مهمترین نکات مراقبت از نوزاد

مراقبت از نوزاد کار سختی نیست. بخصوص اگر با مهر مادرانه این کار صورت بگیرد. اگر به تازگی نوزادی به دنیا آورده اید. و یا در انتظار به دنیا آمدنش در روزهای انتهایی بارداری هستید؛ به شما تبریک گفته و پیشنهاد می کنم این مطلب پیام سلامت را که مهمترین نکات نگهداری از نوزاد اختصاص دارد؛ با دقت تمام بخوانید.

بعد از نه ماه بارداری و تحمل سختی ها و مشقات فراوان، نوزاد شما هم اکنوی سالم و سرحال روبروی شماست. می دانیم که شادی و سرورتان در وصف نمی گنجد. اما کمی صبر کنید. شما از این پس مسئولیت سنگین تری را در رشد و نمو و مراقبت از نوزاد بر عهده خواهید داشت.

با آمدن نوزاد مسئولیت های جدیدی به وجود می آید. و بسیاری از تازه مادران که تجربه نگهداری از نوزاد را نداشته اند و در اطرافش نوزادی نبوده، ممکن است دچار استرس و عصبانیت شوند. در واقع بسیاری از والدین آمادگی واقعی را برای نگهداری زا نوزاد در خانه ندارند. اما چه کنیم؟ به هر حال ساده ترین کار استفاده از بهترین روش های مراقبت از نوزاد است.

در این بازه زمانی مهم است که از متخصصان بیمارستان، افراد با تجربه اطرافتان و دوستان و آشنایان مشورت بگیرید.

همچنین شرکت در یک دوره مراقبت از نوزاد در زمان بارداری نیز می تواند کمک کننده باشد. هرچند این دوره ها با وضعیت واقعی قابل مقایسه نیستند.

اما ما در اینجا اصلی ترین موارد نگهداری و. مراقبت از نوزاد را برای شما شرح می دهیم. پیشنهاد می کنیم در کنار بهره گرفتن از سایر روش ها، این مطلب مفید را نیز در مجله پیام سلامت بخوانید. و کار خود را در نگهداری از نوزاد تازه رسیده، ساده تر کنید.

مهمترین نکات مراقبت از نوزاد
مهمترین نکات مراقبت از نوزاد

بغل کردن نوزاد با دقت بالا و مراقبت از نوزاد

نوزادان تازه متولد شده دارا دیسک های گردن بسیار نرم هستند. چراکه هنوز همه بافت های بدن به رشد کامل نرسیده اند. توسعه صالی عضلات بدن نوزاد نیز در چند ماه اول پس از تولد رخ می دهد. پس تا آن زمان پدر و مادر و نوزاد باید با دقت فراوان نوزاد را در آغوش بگیرند. به خصوص باید همیشه دقت داشته باشند که گردن نوزاد به خوبی توسط دست هایشان حمایت می شود. و در شرایط فشار قرار نمی گیرد.

بغل کردن نوزاد با دقت بالا
بغل کردن نوزاد با دقت بالا

حمایت سر و گردن مهم ترنی اصل در آغوش گرفتن نوزاد است. سعی کنید با دستان خود از سر و گردن نوزاد مراقبت کنید. بخصوص در هنگامن حرکت این عمل باعث می شود. سر نوزاد (که در ماه های اولیه کنترلی روی آن ندارد) به صورت غیر ارادی به اطراف حرکت نکند و فشار روی گردن وارد نشود. بی دقتی در این مورد حتی می تواند تا ایجاد آسیب مغزی به نوزاد نیز خطرآفرین باشد.

فراموش نکنید حمایت از سر و گردن نوزاد را علاوه بر زمان در آغوش گرفتن، در زمان قرار دادن نوزاد در گهواره و ا روی زمین ینز در نظر داشته باشید. و نوزاد را طوری در گهواره بگذارید که سر و گردن تحت فشار قرار نگیرد.

کمک به نوزاد برای ثابت ماندن هنگام تغذیه از شیر مادر

شیر مادر بهترین غذا برای نوزاد تازه متولد شده است. این شیر هدیه خداوند به نوزاد شماست. و بهترین تصمیم دادن این هدیه به عنوان تغذیه به نوزاد است. شیر مادر خواص فراوانی دارد و مهمترین آن ها تقویت سیستم ایمنی بدن نوزاد است.

اما نوزادان به دلایل گوناگون از شیر مادر زده می شوند. اولین دلیل نبودن حمایت درست سر و دهان نوزاد هنگام مکیدن سینه مادر است. که این کار را برای او دشوار می کند. دومین عامل نبودن شیر کافی و یا خارج نشدن شیر کافی از پستان مادر است. برای این منظور باید سینه های مادر را به آرامی ماساژ داد. البته این شمکل تنها در چند روز اول تولد رخ می دهد. و سومین عامل ناراحتی سینه و نوک پستان مادر، ناشی از عدم هماهنگی لب و دهان نوزاد با پستان مادر است.

به طور کلی یک چفت خوب بین نوزاد و سینه مادر می تواند این مشکل را حل کند.

کمک به نوزاد برای ثابت ماندن هنگام تغذیه از شیر مادر
کمک به نوزاد برای ثابت ماندن هنگام تغذیه از شیر مادر

اگر نوزاد شما نوک پستان را به دهان نمی گیرد؛ برای ایجاد ارتباط خوب بین دهان نوزاد و نوک سینه، بپهنگامی که دهان نوزاد باز است. نوک سینه را به لب و دهان نوزاد بمالید. تا کم کم نوزاد به حس سینه و گرفتن آن آشنا شود؛ و در گرفتن سینه مهارت پیدا کند.

همچنین اجازه دهید کودک از هر دو سینه تغذیه کند. و برای این کار او را تمرین دهید. به این صورت که از هر سینه به مدت ده دقیقه به او شیر دهید.

گرفتن آروغ نوزاد و مراقبت از نوزاد

هنگام تغذیه نوزاد از شیر مادر (یا شیر خشک) همراه با شیر مقداری هوا وارد معده نوزاد می شود. نوزاد در ماه های ابتدایی توانایی آروغ زدن ندارد. و والدین نوزاد باید به طور مرتب پس از هر بار شیردهی آروغ نوزاد را بگیرند. وجود هوای اضافی در معده نوزاد، فرآیند تغذیه با شیر را دچار اختلال می کند. همچنین باعث درد و دل پیچه و ناراحتی نوزاد می شود. و در نهایت در صورت انجام ندادن این کار (گرفتن آروغ نوزاد) نوزاد می تواند به بیماری کولیک معده مبتلا شود.

گرفتن آروغ نوزاد
گرفتن آروغ نوزاد

مراحل گرفتن آروغ نوزاد

به طور کلی در حال عمودی نگه داشتن نوزاد برای گرفتن آروغ موثر است. اما پیگیری مراحل ساده زیر نیز می تواند کمک کننده باشد.

  1. نوزاد را در حالت نشسته قرار دهید و صورتش را روی دامان خود بگیرید
  2. با یک دست نوزاد را برای باقی ماندن در این حالت کنترل و حمایت کنید. و با دست دیگر سر او را کمی به جلو خم نمایید.
  3. در این حالت به آراموی پشت نوزاد را نوازش کنید؛ تا آروغ از دهان خارج شود.
  4. با دقت به صدای دهان کودک گوش کنید تا صدای خارج شدن هوا را بشنوید.

برای مراقبت از نوزاد در مرتبه های نخست تنها با اسفنج نوزاد را حمام کنید

در واقع پیشنهاد می شود نوزاد را تا افتادن بند ناف تنها با استفاده از یک اسفنج در حمام بشویید. همیشه به یاد داشته باشید که بند ناف در شرایط خشک زودتر می افتد. و افتادن بند ناف به طور میانگین ۲ تا ۳ هفته زمان می برد.

در مرتبه های نخست تنها با اسفنج نوزاد را حمام کنید
در مرتبه های نخست تنها با اسفنج نوزاد را حمام کنید

هنگام حمام کردن کودک با اسفنج، از اسفنج نرم استفاده کردهغ و اسفنج را با استفاده زا آب ولرم به آرامی روی بدن نوزاد بکشید. کشدن محکم در این دوره زمانی نه تنها به پوست نوزاد آسیب می زند، بلکه بی مورد است. چرا که نوزاد در ابتدا آنقدرها که تصور می کنید کثیف نیست.

پس افتادن ناف شما می توانید نوزاد خود را به حمام واقعی ببرید. نوزادان تا یک سالگی به حدود ۲ تا ۳ بار حمام در طول هفته نیاز دارند.

نوزاد را به پشت بخوابانید

نوزاد را همیشه به پشت بخوابانید. این روش خواباندن توضیه شده ترین روش برای خواباندن نوزادان سالم است. آکادمی اطفال امریکا این روش خواب را به دلیل جلوگیری از سندرم مرگ ناگهانی نوزاد (SIDS) به شدت توصیه می کند.

نوزاد را به پشت بخوابانید
نوزاد را به پشت بخوابانید

در هنگام خواب نوزاد اطمینان حاصل کنید که نوزاد به پشت خوابیده است و مجرای تنفسی اش باز است. همچنین دقت کنید پتو، بالش و هر پوشش دیگری جلو دهان نوزاد و تنفس راحت او را نگیرد. همینطور برای ثابت نگه داشتن نوزاد در این حالت می توانید از ملحفه و بالش هایی در کنارهای نوزاد و پایین تر از دهان او استفاده کنید.

عوض کردن به موقع پوشک و مراقبت از نوزاد

هرچند تعویض پوشک نوزاد کاری کثیف و بدبو است. اما شما وظیفه دارید آن را به طور جدی و منظم انجام دهید. پوشک مرطوب (ناشی از ادرار) یا کثیف (ناشی از مدفوع) می تواند کودک شما را مستعد ابتلا به عفونت، سوزش و خارش کند. از این رو شما باید در بازه های زمانی منظم پوشک نوزاد را از نظر تمیزی چک کنید.

عوض کردن به موقع پوشک نوزاد
عوض کردن به موقع پوشک نوزاد

پوشک نوزاد را در اسرع وقت و بلافاصله هنگام مطلع شدن زا کثیف و رمطوب بودن، باید انجام داد. پس از برداشتن پوشک آلوده، پوست نوزاد را تمیز کرده و توسط یک کرم محافظت از پوست آنرا بپوشانید. سپس پوشک تمیز را ببندید.

در صورت امکان فرصت دهید کودک دقایقی را بدون پوشک بماند. این کار برای تنفس پوست و هوا خوردن نوزاد، مفید است.

نکته مهم: قبل از آغاز عملیات تعویض پوشک مطمئن شوید تمامی وسائل لازم در دسترس شماست و برای آوردن چیزی لازم نیست از نوزاد دور شوید.

استفاده از ضدعفونی کننده دست و مراقبت از نوزاد

نوزادان در روزها و ماه های ابتدایی تولد دارای سیستم ایمنی ضعیفی هستند. از این رو مستعد انواع بیماری های عفونی می توانند باشند. در نتیجه شما به عنوان والدین نوزاد همیشه باید دستانی تمیز و ضدعفونی شده داشته باشید. بنابراین قبل از انجام هر عملی دستان خود را ضدعفونی کنید. بخصوص پس از تعویض پوشک نوزاد این کار را با دقت و وسواس بیشتری انجام دهید.

استفاده از ضدعفونی کننده دست
استفاده از ضدعفونی کننده دست

در حقیقت اگر نوزاد شما دارد گریه می کند؛ نیاز نیست قبل از در آغوش گرفتنش دستان تان را ضدعفونی کنید. بلکه ضدعفونی کردن متوالی رد طول روز و پس از کارهای مشخص مثل تعویض پوشک کفایت می کند.

همینطور نوعی از ضدعفونی کننده ها وجود دارد که بدون استفاده از آب عمل می کنند. البته در خرید ضدعفونی کننده های دست دقت کنید از انواع بدون الکل آن انتخاب نمایید.

همچنین مطمئن شوید هرکسی جز شما که به کودک دست می زند و یا او را می بوسد؛ عاری از آلودگی هاست.

و در نهایت اگر نوزاد خواهر یا برادر بزرگ تر از خود دارد. لازم است او را نیز در این زمینه آموزش دهید.

ماساژ کامل بدن و مراقبت از نوزاد

ماساژ کامل بدن برای نوزاد تازه متولد شده ضروری است. ماساژ بدن می تواند به بهبود خواب و آرامش نوزاد کمک کرده. و روند تقویت سیستم ایمنی بدن را در نوزاد افزایش دهد.

ماساژ ملایم حتی به انعطاف پذیری و هماهنگی اعضای بدن کودک کمک می کند. و جریان یافتن اکسیژن و مواد مغذی را به سمت سلول های بدن بهبود می بخشد.

ماساژ کامل بدن
ماساژ کامل بدن

ماساژ همچنین ارتباط و پیوند و محبت بین والدین و نوزاد را تقویت می کند.

ماساژ کودک امری تسکین دهنده نیز هست. شما می توانید کودک را ۲ تا ۳ بار در روز، هر بار ۱۰ تا ۳۰ دقیقه ماساژ دهید. البته فراموش نکنید ماساژ دادن کودک را تا افتادن بند ناف، انجام ندهید.

توصیه نهایی اینکه در صورت امکان نوزاد را پس از ماساژ در معرض نور خورشید صبح زود قرار دهید. این کار برای جذب ویتامین D از اشعه های خورشید و تقویت استخوان بندی نوزاد، بسیار مفید است.

استفاده از مرطوب کننده بدن و مراقبت از نوزاد

پس از تولد پوست نوزاد به دلیل حضور در کیسه رحم صاف، نرم و ابریشمی است. اما به دلیل قرار گرفتن رد معرض هوا و عادت نداشتن به این موضوع، کم کم خشک و پوسته پوسته می شود.

استفاده از مرطوب کننده بدن
استفاده از مرطوب کننده بدن

این شکل از خشکی پوست نوزاد، به تدریج التیام میابد. و برای ردمان ان نیاز به انجام کاری نیست. ولی بهتر است برای ناراحتی کمتر نوزاد، به طور مرتب از مرطوب کننده های بدن استفاده کنید.

برای این کار می توانید با مشورت پزشک یک لوسیون مرطوب کننده و ضد حساسیت بدون عطر را انتخاب نمایید. و روزانه چند بار استفاده کنید.

هرگز نوزاد را به صورت لرزشی تکان ندهید

بسیار مراقبت باشید هرگز نوزاد را به صورت ایجاد لرزش تکان ندهید. حتی این کار را برای بیدار کردن از خواب یا بازی نیز انجام ندهید. این کار می تواند به مغز نوزاد اسیب بزند و حتی رد مواردی منجر به مرگ نوزاد گردد.

فراموش نکنید که نوزاد آمادگی این تکانه های شدید را ندارد. اگر اصرار دارید که او را از خواب بیدار کنید و یا با او بازی کنید؛ می توانید با لمس آرام صورت یا غلغلک دادن کوتاه یا فوت کردن به صورت این کار را انجام دهید.

هرگز نوزاد را به صورت لرزشی تکان ندهید
هرگز نوزاد را به صورت لرزشی تکان ندهید

همچنین برای اطمینان و جلوگیری از لرزش بیش از حد در هنگام حرکت با ماشین یا کالسکه، مطمئن شوید که نوزاد به خوبی به حامل بسته شده باشد. البته آنقدر هم محکم نبندید که برای کودک مشکل در تنفس راحت ایجاد شود.

نکات اضافی اما مهم درباره مراقبت از نوزاد تازه متولد شده

  • تغیر رنگ بند ناف از زرد به سیاه، طبیعی است؛ و جای نگرانی نیست
  • هرگونه ترشح یا بوی بد از بند ناف را با پزشک نوزاد در میان بگذارید
  • وجود یک فرد با تجربه و کمکی در چند روز اول پس از زایمان می تواند به والدین آرامش و اعتماد به نفس بدهد
  • یک تقویم برای یادآوری دوره های واکسیناسیون نوزاد بسازید
  • به ایمنی محل خواب نوزاد بیش از هر چیزی توجه کنید
  • بستر نرم و شل و اسباب بازی های پولیشی را از بستر خواب کودک دور کنید. این موارد می تواند ناخودآگاه مسیر تنفس کود را مسدود کند
  • در اطراف کودک سیگار نکشید و اجازه ندهید کسی این کار را انجام دهد
  • هر چند ساعت یک بار وضعیت تغذیه نوزاد را بررسی کنید
  • نوزاد در ابتدا بیشتر از ۱۶ ساعت در روز می خوابد. اما انتظار نداشته باشید که تمام طول شب را بخوابد. چراکه در طول شب چندین بار برای تغذیه بیدار خواهد شد.
  • بویدن، بغل کردن و لمس و نوزاش کردن نوزاد، کمک می کند تا ارتباط روحی و عاطفی خوبی بین دو طرف ایجاد شود