احساس مزه شوری در دهان می تواند یک نوع اختلال چشایی بسیار آزار دهنده باشد. احساس شوری ثابت در دهان، مزه بسیاری از غذاها و نوشیدنی ها را مانند مزه نمک می کند. برای بعضی از افراد، احساس مزه شوری در دهان به صورت دوره ای می آید و می رود. در حالی که برای برخی رهایی از این حس بسیار دشوار است.
اغلب اوقات، احساس این که همه چیز در دهان طعم نمک ایجاد می کند، با بیماری خاصی ارتباط ندارد. برخی از دلایل احساس مزه شوری در دهان را می توان به موارد زیر مرتبط دانست:
- کمبود آب در بدن
- خونریزی از لثه
- تغییرات هورمونی
- کمبود ویتامین
معمولا هنگامی که دلایل اساسی ایجاد احساس مزه شوری در دهان برطرف شد، حس چشایی شما باید به حالت عادی برگردد.
در این مقاله مجله پیام سلامت، به دلایل معمولی که موجب احساس مزه شوری در دهان می شوند نگاه کرده و روش های تغییر این حس را نیز بیان می کنیم.
احساس مزه شوری در دهان
طعم شوری در دهان می توان به عنوان یک اختلال چشایی شناخته شود که در آن احساس جوانه های چشایی شما تغییر می کند.
داشتن احساس صحیح از طعم و بوی خوراکی ها، برای لذت بردن از غذا و نوشیدن ضروری است. این حس می تواند به تشخیص نوع مواد غذایی کمک کند. اگر غذا و نوشیدنی طعم نمکی برایمان داشته باشد، در حالی که نمکی به آن اضافه نشده است، می تواند لذت خوردن غذا را تحت تأثیر قرار دهد.
به گفته محققان مجله American Family Physician، حس چشایی، توسط گیرندگان های طعم در جوانه های چشایی روی زبان و درون حفره دهان کنترل می شود. این جوانه ها برای احساس ۴ طعم اصلی شوری، تلخی، شیرینی و ترشی کاربرد دارند. اختلالات چشایی می توانند طعم و مزه غذاها و نوشیدنی ها را افزایش یا کاهش دهد، و همه چیز را شور، شیرین و یا بدون مزه کنند.
دکتر استیون برملی استاد دانشگاه پنسیلوانیا می گوید که اختلالات چشایی ممکن است با ایجاد آسیب در سایر اندام های دهان و بینی نیز ایجاد شوند. به عنوان مثال، مسدود شدن سینوس ها، دریافت خدمات دندانپزشکی، آسیب به سر و عفونت های دستگاه تنفسی فوقانی می توانند بر احساس چشایی شما تاثیر بگذارند.
علت ایجاد مزه شوری در دهان
آبریزش بینی و احساس مزه شوری در دهان
آبریزش به علت آلرژی یا عفونت یکی از دلایل رایج برای احساس مزه شوری در دهان است.
طبق گفته پزشکان کلینیک مایو، آبریزش بینی می تواند مایعات اضافی یا مخاط را به سمت پایین بینی برساند. این بخش به پشت گلو ختم می شود. بنابراین ریختن مایعات بینی در دهان طعم شوری ایجاد می کند.
اگر گرفتگی بینی را با آبریزش بینی همزمان دارید، مسدود شدن بینی نیز می تواند احساس چشایی را در شما تغییر دهد. با توجه به گفته دکتر نیل لاوا در WebMD، توانایی احساس طعم و مزه به طور مستقیم با توانایی شما در بوییدن ارتباط دارد. اگر احتقان بینی بر حس بویایی تاثیر بگذارد، جوانه های چشایی، تنها قادر به تشخیص چند طعم خاص هستند.
بعضی از علل رایج برای ایجاد آبریزش با یا بدون احتقان بینی عبارتند از:
- تب یونجه
- سینوزیت حاد
- سرماخوردگی یا آنفلوآنزا
- پولیپ بینی
- وارد آمدن آسیب به صورت یا سر
اگر بینی تان مسدود شده و همه چیز طعم نمکی برایتان دارد، می توانید با استفاده از برخی اسانس های موثر، این گرفتگی را برطرف کنید. اسانس های اوکالیپتوس، نعنا و درخت چای می توانند به سرعت به حل عفونت سینوس کمک کنند.
خونریزی دهانی و احساس مزه شوری در دهان
طعم شور یا فلز در دهان می تواند به علت خونریزی دهانی از لثه ها و یا در داخل گونه ها باشد. خون دارای طعم طبیعی فلزی یا نمکی است. پس اگر دچار التهاب لثه یا زخم دهانی هستید، طعم شوری ثابت را تجربه خواهید کرد.
پزشکان NHS می گویند که بیماری یا همان التهاب لثه یکی از دلایل رایج برای احساس طعم فلزی در دهان است. لثه ها پس از مسواک زدن یا استفاده از نخ دندان راحت خونریزی می کنند و موجب ایجاد این حس می شوند.
داروهای موضعی بسیاری برای درمان التهاب لثه که پس از مسواک زدن موجب خونریزی می شود وجود دارد. برای درمان این نوع خونریزی می توانید از غرغره جوش شیرین حل شده در آب یا غرغره روغن نارگیل در دهان استفاده کنید.
مشکلات مربوط به دندان و احساس مزه شوری در دهان
طعم شور در دهان همچنین می تواند به علت سایر مشکلات مربوط به دندان نیز باشد.
دکتر استیون روث، عضو آکادمی دندانپزشکان آمریکایی می گوید که احساس طعم شور در دهان ممکن است در نتیجه پر کردن دندان نیز ایجاد شود. حتی گاهی خمیر دندان یا دهانشویه ای که استفاده می کنید می تواند بر جوانه های چشایی شما تاثیر گذاشته و طعم دهان را شور کند.
اگر فکر می کنید مشکلات مربوط به دندان، احساس چشایی شما را دستخوش تغییر کرده است، باید این موضوع را با پزشک متخصص مطرح کنید.
عوارض جانبی دارو و احساس مزه شوری در دهان
اختلال چشایی که در آن همه چیز مزه نمکی و تلخی دارد می تواند عوارض جانبی برخی از داروها باشد.
پزشکان گزارش می دهند که داروها می توانند احساس چشایی و بویایی را تحت تاثیر قرار دهند. متخصصان مجله American Family Physician گزارش داده اند که داروها اغلب به عنوان یکی از علل احساس طعم و مزه غیرطبیعی در دهان بوده و معمولا نادیده گرفته می شوند. برخی از داروهای رایج که می توانند گیرنده های چشایی را تغییر دهند عبارتند از:
- آنتی بیوتیک ها
- ضد انعقادها
- داروهای کنترل فشار خون بالا
- شل کننده های عضله
اگر فکر می کنید داروهای مصرفیتان بر جوانه های چشایی شما تأثیر گذاشته و سبب ایجاد طعم شور شده اند، باید به لیست عوارض جانبی آن ها مراجعه یا با پزشک مشوت کنید.
ریفلاکس اسید و احساس مزه شوری در دهان
سوزش سر دل و یا ریفلاکس اسید ممکن است طعم دهان را تلخ و شور کند.
ریفلاکس اسید یا سوزش سر دل زمانی رخ می دهد که اسید معده به مری باز می گردد و می تواند باعث ایجاد طعم عجیب و غریب در دهان شود. دکتر آدام هوسنی در WebMD گزارش می دهد که برگشت جریان اسید معده به مری ممکن است طعم تلخ یا ترش را در دهان ایجاد کند. بسیاری از افراد مبتلا به سوزش سر دل طعم تلخ مایل به شور را احساس می کنند.
فرم مزمن سوزش سر دل بیماری به نام GERD است. GERD نیز طعم شور و تلخ در دهان ایجاد کرده و علائم دیگر آن نیز عبارتند از:
- احساس سوزش در قفسه سینه
- گلو درد مداوم
- احساس گیر کردن چیزی در گلو
اگر علائم سوزش سر دل را دارید، می توانید جوش شیرین و آب بخورید. جوش شیرین برای خنثی کردن اسید معده مفید است و به سرعت می تواند علت سوزش سر دل را از بین ببرد.
تغییرات هورمونی و احساس مزه شوری در دهان
اگر در بدن اختلال هورمونی داشته باشید، همه چیز ممکن است در دهانتان مزه شوری بدهد.
هورمون ها می توانند حس چشایی بدن شما را تحت تأثیر قرار دهند. پس اگر هورمون های شما از تعادل خارج شوند، ممکن است احساس مداوم شوری در دهان داشته باشید.
به عنوان مثال، مجله Nutrition & Food Sciences گزارش می دهد که بسیاری از زنان در سیکل قاعدگی تغییراتی را در حس چشایی خود تجربه می کنند. محققان گزارش دادند که هورمون ها، حساسیت طعم هایی مانند شوری، تلخی، ترشی و شیرینی را تحت تاثیر قرار می دهند. این مطالعه نشان داد که احساس شوری در دهان قبل و بعد از تخمک گذاری نیز ایجاد می شود.
غذاهای زیادی وجود دارد که برای متعادل کردن هورمون ها عالی هستند. ضمن این که باید علائم کاهش پروژسترون در بدن را بدانید. زیرا کاهش این هورمون ممکن است باعث ایجاد علائم دردناک قاعدگی مانند گرفتگی شکم قبل از پریود و خونریزی شدید قاعدگی شود.
کمبود ویتامین و احساس مزه شوری در دهان
شوری دهان می تواند نتیجه کمبود ویتامین باشد.
پزشکان American Academy of Family Physicians گزارش می دهند که سطح پایین ویتامین های خاص می تواند حس چشایی افراد را تغییر دهد. به عنوان مثال، سطح پایین ویتامین B12 و B3 می تواند جوانه های چشایی را به طعم نمکی، شیرینی، تلخی و ترشی تغییر دهد. همچنین کمبود ویتامین A می تواند حس بویایی را تغییر داده و مزه غذا را تحت تأثیر قرار دهد.
ضروری است که از یک رژیم غذایی سالم و متعادل پیروی کنید تا مطمئن شوید که بدن شما مواد مغذی ضروری را به اندازه کافی در اختیار دارد.
خشکی دهان و احساس مزه شوری در دهان
اگر همه چیز در دهان شما شور است، ممکن است به خشکی دهان مبتلا باشید.
خشکی دهان اشاره به وضعیتی دارد که غدد بزاقی به اندازه کافی بزاق تولید نمی کند. این اختلال می تواند از علل زیر ناشی شود:
- کم آبی بدن
- داروهای خاص
- انجام اشعه درمانی
- سیگار کشیدن
طبق گفته پزشکان کلینیک مایو، خشکی دهان می تواند بر جوانه های چشایی شما تأثیر گذاشته و درک طعم غذاها و نوشیدنی ها را با مشکل مواجه کند. این تغییر باعث می شود احساس طعم و مزه فرق کرده و همه چیز طعم شورتر، شیرین تر، تلخ تر و ترش تر داشته باشد.
سایر علائم خشکی دهان عبارتند از:
- غلیظ شدن بزاق
- گلو درد مداوم
- بریده بریده شدن زبان
بعضی از راه های درمان سندرم خشکی دهان نیز عبارتند از:
- جویدن آدامس بدون قند
- نوشیدن آب
- نفس کشیدن از بینی
سندرم شوگرن و احساس مزه شوری در دهان
سندرم شوگرن دلیل دیگری برای احساس شوری در دهان است.
سندرم شوگرن یک بیماری خود ایمنی است که معمولا احساس چشایی را تحت تاثیر قرار می دهد. بر اساس اعلام نشریه Physiology & Behavior، سندرم شوگرن بر غشاهای مخاطی تاثیر می گذارد. این تاثیر می تواند چشم ها و دهان را خشک کرده و باعث ناتوانی در حس چشایی برای احساس برخی از طعم ها شود.
نشت مایع مغزی نخاعی (CSF) و احساس مزه شوری در دهان
نشت مایع مغزی نخاعی می تواند سردرد شدید همراه با طعم مزه شور در دهان ایجاد کند.
نشت CSF زمانی اتفاق می افتد که پارگی یا سوراخی در غشای اطراف مغز یا نخاع اجازه دهد مایعات از نخاع خارج شود. گاهی اوقات نشت CSF به علت ضربه به سر ایجاد می شود، اما در بسیاری از موارد علت آن ناشناخته است.
طبق گفته پزشکان Cedars-Sinai، علامت اصلی نشت مایعات نخاعی سردرد است که هنگام ایستادن یا نشستن بدتر می شود. این سردرد معمولا در پایه جمجمه یا کل سر احساس می شود. با این حال، در زمان ابتلا به CSF احساس طعم شوری یا فلزی در دهان معمول است.
سایر نشانه های هشدار دهنده نشت CSF عبارتند از:
- حساسیت به نور یا صدا
- درد بین تیغه های شانه
- خروج آب از گوش یا بینی
- زنگ زدن گوش
رادیوتراپی و احساس مزه شوری در دهان
اگر دوره درمان سرطان را تجربه کرده اید، ممکن است احساس شوری در دهان داشته باشید.
شیمی درمانی یا پرتودرمانی که برای درمان سرطان استفاده می شوند می توانند بیماری به نام dysgeusia ایجاد کند. با توجه به گزارش National Institutes of Health این بیماری حس چشایی فرد را تحریف می کند. این بیماری می تواند طعم شوری یا فلزی در دهان ایجاد کند.
طبق گزارش مجله Scientific World، اختلالات چشایی پس از دوره درمان سرطان رایج هستند. تخمین زده می شود که تا ۷۰٪ از افرادی که این درمان سرطان را دریافت می کنند، برخی از درجات dysgeusia را تجربه خواهند کرد.