اگر چه بارداری یک بیماری نیست اما تغییراتی که در بدن رخ می دهد گاهی اوقات می تواند شرایط موجود را بدتر و یا حتی باعث بیماری جدید شود. گاهی اوقات این شرایط کوتاه مدت هستند و پس از زایمان برطرف می شوند. اما گاهی نیز شرایطی که در دوران بارداری شروع شده ممکن است تا پایان عمر با مادر همراه باشد. التهاب مفاصل در بارداری که معمولا به نام آرتریت بارداری نیز شناخته می شود، مشکلی است که ممکن است برای برخی از زنان در این دوران ایجاد شود.

آرتریت بارداری چیست؟

آرتریت بارداری یا همان التهاب مفاصل در بارداری اختصاصا مخصوص بارداری نیست. این عارضه یا در دوران بارداری شروع می شود و یا از قبل از آن وجود داشته و در این دوران تشدید می شود. آرتریت بارداری یک اصطلاح پزشکی است که به طور کلی برای  التهاب مفاصل به کار برده می شود. آرتریت بارداری به دلایل مختلفی مانند افزایش وزن در دوران بارداری، اثر هورمون های بارداری و حتی آسیب ایجاد شده در اختلالات حرکتی در اواخر بارداری ایجاد می شود.

علل آرتریت بارداری

این مهم است که توجه داشته باشید که حاملگی التهاب مفاصل ایجاد نمی کند. در عوض انواع خاصی از التهاب مفاصل ممکن است در بارداری به وجود آمده و یا بدتر شود. دو نوع از رایج ترین التهابات مفصل عبارتند از:

  • استئوآرتریت (آرتروز)
  • آرتریت روماتوئید

بارداری و آرتروز

آرتروز رایج ترین نوع آرتریت است، اما اغلب در افراد مسن دیده می شود. این عارضه در اوایل عمر شروع شده و به تدریج در چند دهه بدتر می شود. آرتروز یک بیماری التهابی مفصل نیست اما هنگامی رخ می دهد که غضروف مستهلک شود. این استهلاک معمولا به علت ساییدگی و پارگی رخ می دهد. بعید است در دوران بارداری آرتروز شروع شود اما ممکن است در صورت ابتلا به آن قبل از بارداری، در این دوران ظاهر شود.

افزایش وزن، که بخشی طبیعی از حاملگی است، فشار بر روی مفاصل را افزایش می دهد. در استئوآرتریت یا همان آرتروز، معمولا مفاصل بزرگ تحت تاثیر قرار می گیرند. بنابراین زنان باردار ممکن است درد مفاصل را در نقاطی مانند ران، زانو و مچ پا به علت فشار مداوم تجربه کنند. با این حال، حتی زمانی که مفاصل فشار حاد را تجربه می کنند، این لزوما به آرتروز منتهی نمی شود.

بارداری و آرتریت روماتوئید

آرتریت روماتوئید یک بیماری خود ایمنی است که در آن سیستم ایمنی بدن به پوشش مفاصل حمله کرده، در نتیجه باعث التهاب مفاصل می شود. این امر منجر به تحت تاثیر قرار گرفتن مفاصل کوچک تر مانند انگشتان دست می شود. بسیاری از زنان مبتلا به آرتریت روماتوئید در زمان بارداری احساس می کنند بهتر شده اند. به نظر می رسد که بارداری باعث تغییر در سیستم ایمنی بدن آن ها شده در نتیجه التهاب و  علائم آن ها کاهش پیدا می کند.

با این حال، بهبودی آرتریت روماتوئید دائمی نیست و علائم پس از زایمان مجددا ظهور می کند. گاهی اوقات حتی می تواند بدتر از قبل از بارداری شود. همه زنان مبتلا به آرتریت روماتوئید این بهبود را تجربه نمی کنند. برخی ممکن است احساس کنند که التهاب همچنان ادامه دارد و یا حتی در دوران بارداری بدتر شده اند. این تشدید ممکن است به طور مستقیم به حالت بارداری و یا به دلیل قطع داروهای ضد التهابی که برای استفاده در دوران بارداری مناسب نیستند، ارتباط داشته باشد.

بارداری و التهاب مفاصل پس از حادثه

التهاب پس از سانحه، التهاب مفاصل به دلیل مصدومیت است. این عارضه یک شرایط خاص است و ممکن است برای همه پیش نیاید. با این حال، زنان باردار مستعد ابتلا به حوادث هستند. این اتفاقات و حوادث می تواند با کاهش تحرک به دلیل افزایش وزن در بارداری، تغییر در مرکز ثقل و سرگیجه که ممکن است با کم خونی و فشار خون پایین در بارداری بوجود آیند،اتفاق بیفتد. التهاب مفاصل پس از سانحه می تواند به آرتروز منجر شود.

علائم التهاب مفاصل یا آرتریت بارداری و روش های درمان آن
علائم التهاب مفاصل یا آرتریت بارداری و روش های درمان آن

علائم و نشانه های آرتریت بارداری

آرتریت بارداری با درد مفاصل، تورم، قرمزی بر روی مفصل آسیب دیده و سفتی همراه است. با این حال، همه این نشانه ها ممکن است وجود نداشته باشد و بسته به نوع آرتریت و شدت آن می توانند متفاوت باشند.

درد و تورم در آرتریت بارداری

درد مفاصل شایع ترین علامت این نوع آرتریت است. این مهم است که توجه داشته باشید که آرتریت به التهاب مفاصل اشاره دارد، در حالی که اصطلاح آرترالژی به درد مفاصل گفته می شود. درد معمولا با فشار مانند زمانی که راه می روید و یا برای مدت طولانی می ایستید، بدتر می شود. سایر علائم التهاب مثل قرمزی و تورم ممکن است به خصوص با آرتریت روماتوئید و آرتریت پس از سانحه وجود داشته باشد. قرمزی در استئوآرتریت معمولا آشکار نیست.

خشکی و سفتی مفاصل در آرتریت بارداری

کارکرد مفاصل به درجات مختلف التهاب مفاصل بستگی دارد. در نوع شدید آرتریت بادراری سفتی و خشکی مفصل اتفاق افتاده و ممکن است دامنه حرکت مفصل محدود شود. گاهی خشکی وجود ندارد اما با حرکت مفصل صدای کلیک از داخل آن شنیده می شود.

با آرتریت روماتوئید، سختی معمولا در مفاصل دست ایجاد می شود. این در حالی است که خشکی صبحگاهی مشخصه آرتریت روماتوئید است و معمولا با حرکت کردن آزاد می شود. در استئوآرتریت مفاصل (آرتروز مفاصل)، معمولا مفاصل بزرگ مانند ران و زانو تحت تاثیر قرار می گیرند. خشکی و سفتی مفاصل با حرکت بدتر می شود به خصوص اگر فرد از لحاظ جسمس ضعیف بوده و نتواند به درستی راه برود.

درمان آرتریت بارداری

دارو باید با احتیاط در دوران بارداری تجویز شود. با این حال، بسیاری از داروهایی که استفاده می شود رشد جنین را تهدید نمی کنند. مهم این است که در زمان ابتلا به آرتریت بارداری بدون نسخه و معاینه پزشک دارو مصرف نکنید. ممکن است دارو یی که برای درمان آرتریت در حالت غیر باردار استفاده می شود، برای بارداری مناسب نبوده و باید مصرف آن را فورا قطع کنید.

این مهم است که توجه داشته باشید که داروهای موضعی مانند پماد و مرهم ها نیز می توانند برای بارداری شما خطرناک باشند. در واقع هنوز برای پزشکان ثابت نشده است که مصرف آن ها در دوران بارداری بی ضرر است. به جای دارو می توانید از روش های زیر استفاده کنید:

  • سرما درمانی یا گرما درمانی
  • استراحت
  • استفاده از مفصل بند های طبی

درمان آرتروز

گزینه های درمانی برای آرتروز در دوران بارداری موجه نیستند به همین خاطر معمولا این بیماری در مراحل بعدی زندگی شدید می شود. بنابراین اگر در دوره کوتاه تا پایان حاملگی بدون درمان بماند، مشکلی ایجاد نمی کند. در واقع درمان استئوپروز با بالا رفتن سن آغاز می شود و معمولا برای زنان باردار دارو و درمانی به غیر از مواردی که در بالا ذکر کردیم تجویز نمی شود.

درمان آرتریت روماتوئید

وضعیت برای آرتریت روماتوئید به طور قابل توجهی، متفاوت است. کورتیکواستروئیدها یک داروی معمول مورد استفاده در آرتریت روماتوئید است و ممکن است برای  سه ماهه دوم و سوم بارداری تجویز شود. با این حال، قبل از مصرف این دارو با پزشک مشورت کنید.