نشانه ها، علل و درمان سندرم سروتونین

سندرم سروتونین یک تداخل جدی و بالقوه دارویی است. این سندرم زمانی اتفاق می افتد که بدن سروتونین بیش از حد می سازد. سلول های عصبی به طور معمول تولید سروتونین می کنند. این ماده شیمیایی یک انتقال دهنده عصبی است و در تنظیم موارد زیر نقش دارد:

  • هضم غذا
  • جریان خون
  • دمای بدن
  • نفس کشیدن

سروتونین همچنین نقش مهمی در عملکرد مناسب سلول های عصبی و مغز دارد.

اگر داروهای مختلف تجویزی برای درمان افسردگی، سردردهای میگرنی و مدیریت درد با هم مصرف شود، ممکن است نتایج این درمان ها با سروتونین بیش از حد در بدن به پایان برسد. سروتونین زیاد می تواند علائم خفیف تا شدید ایجاد کند. این علایم می توانند بر روی مغز، عضلات، و دیگر قسمت های بدن تاثیر بگذارند.

سندرم سروتونین معمولا زمانی رخ می دهد که یا یک داروی جدید مصرف می شود، یا دوز داروی قلبی افزایش پیدا می کند. این اختلال معمولا با مصرف همزمان داروها ایجاد می شود. سندرم سروتونین در صورتی که درمان نشود می تواند کشنده باشد.

علائم سندرم سروتونین چیست؟

علائم در عرض چند دقیقه و یا چند ساعت پس از مصرف یک داروی جدید و یا افزایش دوز دارو بروز می کند. علائم ممکن است شامل موارد زیر باشد:

  • گیجی
  • سردرگمی
  • کج خلقی
  • اضطراب
  • اسپاسم های عضلانی
  • سفتی عضلانی
  • رعشه
  • لرز
  • اسهال
  • ضربان قلب سریع یا تاکی کاردی
  • فشار خون بالا
  • حالت تهوع
  • توهم
  • رفلکس فعالیت بیش از حد یا واکنش مفرط
  • اتساع مردمک (گشاد شدن مردک)

در موارد شدیدتر، علائم عبارتند از:

  • عدم پاسخ
  • کما
  • تشنج
  • ضربان قلب نامنظم

علل سندرم سروتونین چیست؟

به طور معمول، این شرایط زمانی رخ می دهد که از ترکیب دو یا چند دارو، مواد مخدر و یا مکمل های غذایی که موجب افزایش سطح سروتونین می شوند، به طور همزمان استفاده شود. به عنوان مثال، ممکن است شما دارویی را برای درمان میگرن استفاده می کنید و علاوه بر آن برای درمان افسردگی نیز دارویی جدیدی را خورده اید. این می تواند باعث ایجاد سندرم سروتونین شود.

انواع خاصی از داروهای تجویزی، مانند آنتی بیوتیک ها و ضد ویروس هایی که برای درمان اچ آی وی و ایدز استفاده می شود، و برخی از داروهای نسخه ای برای درمان تهوع و درد نیز ممکن است سطح سروتونین را افزایش دهد.

نمونه هایی از داروها و مکمل های مرتبط با سندرم سروتونین عبارتند از:

داروهای ضد افسردگی

داروهای ضد افسردگی در ارتباط با سندرم سروتونین عبارتند از:

  • مهارکننده های بازجذب سروتونین (SSRI ها) مانند Celexa و سرترالین
  • مهارکننده بازجذب سروتونین و نوراپی نفرین (SNRI ها)، مانند افکسور
  • داروهای ضد افسردگی سه حلقه، مانند نورتریپتیلین و آمی تریپتیلین
  • مهارکننده های مونوآمین اکسیداز (MAOI ها)، مانند ناردیل و Marplan
  • سایر داروهای ضد افسردگی، مانند ولبوترین ( مورد استفاده برای ترک توتون و تنباکو)

داروهای میگرن (دسته تریپتان)

داروهای میگرن در این رده دارویی به نام “تریپتان” نیز با سندرم سروتونین در ارتباط هستند. این داروها شامل موارد زیر می باشند:

  • Axert
  • Amerge
  • ایمیترکس

مواد مخدر

مصرف مواد مخدر خاص با سندرم سروتونین در ارتباط است. این مواد عبارتند از:

  • LSD
  • اکستازی (MDMA)
  • کوکائین
  • آمفتامین

مکمل های گیاهی

مکمل های گیاهی خاص مانند موارد زیر با سندرم سروتونین در ارتباط هستند:

  • گل راعی
  • جینسنگ

داروها سرماخوردگی و سرفه

مصرف بیش از حد برخی از داروهای بدون نسخه ضد سرماخوردگی و سرفه که حاوی دکسترومتورفان هستند با سندرم سروتونین در ارتباط می باشند.

چگونه سندرم سروتونین تشخیص داده می شود؟

هیچ تست آزمایشگاهی خاصی برای سندرم سروتونین وجود ندارد. دکتر ممکن است با بررسی سوابق و نشانه ها، بیماری را تشخیص دهد. یکی از سوالات اساسی که از بیمار پرسیده می شود، داروهایی است که در هفته اخیر مصرف کرده است. اگر دو یا چند داروی ذکر شده در بالا به طور همزمان استفاده شده باشد، پزشک به سندرم سروتونین مشکوک می شود.

برخی از بیماری ها، نشانه های مشابه به سندرم سروتونین دارند. این بیماری ها عبارتند از:

  • عفونت ها
  • مصرف بیش از حد مواد مخدر
  • مشکلات هورمونی
  • سندرم نورولپتیک بدخیم نیز دارای علائم مشابه است. این یک واکنش جانبی به داروهایی است که برای درمان بیماری های روانی استفاده می شود.

علاوه بر موراد بالا تست های زیر نیز برای تشخیص تجویز می شوند:

  • آزمایش خون CBC
  • کشت خون
  • آزمون های عملکرد تیروئیدی
  • آزمایش وجود مواد مخدر در خون
  • آزمون عملکرد کلیه
  • تست های عملکرد کبدی

درمان های سندرم سروتونین چیست؟

اگر مورد بسیار خفیف سندرم سروتونین وجود داشته باشد، پزشک تنها قطع مصرف داروهایی که باعث ایجاد این مشکل شده اند را توصیه می کند.

اگر بیمار دچار علائم شدید شود، باید به بیمارستان منتقل شود. در بیمارستان، دکتر از نزدیک شرایط بیمار را مانیتور می کند. علاوه بر این ممکن است از درمان های زیر استفاده کند:

  • خارج کردن هر نوع دارویی از بدن که موجب ایجاد این حالت می شود.
  • تزریق مایعات داخل وریدی برای کم شدن آب بدن و تب
  • تجویز داروهایی که به سفتی عضلانی و یا آژیتاسیون کمک می کنند.
  • تجویز داروهایی که سروتونین را مسدود می کنند. مانند Periactin (قرص سیپروهپتادین)

عوارض مرتبط با سندرم سروتونین چیست؟

اسپاسم های عضلانی شدید می تواند به یک آشفتگی در بافت های عضلانی منجر شود. فروپاشی این بافت ها می تواند به آسیب شدید کلیوی منتهی شود. در بیمارستان ممکن است نیاز به استفاده از داروهایی باشد که به طور موقت و برای جلوگیری از آسیب بیشتر به بافت ها، موجب فلج ماهیچه ها می شوند. یک لوله تنفسی و دستگاه تنفس به بیمار کمک خواهد کرد که نفس بکشد.

بعد از درمان، حال بیمار کاملا بهبود پیدا می کند. معمولا در صورتی که سندرم سروتونین یک بار اتفاق بیافتد، مشکلات زیادی برای بیمار ایجاد نمی شود و پس از طی دوره درمان فرد قادر است به زندگی عادی باز گردد. با این حال، اگر این اختلال به خوبی مدیریت و درمان نشود می تواند منجر به مرگ شود.

چگونه می توانم از سندرم سروتونین جلوگیری کنم؟

شما همیشه نمی توانید از سندرم سروتونین جلوگیری کنید. تنها کافی است که اطمینان حاصل کنید که پزشکتان می داند که از چه داروهایی استفاده می کنید. اگر قصد دارید از ترکیبی از داروهایی که موجب افزایش سروتونین می شود، استفاده کنید، حتما با پزشک مشورت کنید. این کار را به ویژه زمانی که دارو جدید است یا دوز داروی قدیمتان افزایش پیدا کرده است، انجام دهید.