همه چیز درباره فشار خون بالا در حاملگی

فشار خون مقدار نیرویی است که توسط خون به دیواره های شریان ها اعمال می شود. زمانی که عدد بالا در فشار خون بیش از ۱۴۰ میلی متر (فشار خون سیستولیک) و عدد پایین در این اندازه گیری بیش از ۹۰ میلی متر (فشار خون دیاستولیک) را نشان دهد، یعنی فشار خون فرد بالا است. به طور کلی، فشار خون بالا یا پرفشاری شریانی باعث ایجاد بیماری های قلبی عروقی، سکته مغزی، نارسایی قلبی و بیماری های کلیوی می شود. در ادامه این مطلب مجله پیام سلامت به صورت اختصاصی در مورد فشار خون بالا در حاملگی صحبت خواهیم کرد.

فشار خون بالا در حاملگی چیست؟

اگر چه بسیاری از زنان باردار مبتلا به فشار خون بالا، نوزادان سالم و بدون مشکلات جدی را به دنیا می آورند، اما فشار خون بالا در حاملگی می تواند برای مادر و جنین خطرناک باشد. زنان مبتلا به فشار خون بالا و یا پرفشاری مزمن، نسبت به کسانی که فشار خون طبیعی دارند، بیشتر در معرض عوارض خاصی در دوران بارداری هستند. با این حال، همه زنان سابقه ابتلا به این بیماری را قبل از بارداری نداشته و برخی از آن ها در طی این دوران به فشار خون مبتلا می شوند. در این شرایط به بیماری آن ها فشار خون حاملگی گفته می شود.

اثرات فشار خون بالا بسته به شدت این عارضه از خفیف تا شدید متغییر است. فشار خون بالا می تواند به کلیه های مادر و سایر اعضای بدن او  آسیب برساند و سبب کمبود وزن در نوزاد و زایمان زودرس شود. در موارد جدی تر، مادر دچار پره اکلامپسی یا «مسمومیت حاملگی» می شود. این عارضه می تواند زندگی مادر و جنین را تهدید کند.

پره اکلامپسی چیست؟

پره اکلامپسی یکی از عوارض بارداری است که معمولا بعد از هفته بیستم بارداری شروع می شود و با افزایش فشار خون و دفع پروتئین در ادرار مادر (به علت مشکلات کلیوی) مرتبط است. پره اکلامپسی بر جفت اثر می گذارد و می تواند بر کلیه، کبد و مغز او نیز تاثیر گذار باشد. هنگامی که پره اکلامپسی باعث تشنج می شود، وضعیتی به نام اکلامپسی ایجاد خواهد شد. اکلامپسی دومین علت مرگ مادران در ایالات متحده است. این عارضه همچنین عامل اصلی عوارض جنینی است که شامل کمبود وزن هنگام تولد، زایمان زودرس و به دنیا آمدن نوزاد مرده است.

هیچ راه ثابتی برای جلوگیری از پره اکلامپسی وجود ندارد. با این وجود، اکثر زنان که علائم پره اکلامپسی را تجربه می کنند، باید به شدت تحت کنترل پزشک باشند تا از عوارض مرتبط با آن کاسته شود. تنها راه برای درمان پره اکلامپسی، زایمان است.

فشار خون بالا و پره اکلامپسی در بارداری چقدر رایج است؟

مشکلات فشار خون بالا در ۶ تا ۸ درصد از همه حاملگی ها در ایالات متحده رخ می دهد که حدود ۷۰ درصد آن ها مربوط به زنانی است که بارداری اول خود را تجربه می کنند. در سال ۱۹۹۸، تنها بیش از ۱۴۶،۳۲۰ مورد  پره اکلامپسی در این کشور تشخیص داده شد.

گرچه نسبت کل حاملگی ها به حاملگی های همراه با فشار خون بالا و اکلامپسی در ایالات متحده در دهه های گذشته حدودا یکسان باقی مانده است، اما میزان پره اکلامپسی نسبت به فشار خون تنها، تقریبا یک سوم افزایش یافته است. این افزایش تا حدی ناشی از افزایش تعداد مادرانی است که یا در سن بالا باردار شده اند یا بارداری چند قلویی دارند. در بارداری های چند قلویی پره اکلامپسی بیشتر اتفاق می افتد.

به عنوان مثال، طبق آمارهای منتشر شده توسط National Center for Health Statistics، در سال ۱۹۹۸ نرخ زایمان در میان زنان ۳۰ تا ۴۴ ساله و تعداد زایمان در زنان ۴۵ ساله و بالاتر به بالاترین میزان خود در سه دهه اخیر رسیده است. علاوه بر این، بین سال های ۱۹۸۰ تا ۱۹۹۸، میزان زایمان های دوقلو در مجموع ۵۰ درصد و در میان زنان و مردان ۴۵ تا ۴۹ ساله حدود ۱۰۰۰ درصد افزایش یافته است. این در حالی است که نرخ تولد نوزادان سه قلو در این بازه زمانی حدود ۴۰۰ درصد افزایش داشته و این درصد در زنان بالاتر از ۴۰ سال ۱۰۰۰ درصد رشد داشته است.

چه کسانی با احتمال ابتلا به پره اکلامپسی یا فشار خون بالا در حاملگی مواجه هستند؟

طبق نظر کارشناسان احتمال ابتلای افراد زیر به فشار خون بالا در حاملگی بیشتر از سایر زنان است:

  • زنان مبتلا به پرفشاری خون مزمن (فشار خون بالا قبل از این که باردار شوند)
  • زنانی که فشار خون بالا یا پره اکلامپسی را در بارداری های قبلی خود تجربه کرده اند. به خصوص اگر این شرایط در اواسط بارداری آن ها رخ داده باشد.
  • زنانی که قبل از بارداری چاق بوده اند.
  • زنان بارداری که سنشان زیر سن ۲۰ و بیش از ۴۰ سال است.
  • زنانی که بیش از یک کودک را باردار هستند.
  • زنان مبتلا به دیابت، بیماری های کلیوی، آرتریت روماتوئید، لوپوس یا اسکلرودرمی

پره اکلامپسی و فشار خون بالا در حاملگی چگونه تشخیص داده می شود؟

متاسفانه، هیچ تستی برای پیش بینی یا تشخیص پره اکلامپسی وجود ندارد. نشانه های کلیدی این عارضه عبارتند از:

  • افزایش فشار خون
  • وجود پروتئین در ادرار (پروتئینوری)

سایر علائمی که به نظر می رسد با پره اکلامپسی در بدن رخ می دهند عبارتند از:

  • سردرد مداوم
  • تاری دید
  • حساسیت به نور
  • درد شکمی

همه این علائم می توانند ناشی از اختلالات دیگری که گاهی در بارداری های سالم نیز رخ دهند، باشند. ویزیت های منظم توسط پزشک و انجام آزمایشات تشخیصی مناسب کمک می کند تا فشار خون و میزان پروتئین در ادرار مادر ردیابی شود. این کار علاوه بر تشخیص به موقع پره اکلامپسی، می تواند بر روی رشد جنین نیز نظارت کند.

فشار خون بالا در حاملگی
فشار خون بالا در حاملگی

زنان مبتلا به فشار خون بالا در حاملگی چگونه می توانند از مشکلات احتمالی در حین بارداری جلوگیری کنند؟

اگر به فکر بارداری هستید و فشار خون بالا دارید، ابتدا با پزشک متخصص زنان مشورت کنید و سرخود باردار نشوید. با پیگیری اقداماتی که برای کنترل فشار خون قبل و در دوران بارداری انجام می شود و همچنین مراقبت های منظم قبل از زایمان، می توانید از سلامت خودتان و به دنیا آوردن نوزاد سالم اطمینان حاصل کنید.

قبل از بارداری:

قبل از بارداری باید مطمئن شوید که فشار خون شما تحت کنترل است. تغییر در سبک زندگی مانند موارد زیر برای شما بسیار مفید است:

  • محدود کردن مصرف نمک
  • شرکت در فعالیت بدنی منظم
  • در صورت داشتن اضافه وزن، کاهش وزن

ضمنا توصیه اکید می شود که در مورد تاثیر فشار خون بالا در حاملگی بر روی بدن خودتان و جنین حتما با یک متخصص مشورت کنید. او می تواند اقداماتی که برای پیشگیری و کاهش عوارض جانبی نیاز دارید را به شما گوشزد کند.

اگر داروهای فشار خون مصرف می کنید، از پزشک خود بپرسید که آیا باید مقدار مصرف داروی خود را در طول بارداری تغییر دهید یا به طور کلی مصرف دارو را کنار بگذارید. کارشناسان در حال حاضر توصیه می کنند که در طول حاملگی از مصرف آنتاگونیست گیرنده آنژیوتانسین و مهارکننده های آنزیم تبدیل آنژیوتانسین (ACE) اجتناب شود. دیگر داروهای فشار خون، بسته به شرایطتان ممکن است برای شما مفید باشد. با این حال، هرگز داروهای خود را بدون مشورت با پزشک قطع نکنید یا تغییر ندهید. این کار را فقط زمانی که پزشک پیشنهاد کرد انجام دهید.

در طول بارداری:

  • مراقبت های دوران بارداری را جدی بگیرید و آن ها را به صورت منظم پیگیری کنید.
  • از مصرف الکل و تنباکو به شدت اجتناب کنید.
  • هر دارویی که می خواهید استفاده کنید، حتی داروهای ساده ای مانند استامینوفن، باید تحت نظر پزشکتان باشد.

[quote font_size=”18″ color=”#37a02b”]

پیشنهاد می کنیم برای اطلاعات بیشتر، این مطالب را نیز بخوانید:

علائم بارداری و ۱۱ نشانه اولیه حاملگی که تمام زنان باید از آن مطلع باشند

جدول زمانی و علائم بارداری در سه ماهه اول حاملگی

همه چیز درباره بارداری

[/quote]

آیا فشارخون بالا در حاملگی یا پره اکلامپسی در طول بارداری باعث مشکلات طولانی مدت قلب و خون در مادر می شود؟

اثرات فشار خون بالا در دوران بارداری بسته به اختلالات موجود و عوامل دیگر، متفاوت است. با توجه به برنامه آموزش ملی فشار خون بالا در آمریکا (NHBPEP)، پره اکلامپسی به طور کلی خطر ابتلا به بیماری پرفشاری خون یا سایر مشکلات مرتبط با قلب را در زنان افزایش نمی دهد. NHBPEP همچنین گزارش می دهد که در زنان مبتلا به فشار خون طبیعی که پس از هفته ۲۰ ام اولین بارداری خود مبتلا به پره اکلامپسی می شوند، عوارض کوتاه مدت، از جمله افزایش فشار خون، معمولا حدود ۶ هفته پس از زایمان از بین می رود.

با این حال، برخی زنان ممکن است بیشتر در معرض ابتلا به فشار خون بالا یا سایر بیماری های قلبی پس از بارداری باشند. تحقیقات بیشتری برای تعیین اثرات دراز مدت اختلالات پرفشاری خون در دوران بارداری و ایجاد روش های بهتر برای تشخیص و درمان زنان در معرض خطر این شرایط، ضروری است.

گرچه فشار خون بالا و اختلالات مرتبط به آن در دوران بارداری می تواند جدی باشد، اما اکثر زنان مبتلا به فشار خون بالا و افرادی که پره اکلامپسی را تجربه می کنند، حاملگی های موفقی دارند. مراقبت های اولیه و منظم قبل از زایمان مهمترین چیزی است که می تواند برای شما و جنینتان مفید باشد.

منابع:

  1. High Blood Pressure During Pregnancy Fact Sheet
  2. High blood pressure and pregnancy
  3. High Blood Pressure During Pregnancy
  4. High Blood Pressure During Pregnancy