بسیاری از شما احتمالا اصطلاح DNA را در فیلم ها و سریال های پلیسی مرتبط با حل جنایات قتل شنیده اید؟ شاید هم نسبت به کلاس زیست شناسی دبیرستان اطلاعات بهتری درباره اینکه میتوکندری چیست، داشته باشید. در این مقاله مجله پیام سلامت با عملکرد DNA و میتوکندری و نقش آن در بهبود سلامت و مبارزه با پیری در بدن بیشتر آشنا می شویم.
دئوکسی‌ریبونوکلئیک‌اسید یا همان DNA یک مولکول است که بخش عمده ای از دستورالعمل های ژنتیکی مورد استفاده در توسعه، عملکرد و تولید مثل همه موجودات زنده شناخته شده و بسیاری از ویروس ها را حمل می کند. میتوکندری ها هم ساختارهایی در درون سلول ها هستند که انرژی مواد غذایی را به شکل دیگری تبدیل می کنند که سلول ها می توانند از آن استفاده کنند. هر سلول حاوی صدها تا هزاران میتوکندری است که در مایع اطراف هسته (سیتوپلاسم) قرار دارند. میتوکندری حاوی DNA را mtDNA می نامند. میتوکندری در واقع نیروگاه سلول نامیده می شود. زیرا نقش اصلی میتوکندری تبدیل چربی، گلوکز و اکسیژن به انرژی در بدن است. اکثر سلول های بدن شامل هزاران میتوکندری هستند که ۱۵-۲۰٪ حجم سلول را تشکیل می دهند. میتوکندری ها مسئول حداقل ۹۰٪ منبع انرژی بدن هستند. مطالعات متعددی وجود دارد که نشان می دهد تخریب mtDNA با سرطان ارتباط دارد. سلول های سرطانی به سلول ها و بافت های دیگر حمله می کنند و mtDNA را عملا غیرکارآمد می کنند که می تواند توانایی بدن برای مبارزه با سلول های سرطانی را کاهش دهد. یک mtDNA با عملکرد سالم یک مکانیسم دفاع عالی برای مبارزه با سرطان است.
پیامدهای ظرفیت میتوکندریایی بالا و پایین
ظرفیت میتوکندری بالا باعث افزایش مصرف چربی و افزایش سنتز هورمون های استروئیدی (پرگننولون، استروژن، تستوسترون، پروژسترون، آلدوسترون، دهیدرواپی اندروسترون) می شود. هورمون های استروئیدی در مدیریت عملکردهای جنسی، التهاب، ایمنی و تعادل آب معدنی، بسیار مهم هستند. ظرفیت میتوکندری پایین به طور معمول ناشی از عادات شیوه زندگی ضعیف مانند مصرف زیاد مواد غذایی فرآوری شده، رژیم غذایی به شدت کم چربی، عدم قدرت یا تمرینات نامناسب استقامتی و کمبود آنتی اکسیدان های تغذیه ای است. تمام این عوامل می تواند منجر به از دست دادن عضلات، پیری زودرس، ضعف فیزیکی و کاهش کلی متابولیسم شود.
چگونه عملکرد میتوکوندری خود را تقویت کنید
عادات غذایی
غذاهای کامل و بهداشتی از یک منبع ارگانیک مصرف کنید و از رژیم غذایی شامل چربی های امگا ۳، منیزیم، استیل ال-کارنیتین، ریبوز، کوآنزیم ۱۰ و ویتامین ب استفاده کنید.
ورزش
ترکیبی مناسبی از تمرینات قدرتی، تمرینات قلب و عروق و تمرینات دایره ای شدید، بهترین راه برای تقویت mtDNA است. با توجه به نظرات هفمکلر و مارک سیسان که چندین کتاب را در مورد موضوع عملکرد متابولیک نوشته اند، برای ایجاد بیشترین شانس برای توانایی افزایش بهبود ظرفیت میتوکندری، فرد باید:
- چربی های با کیفیت مثل گوشت گاو، تخم مرغ محلی، آووکادو، زیتون سیاه، آجیل و چربی نارگیل را در رژیم غذایی خود افزایش دهید.
- نشاسته بالا و غذاهای فرآوری شده را از رژیم غذایی حذف کنید.
- ترکیب متناوب تمرینات ایستگاهی به مدت ۳۰-۴۵ دقیقه (۲ تا ۳ روز در هفته) شامل تمرینات قدرتی با وسایل متوسط تا سنگین، دوی سرعت، پرش، تمرین بوکس، کیک بوکسینگ، شاتل ران و تمرینات طناب زنی.
پس با پیروی از دستورالعمل خوب غذا خوردن سالم و به چالش کشیدن تمرینات ورزشی ظرفیت حجم میتوکندری را می توان به سرعت افزایش داد.
ظرفیت مطلوب mtDNA همراه با عملکرد قوی میتوکندری سبب تغییرات اساسی زندگی و افزایش مزایا در عملکرد متابولیک، از جمله موارد زیر می شود:
- پیشگیری از تستوسترون پایین در مردان
- تعادل استروژن در زنان
- نگه داشتن چربی خفیف
- افزایش توده بدن بدون چربی
- کاهش بیماری
- کاهش چین و چروک پوست
- کاهش خطر ابتلا به سرطان