هورمون های استرس شامل آدرنالین یا اپی نفرین و کورتیزول یا هیدروکورتیزون، هستند؛ که از غدد فوق کلیوی که بالای کلیه ها قرار دارند ترشح می شوند. اگرچه هر دو این مواد شیمیایی هورمون استرس هستند، آدرنالین و کورتیزول نقش های بیوشیمیایی متفاوتی ایفا می کنند. آدرنالین عمدتا به گیرنده های عروق قلب و قلب متصل می شود. این امر باعث افزایش ضربان قلب، نیروی انقباض ماهیچه ای و تنفس می شود. کورتیزول به گیرنده های روی سلول های چربی، کبد و پانکراس متصل می شود، که باعث افزایش سطح قابل دسترس گلوکز برای استفاده عضلات می شود. هم چنین به طور موقت دیگر سیستم های بدن، از جمله سیستم گوارشی، رشد، تولید مثل و سیستم ایمنی بدن را مهار می کند.
با این مطلب پیام سلامت همراه باشید.
عملکرد عادی هورمون های استرس
آدرنالین و کورتیزول به طور معمول در پاسخ به یک تهدید دریافت شده در محیط ترشح می شوند. اثرات هورمون های استرس بر گلوکز خون، ضربان قلب و تنفس باعث افزایش اکسیژن و مواد مغذی برای عضلات می شود و موقتا حفظ سیستم های دیگر بدن را قطع می کند. این به اصطلاح پاسخ جنگ یا گریز به تهدیدات محیطی دریافت شده، با افزایش شانس اندام ها برای از بین بردن تهدید و یا فرار از آن، مزیت تکاملی در ایجاد توانایی به آنها برای زنده ماندن می دهد.
استرس مزمن
استرس مزمن به شکل های فیزیکی و روانی مداوم تنش و فشار اشاره دارد. استرس مزمن به طور مستقیم با غلظت بالای آدرنالین و کورتیزول ارتباط دارد. یک تیم تحقیقاتی در نسخه نوامبر ۲۰۰۵ “European Heart Journal” گزارش می دهد که حتی بیماری های فیزیکی نظیر مواجهه طولانی مدت با سر و صدا باعث افزایش سطح بالای هورمون استرس در طولانی مدت می شود؛ حتی زمانی که سر و صدا افراد را آزار ندهد. این تیم پرونده های پزشکی افرادی را که به خاطر حمله قلبی بستری شده بودند را مورد بررسی قرار داند و دریافتند که سر و صدای مداوم با افزایش سطح هورمون استرس، خطر ابتلا به حمله قلبی تا ۵۰ درصد افزایش می یابد.
اثرات هورمون های استرس
سطوح بالای هورمون های استرس در طولانی مدت باعث افزایش خطر ابتلا به بیماری های قلبی، حمله قلبی و سکته مغزی می شود و ممکن است منجر به تغییر ساختاری در حافظه مغز و مراکز پردازش ترس شود. یک تیم تحقیقاتی در شماره آوریل ۲۰۱۰ “Journal of Clinical Investigation” گزارش می دهد که سطوح بالای هورمون های استرس همچنین گسترش سرطان را آسان تر می کند. سلول های طبیعی که از بافت جدا شده اند، به سرعت از بین می روند. با این حال سلول های سرطانی، با وجود پروتئین FAK، از مرگ سلولی محافظت می شوند. محققان دریافتند که آدرنالین پروتئین FAK را فعال می کند و به سلول های سرطانی جدا شده بیشتری اجازه می دهد تا زمانی که بتوانند در یک ناحیه دیگر مجددا متصل شوند زنده بمانند.
درمان سطح بالای هورمون های استرس
درمان های سطح بالای آدرنالین و کورتیزول در طولانی مدت شامل مسدود کننده های بتا و داروهای ضد اضطراب است. مسدود کننده های بتا با آدرنالین برای اتصال به گیرنده های قلب و عضلات صاف عروق خونی رقابت می کنند. اما بر خلاف آدرنالین، مسدود کننده های بتا گیرنده آدرنالین را تحریک نمی کنند. آنها فقط از اتصال آدرنالین به آن جلوگیری می کنند. بنابراین مسدود کننده های بتا می توانند از بیماری های قلبی ناشی از سطوح بالای هورمون های استرس در طولانی مدت جلوگیری کنند. داروهای ضد اضطراب مثل مهارکننده های بازجذب سروتونین برای مثال اسکلیتوپام ممکن است با از بین بردن عامل تحریک باعث کاهش غلظت هورمون های استرس در خون شوند.
پیشگیری از افزایش سطح هورمون های استرس
بهترین پیشگیری از سطوح بالای هورمون های استرس در طولانی مدت، جدی گرفتن استرس و پیگیری درمان فوری آن می باشد. بسیاری از عوامل ایجاد کننده استرس، فراتر از کنترل فوری افراد هستند. با این حال، تا حدی به مکانی که آنجا زندگی می کنند و جایی که کار می کنند بستگی دارد. براساس یک مطالعه منتشر شده در نسخه آوریل ۲۰۰۹
“American Journal of Cardiology” عوامل فراتر از کنترل فوری ما شامل وقایع عاطفی غیر منتظره است که می تواند منجر به افزایش شدید ناگهانی در مواد شیمیایی استرس شود. محققان دریافتند که افزایش شدید ناگهانی در مواد شیمیایی استرس ناشی از حوادث عاطفی منفی، می تواند باعث افزایش ایجاد اختلال کاردیومیوپاتی، بیماری خطرناک اما قابل برگشت که در آن عضله قلب به طور موقت تضعیف می شود، گردد.