کیسه صفرا شما یک اندام ۴ اینچی گلابی شکل است که در زیر کبد شما در بخش فوقانی سمت راست شکم واقع شده است. کیسه صفرا مایع زرد رنگ صفرا که ترکیبی از مایعات، چربی و کلسترول می باشد را ذخیره می کند. مایع زرد رنگ صفرا کمک می کند تا چربی غذا در روده تجزیه شود. کیسه صفرا، مایع صفرا را به روده کوچک وارد می کند. این امر باعث می شود که ویتامین ها و مواد مغذی محلول در چربی راحت تر جذب جریان خون شوند. اما گاهی در این اندام مشکلاتی ایجاد می شود که در عملکرد آن اختلال ایجاد می کند. برای آشنایی با مشکلات کیسه صفرا تا انتهای این مطلب مجله پیام سلامت ما را همراهی کنید.
علائم مشکلات کیسه صفرا
بیماری های تاثیر گذار بر روی کیسه صفرا علائم مشابهی دارند. که شامل موارد زیر است:
- درد: شایع ترین علامت مشکلات کیسه صفرا درد است. این درد معمولا در قسمت میانی و بالا سمت راست شکم رخ می دهد. شدت درد شکم می تواند خفیف و متناوب باشد، یا می تواند بسیار شدید و مکرر باشد. در بعضی موارد، درد می تواند شروع به گسترش در سایر قسمت های بدن، از جمله کمر و سینه کند.
- تهوع یا استفراغ: تهوع و استفراغ از علائم رایج در انواع مشکلات کیسه صفرا است. اما تنها بیماری های مزمن ممکن است باعث مشکلات گوارشی مانند ریفلاکس اسید، گاز، تهوع و استفراغ شود.
- تب یا لرز: یک تب ناشناخته ممکن است نشانه ای از عفونت باشد. اگر عفونت دارید، قبل از اینکه بدتر شده و خطرناک شود، به درمان نیاز دارید. در صورت گسترش عفونت به سایر قسمت های بدن این بیماری می تواند کشنده باشد.
- اسهال مزمن: داشتن بیش از چهار بار دفع در روز برای حداقل سه ماه ممکن است نشانه ای از بیماری مزمن صفراوی باشد.
- زردی: پوست زرد رنگ ممکن است نشانه وجود یک انسداد در مجاری صفراوی مشترک یا سنگ کیسه صفرا باشد.
- مدفوع سفالی یا روشن یا ادرار تیره: مدفوع روشن و ادرار تیره ممکن است نشانه هایی از انسداد مجاری صفراوی می باشد.
انواع مشکلات کیسه صفرا
هر گونه بیماری ای که بر روی کیسه صفرا تاثیر می گذارد، یک نوع بیماری کیسه صفرا شناخته می شود. بیماری های زیر همگی جزء مشکلات کیسه صفرا هستند.
التهاب کیسه صفرا
التهاب کیسه صفرا کوله سیستیت نامیده می شود. این التهاب می تواند حاد (کوتاه مدت) یا مزمن (بلند مدت) باشد. التهاب مزمن ناشی از چندین حمله کوله سیستیت حاد است. التهاب ممکن است در نهایت به کیسه صفرا آسیب برساند، و این امر باعث می شود که این اندام توانایی عملکرد درست خود را از دست بدهد.
سنگ کیسه صفرا
سنگ های صفراوی رسوبات سخت و کوچکی هستند که در کیسه صفرا تشکیل می شوند. این رسوبات می توانند سال ها رشد کنند و سال ها ناشناخته باقی بمانند. در واقع، بسیاری از افراد سنگ صفراوی دارند و از وجود آن ها آگاه نیستند. سنگ کیسه صفرا در نهایت باعث مشکلاتی شامل التهاب، عفونت و درد می شود. سنگ کیسه صفرا به طور معمول باعث کوله سیستیت کوتاه مدت می شود. سنگ های صفراوی معمولا بسیار کوچک هستند و بیش از چندین میلی متر نیستند. اما آن ها می توانند تا چند سانتی متر نیز رشد کنند.
بعضی افراد تنها یک سنگ صفرا را در بدن دارند، در حالی که برخی چندین سنگ در کیسه صفرایشان تشکیل می شود. در صورتی که اندازه سنگ های کیسه صفرا بزرگ تر شوند، می توانند کانال هایی را که از کیسه صفرا خارج می شوند، مسدود کنند. اکثر سنگ های صفراوی از کلسترول موجود در مایع صفراوی تشکیل شده است. نوع دیگری از سنگ کیسه صفرا، سنگ های پیگمانی هستند که از بیلی روبینات کلسیم تشکیل شده اند. بیلی روبینات کلسیم یک ماده شیمیایی است که وقتی بدن شما گلبول های قرمز خون را تجزیه می کند تولید می شود. این نوع سنگ نادر است.
سنگ در مجاری صفراوی مشترک (سنگ کلدوک)
سنگ های صفراوی می توانند در مجرای صفراوی مشترک وجود داشته باشند. مجرای صفراوی مشترک کانالی است که از کیسه صفرا به روده کوچک منتهی می شود. صفرایی که از کیسه صفرا خارج می شود، از طریق لوله های کوچک عبور می کند و در مجرای صفراوی مشترک قرار می گیرد. سپس به کمک این مجرا به روده کوچک وارد می شود. در اغلب موارد، سنگ های کانال مجرای صفراوی عمدتا سنگ صفراوی است که در کیسه صفرا ایجاد شده و سپس وارد مجاری صفراوی می شوند. این نوع سنگ ها به سنگ های ثانویه کیسه صفرا معروفند. گاهی اوقات سنگ ها در خود مجاری صفراوی مشترک شکل می گیرند. این سنگ ها، سنگ های اصلی مجاری صفراوی یا سنگ های اولیه هستند. احتمال ایجاد عفونت در این نوع نادر سنگ نسبت به سنگ ثانویه بیشتر است.
بیماری صفراوی بدون سنگ
همه مشکلات کیسه صفرا ناشی از سنگ های صفراوی نمی باشد. بیماری های صفراوی که به نام acalculous gallbladder disease نیز شناخته می شوند، می توانند بدون حضور سنگ برای این اندام مشکل ایجاد کنند. در این مورد، ممکن است نشانه هایی را که معمولا با سنگ های صفراوی مرتبط می شوند بدون اینکه واقعا سنگی وجود داشته باشند تجربه کنید.
عفونت مجاری صفراوی مشترک
اگر مجرای صفراوی مشترک مسدود شود، ممکن است عفونت ایجاد شود. اگر عفونت در اوایل بیماری شناسایی شود درمان این بیماری موفق است. در غیر این صورت، عفونت ممکن است گسترش یابد و به مرگ منجر شود.
آبسه کیسه صفرا
درصد کوچکی از افراد مبتلا به سنگ صفراوی ممکن است دچار چرک کردگی یا آماس کیسه صفرا شوند. این بیماری آمپیم (Empyema) نامیده می شود. آماس ترکیبی از گلبول های سفید، باکتری ها و بافت های مرده است. توسعه چرک کردگی منجر به درد شدید شکم می شود. اگر بیماری تشخیص داده نشده و درمان نشود، می تواند کشنده بوده و به عنوان عفونت به سایر قسمت های بدن گسترش یابد.
سنگ های صفراوی ایلئوس
سنگ صفراوی ممکن است به روده منتقل شود و آن را مسدود کند. این بیماری نادر است اما می تواند کشنده باشد. این بیماری در میان افراد بالای ۶۵ سال رایج است.
سوراخ شدن کیسه صفرا
اگر به مدت طولانی به دنبال درمان نباشید، سنگ های صفراوی می توانند کیسه صفرا را سوراخ کنند. این بیماری نیز کشنده است. اگر پارگی شناسایی نشود، یک عفونت خطرناک و گسترده ای در شکم ایجاد می شود.
پولیپ های کیسه صفرا
پولیپ ها ضایعاتی هستند که کم کم رشد می کنند. این ضایعات معمولا خوش خیم و یا غیر سرطانی هستند. پولیپ های کوچک کیسه صفرا ممکن است نیازی به برداشته شدن نداشته باشند. در اغلب موارد، آنها برای فرد یا کیسه صفرا خطری ندارند. اما ممکن است پولیپ های بزرگتر قبل از این که به سرطان تبدیل شوند یا مشکلات دیگری به وجود آورند نیاز به برداشته شدن توسط عمل جراحی داشته باشند.
کیسه صفراوی چینی
کیسه صفرا سالم دارای دیواره های عضلانی است. با گذشت زمان، رسوبات کلسیم می توانند دیواره های کیسه صفرا را سفت و سخت تر کنند. این بیماری کیسه صفراوی چینی نامیده می شود. خطر ابتلا به سرطان کیسه صفرا در افراد مبتلا به این بیماری بالاتر است.
سرطان کیسه صفرا
سرطان کیسه صفرا نادر است. اگر این بیماری تشخیص داده نشود و درمان نشود، می تواند به سرعت در کیسه صفرا گسترش یابد.
شناسایی مشکلات کیسه صفرا
علائم مشکلات کیسه صفرا ممکن است به صورت دوره ای ظهور کرده و بهبود یابند. با این حال، احتمال بروز مشکلات کیسه صفرا، اگر از قبل نیز چنین مشکلاتی را داشته اید، بیشتر است. در حالی که مشکلات کیسه صفرا به ندرت کشنده هستند، اما به معنی این نیست که نیازی به درمان ندارند. در صورت مراجعه به پزشک، می توانید از بدتر شدن مشکلات کیسه صفرا جلوگیری کنید.