ادرار کردن در صبح یک عادت طبیعی برای اکثر افراد است. صبح ها و بعد از ساعت ها ادرار نکردن، مثانه تا حدودی پر می شود و ممکن است نیاز به دفع ادرار بلافاصله پس از بیدار شدن احساس شود. با این حال، زمانی که نیاز فوری به دفع ادرار در صبح وجود دارد و این نیاز مکررا احساس می شود، ممکن است نشانه ای از برخی از بیماری های زمینه ای باشد.
دفع بیش از حد ادرار در صبح
تولید ادرار در بدن هنگام خواب کاهش می یابد. این کاهش عملکرد، منحصر به کلیه ها نیست. بسیاری از اندام های بدن در طول خواب فعال تر می شوند. بنابراین اگر مثانه درست قبل از خواب به درستی تخلیه شود، مانند کاری که اکثر افراد انجام می دهند، پس از بیدار شدن نباید ظرفیتش پر شده باشد. در نتیجه نیاز به ادرار کردن در حد متعادل غالبا بعد از بیدار شدن وجود دارد.
با این حال، نیاز فوری به دفع ادرار در صبح در برخی افراد اتفاق می افتد و مهم است که بدانیم که چرا این نیاز ایجاد می شود. در حالت عادی آبی که همراه خون است برای جذب ضایعات از کلیه عبور می کند. بیماری های متعددی وجود دارد که در آن ها جذب آب توسط کلیه ها با اختلال مواجه می شود و آب زیاد توسط این اندام دفع می شود. این عامل یکی از دلایل نیاز مکرر به دفع ادرار است. اختلالات دستگاه ادراری و پروستات می توانند باعث تحریک یا فشار آمدن روی مثانه شوند و نیاز فوری به دفع ادرار در صبح را به وجود آورند.
علل نیاز فوری به دفع ادرار در صبح
دلایل بسیاری برای این عارضه وجود دارد. البته این علل فقط شامل نیاز فوری به دفع ادرار در صبح نمی شوند و علائم دیگری نیز دارند. بنابراین با وجود این علت ها، علائم ادراری ممکن است در طول روز و حتی شب ها وجود داشته باشد.
مهم است که توجه داشته باشید که مصرف زیاد مایعات قبل از خواب باعث می شود که صبح ها این نیاز را احساس کنید و حتی ممکن است نصف شب از خواب بیدار شوید. این حالت حتی می تواند در افرادی که مبتلا به اختلالات زمینه ای نیستند نیز علائم ادراری ایجاد کند.
عفونت مجاری ادراری
عفونت های دستگاه ادراری (UTIs) یک مشکل رایج، به خصوص در دختران و زنان است. اکثر عفونت ها در مجرای ادرار شروع می شوند، زیرا میکروب ها از طریق آن وارد بدن می شوند. سپس عفونت به سرعت به مثانه گسترش می یابد.
التهاب مثانه باعث ایجاد علائمی مانند تکرر ادرار می شود. مهم است که توجه داشته باشید که التهاب مثانه به هر دلیلی ممکن است این علائم را ایجاد کند. اما عفونت شایع ترین علت التهاب مثانه است.
سنگ های ادراری
سنگ های مثانه توده های سنگینی هستند که از مواد موجود در ادرار تشکیل شده اند. این سنگ ها بیشتر زمانی ایجاد می شوند که مثانه به علت مشکلات دیگر مانند بزرگ شدن پروستات یا مثانه نوروژنیک ناشی از آسیب عصبی، به طور کامل تخلیه نمی شود. سنگ مثانه ممکن است بر اثر عفونت مثانه نیز ایجاد شود. یکی از علائم این عفونت تکرر ادرار است که می تواند در طول روز رخ دهد.
فعالیت بیش از حد مثانه
بیش فعالی مثانه به معنی تکرر ادرار در شرایطی است که مثانه پر نشده است. این بیش فعالی گاهی اوقات می تواند منجر به بی اختیاری ادرار شود. یکی از دلایل این بیماری این است که دیواره های مثانه با نیرویی ناگهانی و شدید روبرو می شوند. این عارضه به عنوان اسپاسم مثانه شناخته می شود. اختلالات عضلانی و عصبی از جمله مهمترین علل ایجاد کننده بیش فعالی مثانه هستند.
سرطان مثانه
سرطان مثانه چهارمین سرطان شایع در ایالات متحده است و به طور کلی بر روی مردان بیشتر از زنان تاثیر می گذارد. سرطان ممکن است در خود مثانه شروع شود یا از اندام های اطراف مانند پروستات در مردان یا حتی روده بزرگ و یا رکتوم به این ناحیه گسترش یابد. عفونت ها، قرار گرفتن در معرض اشعه، مصرف داروهای خاص و سایر عوامل عمومی که برای همه سرطان ها به عنوان عوامل خطر معرفی می شوند، مانند سیگار کشیدن، ممکن است خطر ابتلا به سرطان مثانه را افزایش دهند.
مشکلات پروستات
بزرگ شدن پروستات ممکن است به دلایل مختلفی رخ دهد. در نتیجه این بیماری گاها خروجی ادرار محدود شده و به مثانه فشار وارد می شود. شایع ترین علت بزرگ شدن پروستات در مردان مسن، هیپرتروفی خوش خیم پروستات (BPH) است. این بیماری به معنی بزرگ شدن و گاهی سفت شدن پروستات است که دلیل آن سرطان نیست.
پروستاتیت نیز که به معنی التهاب پروستات است از جمله علل نیاز فوری به دفع ادرار در صبح می باشد. این التهاب اغلب به علت عفونت رخ می دهد و در مردان مبتلا به هیپرتروفی خوش خیم پروستات شایع تر است. سرطان پروستات سرطان رایج و مرگباری در مردان است. این سرطان نیز به سرعت به مثانه گسترش می یابد. تمام این شرایط می توانند باعث تکرر ادرار نیز شوند.
دیابت
دیابت مزمن در نهایت منجر به نفروپاتی دیابتی می شود، به ویژه اگر این بیماری به درستی مدیریت نشود. یکی از مهمترین علائم این بیماری، پلیدیپسیا (افزایش حجم ادرار) است. دیابت یکی از علت شایع نوترواییا (ادرار شبانه) نیز می باشد. با وجود این بیماری در بدن به غیر از بیداری شبانه، ممکن است صبح ها نیز تکرر ادرار داشته باشید. در برخی از افراد مبتلا به نفروپاتی دیابتی خفیف، تنها نیاز فوری به دفع ادرار در صبح وجود دارد.
بارداری
تکرر ادرار، نیاز فوری به تخلیه مثانه و حتی ادرار شبانه در بارداری، به خصوص در سه ماهه سوم، رایج است. این علائم عمدتا به دلیل بزرگ شدن رحم و ایجاد فشار بر روی مثانه رخ می دهد. زنان مبتلا به دیابت بارداری ممکن است تکرر ادرار را بیشتر تجربه کنند. بارداری همچنین ممکن است خطر ابتلا به عفونت های ادراری را افزایش دهد و علائم ادراری را حتی بیشتر تشدید کند.
مصرف برخی از مواد
بعضی از مواد می توانند مثانه را تحریک کنند. با این حال، تکرر ادرار و نیاز بیشتر به دفع ادرار بیشتر احتمال دارد که با مصرف دیورتیک ها (قرص های آب) و الکل رخ دهد. این مواد تولید ادرار را در بدن افزایش می دهند. کافئین نیز ممکن است اثر مشابه ای بر روی بدن داشته باشد. اگر این مواد را قبل از زمان خواب مصرف کنید، احتمال دارد که نیاز فوری به دفع ادرار در صبح را احساس کنید و حتی ممکن است نوترواییا (ادرار شبانه) ایجاد شود.
تشنگی بیش از حد
تشنگی بیش از حد (پلیدیپسیا) علامت چندین بیماری مختلف مانند دیابت است. این حس به طور طبیعی باعث افزایش مایع مصرفی می شود و می تواند تکرر ادرار به وجودآورد. گاهی اوقات خشکی دهان با تشنگی اشتباه گرفته می شود و بر همین اساس نیز فرد به جای درمان خشکی دهان مصرف مایعات خود را افزایش می دهد. افزایش مصرف مایعات، تکرر ادرار به وجود می آورد. گاهی بیدار شدن از خواب در نیمه های شب و مصرف آب، نیاز فوری به دفع ادرار در صبح را به وجود می آورد.
سایر علل
- دیابت بی مزه
- تومورهای لگنی، به ویژه تومورهایی که در اندام های همجوار به مثانه تشکیل می شوند مثل پروستات، روده بزرگ یا رکتوم
- اضطراب یا استرس روانی
- التهاب مثانه غیر عفونی مانند کیستیت بینابینی یا التهاب مثانه ناشی از اشعه
منابع:
Morning Urination – Causes of Frequent and Urgent Urine Passing