خواص عناب و ارزش غذایی این میوه

میوه عناب که با نام خرمای قرمز یا خرمای چینی نیز شناخته می شود؛ بومی آسیای جنوبی است اما در سراسر جهان استفاده از آن رواج یافته است. این میوه های کوچک و قرمز حاوی هسته درختی که از آن حاصل می شوند هستند. هنگامی که این میوه می رسد قرمز تیره یا بنفش شده و ممکن است کمی چروکیده به نظر برسد.

عناب به دلیل طعم شیرین و بافت جویدنی که دارد، اغلب به جای آب نبات و در تهیه دسر در مناطقی از آسیا که معمولاً درخت این میوه در آنجا رشد می کند استفاده می شود. این میوه گاها به صورت خشک شده مورد استفاده قرار می گیرد. در طب جایگزین و سنتی نیز از آن برای بهبود خواب و کاهش اضطراب استفاده می شود.

در این مقاله مجله پیام سلامت همه چیزهایی را که باید در مورد میوه عناب بدانید از جمله ارزش غذایی، فواید و کاربردهای آن را به شما می گوییم.

ارزش غذایی عناب

میوه عناب کم کالری است اما سرشار از فیبر، ویتامین ها و مواد معدنی می باشد. یک وعده ۳ اونسی (۱۰۰ گرم) از عناب خام حاوی ارزش غذایی زیر است:

  • کالری: ۷۹
  • پروتئین: ۱ گرم
  • چربی: ۰ گرم
  • کربوهیدرات: ۲۰ گرم
  • فیبر: ۱۰ گرم
  • ویتامین C: حدود ۷۷٪ از نیاز روزانه بدن
  • پتاسیم: ۵٪ از نیاز روزانه بدن

عناب به دلیل داشتن فیبر زیاد و کالری کم یک میان وعده عالی و سالم است. این میوه حاوی مقدار کمی از چندین ویتامین و ماده معدنی نیز می باشد. اما سرشار از ویتامین C است. این ویتامین یک ویتامین مهم با خاصیت آنتی اکسیدانی و تقویت کننده سیستم ایمنی بدن محسوب می شود.

عناب همچنین حاوی مقدار نسبتاً کافی از پتاسیم است. همانطور که می دانید پتاسیم نقش مهمی در کنترل حرکات عضلانی و تعادل الکترولیت ها در بدن دارد. به علاوه میوه عناب حاوی کربوهیدرات به شکل قندهای طبیعی است و به این ترتیب انرژی بدن شما را تأمین می کند.

با این حال عناب خشک که در بسیاری از مناطق جهان بیشتر مورد استفاده قرار می گیرد؛ قند و کالری اش نسبت به عناب تازه بسیار بیشتر است. در حین خشک کردن قند موجود در میوه غلیظ شده و ممکن است در طی فرآوری این محصول شکر نیز به آن اضافه شود.

خواص میوه عناب

میوه عناب مدت هاست که در طب جایگزین برای درمان شرایطی مانند بی خوابی و اضطراب مورد استفاده قرار می گیرد. مطالعات حیوانی و آزمایشگاهی نشان داده اند که این میوه ممکن است مزایای چشمگیری برای سیستم عصبی، سیستم ایمنی بدن و روند هضم داشته باشد.

سرشار از آنتی اکسیدان است

میوه عناب سرشار از چندین ترکیب آنتی اکسیدانی است. فلاونوئیدها، پلی ساکاریدها و اسیدهای ترترپنیک از جمله مهمترین آنتی اکسیدان های موجود در این میوه هستند. این میوه همچنین حاوی مقدار زیادی ویتامین C است که به عنوان یک آنتی اکسیدان در بدن عمل می کند.

آنتی اکسیدان ها ترکیباتی هستند که می توانند از آسیب های ناشی از رادیکال های آزاد در بدن جلوگیری کنند و آنها را از بین ببرند. تصور می شود که آسیب های ناشی از رادیکال های آزاد نقش مهمی در ایجاد چندین بیماری مزمن از جمله دیابت نوع ۲، بیماری قلبی و برخی از سرطان ها داشته باشد.

آنتی اکسیدان ها به دلیل توانایی شان در مبارزه با رادیکال های آزاد می توانند خواص زیادی برای بدن داشته باشند.

یک مطالعه حیوانی نشان داد که فعالیت آنتی اکسیدانی فلاونوئید موجود در عناب به کاهش استرس و التهاب ناشی از آسیب رادیکال های آزاد در کبد کمک می کند. در حقیقت بیشتر فواید میوه عناب به آنتی اکسیدان های موجود در آن باز می گردد.

ممکن است خواب و عملکرد مغز را بهبود بخشد

از این میوه به طور گسترده در طب سنتی برای بهبود کیفیت خواب و عملکرد مغز استفاده می شود. تحقیقات جدید نشان داده اند که آنتی اکسیدان های بی نظیری در این میوه وجود دارد که ممکن است مسئول ایجاد این اثرات باشند. عصاره میوه عناب و دانه عناب برای افزایش زمان خواب و کیفیت خواب مفید می باشد.

همچنین مصرف این میوه اغلب توسط پزشکان طب سنتی برای کاهش اضطراب تجویز می شود. به علاوه مطالعات آزمایشگاهی و حیوانی نشان داده اند که مصرف عناب ممکن است حافظه را بهبود بخشد و به سلولهای مغزی برای مقابله با ترکیبات نابود کننده سیستم عصبی کمک کند.

تحقیقاتی که روی موش ها انجام شده است نشان می دهد که عصاره هسته عناب ممکن است به درمان زوال عقل ناشی از آلزایمر کمک کند. البته گفتنی است که معمولا ما هسته عناب را نمی خوریم. به تحقیقات بیشتری نیاز داریم تا کاملاً درک کنیم که چگونه عصاره عناب ممکن است بر روی مغز و سیستم عصبی تأثیر بگذارد؟

خواص عناب و ارزش غذایی این میوه
خواص عناب و ارزش غذایی این میوه

ممکن است سیستم ایمنی را تقویت کرده و با سلول های سرطانی مبارزه کند

عناب ممکن است سیستم ایمنی را تقویت کرده و با رشد سلول های سرطانی مبارزه کند. یک مطالعه آزمایشگاهی نیز نشان داد که پلی ساکارید موجود در عناب که قندهای طبیعی با خاصیت آنتی اکسیدانی هستند؛ می توانند رادیکال های آزاد را از بین ببرند، سلول های مضر را خنثی کنند و التهاب را کاهش دهند. کاهش سطح التهاب و رادیکال های آزاد می تواند به جلوگیری از ایجاد بیماری های مزمن مانند دیابت نوع ۲ کمک کند.

یک مطالعه دیگر نیز نشان داد که لیگنان عناب که نوعی فیبر با خاصیت آنتی اکسیدانی است؛ باعث تولید سلول های ایمنی و افزایش توانایی این سلول ها در از بین بردن ترکیبات مضر می شود.

در یک مطالعه که بر روی موش ها انجام شد مشخص گردید که عصاره عناب نوعی از سلول های ایمنی که به نام سلول های قاتل طبیعی شناخته می شوند را تقویت کرده و به این ترتیب می تواند سلولهای مضر مهاجم را از بین ببرد.

میوه عناب همچنین سرشار از ویتامین C است که تصور می شود دارای خواص ضد سرطانی قدرتمندی است. یک مطالعه که بر روی موش ها انجام شد نشان داد که تزریق ویتامین C با دوز بالا به بدن می تواند سلول های سرطانی تیروئید را از بین ببرد.

به علاوه آزمایشات نشان داده اند که عصاره عناب چندین نوع سلول سرطانی از جمله سلول های سرطانی تخمدان، دهانه رحم، پستان، کبد، روده بزرگ و سلول های سرطانی پوست را از بین می برد.

محققان معتقدند که این مزایا در درجه اول نتیجه ترکیبات آنتی اکسیدانی موجود در این میوه است. اما چون بیشتر این مطالعات بر روی حیوانات یا در آزمایشگاه انجام شده است برای نتیجه گیری قطعی باید آزمایشات بیشتری انجام شود.

ممکن است روند هضم را بهبود بخشد

فیبر زیاد موجود در عناب ممکن است به بهبود هضم غذا کمک کند. حدود ۵۰٪ از کربوهیدرات های این میوه از فیبر تشکیل شده اند. همانطور که می دانید فیبر فواید زیادی برای هضم دارد. این ماده مغذی به نرم شدن و افزایش حجم مدفوع کمک می کند. در نتیجه سرعت حرکت مواد غذایی در دستگاه گوارش را افزایش داده و یبوست را کاهش می دهد.

از این گذشته عصاره عناب ممکن است به تقویت پوشش معده و روده کمک کند و خطر آسیب ناشی از زخم های گوارشی و باکتری های مضر موجود در روده را کاهش  دهد.

در یک مطالعه، عصاره  پلی ساکارید گرفته شده از عناب باعث تقویت روده در موش های مبتلا به کولیت شد. به این ترتیب علائم گوارشی این حیوانات کاهش چشمگیری پیدا کرد.

سرانجام فیبر موجود در عناب ممکن است به عنوان خوراکی توسط باکتری های مفید روده استفاده شود و به آنها امکان رشد و مبارزه با باکتری های مضر را بدهد.

عوارض جانبی احتمالی

خوردن عناب برای بیشتر افراد بی ضرر است. اما اگر داروی ضد افسردگی ونلافاکسین یا سایر مهارکننده های بازجذب سروتونین-نوراپی نفرین (SSNRIs) مصرف می کنید؛ باید از مصرف عناب اجتناب کنید. زیرا این میوه ممکن است با این داروها تداخل داشته باشد.

علاوه بر این یک مطالعه که بر روی موش ها انجام شد نشان داد که عصاره میوه عناب ممکن است اثر برخی از داروهای ضد تشنج از جمله فنیتوئین، فنوباربیتون و کاربامازپین را تقویت کند. اگر از این داروها استفاده می کنید؛ قبل از افزودن میوه عناب به رژیم غذایی خود، با پزشک معالجات مشورت کنید.

روش های استفاده از عناب

میوه عناب کوچک و شیرین است. عناب خشک شده بافت ترد و طعمی مشابه با خرما دارد. بنابراین این میوه را می توانید به عنوان میان وعده استفاده کنید. از عناب خشک معمولا برای تهیه دسر نیز استفاده می شود. با این حال به خاطر داشته باشید که میوه های خشک نسبت به میوه های تازه کالری بیشتری دارند. همچنین آنها منبع غلیظ تری از قند هستند. بنابراین باید مصرف آنها را در رژیم غذایی خود محدود کنید.

علاوه بر این سرکه عناب، آب عناب، مارمالاد عناب و عسل عناب نیز در مناطقی از آسیا تولید و استفاده از آنها رواج دارد.

نکته آخر

میوه عناب که به خرما قرمز یا چینی نیز معروف است؛ کم کالری و سرشار از فیبر و سایر مواد مغذی است. با توجه به میزان آنتی اکسیدان های موجود در این میوه، ممکن است مصرف آن برای بدن فایده داشته باشد. البته برای نتیجه گیری قطعی به تحقیقات انسانی بیشتری نیاز داریم.

اگر ونلافاکسین یا داروی ضد تشنج مصرف می کنید، باید از خوردن این میوه اجتناب کنید. گرچه عناب تازه و خشک بسیار مغذی است ، اما به خاطر داشته باشید که قند و کالری میوه های خشک شده نسبت به میوه های تازه بیشتر است. بنابراین بهتر است در حد اعتدال از میوه های خشک استفاده کنید.

منابع:

  1. Therapeutic Perspective of Vitamin C and Its Derivatives
  2. A Review of Dietary Ziziphus jujuba Fruit (Jujube): Developing Health Food Supplements for Brain Protection
  3. Role of free radical in atherosclerosis, diabetes and dyslipidaemia: larger-than-life
  4. Protective Effect of Flavonoids from Ziziphus jujuba cv. Jinsixiaozao against Acetaminophen-Induced Liver Injury by Inhibiting Oxidative Stress and Inflammation in Mice
  5. Total Phenolics and Total Flavonoids Contents and Hypnotic Effect in Mice of Ziziphus mauritiana Lam. Seed Extract
  6. The Seed of Zizyphus jujuba var. spinosa Attenuates Alzheimer’s Disease-Associated Hippocampal Synaptic Deficits through BDNF/TrkB Signaling
  7. Jujuboside A, a neuroprotective agent from semen Ziziphi Spinosae ameliorates behavioral disorders of the dementia mouse model induced by Aβ ۱-۴۲
  8. In vitro antioxidative and immunological activities of polysaccharides from Zizyphus Jujuba cv. Muzao
  9. In vitro immunological and anti-complementary activities of two water-soluble lignins from Zizyphus jujube cv. Jinchangzao
  10. Immunomodulating and antioxidant effects of polysaccharide conjugates from the fruits of Ziziphus Jujube on Chronic Fatigue Syndrome rats
  11. Vitamin C kills thyroid cancer cells through ROS-dependent inhibition of MAPK/ERK and PI3K/AKT pathways via distinct mechanisms
  12. Ziziphus jujuba : A red fruit with promising anticancer activities
  13. Ziziphus spina-christi leaves methanolic extract alleviates diethylnitrosamine-induced hepatocellular carcinoma in rats
  14. Dietary fiber and prebiotics and the gastrointestinal microbiota
  15. Understanding the Physics of Functional Fibers in the Gastrointestinal Tract: An Evidence-Based Approach to Resolving Enduring Misconceptions about Insoluble and Soluble Fiber
  16. Wild jujube polysaccharides protect against experimental inflammatory bowel disease by enabling enhanced intestinal barrier function
  17. Interaction profile of Zizyphus jujuba with phenytoin, phenobarbitone, and carbamazepine in maximal electroshock-induced seizures in rats