درد پریویمیبالیال نوعی درد شکمی است که در ناحیه اطراف یا پشت ناف احساس می شود. این قسمت شکم به عنوان ناحیه بند ناف نیز شناخته می شود. ناحیه پریویمیبالیال شامل قسمت هایی از معده، روده کوچک و بزرگ و پانکراس است. شرایط بسیاری وجود دارد که می تواند درد پریوومیبالیال ایجاد کند. برخی از آن ها کاملا رایج هستند در حالی که برخی نادر می باشند. برای کسب اطلاعات بیشتر در مورد علت درد اطراف ناف و زمانی که باید به دلیل این درد به پزشک مراجعه کنید، ادامه این مطلب مجله پیام سلامت را مطالعه کنید.
چه مواردی علت درد اطراف ناف می باشند؟
گاستروانتریت
گاستروانتریت نوعی التهاب دستگاه گوارش است. ممکن است اصطلاح “آنفولانزای معده” را نیز برای توصیف این بیماری شنیده باشید. این بیماری می تواند به علت عفونت ویروسی، باکتری یا انگلی ایجاد شود. در صورت ابتلا به آنفولانزای معده علائم زیر را علاوه بر گرفتگی شکمی، ممکن است تجربه کنید:
- اسهال
- حالت تهوع یا استفراغ
- تب
- رنگ پریدگی پوست
- عرق کردن
گاستروانتریت معمولا نیازمند درمان های پزشکی نیست. علائم این بیماری باید ظرف چند روز خود به خود درمان شود. با این حال، کم آبی بدن می تواند یکی از عوارض جانبی گاستروانتریت باشد. زیرا در این بیماری آب بدن از طریق اسهال و استفراغ دفع می شود. از دست دادن آب بدن می تواند جدی باشد. در این صورت نیاز به درمان دارد، به خصوص در کودکان، افراد مسن و افراد دارای سیستم ایمنی ضعیف.
آپاندیسیت
درد پریویمالیال می تواند یک نشانه اولیه از آپاندیسیت باشد. آپاندیسیت به معنی التهاب آپاندیس می باشد. اگر آپاندیسیت دارید، ممکن است درد شدید در اطراف ناف خود احساس کنید که در نهایت به سمت راست پایین شکم تان می زند. دیگر علائم آپاندیسیت می تواند شامل موارد زیر باشد:
- نفخ شکم
- حالت تهوع یا استفراغ
- درد شکم در زمانی که سرفه می کنید یا حرکات خاصی انجام می دهید ممکن است بدتر شود
- اختلالات گوارشی، مانند یبوست یا اسهال
- تب
- کاهش اشتها
آپاندیس یک موقعیت اورژانسی پزشکی است. اگر به سرعت درمان نشود، می تواند منجر به پارگی آپاندیس شود. آپاندیس پازه شده می تواند عوارض بالقوه ای و کشنده ای را در بدن ایجاد کند. بهترین درمان آپاندیسیت، جراحی برداشتن آپاندیس می باشد.
زخم گوارشی
زخم معده یک نوع دردی ایجاد می کند که می تواند در معده یا قسمت فوقانی روده (دوازدهه) احساس شود. زخم های گوارشی ممکن است از طریق انواع مختلفی از علل از جمله عفونت با باکتری های هلیکوباکتر پیلوری یا استفاده دائمی از داروهایی مانند ایبوپروفن (Advil، Motrin) یا آسپیرین ایجاد شود.
اگر دچار زخم معده هستید، ممکن است احساس سوزش در اطراف ناف داشته باشید که به قفسه سینه نیز سرایت می کند. علائم بالینی زخم گوارشی عبارتند از:
- ناراحتی معده
- احساس نفخ
- حالت تهوع یا استفراغ
- کاهش اشتها
- آروغ زدن
داروهایی که برای درمان این علت درد اطراف ناف تجویز می شوند عبارتند از:
- مهار کننده های پمپ پروتون
- مسدود کننده های گیرنده هیستامین
- داروهای محافظتی مانند سوکرالفیت (Carafate)
پانکراتیت حاد
پانکراتیت می تواند در بعضی موارد علت درد اطراف ناف باشد. پانکراتیت به معنی التهاب لوزالمعده می باشد. پانکراتیت حاد می تواند به صورت ناگهانی ظهور کند. این بیماری می تواند به علل مختلفی از جمله مصرف الکل، عفونت، مصرف برخی از داروها و سنگ های صفراوی ایجاد شود.
علائم پانکراتیت علاوه بر درد شکم می تواند شامل موارد زیر باشد:
- حالت تهوع یا استفراغ
- تب
- افزایش ضربان قلب
مورد خفیف پانکراتیت را می توان با استراحت دادن به روده، تزریق مایعات داخل وریدی (IV) و داروهای ضد درد درمان کرد. اما موارد شدیدتر معمولا به بستری شدن نیاز دارند. اگر پانکراتیت به علت سنگ های صفراوی ایجاد شده باشد، ممکن است جراحی برای خارج کردن سنگ های صفراوی یا خود کیسه صفرا ضروری باشد.
فتق ناف
فتق ناف زمانی رخ می دهد که بافت شکم از عضلات شکم بیرون زده است. فتق ناف اغلب در نوزادان اتفاق می افتد، اما می تواند در بزرگسالان نیز اتفاق بیفتد. فتق ناف می تواند احساس درد و یا فشار در محل فتق ایجاد کند. ممکن است یک برآمدگی نیز در این ناحیه مشاهده شود.
در نوزادان اکثر فتق های ناف تا سن ۲ سالگی بسته می شوند. در بزرگسالان مبتلا به فتق ناف، به طور معمول برای جلوگیری از عوارضی مانند انسداد روده، انجام درمان های اصلی توصیه می شود.
انسداد روده کوچک
انسداد روده کوچک یک انسداد جزئی یا کامل در روده کوچک است. این انسداد می تواند از حرکت محتویات روده کوچک جلوگیری کند. رها کردن این بیماری بدون درمان می تواند عوارض جدی به وجود آورد. چندین علت می تواند باعث انسداد روده کوچک شود. این علل عبارتند از:
- عفونت ها
- فتق
- تومورها
- بیماری التهابی روده
- تشکیل بافت اسکار در محل زخم جراحی شکم (چسبندگی)
علاوه بر درد شکمی یا گرفتگی، ممکن است تجربه علائم زیر را نیز داشته باشید:
- تهوع و استفراغ
- نفخ شکم
- کمبود آب
- کاهش اشتها
- یبوست شدید یا ناتوانی در دفع مدفوع
- تب
- افزایش ضربان قلب
اگر انسداد کامل باشد، باید در بیمارستان بستری شوید. در بیمارستان، پزشک مایعات و داروهای IV را برای درمان تهوع و استفراغ برایتان تجویز می کند. رفع فشار از روی روده نیز ممکن است انجام شود. رفع فشار از روی روده روشی است که به کاهش فشار داخل روده کمک می کند.
جراحی ممکن است برای ترمیم انسداد مورد نیاز باشد، به خصوص اگر این انسداد ناشی از جراحی انجام شده در گذشته بر روی شکم باشد.
آنوریسم آئورت شکمی
آنوریسم آئورت یک بیماری جدی ناشی از تضعیف یا پاره شدن دیواره های آئورت است. اگر آنوریسم آئورت پاره شود، می تواند مشکلات کشنده ای را ایجاد کند. در این حالت خون موجود در آئورت به بدن راه پیدا می کند. همزمان با این که آنوریسم آئورت شکمی بزرگتر می شود، ممکن است درد پایدار و احساس ضربان در شکم را نیز داشته باشید.
اگر آنوریسم آئورت شکم پاره شود، درد ناگهانی و نفخ خواهید داشت. درد ممکن است به قسمت های دیگر بدن نیز سرایت کند.
علائم اضافی عبارتند از:
- تنگی نفس
- فشار خون پایین
- افزایش ضربان قلب
- غش کردن
- ضعف ناگهانی در یک طرف بدن
درمان آنوریسم آئورت شکمی ممکن است شامل تغییر در سبک زندگی مانند کنترل فشار خون و ترک سیگار باشد. جراحی یا قرار دادن استنت نیز ممکن است توصیه شود. آنوریسم آئورت شکمی پاره شده، یک موقعیت اورژانسی است و نیاز به مداخله جراحی دارد.
ایسکمی مزانتریک
ایسکمی مزانتریک زمانی رخ می دهد که جریان خون به روده متوقف می شود. این بیماری به طور معمول توسط لخته خون یا آمبولیسم ایجاد می شود. اگر ایسکمی مزانتریک دارید، ممکن است ابتدا احساس درد شدید شکم یا حساسیت به لمس داشته باشید. با پیشرفت بیماری، ممکن است علائم زیر را نیز تجربه کنید:
- افزایش ضربان قلب
- وجود خون در مدفوع
اگر مشکوک به ایسکمی مزانتریک هستید، فورا به پزشک مراجعه کنید. درمان های این بیماری می تواند شامل جراحی و درمان های ضد انعقادی باشد.
چه زمانی باید به پزشک مراجعه کنیم؟
اگر دردی را بیش از چند روز است که تجربه می کنید، باید با پزشک ملاقات کنید و او را از علائم خود مطلع سازید. در صورت وجود علائم زیر علاوه بر درد پریومیبالیال، فورا به پزشک مراجعه کنید:
- درد شکمی شدید
- تب
- تهوع و استفراغ که بهتر نمی شود
- خون در مدفوع
- تورم یا حساسیت شکم
- کاهش وزن نامعلوم
- زرد شدن پوست (زردی)
روش های تشخیص علت درد اطراف ناف چیست؟
برای تعیین علت درد اطراف ناف پزشک اول سابقه پزشکی شما را به دست می آورد و یک معاینه فیزیکی انجام می دهد.
بسته به سابقه پزشکی، علائم و معاینات فیزیکی، ممکن است از آزمایشات بیشتری برای تشخیص بهتر علت درد اطراف ناف استفاده شود. این آزمایش ها ممکن است شامل موارد زیر باشند:
- آزمایش خون برای ارزیابی تعداد گلبول های خون و میزان الکترولیت ها
- تجزیه ادرار برای جلوگیری از عفونت مجاری ادراری (UTI) یا سنگ کلیه
- نمونه برداری از مدفوع برای بررسی پاتوژن ها موجود در آن
- آندوسکوپی برای ارزیابی معده یا دوازدهه جهت تشخیص زخم
- تست های تصویربرداری، مانند اشعه ایکس یا سی تی اسکن، برای دیدن اندام های شکمی
چشم انداز بیماران
علت درد اطراف ناف بسیار زیاد است. بعضی از آنها، از قبیل گاستروانتریت، شایع هستند و معمولا چند روز طول می کشند. برخی، مانند ایسکمی مزانتریک، یک موقعیت اورژانسی پزشکی هستند و باید به درستی درمان شوند.
اگر به مدت چندین روز است که درد دور ناف را تجربه می کنید یا نگرانی هایی در مورد این درد دارید، با پزشک خود ملاقات کنید تا در مورد علائم و گزینه های درمان از او مشورت بگیرید.