علائم مصرف بیش از حد ویتامین در بارداری

در طول دوران بارداری، مصرف مواد مغذی مناسب برای رشد و نمو جنین اهمیت زیادی دارد. به همین دلیل است که به برخی از زنان باردار مصرف یک مولتی ویتامین علاوه بر سایر مکمل های مورد نیاز بارداری، توصیه می شود. با این حال، مصرف بیش از حد ویتامین در بارداری نیز می تواند به همان اندازه کمبود ویتامین مضر باشد. در ادامه این مطلب مجله پیام سلامت در مورد علائم مصرف بیش از حد ویتامین در بارداری و دوز مناسب و توصیه شده هر ویتامین در این دوران صحبت خواهیم کرد.

اوردوز ویتامین یا مصرف بیش از حد ویتامین در بارداری زمانی ایجاد می شود که زنان باردار بیش از مقدار توصیه شده روزانه، ویتامین مصرف می کنند. این معمولا زمانی رخ می دهد که فرد یا از یک مولتی ویتامین بیش از حد استفاده می کند یا چند مولتی ویتامین را به صورت همزمان استفاده می کند.

این موضوع کاملا ثابت شده است که ازدیاد بیش از حد ویتامین ها برای بدن مضر است. در بین تمام ویتامین ها و مواد معدنی، مقدار زیاد، کلسیم و آهن، خطرات بیشتری برای بدن دارند. گرچه استفاده از ویتامین در دوران بارداری اهمیت زیادی دارد، اما برای در امان ماندن از عوارض مصرف بیش از حد ویتامین در بارداری، همیشه قبل از مصرف هر مولتی ویتامینی با پزشک مشورت کنید.

علائم مصرف بیش از حد ویتامین در بارداری

علائم مصرف بیش از حد ویتامین در بارداری بسیار شبیه به علائم بارداری است که بخش طبیعی از این دوران محسوب می شود. بنابراین در صورتی که تغییراتی در علائم بارداری خود مشاهده کردید و مشکوک به اور دوز ویتامین بودید، حتما با پزشک مشورت کنید. زیرا این تغییرات ممکن است به دلیل مصرف بیش از حد ویتامین ایجاد شده باشند.

علائم مصرف بیش از حد ویتامین در بارداری به شرح زیر است. اما محدود به موارد زیر نیست:

  • ابری شدن ادرار
  • تکرر ادرار
  • یبوست
  • اسهال
  • کاهش اشتها
  • حالت تهوع
  • دل درد
  • ضعف عضلانی
  • درد ماهیچه، مفصل و یا استخوان
  • نارنجی یا زرد شدن پوست
  • حساسیت به نور خورشید
  • خارش یا بثورات پوستی
  • سردرد
  • خستگی
  • تغییرات ذهنی یا خلق و خوی
  • ضربان قلب سریع یا نامنظم
  • سوزش چشم یا حساسیت به نور
  • ترک خوردگی لب ها

اگر تصور می کنید که در اثر مصرف مولتی ویتامین این عوارض در شما تشدید شده است، بلافاصله با پزشک مشورت کنید.

میزان توصیه شده روزانه (RDA) برای مصرف ویتامین های مختلف در بارداری

زنان باردار زنان شیرده حد بالا (UL)
سن (سال) ۱۹ تا۵۰ ۱۹ تا ۵۰
فولات (میکروگرم) ۶۰۰ ۵۰۰ ۱۰۰۰
نیاسین (میلی گرم NE *) ۱۸ ۱۷ ۳۵
ریبوفلاوین (میلی گرم) ۱٫۴ ۱٫۶ ND
تیامین (میلی گرم) ۱٫۴ ۱٫۴ ND
ویتامین A (میکروگرم) ۷۷۰ ۱۳۰۰ ۳۰۰۰
ویتامین B6 (میلی گرم) ۱٫۹ ۲ ۱۰۰
ویتامین B12 (میکروگرم) ۲٫۶ ۲٫۸ ND
ویتامین C (میلی گرم) ۸۵ ۱۲۰ ۲۰۰۰
ویتامین D (واحد بین المللی IU) † ۶۰۰ ۶۰۰ ۴۰۰۰
ویتامین E (میلی گرم) ۱۵ ۱۹ ۱۰۰۰
ویتامین K (میکروگرم) ۹۰ ۹۰ ND

چند نکته مهم:

  • مقدار مجاز توصیه شده روزانه (RDA): دوز توصیه شده در جدول بالا برای ۹۷ الی ۹۸ درصد از افراد سالم کاربرد دارد.
  • سطح مصرف بالا قابل تحمل (UL): بیشترین میزان از ویتامین است که می تواند روزانه بدون خطر عوارض منفی مصرف شود.
  • مصرف کافی (AI): هنگامی که داده ها در دسترس برای تعیین RDA ناکافی باشد و برآوردها از طریق مشاهدات تعریف می شوند، از این اصطلاح استفاده می شود.
  • مسمومیت با ویتامین: زمانی رخ می دهد که بیش از حد از ویتامین های A، B6، C، D، یا نیاسین استفاده شود.

توجه:

  • اصطلاح NE نیاسین به معنی ۱ میلی گرم نیاسین یا ۶۰ میلی گرم تریپتوفان در رژیم غذایی است.
  • اصطلاح † ۲۰۰ IU (واحد بین المللی) ویتامین D معادل ۵ میکروگرم کوله کلسیفرول می باشد.
  • اصطلاح ND زمانی استفاده می شود که با توجه به فقدان اطلاعات، مصرف غذاهای حاوی آن باید محدود شود.

همان طور که ذکر شد، بیشترین ویتامین هایی که مسمومیت ایجاد می کنند  ویتامین های A، B6، C، D، یا نیاسین هستند. در زیر به عوارض مصرف بیش از حد ویتامین A و ویتامین D در بارداری اشاره می کنیم.

مسمومیت با ویتامین A

از این ویتامین باید به دقت به خصوص در سه ماهه اول بارداری استفاده کرد. ویتامین A یک ویتامین محلول در چربی است. به این معنی که زمانی که مقادیر بیش از حد از آن مصرف می شود، به جای این که از طریق ادرار دفع شود، در بافت های چربی بدن ذخیره می شود. متاسفانه، افزایش تجمع این ویتامین می تواند اثرات سمی بر روی بدن جنین داشته باشد. ویتامین A برای سلامت بینایی و رمزگشایی موثر اطلاعات ژنتیکی ضروری است. با این حال، مقادیر بیش از حد آن باعث ناهنجاری های عمده ای در یک پنجم از جنین ها در معرض، در سه ماهه اول می شود.

مسمومیت با ویتامین D

ویتامین دیگری که تصور می شود برای جنین مضر باشد ویتامین D است. مقدار بیش از حد ویتامین D در رژیم غذایی بارداری، منجر به ناهنجاری های دریچه های قلب در جنین شده و هنگامی که در مقادیر بسیار زیادی در بدن وجود داشته باشد، خطر سقط افزایش می یابد.