آرتروز (OA) شکلی از درد دژنراتیو مفاصل ناشی از ساییدگی و پارگی آن است. با افزایش سن، غضروف که زیر ساز مفاصل است شروع به ساییدگی می کند. با از بین رفتن این عضروف، استخوان ها به هم می رسند. به طوری که بر روی هم سایش دارند. مالش استخوان بر روی استخوان، منجر به التهاب مفاصل می شود. پیشنهاد می شود که اگر از علائم اولیه استئو آرتریت که در ادامه این مطلب مجله پیام سلامت به آن اشاره می کنیم رنج می برید، حتما به متخصص مراجعه کنید.
شایع ترین مفاصلی که به استئو آرتریت مبتلا می شوند عبارتند از:
- بازوها
- پاها
- انگشتان
- مچ دست
- زانو
- مچ پا
- لگن
علائم اولیه استئو آرتریت
درد و حساسیت
یکی از علائم اولیه استئو آرتریت احساس درد کمر، گردن، زانوها و لگن می باشد. درد اولیه آرتریت را می توان به دو روش مختلف طبقه بندی کرد:
- درد
- حساسیت
در هنگام حرکت مفصل مبتلا به یک شیوه خاص، مانند هنگام باز کردن در مربا با انگشتان دست، این درد تشدید می شود. حساسیت به لمس نیز دردی است که در زمان لمس کردن مفاصل و ایجاد فشار بر روی آن ها احساس می شود. حساسیت به لمس می تواند موجب تورم قابل مشاهده در مفصل شود. اما این نشانه معمولا در مراحل پیشرفته آرتروز شایع است. علائم اولیه استئو آرتریت می تواند یک یا هر دو نوع درد را شامل شود.
سفتی مفاصل
همراه با درد، سفتی مفاصل نیر رخ می دهد. حتما شما هم بعد از بیدار شدن از خواب خشکی مفاصل را تجربه کرده اید. اما منظور ما از سفتی مفاصل این نوع خشکی نیست. خشکی مفاصل در صبح یا پس از نشستن های طولانی مدت پشت میز طبیعی است. اما خشکی دائمی مفاصل به گونه ای که بیدار شدن از خواب برایتان سخت باشد می تواند یکی از علائم اولیه استئو آرتریت باشد. افراد مبتلا به آتروز معمولا بعد از انجام چند حرکت نرمشی ملایم احساس بهتری پیدا می کنند.
ایجاد حس های غیر طبیعی در مفاصل
غضروف به مانند یک کمک فنر کمک می کند که مفاصل بتوانند حرکت کنند. بنابراین زمانی که غضروف ساییده می شود و استخوان به استخوان برخورد پیدا می کند، حس های غیر طبیعی در مفاصل ایجاد می شود. احساس وجود یک چیز تیز در مفاصل در بیماران OA رایج است. این حس مظهر مالش استخوان ها به هم است. شنیدن صدای کلیک و یا صدای تق تق از مفصل در زمان حرکت نیز از دیگر علائم هشدار دهنده است.
کاهش انعطاف پذیری
افراد در مراحل اولیه آرتروز متوجه خواهند شد که منطقه آسیب دیده بدنشان را نمی توانند به آسانی حرکت بدهند. خشکی مفاصل و درد می تواند موجب کاهش انعطاف پذیری شود. به همین دلیل نیز دامنه حرکت برخی از مفاصل کمتر می شود. به عنوان مثال، فرد در خم و باز کردن زانو با سختی مواجه شده و زاویه تا کردن زانو کمتر شود. اگر ورم مفاصل نیز وجود داشته باشد، خم کردن زانو به مانند قبل امکان پذیر نیست. کاهش انعطاف پذیری معمولا یک فرایند بسیار تدریجی است.
زمان
درد، حساسیت به لمس و سفتی مفاصل به مرور زمان بدتر شده و با پیشرفت بیماری محدود خاص این علائم نیز گسترده تر می شود. به این ترتیب فرد مبتلا ممکن است احساس کند بعد از انجام یک بازی ساده، بدون زمین خوردن احساس درد در لگن داشته و یا بیدار شدن از خواب هر روز بدتر می شود. این فرایند تا جایی پیش می رود که حتی ممکن است درد مفاصل را در زمان استراحت نیز احساس کنید.
در مراحل اولیه آرتروز، غضروف بین مفاصل فرسوده و پاره شده، و التهاب رخ می دهد. ایجاد التهاب و تورم در غضروف، منجر به درد و سوزش می شود. فرآیند سایش و پارگی، آب در مفصل را نیز کاهش داده و باعث می شود که غضروف سفت و سخت شود. سفت شدن محل اتصال غضروف باعث می شود حرکت دادن مفصل به طرفین مشکل تر شود. ساییدگی غضروف یک فرایند آهسته است. به همین دلیل ممکن است فرد مستعد، سال ها قبل از ابتلا به بیماری از علائم اولیه استئو آرتریت رنج ببرد.
مدیریت و راهکارها
شما می توانید به کمک پزشک، برنامه درمانی را تهیه کرده که در آن با کمک راهکارهای زیر، درد آرتروز را کاهش دهید:
- استفاده از داروهای مسکن
- استفاده از ابزارهای ارتودنسی برای حمایت از مفاصل
- انجام حرکات ورزشی خاص
- اتخاذ رژیم غذایی مناسب
- ورزش منظم