فشار خون پایین یا یا کم فشاری خون یک مشکل جدی پزشکی است که موجب بی نظمی جریان خون به اندام های بدن و بافت ها می شود. فشار خون پایین اغلب با سرگیجه یا خستگی و ضعف ناگهانی در هنگام بلند شدن، ناشی از ورود کم و ناکافی خون به مغز همراه است. اکثر بیماری ها و اختلالاتی که باعث فشار خون پایین می شوند، هم بر روی زنان و هم بر روی مردان تأثیر می گذارند. اما ما در ادامه این مطلب مجله پیام سلامت به طور اختصاصی در مورد علل فشار خون پایین در زنان صحبت خواهیم کرد.
علل فشار خون پایین در زنان
بارداری
بارداری ممکن است باعث ایجاد فشار خون پایین شود. رگ های خونی در حاملگی اتساع می یابند و همین امر اغلب سبب کاهش فشار خون می شود. در مراحل آخر بارداری، فشرده شدن عروق خونی بزرگ در شکم ناشی از بزرگ شدن رحم می تواند منجر به کاهش فشار خون شود. خوردن آب به میزان کافی و به بلند شدن به آرامی می تواند به کاهش سرگیجه در زنان مبتلا به فشار خون مرتبط به حاملگی کمک کند.
کم آبی
از دست دادن آب بدن یکی از علل فشار خون پایین در زنان است. این اتفاق زمانی می افتد که میزان آب از دست رفته بدن بیشتر از مصرف مایعات باشد. علل رایج کم آبی نیز عبارتند از:
- استفراغ مداوم
- اسهال
- تب بالا
- خستگی ناشی از گرما
مصرف نادرست دیورتیک (داروهای افزاینده ادرار) یا قرص آب، نیز می تواند باعث ایجاد کم آبی شود. آب رسانی به بدن با استفاده از مایعات خوراکی یا تزریق داخل وریدی، در اغلب موارد فشار خون پایین ناشی از کم آبی را بهبود می بخشد. کم آبی شدید، که در مواردی مانند سکته ناشی از گرما یا سوختگی رخ می دهد، می تواند باعث ایجاد یک بیماری مرگبار به نام شوک هیپوولمی گردد. شوک هیپوولمی با کاهش قابل توجه جریان خون می تواند منجر به آسیب دائمی به اندام های بدن شود.
بیماری های قلبی
برخی از بیماری های قلبی ممکن است سبب ایجاد فشار خون پایین گردد. ضربان قلب پایین یا برادی‌کاردی، معمولا باعث ایجاد فشار خون پایین می شود. عملکرد نادرست دریچه های قلب نیز ممکن است منجر به ایجاد فشار خون پایین شود. بسیاری از زنان و مردان در طی حمله قلبی و در طی مراحل بهبود آن دارای فشار خون پایین می باشند. در میان بیماران مبتلا به نارسایی قلبی، کاهش توان پمپاژ قلب به طور معمول منجر به فشار خون پایین می شود.
خونریزی شدید
خونریزی شدید معمولا باعث افت فشار خون می شود که ممکن است منجر به شوک کشنده شود. آسیب های تروماتیک با خونریزی داخلی یا خارجی سنگین می تواند به سرعت حجم خون را کاهش داده و منجر به شوک شود. پارگی رگ های خونی و انواع خاصی از خون ریزی گوارشی نیز می توانند به سرعت ذخیره خون در گردش را کم کنند. در میان زنان، حاملگی خارج رحمی که در آن تخمک لقاح یافته در خارج از رحم شروع به رشد می کند، می تواند باعث خون ریزی داخلی شود و ممکن است به شوک منجر شود. خونریزی شدید نیازمند درمان اورژانسی برای ترمیم منبع خون ریزی و جایگزینی خون از دست رفته می باشد.
داروها
بسیاری از داروها می توانند سبب افت فشار خون گردند. انواع داروهایی که ممکن است سبب ایجاد فشار خون پایین شوند عبارتند از:
- قرص های آب
- مسدود کننده های بتا
- مهارکننده های آنزیم مبدل آنژیوتانسین
- مسدود کننده های کانال کلسیم
- داروهای ضد افسردگی سه حلقه ای
- مهار کننده های مونوآمین اکسیداز
- برخی از داروهای روان پزشکی
- باربیتورات
- داروهای ضد درد
از آن جا که مصرف الکل نیز باعث کاهش فشار خون می شود، مصرف همزمان یکی از این داروها با الکل نیز ممکن است سبب تحریک بالای افت فشار خون شود.