سرطان ریه شایعترین علت مرگ ناشی از سرطان، نه تنها در ایالات متحده، بلکه در سراسر جهان است. سرطان ریه مسئول حدود ۱۶۰،۰۰۰ مرگ سالانه در ایالات متحده می باشد. این نوع سرطان یکی از قابل پیشگیری ترین سرطان های موثر بر روی انسان مدرن است.
دو نوع عمده از این سرطان وجود دارد:
- سرطان سلول غیر کوچک ریه
- سرطان سلول کوچک ریه
سرطان سلول غیر کوچک ریه شایع تر است، و به طور کلی آهسته تر رشد و گسترش پیدا می کند. سه نوع اصلی از سرطان ریه سلول غیر کوچک وجود دارد که بر اساس نام سلولی که در آن سرطان ایجاد شده است، به شرح زیر نام گذاری شده اند:
- کارسینوم سلول فلس دار
- آدنوکارسینوم
- کارسینوم ریه سلول بزرگ
سرطان سلول کوچک همان قدر که سریع تر رشد می کند، احتمال گسترش آن به ارگان های دیگر نیز وجود دارد.
علائم و نشانه های سرطان ریه
- سرفه مزمن که با گذشت زمان بدتر می شود
- درد ثابت قفسه سینه
- سرفه خونی
- تنگی نفس، خس خس سینه یا خشونت صدا
- ذات الریه یا برونشیت های مکرر
- تورم در گردن و صورت
- از دست دادن اشتها یا کاهش وزن
علت ایجاد این نوع سرطان چیست؟
قرار گرفتن در معرض مواد سرطان زا موجب آسیب به DNA در سلول های بدن و در نتیجه سرطان می شود. اما علت عمده ابتلا به سرطان ریه سیگار کشیدن است. دیگر عوامل مؤثر عبارتند از:
- قرار گرفتن در محیطی که دود سیگار در آن پخش می شود
- مواجهه شغلی با مواد سرطان زا
- رژیم غذایی
چه کسانی در معرض خطر هستند؟
دود تنباکو بزرگترین عامل سرطان زا است که مسئول ۸۵٪ از سرطان های ریوی در ایالات متحده می باشد. خطر این عامل با میزان و مدت استفاده از آن در اتباط است. یعنی کسانی که به میزان زیاد و مدت طولانی در معرض این مواد قرار دارند احتمال ابتلای آن ها بیشتر است. افراد غیر سیگاری که در معرض دود دسته دوم سیگار قرار دارند نیز ممکن است به سرطان ریه دچار شوند. اشکال دیگر استفاده از دخانیات مانند پیپ و قلیان نیز با سرطان ریوی در ارتباط می باشند. دیگر عوامل خطر عبارتند از:
- سابقه خانوادگی
- قرار گرفتن در معرض مواد خاصی مانند آرسنیک، آزبست، اتر، کروم، سیلیس، کادمیوم، نیکل و رادون
- قرار گرفتن در معرض بیش از حد اشعه (در زمان جنگ، در محیط های صنعتی و یا استفاده از پرتو درمانی برای قفسه سینه)
- بیماری های ریوی، از جمله بیماری انسدادی مزمن ریوی (COPD)
- رژیم غذایی نامناسب ( رژیم های غذایی حاوی میزان زیاد از میوه ها و سبزیجات ممکن است خطر را کاهش دهد)
روش تشخیص سرطان ریه
رادیوگرافی قفسه سینه و تست های دیگر زیر برای تشخیص این بیماری استفاده می شود.
- سیتولوژی خلط به معنی بررسی میکروسکوپی سلول های به دست آمده از یک نمونه خلط از ریه ها که از سرفه عمیق به دست آمده است.
- توموگرافی کامپیوتری (CT) اسکن. تحقیقات نشان می دهد این اسکن ممکن است مرگ و میر ناشی از سرطان ریه را تا ۲۰ درصد کاهش دهد.
- بیوپسی یا نمونه برداری کوچک از بافت ریه برای بررسی زیر میکروسکوپ توسط یک آسیب شناس. این نمونه برداری می تواند ابتلا به سرطان را تایید کند.
اگر سرطان ریه طبق آزمایشات بالا تشخیص داده شود، برای یافتن این موضوع که آیا سرطان به ارگان های دیگر به ویژه مغز و استخوان ها سرایت کرده است یا خیر، از آزمایشات زیر استفاده می شود:
- سی تی اسکن
- تصویربرداری رزونانس مغناطیسی (MRI)
- اسکن رادیونوکلئید
- توموگرافی تابش پوزیترون (PET)
- اسکن استخوان
درمان سرطان ریه
اولین گام در درمان، پیشگیری از مصرف دخانیات و یا جویدن توتون و تنباکو است. رژیم غذای مناسب نیز در پیشگیری از این بیماری نقش دارد. اما درمان سرطان ریه، بستگی به نوع سلول، مرحله بیماری، امکان از بین بردن تومور و توانایی بیمار برای زنده ماندن پس از عمل جراحی دارد.
درمان های دارویی
- شیمی درمانی می تواند رشد سرطان را کنترل و علائم را از بین ببرد.
- درمان فتودینامیک شامل تزریق یک ماده شیمیایی به جریان خون است که توسط سلول های سراسر بدن، از جمله سلول های سرطانی جذب می شود. پس از جذب این ماده، یک نور لیزر فعال شیمیایی، سلول های سرطانی را می کشد. درمان فتودینامیک ممکن است برای کنترل خونریزی، رفع مشکلات تنفسی و یا برای درمان تومورهای بسیار کوچک استفاده شود.
جراحی
جراحی تنها درمان سرطان سلول غیر کوچک ریه است. در این عمل بخش کوچکی از ریه به نام لوبکتومی برداشته می شود. در بیمارانی که شرایط این گونه درمان را ندارند جداسازی قسمت کوچکتری از ریه برش گوه‌ای انجام می‌شود. در موادر نادر هم کل ریه، پنومونکتومی، برداشته می شود.
پزشک ممکن است پرتو درمانی را قبل از عمل جراحی برای تومور های کوچک، یا بعد از عمل جراحی برای از بین بردن سلول های سرطانی باقی مانده تجویز کند. علاوه بر این ممکن است از پرتودرمانی به جای استفاده از عمل جراحی، و یا از بین بردن علائم، مانند تنگی نفس استفاده شود.
رژیم غذایی
راهنمایی های تغذیه ای که در ادامه معرفی می کنیم، به کاهش علائم بیماری شما کمک می کنند:
- سعی کنید آلرژن های غذایی مشکوک را از خود دور کنید. برای شناسایی این عوامل مشکوک، تست آلرژی های غذایی لازم است.
- خوردن غذاهای غنی از ویتامین های B و آهن، مانند غلات کامل، سبزیجات تیره مانند اسفناج و کلم پیچ و سبزیجات دریایی برای شما مفید است.
- خوردن غذاهای غنی از آنتی اکسیدان مانند زغال اخته، گیلاس، گوجه فرنگی، کدو و فلفل را توصیه می کنیم. طبق تحقیقات، غلظت پایین ویتامین های A، C و E در بدن با ایجاد سرطان ریه در ارتباط است.
- از مصرف غذاهای تصفیه شده، مانند نان سفید، پاستا و شکر اجتناب کنید.
- شما باید منابع پروتئینی با کیفیت مانند گوشت ارگانیک، تخم مرغ، آب پنیر و پروتئین های گیاهی را به بخشی از برنامه غذایی خود تبدیل کنید. این پروتئین ها به تشکیل عضله کمک می کند. یکی از عوارض احتمالی سرطان ریه از بین رفتن بافت و توده عضلانی است که به این شیوه جبران خواهد شد.
- از روغن های سالم پخت و پز مانند روغن نارگیل استفاده کنید. از روغن های پخت و پز که تحمل درجه حرارت زیاد را دارند استفاده نکنید. زیرا این روغن ها می توانند مواد سرطان زا ایجاد کنند.
- اسیدهای چرب ترانس که در غذاهای آماده و سرخ شدنی وجود دارد را حذف یا کاهش دهید.
- از مصرف کافئین و سایر محرک ها مانند الکل و تنباکو اجتناب کنید.
- ورزش سبک را با مشورت پزشک در برنامه روزانه خود بگنجانید.
جبران کمبودهای تغذیه با مکمل های زیر می تواند برای جلوگیری و درمان موثر باشد:
- مصرف روزانه مکمل پروبیوتیک که حاوی باکتری های لاکتوباسیلوس اسیدوفیلوس هستند برای سلامت دستگاه گوارش و سیستم ایمنی بدن مفید می باشند. دقت کنید که برخی از غذاهای پروبیوتیکی حتما باید داخل یخچال نگهداری شوند. علاوه بر این، این مکمل ها برای افرادی که سیستم ایمنی بدنشان به شدت ضعیف است، مناسب نیست.
- اسیدهای چرب امگا ۳ که در روغن ماهی یافت می شود، برای کمک به کاهش التهاب و افزایش ایمنی مفید است. روزانه ۱ تا ۲ کپسول و یا ۱ قاشق غذاخوری روغن ماهی را ۱ تا ۲ بار در روز مصرف کنید. روغن ماهی ممکن است خونریزی را در افراد حساس، مانند کسانی که داروهای رقیق کننده خون مانند آسپیرین مصرف می کنند، افزایش دهد.
- مصرف ۲ تا ۶ میلی گرم ملاتونین در زمان خواب، برای حمایت از سیستم ایمنی بدن و خواب راحت خوب است. دوزهای بالاتر ممکن است در جلوگیری از ابتلا به سرطان ریه مفید باشد. در این مورد حتما با پزشک مشورت کنید. ملاتونین می تواند با بسیاری از داروها، از جمله آرام بخش ها، داروهای ضد افسردگی و داروهای جلوگیری از بارداری تداخل داشته باشد.
داروهای گیاهی
گیاهان ممکن است بخش مهمی از استراتژی یکپارچه جلوگیری از سرطان باشند. اما باید توسط پزشک متخصص تجویز شوند. داروی گیاهی که برای درمان سرطان ریه مفید است به شرح زیر می باشد:
- گیاه دارواش (iscador): مطالعات نشان می دهد مصرف iscador در ترکیب با شیمی درمانی، می تواند عوارض جانبی شیمی درمانی را کاهش دهد.
طب سوزنی
در حالی که طب سوزنی به عنوان یک درمان برای سرطان محسوب نمی شود، اما شواهد نشان می دهد که این طب می تواند نتایج با ارزشی در کاهش علائم به ویژه تهوع و استفراغ، که اغلب همراه شیمی درمانی است، داشته باشد. مطالعات نشان می دهد که طب سوزنی ممکن است به کاهش درد و تنگی نفس کمک کند. طب فشاری (فشار دادن به جای سوزن زدن، بر روی جای سوزن در طب سوزنی) نیز در کنترل تنفس مفید است.