مواد غذایی سرشار از ید

ید یکی از مواد مغذی حیاتی بدن است که مسئول تنظیم عملکرد تیروئید، حمایت از سوخت و ساز بدن، کمک به رشد و جلوگیری از بیماری های مزمن مانند سرطان است. متأسفانه بسیاری از بزرگسالان به اندازه کافی مواد غذایی سرشار از ید را مصرف نمی کنند و از کمبود ید رنج می برند. به همین دلیل، پیامدهای منفی بسیاری در نتیجه اختلالات کمبود ید (IDD) ایجاد می شود.

ید در هر عضو و بافتی در بدن وجود دارد و برای همه سیستم ها مورد نیاز است و ما را زنده نگه داشته و انرژی می بخشد. به همین دلیل، کمبود ید باعث خطرات زیادی می شود. برخی منابع می گویند حدود ۵۰ درصد یا بیشتر از ۵۰ درصد جمعیت بالغ در کشورهای توسعه یافته غربی، کمبود ید دارند.

یکی از نشانه های گسترده ای کمبود ید، اختلالات عملکرد تیروئید است. این غده به سطوح مناسبی از ید متکی است. بنابراین مصرف بیش از حد یا خیلی کم این ماده می تواند مشکلات جدی ایجاد کند. تریروئید یکی از غده های اصلی بدن است که مسئول متعادل کردن هورمون ها است. اختلالات تیروئید ناشی از عدم استفاده از مواد غذایی سرشار از ید می تواند منجر به:

  • خستگی
  • افزایش یا کاهش وزن
  • عدم تعادل هورمونی
  • تغییرات خلقی

و … شود.

کاهش مصرف مواد غذایی سرشار از ید می تواند کمبود ید را ایجاد کند

در سراسر جهان حدود ۲ میلیارد نفر، ید را به شکل نادرست مصرف می کنند. جمعیتی که در آسیای جنوب شرقی و مناطق جنوب صحرای آفریقا زندگی می کنند، به ویژه تحت تاثیر این کمبود قرار گرفته و در معرض خطر علائم مربوط به آن هستند. اعتقاد بر این است که در ایالات متحده و اروپا کمبود ید رو به افزایش است.

علائم شایع کمبود ید شامل موارد زیر هستند:

  • مشکل در تولید بزاق و هضم درست غذا
  • خشکی غدد بزاق و دهان
  • مشکلات پوستی، مانند خشکی پوست
  • تمرکز ضعیف و مشکل در به خاطر سپردن اطلاعات
  • درد و ضعف عضلات
  • افزایش خطر ابتلا به بیماری تیروئید
  • افزایش خطر ابتلا به فیبروزیس و فیبرومیالژیا
  • افزایش خطر ایجاد مشکلات رشدی در نوزادان و کودکان

کمبود ید و اجتناب از مصرف مواد غذایی سرشار از ید ، با افزایش خطر ابتلا به بیماری تیروئید همراه است. اما احتمال ایجاد بیماری تیروئیدی و هورمونی مرتبط با مصرف بیش از حد ید، به ویژه از طریق مکمل ها حاوی ید نیز وجود دارد. تحقیقات نشان می دهند که مصرف این ماده، بیش از مقدار پیشنهادی در روز حتی با افزایش خطر ابتلا به اختلالات تیروئید همراه است.

اگر چه مصرف بیش از حد ید می تواند اختلال تیروئید ایجاد کند، اما خطر ایجاد این اختلال در زمان مصرف بیش از حد ید، در مقایسه با خطر ایجاد این مشکلات بر اثر کمبود ید، بسیار جزئی تر است. علاوه بر این، مصرف زیاد مواد غذایی سرشار از ید بعید است که به تنهایی بتواند مشکلات تیروئیدی ایجاد کند. با توجه به شیوع بالای کمبود ید در سطح جهانی، به علاوه نگرانی های جدی ناشی از آن، به نظر می سرد که استفاده مناسب از مواد غذایی سرشار از ید کار عاقلانه ای باشد.

چرا بیشتر افراد کمبود ید را تجربه می کنند؟

چندین دلیل برای پاسخ به این سوال وجود دارد. این دلایل عبارتند از:

  • کاهش مقدار طبیعی غذاهای غنی از ید در رژیم غذایی افراد (ماهی های وحشی، سبزیجات سبز و سبزیجات دریایی)
  • قرار گرفتن در معرض مواد شیمیایی خاصی که در غذاهای فرآوری شده وجود دارند و باعث کاهش جذب ید می شوند (به ویژه ترکیبات به نام بروم که در بسیاری از ظروف پلاستیکی و محصولات پخته شده یافت می شود)
  • کمبود ید خاک

بروم که در بسیاری از محصولات غذایی بسته بندی شده صنعتی وجود دارد، عامل اصلی ایجاد کمبود ید است. زیرا این ماده ید موجود در مواد غذایی سرشار از ید را به میزان قابل توجهی جذب می کند. بروم می تواند جایگزین ید شود و ممکن است منجر به افزایش میزان کمبود ید شود.

هنگامی که صحبت از تخلیه خاک می شود، تحقیقات به این واقعیت اشاره می کنند که در سراسر جهان خاک، حاوی مقادیر مختلفی از ید است. این مقدار ید در خاک بر روی محصولات کشاورزی تأثیر می گذارد. در برخی مناطق، خاک کمبود ید دارد و باعث می شود افرادی که در آن نواحی زندگی می کنند نیز کمبود ید بگیرند.

تلاش برای کاهش کمبودها، که به نام “برنامه های یودیزاسیون نمک” شناخته می شوند، به کاهش میزان کمبود ید در بخش های فقیر جهان که افراد در آن جا میزان بالایی از بیماری ها را تجربه می کنند، کمک می کنند. اما مطمئن ترین راه برای جلوگیری از کمبود افزایش مصرف مواد غذایی سرشار از ید است.

چه اتفاقی می افتد وقتی که ما مواد غذایی سرشار از ید را می خوریم؟

ید از طریق مواد غذایی سرشار از ید ، از جمله نمک های خاص (“نمک یددار”)، تخم مرغ، سبزیجات و ماهی، وارد بدن می شود. ما به ید برای تولید تریروکسین (هورمون T4) و تری‌یدوتیرونین (T3)، که دو هورمون اصلی تولید شده توسط تیروئید هستند و کنترل بسیاری از عملکردهای مهم را بر عهده دارند، نیاز داریم.

کمبود ید می تواند سبب افزایش حجم غده تیروئید (گواتر) شود. ید به داخل بافت بسیاری از اندام های دیگر، از جمله معده، مغز، مایع نخاعی، پوست و غدد معینی جذب می شود. ید موجود در غذاها و نمک یددار حاوی چندین فرم شیمیایی ید، از جمله نمک سدیم و نمکهای پتاسیم، ید غیر آلی، یودیت، و یدید است.

یدید در معده جذب و وارد جریان خون می شود. سپس به غده تیروئید، جایی که از آن برای سنتز هورمون تیروئید استفاده می شود، متصل خواهد شد. ید مورد استفاده که ما آن را از طریق مواد غذایی سرشار از ید دریافت می کنیم، در ادرار دفع می شود. یک فرد بالغ سالم معمولا  حدود ۱۵ تا ۲۰ میلی گرم ید در بدن دارد که ۷۰ تا ۸۰ درصد آن در تیروئید ذخیره می شود.

مقدار ید مورد نیاز روزانه

نیاز روزانه بدن به ویتامین ها و هر ماده مغذی دیگر با واحد اندازه گیری (DRI) تعیین می شود. DRI توسط Food and Nutrition Board at the Institute of Medicine of the National Academies در آمریکا تعیین شده است. بر طبق گفته محققان USDA، مقدار نیاز روزانه بدن به ید به سن و جنسیت شما بستگی دارد. این مقدار به شرح زیر است:

  • تولد تا ۶ ماهگی: ۱۱۰ میکروگرم
  • ۷ تا ۱۲ ماهگی: ۱۳۰ میکروگرم
  • ۱ تا ۸ سالگی: ۹۰ میکروگرم
  • ۹ تا ۱۳ سالگی: ۱۲۰ میکروگرم
  • ۱۴ سال و بالاتر: ۱۵۰ میکروگرم
  • زنان باردار: ۲۲۰ میکروگرم
  • زنان شیرده: ۲۹۰ میکروگرم

مزایای مواد غذایی سرشار از ید

مواد غذایی سرشار از ید
مواد غذایی سرشار از ید

پشتیبانی از سلامت تیروئید

تیروئید باید به اندازه کافی ید داشته باشد تا بتواند هورمون های کلیدی، از جمله تروپسین را تولید کند. هورمون های تیروئید، بسیاری از واکنش های بیوشیمیایی مهم بدن را تنظیم می کنند. از جمله مهم ترین آنها عبارتند از:

  • سنتز اسید آمینه از پروتئین
  • فعالیت آنزیم گوارشی
  • رشد سیستم اسکلتی
  • رشد سیستم عصبی مرکزی

عملکرد سالم و طبیعی تیروئید عمدتا توسط هورمون های تحریک کننده تیروئید (TSH) که به عنوان تیروتروپین نیز شناخته می شود، کنترل خواهد شد. این هورمون توسط غده هیپوفیز ترشح می شود و تولید و ترشح تیروئید را در سراسر بدن کنترل می کند. این ماده عاملی است که از کم کاری تیروئید و پرکاری تیروئید (تولید بیش از حد و یا کمتر از حد هورمون های تیروئید) جلوگیری می کند. ترشح TSH باعث افزایش جذب ید در تیروئید می شود و سنتز و انتشار هورمون های T3 و T4 را تحریک می کند، بنابراین در غیاب ید، سطح TSH به طور خطرناک افزایش می یابد.

هنگامی که اختلالات تیروئید به دلیل اجتناب از مصرف مواد غذایی سرشار از ید رخ می دهد، علائم زیر به وجود می آید:

  • تغییر در سوخت و ساز بدن
  • عوارض قلبی
  • تغییر اشتها و دمای بدن
  • تغییر در احساس تشنگی و گرسنگی
  • نوسانات وزن
  • تغییر خلق و خوی

کمک به جلوگیری از سرطان

ید باعث بهبود عملکرد سیستم ایمنی می شود و باعث ایجاد آپوپتوز (خود نابودی سلول های سرطانی خطرناک) خواهد شد. ید می تواند به کاهش سلول های سرطانی جهش یافته کمک کند. این ماده سلول های سالم را در این روند نابود نمی کند.

به عنوان مثال، شواهد نشان می دهند که جلبک دریایی حاوی ید برای مهار رشد تومور پستان مفید است. این ماده با میزان نسبتا کم سرطان سینه در بخش هایی از جهان مانند ژاپن، که در آن جا زنان از مواد غذایی سرشار از ید استفاده می کنند، حمایت می شود.

جلوگیری از اختلال رشد در کودکان

تحقیقات نشان می دهند که کمبود ید در دوران بارداری و شیردهی می تواند رشد مغز جنین را مختل کند. نوزادان مبتلا به کمبود ید بیشتر در معرض مرگ و میر قرار دارند و در معرض خطر بیشتری برای ابتلا به مشکلات عصبی – دژنراتیو مانند شکلی از ناتوانی ذهنی به نام کرتینیسم، رشد کم، مشکلات حرکتی و ناتوانی یادگیری هستند.

اگر چه پزشکان معمولا در دوران بارداری زنان را از جهت کمبود ید مورد آزمایش قرار می دهند، اما اندازه گیری دقیق ید در آن ها دشوار است. بنابراین، بسیاری از متخصصان زنان را تشویق می کنند مصرف مواد غذایی سرشار از ید را در رژیم بارداری خود افزایش دهند.

حفظ عملکرد مغز

ید نقش مهمی در رشد مغز و توانایی های شناختی دارد. به همین دلیل است که کمبود ید یکی از رایج ترین علل قابل پیشگیری اختلالات روانی در جهان است.

سلامت پوست

یکی از علائم معمول کمبود ید خشکی پوست است که باعث پوسته پوسته شدن و التهاب می شود. ید همچنین به تنظیم تعریق بدن کمک می کند. بنابراین اگر سطح ید در بدن ناپایدار باشد، در میزان چربی پوست نیز تغییراتی ایجاد می شود.

کنترل تعریق و دمای بدن

عرق کردن یک روش سم زدایی مهم است که بدن برای از بین بردن سموم و حتی کالری بیش از حد، از آن استفاده می کند. کمبود ید می تواند راه طبیعی بدن ما را برای از بین بردن ضایعات مسدود کند و کنترل دمای بدن را با اختلال مواجه کند. شبیه به توانایی تولید عرق کافی، فقدان ید باعث ایجاد خشکی دهان و کاهش تولید بزاق می شود. این کمبود باعث می شود که از غذا خوردن لذت نبرید و تا حدی هضم غذا مختل شود.

[quote font_size=”18″ color=”#37a02b”]

پیشنهاد می کنیم برای اطلاعات بیشتر، این مطالب را نیز بخوانید:

فواید روی برای بدن به همراه منابع و معرفی علائم کمبود آن

مکمل های مفید برای پوست (ویتامین ها، مواد معدنی و …)

[/quote]

بهترین مواد غذایی سرشار از ید

این نکته را در نظر داشته باشید که سطح ید در انواع مواد غذایی به شدت متفاوت است و به شرایطی که مواد غذایی در آن رشد کرده یا تولید شده اند بستگی دارد. به عنوان مثال، چون تخلیه خاک، ید آن را از بدن می برد، محصولاتی که در خاک کم ید رشد می کنند، سطوح پایین تری از ید را نسبت به محصولات ارگانیک دارند. به همین ترتیب، غذاهای دریایی، گوشت شکار و تخم مرغ های ارگانیک احتمالا حاوی مقادیر بیشتری از مواد مغذی نسبت به ماهی های پرورشی هستند.

مهمترین مواد غذایی سرشار از ید عبارتند از:

  • ۱ برگ جلبک دریایی خشک شده: ۱۹ تا ۲۹۸۴ میکروگرم (از ۱۱ درصد تا ۱۹۸۹ درصد نیاز روزانه بدن)
  • ۳ اونس ماهی کاد (وحشی): ۹۹ میکروگرم (۶۶ درصد از نیاز روزانه بدن)
  • ۱ فنجان ماست ارگانیک: ۷۵ میکروگرم (۵۰ درصد از نیاز روزانه بدن)
  • ۱ فنجان شیر خام: ۵۶ میکروگرم (۳۷ درصد از نیاز روزانه بدن)
  • ۱ عدد تخم مرغ بزرگ: ۲۴ میکروگرم (۱۶ درصد از نیاز روزانه بدن)
  • ۳ اونس ماهی تن: ۱۷ میکروگرم (۱۱ درصد از نیاز روزانه بدن)
  • ۱ فنجان لوبیا لیما پخته شده: ۱۶ میکروگرم (۱۰ درصد از نیاز روزانه بدن)
  • ۱/۲ فنجان ذرت: ۱۴ میکروگرم (۹ درصد از نیاز روزانه بدن)
  • ۵ عدد آلو: ۱۳ میکروگرم (۹ درصد از نیاز روزانه بدن)
  • ۱ اونس پنیر خام پاستوریزه نشده: ۱۲ میکروگرم (۸ درصد از نیاز روزانه بدن)
  • ۱ فنجان نخود سبز پخته شده: ۶ میکروگرم (۴ درصد از نیاز روزانه بدن)
  • ۱ عدد موز: ۳ میکروگرم (۲ درصد از نیاز روزانه بدن)

منابع:

  1. Iodine deficiency
  2. Iodine-Induced Thyrotoxicosis After Ingestion of Kelp-Containing Tea
  3. The thyroid, iodine and breast cancer
  4. The disorders induced by iodine deficiency
  5. Iodine