم کرمک می تواند دو تا سه هفته بر روی سطوح زنده بماند.
عوامل خطر ابتلا به عفونت کرمک
عوامل خطر عفونت کرمک عبارتند از:
- سن کم: عفونت کرمک بیشتر در کودکان و افراد زیر ۱۸ سال ایجاد می شود. تخم میکروسکوپی آن می تواند به راحتی بین اعضای خانواده، مربیان و معلمان، یا کودکان مدرسه گسترش یابد.
- زندگی در فضاهای شلوغ: افرادی که در مکان های شلوغ زندگی می کنند در معرض خطر ابتلا به عفونت کرمک هستند.
عوارض ناشی از این عفونت
عفونت کرمک معمولا مشکلات جدی ایجاد نمی کند. در موارد نادر، هجوم سنگین این کرم ها می توانند عفونت اندام تناسلی را در زنان به وجود آورند. انگل عامل این بیماری می تواند از ناحیه مقعد تا مهبل (واژن) و از آن جا به رحم، لوله های فالوپ و اطراف ارگان های لگنی سفر کند. با این سفر، مشکلاتی از قبیل التهاب واژن (واژینیت) و التهاب پوشش داخلی رحم (اندومتر رحم) ایجاد می شود.
تست و تشخیص بیماری
برای تشخیص این بیماری و وجود و حضور تخم های کرم، آزمایشی وجود دارد که با استفاده از یک نوار انجام می شود. پزشک از شما می خواهد که پس از تهیه این نوار از داروخانه، صبح ها که از خواب بیدار می شوید، بدون این که دستشویی بروید یا لباس زیرتان را عوض کنید، نورا برچسبی را در ناحیه مقعد بچسبانید. بعد از چسبیدن تخم ها به نوار، آن را برداشته و برای بررسی به آزمایشگاه ببرید.
برای اطمینان بیشتر این آزمایش باید ۳ روز دیگر مجددا انجام شود. پزشک نوارها را زیر میکروسکوپ بررسی کرده و به این ترتیب وجود تخم کرمک را تشخیص می دهد.
درمان عفونت کرمک
برای درمان عفونت کرمک، پزشک شما ممکن است برای کل اعضای خانواده، جهت جلوگیری از گسترش عفونت، داروی ضد انگل پیرانتل پاموآت را توصیه کند.
رایج ترین نسخه های داروهای ضد انگل برای کرمک عبارتند از:
- مبندازول
- آلبندازول
ممکن است عوارض جانبی گوارشی خفیف در طول دوره درمان را تجربه کنید. برای درمان و رهایی کامل از کرمک، اغلب نیاز به حداقل دو دوز دارو دارید.
پیشگیری از عفونت کرمک
تخم کرمک می تواند به سطوح مختلف، از جمله اسباب بازی ها، ملافه و صندلی توالت بچسبد و به مدت دو هفته زنده بماند. بنابراین علاوه بر تمیز کردن منظم سطوح، برای کمک به جلوگیری از گسترش تخم کرمک یا برای جلوگیری از عفونت مجدد، اقدامات زیر را انجام دهید:
- شستن مقعد در صبح: از آن جا که کرمک شب ها تخم خود را در ناحیه مقعد می گذارد، صبح ها بعد از بیدار شدن از خواب مقعد خود را بشویید.
- تغییر روزانه لباس زیر و لباس خواب: این کار به از بین رفتن تخم های کرمک کمک می کند.
- شستن در آب گرم: شستن ملحفه، لباس خواب، لباس زیر، کیسه حمام و حوله در آب داغ به کشتن تخم کرمک کمک می کند. ضمن این که خشک کردن آن ها در حرارت بالا یا زیر نور خورشید می تواند تخم ها را نابود کند.
- جلوگیری از خاراندن: از خاراندن ناحیه مقعد اجتناب کنید. کوتاه کردن ناخن های کودکان نیز باعث می شود فضای کمتری برای پنهان شدن در اختیار تخم ها قرار بگیرد.
- شستن دست ها: برای کاهش خطر ابتلا یا گسترش عفونت، دست های خود را به طور کامل پس از اجابت مزاج و یا تغییر پوشک نوزاد و قبل از غذا خوردن بشویید.