فیبرومیالژیا بیماری است که باعث درد گسترده در بدن می شود. یکی از نشانه های نادر و یا عوارض جانبی مرتبط با فیبرومیالژیا، خارش است. بنابراین بین فیبرومیالژیا و خارش ارتباطی وجود دارد. در ادامه این مطلب مجله پیام سلامت در مورد ارتباط بین فیبرومیالژیا و خارش با شما صحبت خواهیم کرد.
تصور می شود که حدود ۵ میلیون آمریکایی ۱۸ سال به بالا تحت تاثیر فیبرومیالژیا هستند. شایع ترین علائم این بیماری دردهای مزمن و گسترده، خستگی مفرط و اختلال خواب است. اما علائم کمتر شایع این بیماری عبارتند از:
- سوزن سوزن شدن دست و پا
- سردرد
- احساس تحریک پذیر
- تکرر ادرار در شب
- سندرم روده تحریک پذیر
محتویات این مقاله مجله پیام سلامت در مورد موضوعات زیر است:
- ارتباط فیبرومیالژیا و خارش چیست؟
- علل این ارتباط چه می باشد؟
- درمان ها خانگی و داروهای فیبرومیالژیا چه می باشند؟
ارتباط فیبرومیالژیا و خارش چیست؟
خارش اغلب نشانه یا اثر جانبی این بیماری نیست. زیرا نسبتا نادر است. اما مطالعات انجام شده بر روی ارتباط بین فیبرومیالژیا و خارش نشان داد که حدود ۳٫۳ درصد از افرادی که به فیبرومیالژیا مبتلا هستند، خارش را به عنوان یکی از علائم خود گزارش کرده اند.
دیگر مشکلات پوستی که توسط افراد مبتلا به فیبرومیالژیا گزارش می شود عبارتند از:
- تعریق بیش از حد حدود ۳۲ درصد
- احساس سوزش در پوست یا غشای مخاطی حدود ۳٫۴ درصد
- احساسات غیر معمول و مختلف پوست حدود ۱٫۷ درصد
- ضایعات پوستی ناشی از خاراندن تکراری، وجود توده خارش دار در دست و پا، و یا کلفت شدن مناطق مختلف پوست بر اثر خارش حدود ۱٫۹ درصد
- التهاب پوست که معمولا خارش ندارند حدود ۹٫۱ درصد
افراد مبتلا به فیبرومیالژیا نسبت به درد و لمس از کسانی که به این بیماری مبتلا نیستند به طور کلی حساسیت بیشتری دارند. در نتیجه، هر یک از مشکلات پوستی که در بالا ذکر کردیم ممکن است احساس خراش دهنده یا خارش دار را به افراد مبتلا به فیبرومیالژیا القا کنند.
علل فیبرومیالژیا و خارش چیست؟
علت فیبرومیالژیا و خارش در این افراد مشخص نیست. با این حال، موارد زیر ممکن است بخشی از این ارتباط باشد:
سیستم عصبی مرکزی
سیستم عصبی مرکزی از مغز، نخاع و اعصاب تشکیل شده است. سیستم عصبی مرکزی وظیفه برقرار ارتباط بین اطلاعات در سراسر بدن از طریق شبکه ای از سلول های عصبی را به عهده دارد.
دانشمندان تصور می کنند که سیستم عصبی مرکزی افرادی که به فیبرومیالژیا مبتلا هستند در پردازش پیام ها دچار اشتباه شده و از آن ها به درد تعبیر می کند. این تغییراتی که منجر به احساس درد می شود ممکن است به دلیل سطوح غیر طبیعی مواد شیمیایی خاص در مغز که به نام انتقال دهنده های عصبی شناخته می شود، ایجاد شود.
محققان همچنین بر این باورند که گیرنده های درد در مغز می توانند در حافظه عضله درد را توسعه دهند. به همین دلیل است که عضله برخی از افراد بیش از حد به سیگنال های درد واکنش نشان می دهند.
خارش ممکن است در این بیماری به علت فعال شدن فیبرهای عصبی خاص ایجاد شود. احساس خارش و درد از یک مسیر معمول در نخاع عبور می کنند. یعنی درد و خارش از یک ناحیه حسی در مغز ناشی می شود. بنابراین اگر کسی نسبت به درد حساس تر باشد ممکن است نسبت به خارش نیز حساس باشد. خارش ثابت اصطلاحی است که برای چرخه خارش استفاده می شود. در این چرخه ابتدا احساس خارش ایجاد می شود، سپس خاراندن پوست این حس را تسکین می دهد اما مجددا خارش ایجاد شده و این چرخه موجب ایجاد آسیب به پوست می شود. این آسیب باعث می شود خارش بدتر شده و پوست خشک تر شود.
عدم تعادل شیمیایی
افراد مبتلا به فیبرومیالژیا دارای سطوح غیر طبیعی انتقال دهنده های عصبی دوپامین، نورآدرنالین و سروتونین در مغز می باشند. انتقال دهنده های عصبی پیام رسان های شیمیایی هستند که ارتباطات مغز و بدن را کنترل می کنند.
تحقیقات و بررسی ها بر روی موش ها نشان می دهد که سطح غیر طبیعی سروتونین در مغز این موش ها باعث ایجاد خارش می شود. محققان همچنین دریافتند که وقتی سروتونین در پاسخ به درد منتشر می شود، گیرنده های خاصی که علت خارش هستند فعال می شود.
خاراندن بدن باعث می شود سروتونین به عنوان مسکن درد آزاد شود. این موضوع باعث می شود که دوباره گیرنده ها فعال شده و باعث خارش بیشتر شود. در این شرایط مصرف داروهای مهار کننده های انتخابی بازجذب سروتونین (SSRIs)، مانند سرترالین و فلوکستین، ممکن است برای کاهش خارش پوست مفید باشند.
عوارض جانبی درمان ها
داروهایی که برای درمان فیبرومیالژیا استفاده می شود شامل داروهای ضد درد، داروهای ضد افسردگی و داروهای ضد تشنج می باشند. گاهی اوقات خود این داروها می توانند عوارض جانبی از جمله خارش را در افراد خاص ایجاد کنند. این داروها عبارتند از:
- استامینوفن: یکی از عوارض جانبی و نادر این دارو بر روی پوست خارش، جوش و کهیر است.
- ایبوپروفن: شایع ترین عارضه پوستی این دارو خارش است.
- ناپروکسن سدیم: خارش یک عارضه جانبی شایع این دارو است.
- ترامادول: خارش پوست یکی از عوارض جانبی شایع این دارو می باشد.
- دولوکستین و میلناسیپران: سوزش، احساس خزیدن چیزی بر روی پوست، خارش، بی حسی و سوزن سوزن شدن از عوارض جانبی کمتر شایع این دارو می باشند.
- پرگابالین: با مصرف این دارو به ندرت خارش ایجاد می شود.
اگر بر اثر مصرف این داروها دچار خارش شده اید به پزشک خود اطلاع دهید. گاهی تغییر دارو و یا تغییر دوز آن می تواند خارش را برطرف کند.
هیچ دستورالعملی در مورد نحوه درمان خارش در این بیماری وجود ندارد. با این حال، هنگامی که علت خارش شناسایی شود، می توان آن را درمان کرد.
کاهش علائم درد می تواند خارشی که موجب فعال شدن مجدد درد فیبرومیالژیا می شود را درمان کند. داروهایی که برای درمان درد فیبرومیالژیا استفاده می شوند عبارتند از:
- داروهای ضد درد مانند استامینوفن، ایبوپروفن، ناپروکسن سدیم و یا ترامادول
- داروهای ضد افسردگی مانند دولوکستین، میلناسیپران و آمی تریپتیلین
- داروهای ضد تشنج مانند گاباپنتین و پرگابالین
ضمن این که اقدامات زیر نیز ممکن است به کاهش درد کمک کنند:
- حداقل یک بار در روز، به ویژه پس از حمام کردن پوست خود را مرطوب کنید.
- از مصرف صابون، مرطوب کننده و لوسیون معطر اجتناب کنید.
- از کرم های خنک کننده و یا ژل بر روی پوست استفاده کنید.
- برای کاهش خارش در کوتاه مدت از کرم ضد خارش و یا لوسیون حاوی حداقل ۱ درصد هیدروکورتیزون یا کالامین حاوی کپسایسین استفاده کنید.
- کرم های پوستی و لوسیون های بی حس کننده مانند پراموکسین ممکن است خارش را کاهش دهند.
- از خاراندن بدن اجتناب کنید و ضمن کوتاه کردن ناخن ها شب ها دستکش بپوشید.
- از کمپرس مرطوب سرما بر روی منطقه آسیب دیده استفاده کنید.
- دوش گرفتن با آب ولرم و اضافه کردن جوش شیرین، جو دو سر، بلغور جو دوسر و یا کلوئیدی به وان حمام می تواند خارش را تسکین دهد.
- به صورت متناوب از آب گرم و آب سرد بر روی منطقه آسیب دیده استفاده کنید.
- استرس را از طریق رفتار درمانی شناختی (CBT) و تمدد اعصاب مانند مدیتیشن و یوگا به حداقل برسانید.
خارش مداوم می تواند در خواب تداخل ایجاد کرده و فرد را دچار بی خوابی کند. از طرفی بی خوابی نیز علائم بیماری فیبرومیالژیا را بدتر می کند. ادامه خاراندن نیز ممکن است به عفونت منجر شود.