همه چیز درباره لیپاز

آنزیم ها مواد تشکیل دهنده پروتئینی هستند که به تحریک واکنش های شیمیایی کمک می کنند. یکی از این آنزیم هایی که برای سلامت انسان حیاتی است، لیپاز نامیده می شود. لیپاز دقیقا چیست؟ لیپاز یکی از مهم ترین آنزیم های گوارشی است که عمدتا توسط پانکراس به روده کوچک منتقل می شود تا به روند گوارش بدن و جذب چربی ها کمک کند. در ادامه این مطلب مجله پیام سلامت بیشتر با فواید و کارکرد این آنزیم در بدن آشنا می شوید.

این آنزیم با تجزیه و کمک به بدن برای جذب چربی، می تواند به اختلالات گوارشی اساسی مانند بیماری سلیاک و سایر بیماری های جدی مانند فیبروز کیستیک کمک کند.

لیپاز اغلب در ترکیب با دو دیگر آنزیم حیاتی دیگر به نام های پروتئاز و آمیلاز مصرف می شود. در حالی که لیپاز چربی ها را تجزیه می کند، پروتئازها پروتئین ها را جذب می کنند و آمیلاز پردازش کربوهیدرات ها را بر عهده دارد. هنگامی که همه این آنزیم ها در سطح مناسب در بدن شما وجود دارند، هضم و سلامت کلی بدن محقق می شود.

هنگامی که فردی پس از خوردن چربی از مشکلات گوارشی رنج می برد، پزشکان کمبود لیپاز را در او تست می کنند.

لیپاز چیست؟

لیپاز آنزیمی است که چربی ها را تجزیه می کند تا روده بتواند آنها را جذب کند. این آنزیم چربی هایی مانند تری گلیسیرید را به مولکول های اسید چرب و گلیسرول تجزیه می کند. این آنزیم در خون، مایعات گوارشی، ترشحات پانکراس، مایعات داخل روده و بافت های چربی وجود دارد.

بدن شما از تری گلیسیرید برای انرژی استفاده می کند. با این حال، سطح بالای تری گلیسرید در بدن می تواند خطر ابتلا به بیماری های قلبی را افزایش دهد و  نشانه ای از سندرم متابولیک باشد. بعضی از آزمایشگاه ها می گویند که سطح این ماده در بدن باید ۸۵ U/L باشد. اما برخی از متخصصان معتقدند که ۱۶۰ U/L نیز طبیعی است.

آیا می توان سطح این ماده را در بدن کاهش داد؟ بله، تحقیقات نشان داده اند که آب حاوی فلوراید ممکن است مسئول کاهش فعالیت لیپاز پانکراس و پروتئاز باشد.

۷ کارکرد و مزیت مصرف مکمل لیپاز در بدن

لیپاز برای هضم مناسب چربی کاملا ضروری است و بر روی بسیاری از عملکردهای بدن و بیماری ها تأثیر می گذارد. اکثر افراد به مکمل لیپاز نیاز ندارند. با این حال، اگر شما یکی از شرایط  زیر را داشته باشید، بهتر است از مکمل این ماده استفاده کنید.

بهبود IBS

مکمل های حاوی لیپاز و سایر آنزیم های پانکراس می توانند به کاهش میزان التهاب، گاز و نفخ پس از هر وعده غذایی، به ویژه وعده های غذایی حاوی چربی زیاد کمک کنند. این علائم معمولا با مشکلات گوارشی مانند سندرم روده تحریک پذیر (IBS) همراه است. تحقیقات همچنین نشان داده اند که برخی از بیماران مبتلا به سندرم روده تحریک پذیر ممکن است نارسایی لوزالمعده غیروابسته داشته باشند. در این نارسایی به دلیل عدم وجود آنزیم های گوارشی ساخته شده توسط پانکراس، بدن در هضم غذا ناتوان است.

مطالعه ای که در سال ۲۰۱۰ به بررسی شیوع نارسایی مزمن لوزالمعده در بیماران مبتلا به IBS همراه با اسهال پرداخته بود دریافت که در حداقل ۶٫۱ درصد از بیماران مورد مطالعه، نارسایی مشاهده می شود. این مطالعه به جایگزینی آنزیم های پانکراس به عنوان راهی برای کاهش علائم ناخوشایندی مانند اسهال و درد شکم برای بیماران مبتلا به IBS و نارسایی لوزالمعده اشاره دارد.

فیبروز کیستیک

فیبروز کیستیک (CF) یک اختلال ارثی است که باعث اختلال در عملکرد طبیعی سلول های اپیتلیال می شود. این سلول ها سلول هایی هستند که بسیاری از مهم ترین اعضای بدن ما از جمله ریه ها و سیستم تنفسی، کبد، کلیه ها، پوست و سیستم تولید مثل را شامل می شوند. افرادی که دارای فیبروز کیستیک هستند، مخاطی غلیظ و چسبنده تولید می کنند و اغلب دارای کمبود های تغذیه ای هستند. زیرا آنزیم های لوزالمعده به روده منتقل نمی شوند. مصرف مکمل های حاوی آنزیم های پانکراس از جمله لیپاز می تواند به بدن فرد مبتلا به CF کمک کند تا انرژی مورد نیاز خود را از غذا بهتر جذب کند.

بیماری سلیاک

بیماری سلیاک نوعی از بیماری خودایمنی است که با پاسخ التهابی به گلوتن در بدن مشخص می شود. این واکنش به بافت های درون روده کوچک آسیب می رساند. روده کوچک، ارگان لوله ای شکل بین معده و روده بزرگ است، که در آن درصد زیادی از مواد مغذی جذب می شوند. با این حال، در افراد مبتلا به بیماری سلیاک، این روند متوقف می شود. علائم بیماری سلیاک می تواند شامل موارد زیر باشد:

  • درد شکم
  • نفخ
  • کاهش وزن
  • خستگی

اول و مهمتر از همه، رژیم غذایی بدون گلوتن می تواند به افراد مبتلا به این بیماری کمک کند. این افراد باید از مصرف تمام محصولات حاوی گندم، جو یا چاودار اجتناب کنند. علاوه بر این، آنزیم های پانکراس از جمله لیپاز به درمان بیماری سلیاک کمک می کند. کودکان مبتلا به بیماری سلیاک که نسبت به همسالان خود وزن کمتری داشتند، در یک مطالعه تصادفی دو سوکور مکمل آنزیم پانکراس (از جمله لیپاز) استفاده کردند. افزایش وزن در این کودکان در طی ماه اول اتفاق افتاد. این مطالعه نتیجه گیری می کند که مصرف مکمل حاوی آنزیم های پانکراس در طی ۳۰ روز اول پس از تشخیص این بیماری بسیار مفید است.

این یافته ها مفید و قابل توجه هستند. زیرا کودکان و بزرگسالان مبتلا به بیماری سلیاک اغلب مشکلات زیر را تجربه می کنند:

  • اسهال
  • کاهش وزن
  • درد شکمی
  • التهاب
  • خستگی
  • بثورات دردناک پوست

در واقع، حدود نیمی از افراد مبتلا به بیماری سلیاک مبتلا به کاهش وزن هستند.

اختلال صفراوی

کیسه صفرا یک کیسه کوچک گلابی شکل است که در پشت لوب کبد قرار دارد. مهمترین کار این عضو این است که صفرا غنی از کلسترول را که توسط کبد ترشح شده است ذخیره کند. این صفرا همراه با لیپاز به تجزیه و هضم غذاهای چرب کمک می کند. اگر مشکلات مربوط به کیسه صفرا دارید مصرف مکمل حاوی لیپاز برایتان بسیار مفید خواهد بود.

لیپاز کاملا برای هضم و جذب چربی ضروری است. مصرف مکمل های حاوی آنزیم لیپاز همچنین می تواند یک درمان عالی طبیعی براب بهبود کیفیت کارکرد قلب باشد. زیرا این مکمل به بهبود هضم چربی و استفاده از صفرا کمک می کند.

ممکن است فکر کنید که راه بهتر برای حل این مشکلات اجتناب از مصرف چربی است. اما اجتناب از مصرف چربی سالم و با کیفیت مانند امگا ۳ بدن شما را دچار مشکل می کند. زیرا این چربی ها برای سلامتی بدن ضروری هستند. لیپاز همراه با صفرا موادی هستند که باعث می شوند این چربی های سالم به درستی استفاده شوند.

همه چیز درباره لیپاز
همه چیز درباره لیپاز

بهبود سطح کلسترول و سلامت قلب و عروق

از آنجایی که لیپاز به هضم چربی کمک می کند، کمبود آن می تواند باعث افزایش سطح کلسترول و تری گلیسیرید های ناسالم شود و به طور مستقیم به مشکلات قلبی عروقی دامن بزند. افرادی که کمبود لیپاز دارند، سطح کلسترول و چربی خونشان بالا است. هنگامی که سطح تری گلیسیرید نزدیک به ۱۰۰۰ میلی گرم در دسی لیتر می شود، علاوه بر بیماری قلبی، پانکراتیت (التهاب جدی پانکراس) نیز ایجاد می شود. افزایش سطح تری گلیسیرید با چاقی، دیابت نوع ۲ و سندرم متابولیک نیز ارتباط دارد.

افزایش جذب مواد مغذی

وجود لیپاز کافی به بدن شما کمک می کند تا ویتامین ها و مواد معدنی مناسب را از غذاهایی که می خورید جذب کنید. بنابراین جایگزینی آنزیم های پانکراس در حال حاضر عامل اصلی درمان سوء جذب مواد مغذی است.

کاهش وزن

تحقیقات نشان داده اند که لیپاز می تواند به کاهش وزن کمک کند؛ زیرا باعث کاهش چربی بدن می شود. چند سال پیش، دانشمندان توانستند لیپاز را دستکاری کنند و قدرت آن را سه برابر کنند. آن ها این ماده را به سوئیچ مولکولی تبدیل کردند که آنزیم ها را روشن و خاموش می کند. آنها در واقع موفق شدند کارکرد آنزیم های لیپاز را سه برابر کنند و هضم چربی را از ۱۵ درصد به ۴۵ درصد افزایش دهند.

این کشف علمی منتشر شده در American Chemical Society واقعا می تواند به افرادی که در معرض چاقی و مشکلات جدی مربوط به سلامت مانند مشکلات قلبی و دیابت هستند کمک کند. علاوه بر این، به نظر می رسد امکان دستکاری این سوئیچ اشتعال آنزیمی برای تمام آنزیم ها وجود دارد. اگر دانشمندان قادر به تشخیص چگونگی روشن شدن و غیرفعال کردن آنزیم ها باشند، می توانند به طور بالقوه راهی را برای کمک یا حتی درمان انواع بیماری های مربوط به فعالیت آنزیمی کشف کنند.

تست لیپاز

برای اندازه گیری سطح لیپاز، شما باید آزمایش خون انجام دهید. هشت ساعت قبل از انجام این تست باید ناشتا باشید. پزشک همچنین ممکن است از شما بخواهد که مصرف داروهایی را که ممکن است بر روی آزمایش تاثیر بگذارد، از جمله موارد زیر را متوقف کنید:

  • داروهای ضد درد مانند کدئین، مورفین و اندومتاسین
  • قرص های پیشگیری از بارداری
  • دیورتیک های تیازید
  • داروهای کولینرژیک

همانند آزمایش آمیلاز، تست لیپاز اغلب برای بررسی بیماری های پانکراس (پانکراتیت حاد) انجام می شود. آزمایش لیپاز می تواند به تشخیص مشکلات لوزالمعده نیز کمک کند. زیرا این کمبود معمولا هنگام آسیب دیدگی پانکراس رخ می دهد. این آزمایش همچنین می تواند برای تشخیص کمبود لیپوپروتئین لیپاز خانوادگی انجام شود.

سطح نرمال این آنزیم در بدن ممکن است بین آزمایشگاه ها مختلف متفاوت باشد. با این حال، نتایج طبیعی معمولا بین ۰ تا ۱۶۰ واحد در لیتر است. نتایج آزمون معمولا در عرض ۱۲ ساعت آماده می شود.

 افزایش سطح این ماده در بدن ممکن است به دلایل زیر رخ دهد:

  • انسداد روده
  • سرطان پانکراس
  • بیماری سلیاک
  • زخم معده
  • عفونت یا تورم لوزالمعده

در پانکراتیت حاد، سطح لیپاز اغلب بسیار زیاد است و ۵ تا ۱۰ برابر بیشتر از میزان طبیعی است. غلظت لیپاز معمولا در عرض ۴ تا ۸ ساعت پس از حمله پانکراتیت حاد افزایش می یابد و تا ۷ تا ۱۴ روز در همین حالت باقی می ماند.

اطلاعات جالب در مورد این ماده

  • لیپاز دومین ماده در بدن است که تحقیقاتی گسترده ای روی آن انجام شده است.
  • اغلب هضم لیپید در بزرگسالان در حلقه بالایی روده کوچک رخ می دهد و توسط لیپاز منتشر شده در پانکراس انجام می شود.
  • با افزایش سن بدنمان پروتئاز، لیپاز و آمیلاز کمتری تولید می کند. این به این معنی که هضم پروتئین، چربی ها و کربوهیدرات ها می تواند با افزایش سن با تداخل مواجه شود.
  • آزمایش لیپاز دقیق تر از آزمایش آمیلاز برای تشخیص پانکراتیت است.
  • حتی اگر هیچ مشکلی در پانکراس شما وجود نداشته باشد، باز هم ممکن است سطح لیپاز در بدنتان بالا باشد.

عوارض و اثرات جانبی بالقوه ناشی از مصرف مکمل لیپاز

لیپاز یک مکمل سالم برای اکثر افراد است. عوارض جانبی جزئی ممکن است شامل تهوع، گرفتگی و اسهال باشد. اگر باردار یا شیرده هستید، قبل از مصرف هر گونه مکمل حاوی آنزیم، با پزشک خود صحبت کنید. اگر فیبروز کیستیک دارید، مصرف دوزهای بالا لیپاز ممکن است برخی از نشانه های شما را بدتر کند.

اگر  در حال حاضر اورلستات یا آنزیم های گوارشی را مصرف می کنید، نباید از لیپاز بدون مشورت با متخصص استفاده نکنید. اورلستات (Xenical یا Alli) داروی است که برای درمان چاقی استفاده می شود و توانایی لیپاز را برای تجزیه چربی ها متوقف می کند. بنابراین این دارو با فعالیت مکمل های حاوی لیپاز تداخل دارد.

اگر از سایر آنزیم های گوارشی مانند پاپائین، پپسین، HCL بتائین و اسید هیدروکلریک استفاده می کنید، ممکن است این آنزیم در بدن از بین برود. برای جلوگیری از وقوع این اتفاق، می توانید مکمل لیپازی را که دارای پوشش محافظ در برابر قدرت تخریب اسید معده است، استفاد کنید.