آرسنیک یکی از فلزات سنگین است که به طور معمول در ترکیبات شیمیایی و محصولات مصرفی مانند علف کش ها (مواد شیمیایی که برای از بین بردن گیاهان ناخواسته استفاده می شود)، حشره کش ها (مواد شیمیایی که برای کشتن حشرات استفاده می شود)، مواد نگهدارنده چوب و برخی از داروهای درمان انگل های خون مانند کرم استفاده می شود. در داروهای ضد انگلی، سطح آرسنیک در محدوده ایمن قرار دارد و معمولا به بدن سگ آسیب نمی رساند. اما مصرف بیش از حد آن می تواند منجر به مسمومیت شود. در اغلب موارد، سگ ها به طور تصادفی محصولاتی حاوی آرسنیک را مصرف می کنند. در ادامه این مطلب مجله پیام سلامت به موضوع نشانه ها، علل، تشخیص و روش های درمان مسمومیت با آرسنیک در سگ ها خواهیم پرداخت.
علائم مسمومیت با آرسنیک در سگ ها
در صورت قرار گرفتن در معرض آرسنیک، ممکن است علائم زیر در حیوان آسیب دیده وجود داشته باشد:
- استفراغ
- اسهال
- درد شکم
- بی حالی
- چرت زدن
- مشاهده خون تازه و قرمز در مدفوع
- دراز کشیدن و خستگی با شدت زیاد
- بدن حیوان به خصوص اندام هایی مانند گوش ممکن است به طور غیرعادی سرد شود.
- کاهش هوشیاری
- در صورت درمان نشدن و یا ابتلا به مسمومیت های سنگین مرگ ممکن است رخ دهد.
- علائم مزمن (طولانی مدت) مانند کاهش اشتها و وزن ممکن است خفیف باشد.
علل مسمومیت با آرسنیک در سگ
- مصرف ترکیبات حاوی آرسنیک
- مصرف بیش از حد داروهای حاوی آرسنیک برای درمان بیماری های انگلی در سگ ها
تشخیص
سابقه بیماری ها در تشخیص مسمومیت با آرسنیک بسیار مهم است و دامپزشک باید در مورد ترکیبات حاوی آرسنیک که در منزل نگهداری می کنید مطلع شود. ضمن این که باید تاریخچه کاملی از سلامت سگ، شروع علائم، و حوادث احتمالی که ممکن است این وضعیت را پیش بیاورد به پزشک ارائه دهید. سابقه مصرف هر نوع دارو که به تازگی به سگ داده شده نیز در تشخیص کمک خواهد کرد. اغلب موارد با این مسمومیت با استفراغ ناگهانی شروع می شود. با این حال، برخی از سگ ها نیز با وجود مصرف ترکیبات حاوی آرسنیک، علائم آشکاری ندارند. دامپزشک از آزمایش کامل خون مانند شیمی خون، شمارش کامل خون و آزمایش ادرار استفاده می کند. برداشتن نمونه ای از محتویات معده نیز ممکن است ضروری باشد. آرسنیک در جریان خون یا محتوای معده تشخیص را تایید می کند. در موارد مسمومیت با آرسنیک مزمن، سطح آرسنیک در بدن را می توان از نمونه مو نیز ارزیابی کرد، زیرا آرسنیک در طی مدت زمان طولانی در موها ذخیره می شود.
اگر ممکن باشد باید یک نمونه از استفراغ یا اسهال حیوان را به دامپزشک ارائه دهید. این کمک خواهد کرد تا فرایند تشخیص سریعتر انجام شده و سگ قبل از آسیب دیدگی بیشتر درمان شود.
درمان مسمومیت با آرسنیک در سگ ها
مسمومیت حاد با آرسنیک (ناگهانی) یک حالت اضطراری است و زمان در آن به عنوان یک عامل مهم برای نتیجه گیری موفقیت آمیز در نظر گرفته می شود. استفراغ نقش مهمی در مسمومیت با آرسنیک ایفا می کند، زیرا بخش بزرگی از مواد سمی مصرف شده را از بدن خارج می کند. با این حال، اگر استفراغ فوری شروع نشود، دامپزشک باید شستشوی معده را انجام دهد تا محتوی معده را خارج کند. از آن جا که آرسنیک به شدت به کبد و کلیه ها آسیب می رساند، برای سگ هایی که به علت مسمومیت با آرسنیک در حالت نارسایی کلیه قرار دارند دیالیز انجام می شود.
هدف اصلی درمان این است که مسمومیت را از بدن خارج کنید. بنابراین مایع درمانی و داروهای ترویج دهنده دفع معمولا استفاده می شود. برخی از ترکیبات به نام کلات که مانند آرسنیک هستند معمولا برای اتصال به آرسنیک موجود در بدن استفاده می شوند. شلاتورها هم از طریق کاهش سرعت آرسنیک، از ورود آن به مغز جلوگیری می کنند. ضمن این که ممکن است حیوان نیاز به بستری شدن داشته باشد.
اگر شاهد مصرف سم توسط حیوانتان بودید سعی کنید بلافاصله او را وادار به استفراغ کنید. البته این کار را فقط در صورتی که از آرسنیک بودن سم مطمئن هستید انجام دهید. زیرا استفراغ برخی از سموم برای مری بسیار خطرناک است. اگر حیوان استفراغ کرده باشد، سعی نکنید او را وادار به استفراغ بیشتر کنید.
در نهایت اگر حیوان دچار استفراغ نشود، مشکل تنفسی پیدا کند یا علائم شوک جدی را از خود نشان دهد باید بلافاصله آن را به یک مرکز دامپزشکی برسانید.
بعد از درمان
ضمن این که پیشنهاد می شود دستورات زیر را نیز رعایت کنید:
- پس از بازگشت از بیمارستان، اجازه دهید حیوان استراحت کرده و تحت استرس نباشد.
- دستورالعمل دامپزشک را برای درمان خانگی، مانند مصرف دارو و تغذیه رعایت کنید.
- مواد غذایی قابل هضم برای سگ هایی که مسموم می شوند توصیه می شود.
- اطمینان حاصل کنید که تمام منابع حاوی ترکیبات آرسنیک را از در دسترس کودکان و حیوانات خانگی دور کرده اید.
- مراقب سگ خود باشید و اگر رفتار غیر معمولی را مشاهده کردید، بلافاصله با دامپزشک خود مشورت کنید.
متأسفانه، در بسیاری از موارد مسمومیت های سنگین، حیوان جان خود را از دست می دهد مگر اینکه درمان بسیار زود آغاز شود.