در صورتی که حجم بالایی از آهن در خون وجود داشته باشد، سلول های داخلی بدن ممکن است آسیب ببیند. در حالی که آهن یک ماده مغذی ضروری برای عملکردهای منظم بدن سگ ها می باشد، زمانی که در مقادیر زیاد در جریان خون وجود داشته باشد، می تواند کشنده باشد. در این شرایط می گویند که مسمومیت آهن به وجود آمده است. مسمومیت آهن در سگ ها معمولا با خوردن مولتی ویتامینی که مناسب سن، اندازه و وضعیت بدن او نیست ایجاد می شود.
در ادامه این مطلب مجله پیام سلامت پیرو مطالب قبلی مرتبط با نگهداری از حیوانات خانگی در مورد علائم، علل، تشخیص و درمان مسمومیت آهن در سگ ها صحبت خواهیم کرد.
علائم مسمومیت آهن در سگ ها
مسمومیت آهن در سگ ها در چهار مرحله جداگانه رخ می دهد.
مرحله اول (۰ الی ۶ ساعت بعد از مسمومیت) علائم این مرحله عبارتند از:
- استفراغ
- اسهال
- افسردگی
- خونریزی دستگاه گوارش
- درد شکم
مرحله دوم (۶ الی ۲۴ ساعت بعد از مسمومیت) علائم این مرحله عبارتند از:
- بهبود ظاهری
مرحله سوم (۱۲ الی ۹۶ ساعت بعد از مسمومیت) علائم این مرحله عبارتند از:
- استفراغ
- اسهال
- افسردگی
- خونریزی دستگاه گوارش
- شوکه شدن
- لرزش
- درد شکم
مرحله چهارم (۲ الی ۶ هفته بعد از مسمومیت) علائم این مرحله عبارتند از:
- انسداد دستگاه گوارش به دلیل ایجاد تنگی
علل مسمومیت آهن در سگ ها
شایع ترین علت مسمومیت آهن مصرف ناخواسته قرص هایی است که در محیط خانه وجود دارد. دوزی از آهن که برای سگ ها سمی است، بیش از ۲۰ میلی گرم بر روی کیلوگرم می باشد.
تشخیص مسمومیت سگ با قرص آهن
برای تشخیص این حالت ابتدا دامپزشک تاریخچه کاملی از وضعیت حیوان نیاز دارد. هر حادثه ای که در گذشته برای او اتفاق افتاده باشد ممکن است در ریشه یابی علت مفید باشد. آزمایش مشخصات کامل خون از جمله مشخصات مواد شیمیایی داخل خون، شمارش کامل خون و آزمایش ادرار نیز انجام خواهد شد. در صورتی که سطح آهن در جریان خون بیش از حد بالا باشد، و مشکوک به بلع قرص آهن توسط حیوان باشیم، تصویر برداری تشخیصی انجام می شود. به این ترتیب دامپزشک به این سوال پاسخ می دهد که آیا می توان قبل از جذب، دارو را از دستگاه گوارش خارج کرد یا خیر؟
درمان مسمومیت آهن در سگ ها
برای کمک به تصحیح شوک و اصلاح اسیدوز که در جریان خون سگ اتفاق می افتد، پزشک از تزریق مایعات استفاده می کند. در صورت امکان، قرص های جذب نشده آهن از معده سگ، با استفاده از داروهای تهوع و استفراغ آور خارج می شود. گاهی نیز برای این کار نیاز به شستشو معده (لاواژ معده) است. در این روش با محلول سالین که به آرامی در حفره شکم پمپ می شود محتویات معده شسته شده و خارج می شود.
نظارت بر آنزیم خون و آنزیم های کبدی بدن حیوان پس از درمان ضروری است. برای این منظور دامپزشک آزمایش ها خون را به صورت دوره ای تجویز می کند تا مطمئن شود که سطح آهن در بدن حیوان تحت کنترل می باشد. مشاهده هر گونه انسداد دستگاه گوارش نیز باید جدی گرفته شود. گاهی ممکن است سیستم گوارش به مسمومیت و یا روش های پزشکی که برای درمان مسمومیت استفاده شد است، واکنش نشان دهد.