تغییر سینه در دوران بارداری چگونه رخ می دهد؟ وقتی شما حامله می شوید سینه ها خود را آماده شیردهی به نوزاد می کنند. سوزن سوزن شدن نوک سینه و تورم آن یکی از نشانه های اولیه بارداری است. این اتفاق از طریق افزایش سطح هورمون ها در بدن رخ می دهد. پوست اطراف نوک سینه با نام علمی areolas نیز ممکن است تیره تر به نظر برسد و برجستگی کوچک آن بزرگتر شود. این راه بصری طبیعی است تا کودک بتواند از طریق آن خود را با شیر مادر تغذیه کند.
برآمدگی های کوچک در اطراف سینه یا همان areolas ماده چربی را تولید می کنند که باعث پاک و روان شدن نوک سینه شده و از سینه ها در برابر عفونت در طول شیردهی محافظت می کند. این ماده حاوی بویی شبیه به مایع آمنیوتیک است. به همین دلیل هم باعث می شود کودک شما پس از تولد به صورت غریزی به سمت این بوی آشنا حرکت کرده و شیر مادر را بخورد. زمانی که کودک شما به دنیا می آید بافت غده ای سینه ممکن است تا دو برابر بزرگتر شود. اما زمان این تغییر از زنی به زن دیگر متفاوت است. این اتفاق می تواند در اواسط یا اواخر حاملگی رخ دهد، و یا حتی بعد از اینکه کودک متولد شد، تغییر حجم مشاهده شود. اگر سینه های شما در دوران بارداری تغییر نکرد، نگران نباشید. هیچ ارتباطی بین میزان رشد پستان و توانایی تولید شیر برای کودک وجود ندارد. در واقع هر مادری که سینه های بزرگتری دارد الزاما شیر بیشتری ندارد. هنگامی که شیر بعد از زایمان تولید شود شما سنگینی و پر بودن سینه را احساس خواهید کرد.
آیا خروج شیر مادر از سینه ها در دوران بارداری طبیعی است؟
بله، این کاملا طبیعی است و هیچ چیز نگران وجود ندارد. از اوایل حاملگی (حدود ۱۶ هفتگی)، سینه خود را برای تولد نوزاد آماده می کند. این اتفاق با تولید شیری با پروتئین بالا رخ می دهد. برخی از زنان آغوز زیادی از سینه هایشان خارج می شود. این نه جای نگرانی دارد و نه به حجم تولید شیر در آینده مرتبط است. در واقع خروج مقدار زیادی شیر در دوران بارداری از سینه ها هیچ ارتباطی به حجم تولید شیر پس از زایمان ندارد.
نشت شیر می تواند مزاحمت برای شما ایجاد کند. اما با پوشیدن پد سینه که مایع را به خود جذب و از خیس شدن ظاهری لباس های جلوگیری می کند، از این مزاحمت خلاص می شوید. اگر حجم تولید شیر در دوران بارداری زیاد است و شما هم از پد استفاده می کنید سعی کنید برای جلوگیری از ایجاد بوی نامطبوع بر اثر ماندگی آغوز، روزانه پدها را تعویض کنید. خروج شیر در دوران بارداری گاهی با برقراری رابطه جنسی بیشتر می شود. نگران نباشید، این موضوع هم طبیعی است.
تولید شیر توسط سینه ها قبل از زایمان می تواند به شما کمک کند برای تغذیه کودک با شیر مادر آماده شوید. این یک مهارت مفید برای یادگیری است. اگر بارداری، در معرض خطر بود، مانند زمانی که مادر به دیابت بارداری مبتلا می شود، ممکن است توصیه شود آغوزهای ترشح شده در دوران بارداری پیش از آنکه کودک شما متولد شود، جمع آوری گردد. حتی در زمانی که احتمال تولد زودرس نوزاد داده می شود نیز ممکن است این توصیه تجویز شود.
چگونه سینه های من شیر تولید می کند؟
در داخل هر غده پستانی، بخش های مختلف نقش مهمی در ساخت شیر مادر بازی می کنند.
- آلوئول: که در آن شیر مادر ساخته شده می شود. این خوشه از کیسه های کوچک انگوری شکل، با عضلات کوچک در پستان است که در طول بارداری با فشار ductules شیر در آن ها احاطه شده است.
- Ductules: کانال های کوچک هستند که حمل شیر از آلوئول به مجراهای شیر اصلی را به عهده دارند.
- جعبه شیر: شبکه پیچیده ای از کانال ها می باشند که حامل شیر از آلوئول و ductules هستند و آن را مستقیما به کودک می رساند. این جعبه در طول بارداری از نظر اندازه و تعداد افزایش می یابد.
خروج شیر از پستان ها معمولا در طول سه ماهه دوم بارداری اتفاق می افتد و به این معناست که اگر حتی کودکتان زودتر از موعد مقرر به دنیا آمد، شما قادر به شیردهی هستید. پس از تولد کودک و جدا شدن جفت، سطح استروژن و پروژسترون در بدن بالا می رود. این باعث می شود راه برای ترشح هورمون پرولاکتین که از غده هیپوفیز در مغز شما منتشر خواهد شد، باز شود. پرولاکتین سیگنال هایی به بدن می دهد که موجب می شود مقدار زیادی شیر برای تغذیه نوزاد تولید شود. این هومون باعث می شود شما احساس کنید مادر هستید.
چه زمانی باید تغذیه کودک با شیر مادر را آغاز کرد؟
شما می توانید بلافاصله پس از تولد نوزاد، او را با شیر مادر تغذیه کنید. این کار کمک می کند:
- پیوندتان با کودک مستحکم شود.
- کودک به تغذیه طبیعی رفلکس نشان دهد.
- تولید شیر در بدنتان تحریک شود.
اولین شیری که تولید و کودک با آن تغذیه می شود آغوز نامیده می شود که یک فرم خامه مانند با پروتئین بالا ولی کم چرب است. این تمام نیاز نوزاد شما در سه روز اول زندگی او است. آغوز به راحتی قابل هضم است و پر از آنتی بادی ها برای مبارزه با بیماری (ایمونوگلوبولینها) است که به تقویت سیستم ایمنی بدن کودک منجر می شود. پس از سه روز، سینه ها شروع به تولید شیر معمولی می کنند. در واقع این زمانی است که سطح پرولاکتین تنظیم شده و شیر به جای آغوز تولید می شود.
شیر مادر چگونه تولید می شود؟
- همانطور که کودک شما نوک پستان را می مکد باعث می شود بخش دیگری از غده هیپوفیز، اکسی توسین را به جریان خون وارد کند.
- هنگامی که اکسی توسین به پستان شما می رسد، باعث می شود که عضلات کوچکی که در اطراف آلوئول است و دچار انقباض شده و شیر را در خود جمع کرده اند، شیر را آزاد کنند.
- شیر در مجاری که درست در زیر آرئول قرار دارد حرکت می کند.
- هنگامی که کودک سینه را فشار می دهد، شیر از مجاری به داخل دهان او می رود.
شیر در طول جریان شدت می گیرد و ممکن است سوزن سوزن شدن سینه را احساس کنید. این طبیعی است و در چند لحظه از بین می رود. اگر در طول تغذیه در سینه درد احساس کردید به مرور زمان برطرف می شود. تغذیه منظم کودک کمک خواهد کرد تا از ماندن طولانی مدت شیر در یکی از کانال ها جلوگیری شود و عفونت ایجاد نشود.
ممکن است یکسری انقباضات را در طول چند روز اول احساس کنید. این انقباضات خفیف بر اثر انتشار اکسی توسین احساس می شود. انتشار این ماده به رحم کمک خواهد کرد به حالت طبیعی خود قبل از بارداری باز گردد. این ماده همچنین باعث می شود گاهی از تغذیه کودک خود احساس نشاط و آرامش داشته باشید.
چگونه تولید شیر مادر در بدن افزایش می باید؟
در حالی که نوزاد خود را تغذیه می کنید، به تولید شیر بیشتر نیز کمک خواهید کرد. زمانی که کودک شیر می خورد مغز به تولید بیشتر هورمون پرولاکتین تحریک می شود. این ماده باعث می شود شیر بیشتری در بدن تولید شود. این موضوع به سینه ها امکان می دهد برای تغذیه نوبت بعدی شیر به اندازه کافی داشته باشند. سطح پرولاکتین پس از پایان تغذیه پایین می آید اما هنگامی که کودک دوباره تغذیه می کند، تولید این هورمون افزایش می یابد. پرولاکتین همچنین می تواند تخمک گذاری را سرکوب کند و از قاعدگی جلوگیری کند. به همین دلیل برخی مادران تا زمانی که کودک را تغذیه می کنند باردار نمی شوند و از این روش به عنوان یکی از روش های جلوگیری از بارداری در شش ماه اول تولد نوزاد خود استفاده می کنند. البته یادآور می شویم که این روش امن نیست و امکان بارداری وجود دارد. به تدریج، پاسخ پرولاکتین به تغذیه کودک کاهش می یابد و دوره های پریود باز می گردند. به یاد داشته باشید ممکن است در دوران شیردهی، تخمک گذاری نیز داشته باشید.
شیر مادر دارای یک پروتئین به نام مهار کننده بازخورد شیردهی (FIL) است. پس از گذشت زمان تولید شیر کمتر به سطح هورمون پرولاکتین بستگی دارد و بیشتر توسط این ماده کنترل می شود. به همین خاطر اغلب وقتی کودک سینه خالی را می خورد سطح FIL در پستان کم خواهد بود. این ماده به عنوان یک سیگنال در پستان به تولید شیر بیشتر کمک می کند. اگر کودک، تغذیه با مواد دیگر را آغاز کند، FIL ساخته شده و تولید شیر را کند می کند.
از آنجا که FIL به طور جداگانه در هر پستان عمل می کند، شما می توانید تولید شیر در یک پستان را کاهش دهید، و تغذیه کودک خود را با پستان دیگر ادامه دهید. به همین دلیل این ماده می تواند در یک پستان شیر به اندازه کافی برای تغذیه یک نوزاد تولید کند. بنابراین اگر شما دوقلو دارید، این امکان وجود دارد هر کدام را با یک پستان تغذیه کنید.