عرق کردن یک مکانیسم طبیعی است که برای خنک کردن بدن اتفاق می افتد. این به این معنی است که عرق کردن در درجه اول برای تنظیم کردن حرارت بدن طراحی شده اما در صورتی که بدون تغییر دما و یا بدون علت دیگری شروع به عرق کردن می کنیم، ممکن است زنگ خطری برایمان باشد. در این شرایط شکل ظاهری که عرق بر روی لباس ما به جا می گذارد نیز ممکن است شرم آور باشد. به غیر از بوی که ممکن است با تعریق بیش از حد همراه باشد، عواقب اجتماعی بسیاری نیز در پی داشته و می تواند شیوه زندگی ما را تحت تاثیر قرار دهد. در ادامه این مطلب ما به موضوع عرق کردن کمر خواهیم پرداخت و از مهمترین علل ایجاد آن و درمان های ممکنه صحبت خواهیم کرد.
کمر نیز عضوی از بدن است که حق دارد هنگام تغییر دمای بدن، عرق کند. به همین دلیل برخی از افراد کمرشان بیش از سایر قسمت های بدنشان عرق می کند. هایپرهیدروز اصطلاح پزشکی است که برای تعریق بیش از حد به کار برده می شود. این رویداد را بیشتر زمانی شاهد هستیم که فعالیت شدید بدنی داریم و یا در معرض منبع حرارت غیر طبیعی قرار می گیرم. در واقع در این شرایط تعریق زیاد یک پاسخ فیزیولوژیک طبیعی برای جلوگیری از بالا رفتن درجه حرارت مرکزی بدن است. علاوه بر این موارد، تعریق بیش از حد ممکن است با بیماری های خاص مرتبط باشد. در این شرایط عرق کردن کمر و یا سایر قسمت های بدن معمولا با علائم دیگر خود را نشان می دهد به عنوان مثال اگر تعریق بر اثر عفونت ایجاد شود معمولا همراه تب است.
عرق در واقع ترشح مایع تولید شده توسط دو نوع غده به نام های eccrine و apocrine می باشد. این غدد عرق در سراسر پوست گسترده شده اند. این غدد، مایع ای که از آب و نمک تهیه شده و ما آن را به نام عرق می شناسیم، ترشح می کنند. غده دیگری به نام غدد apocrine در زیر پوست وجود دارند که مایع غلیظ تر و چرب تری را از طریق فولیکول های مو منتشر می کند. این غدد به نام غدد سباسه شناخته می شوند. این مایع غلیظ و چرب سبوم نام دارد. اگر چه ممکن است سبوم و عرق در پوست با هم ترکیب شوند اما این دو از هم متفاوت هستند و فرمولشان با یکدیگر فرق می کند.
علل عرق کردن کمر
برخی از افراد بیش از دیگران تجربه عرق کردن کمر را دارند. این موضوع، در صورتی که محرک دیگری مانند منبع حرارت وجود نداشته باشد، می تواند غیر طبیعی باشد. تعریق بیش از حد بدن، حتی در هوای سرد نیز رخ می دهد اگر چه محرک های منظم مانند گرما می تواند آن را تشدید کنند. هنگامی که تعریق در مناطق خاصی از بدن رخ می دهد، تعریق کانونی نامیده می شود. کمر، زیر بغل و سینه در میان سایر اندام های بدن معمولا بیشتر در معرض تعریق کانونی قرار دارند.
تعریق (عرق کردن) نتیجه ترشح غدد عرق است. این غدد توسط رشته های عصبی کوچک که خودشان از سوی سیستم عصبی مرکزی تحریک شده و سیگنال دریافت می کنند، تحت تاثیر قرار می گیرد. این فرآیند می تواند در پاسخ به عوامل روانی، هورمونی، عفونی و عصبی و همچنین با استفاده از دارو های خاص و مصرف برخی از مواد رخ دهد. به طور مشابه شیوه زندگی نیز می تواند نقش مهمی در تعریق بیش از حد، حتی زمانی که بدنتان داغ نیست و یا بیش از فعال نیستید، باشد.
سبک زندگی
افرادی که فعال تر هستند به طور طبیعی بیشتر عرق می کنند. به خصوص اگر آب و هوای محیط زندگی آن ها گرم باشد. لباس نیز می تواند یک علت برای عرق کردن کمر باشد. اگر لباس هایی بپوشید که مانع از خروج حرارت ایجاد شده توسط بدن شوند، تعریق زیاد در بدن رخ می دهد. همانطور که گفته شد عرق کردن مکانسیم طبیعی بدن برای خارج کردن حرارت و خنک کردن خودش است. از طرف دیگر چاقی نیز دارای اثرات مشابه با پوشیدن لباس های نامناسب دارد. وقتی چاق هستید، رسوبات چربی که به نام چربی زیر پوستی شناخته می شود زیاد شده و مانند عایقی طبیعی برای خروج حرارت عمل می کند.
روانی
بخش غیر ارادی سیستم عصبی می تواند طیف وسیعی از واکنش های مختلف را در زمانی که فرد تحت استرس و فشار روانی است و یا احساسات قوی دارد، از خود نشان دهد. این واکنش ها می توانند به صورت زیر ظاهر شوند.
- ضربان قلب تندتر می شود.
- مردمک چشم ها گشاد می شوند.
- سطح قند خون و تعریق افزایش می یابد.
حتی زمانی که برخی از این رفتارهای بدن تحت تاثیر هومون ها قرار دارند، این اعصاب هستند که این سیگنال ها را به غدد ترشح هورمون ارسال می کنند. بنابراین عرق کردن کمر ممکن است با احساسات ما مثل اضطراب، ترس، خشم و خجالت همراه باشد.
هورمون
تعدادی از اختلالات هورمون (بیماری های غدد) و تغییرات هورمونی می تواند به تعریق بیش از حد منجر شوند. پرکاری تیروئید یکی از شایع ترین این اختلالات است که موجب عرق کردن کمر می شود. در این عارضه غده تیروئید فراتر از حد طبیعی فعالیت کرده و موجب می شود سوخت و ساز بدن بیشتر شود. عرق کردن کمر نیز ممکن است با فعالیت بیش از حد غده هیپوفیز در ارتباط باشد. فعالیت زیاد این غده در بدن در افراد دیابتی موجب افت ناگهانی سطح گلوکز خون می شود. علاوه بر این موارد، زنان یائسه که تجربه تغییرات هورمونی را در بدن دارند، با گرگرفتگی ممکن است کمرشان عرق بیشتری کند.
سیستم عصبی
غدد عرق توسط سیگنال های که از طرف اعصاب فرستاده می شوند، تحریک می شوند. اگر در این اعصاب آسیب یا اختلالی وجود داشته باشد ممکن است پیام ارسالی به گونه ای فرستاده شود که منجر به عرق کردن کمر شود. گاهی اوقات نیز یک مشکل نهفته در مراکز تنظیم درجه حرارت در مغز وجود دارد که موجب تعریق بیش از حد بدن می شود. این بر هم خوردن تنظیمات بدن ممکن است بر اثر طیف وسیعی از بیماری های عصبی مانند بیماری پارکینسون، آسیب های مغزی، آسیب نخاعی، سکته مغزی، اختلالات عصبی اتونوم و نوروپاتی محیطی رخ دهد.
داروها و مواد
تعدادی از مواد و دارو ها می توانند با تاثیر بر مراکز تنظیم حرارت در مغز، تحریک بخشی از سیستم عصبی که کنترل غدد عرق را در اختیار دارد، افزایش سوخت و ساز بدن و در نتیجه تولید حرارت بیشتر و همچنین گشاد کردن رگ های خونی زیر پوست، موجب عرق کردن کمر و یا تعریق بخش های دیگر بدن شوند. این اثرات ممکن است با داروهای تجویزی مثل دارو های کاهش وزن و داروهای دیابت، مواد مخدر مانند اکستازی (MDMA) و مواد دیگر مانند کافئین و الکل دیده شود.
سایر دلایل
- بیماری های قلبی
- انواع خاصی از سرطان
- خروج مواد مخدر از بدن
- شوکه شدن
درمان عرق کردن کمر
معمولا درمان تعریق کانونی، به خصوص اگر شرایط خاصی موجب ایجاد آن نشده باشد، مشکل است. گاهی این دشواری تا حدی است که پزشکان ترجیح می دهند برای ترمیم اعصاب آسیب دیده و یا اصلاح کارکرد غدد، عمل جراحی را انجام دهند. اما این گزینه معمولا آخرین گزینه برای درمان عرق کردن کمر است. گاهی اوقات یک تغییر ساده در شیوه زندگی و رژیم غذایی می تواند به کاهش تعریق بیش از حد کمر کمک کند. این تغییرات عبارتند از:
- سعی کنید از لباس های سبک و رنگی استفاده کنید. این کار اجازه می دهد هوای داغ بدن خارج شده و عرق ایجاد شده بر وری پوست ساده تر تبخیر شود. همچنین لباس های رنگی نور کمتری جذب می کنند پس با پوشیدن آن ها احساس خنگی بیشتری خواهید کرد.
- مصرف کافئین و سایر محرکها را در صورت امکان متوقف کنید. کافئین را می توان در قهوه، چای، کولا، برخی از نوشابه های انرژی زا و حتی شکلات پیدا کرد. سیگار نیز حاوی ماده محرکی به نام نیکوتین است. اگر سیگار می کشید، آن را ترک کنید.
- تغییر در رژیم غذایی و سبک زندگی را برای کمک به کاهش وزن فراموش نکنید. اگر به دیابت مبتلا هستید، سبک زندگی خود را تغییر دهید و ضمن در امان ماندن از عوارض دیابت، عرق کمتری کنید.
- تکنیک های تمدد اعصاب برای مدیریت استرس را فرا گیرید. مهارت های مقابله با حوادث زندگی به همان میزان که شرایط استرس زا در زندگی پیش می آیند، مهم هستند. پس یاد بگیرید که در این شرایط بر خود مسلط باشید.