تتراسایکلین نوعی آنتی بیوتیک است که با از بین بردن برخی از باکتری ها در بدن در درمان بیماری های مرتبط با آن ها موثر است. به طور دقیق تر تتراسایکلین در مبارزه با باکتری‌های مختلف گرم منفی و گرم مثبت، مایکو پلاسماها، کلامیدیاها و ریکتزیاها عمل می کند. این دارو می تواند جوش های ولگاریس را بهبود دهد. همینطور بیماری ها و عفونت های ناشی از باکتری های ریکتزیا، مایکوپلاسما، بروسلا و کلامیدیا، مثل برونشیت مزمن، به درمان با این دارو واکنش مثبت نشان می دهند.
این دارو به اشکال مختلفی و با اهداف مختلف تجویز می شود. کپسول، قرص، پماد، پماد چشم و پماد گوش از جمله این اشکال هستند.
به طور معمول این دارو را ۴ وعده در روز و در صورت تجویز شدن برای درمان آکنه ۱ بار در روز مصرف می کنند. این دارو پس ۴ الی ۱۲ ساعت فعالیت خود را در بدن آغاز می کند و تا حدود ۶ ساعت فعال باقی می ماند.
تتراسایکلین ها علاوه بر درمان عفونت های باکتریایی، به دلیل جذب شدن توسط استخوان ها، در بیوپسی انسانی برای بررسی رشد استخوان ها نیز کاربرد دارند.
انواع تتراسایکلین ها از جمله اکسی سایکلین، مینوسایکلین، اکسی تتراسایکلین و… دارای خواص ضد میکروبی و ضد باکتریایی هستند. اما خواص فارماککولوژیک گوناگونی دارند.
۷۵ درصد تتراسایکلین از طری خرواکی جذب همه بافت ها و مایعات بدن می شود. و به طرو معمول از طریق کلیه ها و مقدرا کمتری نیز از طریق صفرا، دفع می شود.
نکات مصرف تتراسیکلین
در صورت نارسایی کبد و مشکلات کلیه، تتراسایکلین باید با احتیاط فراوان مصرف شود.
دوره درمان با این دارو باید کامل شود و در میانه مصرف قطع نگردد.
کپسول تتراسایکلین را باید با آب فراوان مصرف کرد.
در دوره مصرف به مدت طولانی در معرض نور آفتاب و سایر نورهای دارای اشعه ماوراء بنفش قرار نگیرید.
در دوران باردرای مصرف تتراسایکلین ممنوع است. این کار می تواند عوارض جبران ناپذیری برای جنین داشته باشد. به عنوان مثال می تواند موجب تغییر رنگ دائم دندان های نوزاد شود. و همینطور رشد استخوانی نوزاد را دچار نقص کند.
مصرف این دارو در افراد زیر ۸ سال نیز توصیه نمی شود. چراکه در رشد کودک اثر منفی می گذارد.
مکمل های مسهل، آنتی اسیدف آهن، کلسیم و مولتی ویتامین را، همزمان با تتراسایکلین مصرف نکنید. ۲ ساعت قبل و یا ۲ ساعت پس از مصرف دارو بهترین زمان مصرف مکمل هاست.
مصرف تتراسایکلین تاریخ انقضا گذشته بسیار خطرناک است و می تواند موجب آسیب های جدی به کلیه فرد شود.
عوارض جانبی تتراسایکلین
عفونت های ثانویه (به علت وجود میکروارکانیسم های مقاوم در بدن)، اسهال، استفراغ، تهو و در موارد کمیاب تر واکنش های حساسیت زا، از شایع ترین عوارض جانبی این دارو محسوب می شود. البته این موارد بیشتر برای موارد خوراکی این دارو صدق می کند و در مورد پماد ها صادق نیست.
تورم پوست، درد و قرمزی آن از عوارض جانبی شایع نمونه موضعی این دارو می باشد.
عوارض جانبی نادرتر تتراسایکلین که در صورت رخ دادن باید سریعا به پزشک مراجعه کرد به شرح زیر است:
- مشکلات بلعیدن و ورم کردن زبان
- زخم و ورم مقع و دستگاه تناسلی
- خارش واژن
- آکنه و جوش های قرمز روی پوست
- تاول زدن پوست
- تب و لرز و بدن درد (مشابه آنفولانزا)
- سردرد و تار شدن دید
- زرد شدن پوست
- تیره شدن ادرار
- احساس ضعف و سستی
- کاهش و قطع شدن ادرار
- درد بالای معده و گسترش آن به پشت
- تپش قلب
- زرد شدن چشم
- مشکل در تنفس
مقدار مصرف تتراسایکلین
- مصرف معمول این دارو ۲۵۰ الی ۵۰۰ ملی گرم هر ۶ ساعت یک بار است.
- در درمان جوش و آکنه معمولا ۲۵۰ میلی گرم هر ۶ ساعت یک بار به مدت ۱ الی ۴ هفته تجویز می شود. سپس دوز دارو کاهش میابد.
- در مراحل اولیه درمان سفلیس مصرف ۴ وعده ۵۰۰ میلی گرمی از این دارو به مدت ۲ هفته تجویز می گردد.
- در درمان اورتیریت غیر گونکوکی نیز ۴ وعده ۵۰۰ میلی گرمی در روز برای ۱ الی ۳ هفته به صورت موضعی تجویز می شود.