هپاتیت ویروسی التهاب کبدی ناشی از ویروس هپاتیت است. التهاب زمانی اتفاق می افتد که سیستم ایمنی بدن شما وجود یک ویروس را مانند خطر احساس می کند و سلول های سفید خون را برای محاصره کردن منطقه برای محافظت از بدن شما می فرستد. این روند باعث قرمزی، تورم و گاهی درد می شود.
هپاتیت به کبد آسیب می رساند و می تواند باعث بروز آسیب کبدی به نام سیروز شود. سیروز می تواند سرطان کبد، نارسایی کبدی و مرگ ایجاد کند. کبد شما مواد غذایی مصرفی را به انرژی تغییر می دهد. همچنین الکل و سموم دیگر را از خون پاک می کند، به معده و روده شما کمک می کند تا غذا را هضم کند و پروتئین هایی را که بدن شما نیاز به کنترل و توقف خونریزی دارد تولید می کند.
در ادامه این مطلب مجله پیام سلامت در مورد انواع، روش انتقال، علائم، روش های تشخیص و درمان هپاتیت ویروسی صحبت می کنیم.
انواع مختلف هپاتیت ویروسی کدامند؟
شایعترین نوع هپاتیت ویروسی عبارتند از:
- هپاتیت A
- هپاتیت B
- هپاتیت C
آیا هپاتیت ویروسی در زنان نسبت به مردان متفاوت است؟
بله، انواع خاصی از هپاتیت ویروسی بر روی زنان به طور متفاوتی نسبت به مردان تاثیر می گذارد.
هپاتیت A
به روش های مشابه بر روی زنان و مردان تاثیر می گذارد.
هپاتیت B
بر زنان متفاوت از مردان تاثیر می گذارد:
جلوگیری از بارداری: زنان مبتلا به آسیب شدید کبدی ممکن است قادر به استفاده از برخی از روش های جلوگیری از بارداری نباشند. این به این دلیل است که کبد آسیب دیده ممکن است در تجزیه استروژن مشکل داشته باشد.
بارداری: خطر انتقال هپاتیت B به نوزاد در حین بارداری زیاد است. هپاتیت B خطر ابتلا به عوارض حاملگی را افزایش می دهد. با پزشک خود درباره مصرف داروهای هپاتیت B برای کاهش خطر انتقال هپاتیت B به کودک صحبت کنید. بعضی از داروهای هپاتیت B در دوران بارداری ایمن هستند اما برای همه افراد توصیه نمی شود.
هپاتیت C
بر زنان متفاوت از مردان تاثیر می گذارد:
زنان جوان: تحقیقات نشان می دهد که هپاتیت C حاد (کوتاه مدت) بیشتر بر روی زنان جوان تاثیر می گذارد. همچنین در زنان مبتلا به هپاتیت C مزمن، آسیب های کبدی آرام تر ایجاد می شود. محققان بر این باورند که هورمون استروژن ممکن است به محافظت از کبد در برابر آسیب کمک کند.
چرخه قاعدگی: ممکن است دوره های قاعدگی کامل قطع شده یا دوره های کوتاه تری داشته باشید. این عارضه می تواند اثر جانبی داروهای هپاتیت باشد. از آنجا که هپاتیت C از طریق خون گسترش می یابد، خطر انتقال هپاتیت C به شریک جنسی زنان در طول دوره قاعدگی بیشتر است.
جلوگیری از بارداری: زنان مبتلا به آسیب شدید کبدی ممکن است قادر به استفاده از روش های جلوگیری حاوی استروژن نباشند. این به این دلیل است که کبد آسیب دیده در تجربه استروژن مشکل دارد.
بارداری: کارشناسان تصور می کنند خطر انتقال هپاتیت C به کودک در دوران بارداری کم است. اما هپاتیت C خطر ابتلا به عوارض حاملگی مانند زایمان زودرس و دیابت حاملگی را افزایش می دهد. بعضی از داروهای هپاتیت C نیز می توانند در هنگام حاملگی سبب آسیب جدی به کودک شوند.
یائسگی: آسیب کبدی برای زنان بعد از یائسگی سریع تر است. داروهای هپاتیت سی همچنین ممکن است برای زنان مانند مردان، بعد از یائسگی نیز در بدن عمل کنند.
آمار مبتلایان به هپاتیت ویروسی چقدر است؟
هپاتیت ویروسی در ایالات متحده رایج است. اما هپاتیت B و C بیشتر از هپاتیت A شیوع دارد.
در سال ۲۰۱۵، آمار مبتلا به هپاتیت A در آمربکا حدود ۲۵۰۰ نفر بود. درصد افرادی که مبتلا به هپاتیت A بودند، ۹۵ درصد کاهش یافته است. زیرا واکسن هپاتیت A در سال ۱۹۹۵ در دسترس عموم قرار گرفت. هپاتیت مزمن B بیش از ۱ میلیون آمریکایی را تحت تاثیر قرار داده است. نژادها آسیای-آمریکایی و ساکنین اقیانوس آرام دارای بالاترین میزان عفونت هپاتیت B هستند. حدود ۵۰٪ افراد مبتلا به هپاتیت B آسیای-آمریکایی و ساکنان جزیره اقیانوس آرام هستند.
در این گروه، هپاتیت B معمولا از مادر به نوزادش در دوران بارداری منتقل می شود. نوزادان متولد شده با هپاتیت B احتمالا تمام عمر خود را در معرض خطر آسیب کبدی و سرطان کبد قرار دارند.
هپاتیت C شایع ترین نوع عفونت هپاتیت ویروسی در ایالات متحده است. حدود ۳٫۵ میلیون آمریکایی مبتلا به هپاتیت مزمن C هستند. کارشناسان CDC توصیه می کنند که هر کسی که بین سال های ۱۹۴۵ تا ۱۹۶۵ متولد شده حداقل یک بار باید آزمایش هپاتیت C بدهد. زیرا هپاتیت سی در این گروه سنی بسیار رایج است.
هپاتیت A چگونه منتقل می شود؟
هپاتیت A در مدفوع فرد آلوده دیده می شود. هپاتیت A معمولا از طرق زیر منتقل می شود:
- خوردن یا نوشیدن غذا یا آب آلوده
- رابطه جنسی واژینال، دهانی و یا مقعدی
- دست زدن به پوشک یا توالت آلوده به ویروس
هپاتیت B چگونه منتقل می شود؟
هپاتیت B در خون و دیگر مایعات بدن فرد آلوده مانند مایع منی و ترشحات واژن یافت می شود. هپاتیت B معمولا از طرق زیر منتقل می شود:
- رابطه جنسی واژینال، دهانی و یا مقعدی
- از مادر به جنین در حین زایمان
- استفاده از سوزن و سرنگ آلوده
یادتان نرود که هپاتیت B نمی تواند از طریق تغذیه با شیر مادر گسترش یابد.
هپاتیت C چگونه منتقل می شود؟
هپاتیت سی در خون و دیگر مایعات بدن فرد آلوده دیده می شود. هپاتیت C معمولا از طرق زیر منتقل می شود:
- استفاده از سوزن و سرنگ آلوده
- ورود سوزن آلوده به صورت تصادفی به دست
هپاتیت C به شیوه های رایج تر زیر نیز منتقل می شود:
- رابطه جنسی واژینال، دهانی و یا مقعدی
- تولد از مادری که مبتلا به هپاتیت است، اما این مورد نادر می باشد
- به اشتراک گذاری لوازم شخصی مانند ریش تراش و مسواک
- خالکوبی یا سوراخ کردن بدن
- انتقال خون در ایالات متحده قبل از دهه ۱۹۹۰ (زمانی که آزمایش هپاتیت C آغاز شد) و یا در سایر نقاط جهان که آزمایش هپاتیت سی کمتر رایج است.
علائم هپاتیت ویروسی چیست؟
علائم هپاتیت ویروسی برای همه انواع هپاتیت مشابه است. این علائم عبارتند از:
- تب با درجه پایین (درجه حرارت بین ۹۹٫۵ درجه فارنهایت تا ۱۰۱ درجه فارنهایت)
- خستگی
- کاهش اشتها
- ناراحتی معده
- استفراغ
- درد شکم
- ادرار تیره
- مدفوع خاکستری
- درد مفاصل
- زردی، زمانی است که پوست و سفیدی چشم زرد می شود
افرادی که به تازگی آلوده شده اند به احتمال زیاد یکی یا بیشتر از یکی از این علائم را دارند. اما برخی از افراد مبتلا به هپاتیت ویروسی هیچ نشانه ای ندارند. عفونت های اولیه هپاتیت A معمولا علائم ایجاد می کنند، اما در حدود نیمی از افرادی که به تازگی مبتلا به هپاتیت B و هپاتیت C شده اند، علائمی ندارند.
آیا نیاز به آزمایش هپاتیت A دارم؟
شاید. اگر علائم هپاتیت ویروسی را دارید، با پزشک در مورد آزمایش هپاتیت A مشورت کنید.
آیا نیاز به آزمایش هپاتیت B دارم؟
شاید. همه زنان باردار باید در طول سه ماهه اول بارداری برای هپاتیت B آزمایش شوند. همچنین، حدود نیمی از افراد مبتلا به هپاتیت B بعد از آلودگی علائمی ندارند. این بدان معنی است که شما ممکن است عفونت را بدون اطلاع از آن داشته باشید.
کارشناسان توصیه می کنند که آزمایش هپاتیت B را انجام دهید اگر در معرض خطر ابتلا به عفونت به طرق زیر هستید:
- شما در منطقه ای با شیوع متوسط یا بالای عفونت هپاتیت B متولد شده اید.
- والدین شما در یکی از مناطق پر خطر متولد شده اند و شما در نوزادی در برابر هپاتیت B واکسینه نشده اید.
- شما با افرادی که مبتلا به هپاتیت B هستند، زندگی می کنند، رابطه جنسی با آنها دارید یا سوزن خود را با آن ها به اشتراک می گذارید.
- تا به حال بیش از یک شریک جنسی داشته اید و از کاندوم استفاده نکرده اید.
- دارو تزریق می کنید.
- دیالیز می کنید.
- درمان های پزشکی را انجام می دهید که سیستم ایمنی بدن شما را تضعیف می کند.
- ایدز دارید.
آیا نیاز به آزمایش هپاتیت C دارم؟
شاید. اکثر افراد مبتلا به هپاتیت C علائم زیادی ندارند. این بدان معنی است که شما ممکن است عفونت را بدون اطلاع از آن داشته باشید. CDC برای برخی از زنان بدون علائم آزمایش هپاتیت C را توصیه می کنند.
اگر شرایط زیر را دارید در مورد آزمایش هپاتیت C از پزشک سؤال کنید:
- بین سال های ۱۹۴۵ تا ۱۹۶۵ متولد شده اید.
- تا به حال مواد مخدر تزریق کرده اید.
- قبل از سال ۱۹۹۲ انتقال خون یا پیوند عضو داشته اید.
- یکی از فاکتورهای لخته شدن را قبل از سال ۱۹۸۷ دریافت کرده اید
- با افرادی که مبتلا به هپاتیت C هستند، رابطه جنسی دارید یا سوزن خود را به اشتراک می گذارید.
- دیالیز می شوید.
- نتایج آزمایش کبدی شما طبیعی نیست.
- ایدز دارید.
هپاتیت ویروسی چگونه تشخیص داده می شود؟
اگر علائم هپاتیت ویروسی دارید، با پزشک خود صحبت کنید. پزشک با استفاده از روش های زیر بیماری را تشخیص می دهد:
- پرسیدن سؤالاتی در مورد سابقه سلامت
- معاینه فیزیکی
- آزمایش خون که قسمت هایی از ویروس یا آنتی بادی هایی را که بدن شما در برابر ویروس تولید می کند را جستجو می کند. آزمایش های دیگر می توانند مقدار ویروس را در خون اندازه گیری کنند.
چگونه می توانم بفهمم که هپاتیت ویروسی من حاد است یا مزمن؟
هپاتیت A، B و C همه به عنوان عفونت حاد (کوتاه مدت) شروع می شوند. برخی از عفونت های حاد می توانند به عفونت های مادام العمر و مزمن تبدیل شوند. پزشک آزمایش خون انجام می دهد تا ببیند آیا عفونت حاد دارید یا مزمن؟
- هپاتیت A تنها عفونت حاد ایجاد می کند. اکثر افراد بدون هیچگونه مشکلی بهبود می یابند.
- هپاتیت B و C می تواند هم عفونت حاد و هم عفونت مزمن ایجاد کند. برخی از افراد مبتلا به عفونت حاد می شوند و نمی توانند عفونت را به دیگران گسترش دهند. برای برخی افراد، عفونت به یک عفونت مزمن تبدیل می شود و می تواند به دیگران گسترش یابد.
چگونه هپاتیت ویروسی حاد (کوتاه مدت) درمان می شود؟
هپاتیت ویروسی حاد معمولا به خودی خود از بین می رود. هپاتیت A تنها عفونت حاد ایجاد می کند، اما هپاتیت B و C اغلب باعث عفونت مزمن یا مادام العمر می شوند. اگر هپاتیت B، یا C حاد دارید، ممکن است چند ماه احساس بیماری کنید.
پزشک ممکن است استراحت و مصرف زیاد مایعات را توصیه کند. اجتناب از مصرف الکل و برخی داروهای خاص، مانند استامینوفن نیز توصیه می شود. زیرا این مواد می توانند در طول این مدت به کبد آسیب برسانند. برخی از افراد مبتلا به هپاتیت ویروسی حاد باید برای مدیریت علائم بستری شوند.
چگونه هپاتیت ویروسی مزمن (بلند مدت) درمان می شود؟
اگر هپاتیت ویروسی مزمن دارید، درمان شما بستگی به نوع هپاتیت دارد:
هپاتیت B: احتمالا هر ۶ تا ۱۲ ماه یک بار باید پزشک را ملاقات کرده تا علائم بیماری کبدی و سرطان کبد را بررسی کند. اگر در آینده قصد دارید باردار شوید، ابتدا با پزشک خود صحبت کنید. برای درمان هپاتیت B ممکن است به داروهای ضد ویروسی نیاز داشته باشید، اما بسیاری از افراد به دارو نیاز ندارند.
هپاتیت C: اگر هپاتیت C دارید، از پزشک بپرسید که آیا نیاز به دارو دارید یا خیر. داروهای ضد ویروسی که اخیرا تایید شده اند ممکن است بزرگسالان مبتلا به هپاتیت C را درمان کنند.
چه اتفاقی می افتد اگر هپاتیت ویروسی درمان نشود؟
اکثر افراد مبتلا به هپاتیت A بدون درمان یا مشکل مزمن بهبود می یابند.
هپاتیت B و C مزمن می توانند به مشکلات جدی زیر منجر شوند:
- سیروز یا زخم کبدی
- سرطان کبد
- نارسایی کبد
افراد مبتلا به نارسایی کبدی ممکن است نیاز به پیوند کبد داشته باشند تا زنده بمانند. در ایالات متحده، سیروز ناشی از هپاتیت مزمن C در حال حاضر شایع ترین علت نیاز به پیوند کبد است. ویروس هپاتیت نیز شایع ترین علت سرطان کبد است.
هپاتیت ویروسی چگونه بر حاملگی تاثیر می گذارد؟
هپاتیت B و C می تواند در دوران بارداری مشکلاتی را ایجاد کند و می تواند به کودک منتقل شود. خطر انتقال ویروس به کودک شما در هپاتیت B نسبت به C بالاتر است.
تحقیقات نشان می دهد که زنان باردار مبتلا به هپاتیت B یا C ممکن است بیشتر در معرض برخی از عوارض حاملگی زیر قرار بگیرند:
- دیابت بارداری
- وزن کم نوزاد در حین زایمان (کمتر از ۵ پوند)
- زایمان زودرس (نوزادانی که قبل از هفته ۳۷ بارداری متولد شده اند). زایمان زودرس علت اصلی مرگ نوزاد است و در هنگام تولد و بعد از زایمان خطر ابتلا به بیماری ها را افزایش می دهد.
اگر فکر می کنید که ممکن است باردار شوید یا قصد بارداری دارید، با پزشک خود صحبت کنید. بعضی از داروهای ضد ویروسی که برای درمان هپاتیت C توصیه می شوند، مانند ریباویرین، اگر هنگام حاملگی مصرف شوند، می توانند نقص های جدی مادرزادی ایجاد کنند.
چگونه می توانم از هپاتیت ویروسی جلوگیری کنم؟
شما می توانید خطر ابتلا به هپاتیت ویروسی را با مراحل زیر کاهش دهید. این مراحل زمانی بهتر عمل می کند که با هم استفاده شوند. هیچ مرحله ای به تنهایی نمی تواند شما را از هر گونه هپاتیت ویروسی محافظت کند.
مراحل کاهش خطر ابتلا به هپاتیت ویروسی عبارتند از:
- واکسیناسیون شوید.
- دست ها را مرتب بشویید.
- از کاندوم در طی رابطه جنسی استفاده کنید.
- تعداد شرکای جنسی خود را محدود کنید.
- اگر به هر دلیلی از سوزن یا سرنگ استفاده می کنید، آنها را با دیگران به اشتراک نگذارید.
- لوزام شخصی که ممکن است با خون در تماس باشند را با دیگران به اشتراک نگذارید.
- از خالکوبی و یا سوراخ کردن بدن اجتناب کنید.
آیا من نیاز به واکسن هپاتیت ویروسی دارم؟
شاید. واکسن هپاتیت A و B می تواند شما را از ابتلا به این ویروس محافظت کند. اما هنوز هیچ واکسنی برای پیشگیری از هپاتیت سی کشف نشده. اما شما می توانید اقدامات دیگری را برای کاهش خطر ابتلا به هپاتیت C انجام دهید.
چه کسی باید واکسن هپاتیت A را دریافت کند؟
واکسن هپاتیت A در ۲ دوز، به فاصله ۶ تا ۱۸ ماه تزریق می شود. هر ۲ دوز برای حفاظت پایدار مورد نیاز است.
این واکسن برای افراد زیر توصیه می شود:
- تمام کودکان، با شروع ۱ سالگی (۱۲ تا ۲۳ ماهگی)
- مردانی که با مردان دیگر رابطه جنسی دارند
- افرادی که در بخش هایی از جهان زندگی می کنند که در آن هپاتیت A رایج است، مانند بخش های خاصی از آمریکای مرکزی یا جنوبی، آسیا، آفریقا و اروپای شرقی.
- افرادی که از مواد مخدر استفاده می کنند.
- افرادی که با عامل لخته شدن درمان می شوند، مثل افراد مبتلا به هموفیلی
- افراد مبتلا به بیماری مزمن کبدی
- افرادی در آزمایشگاه کار می کنند
چه کسی باید واکسن هپاتیت B را دریافت کند؟
واکسن هپاتیت B معمولا در سه دوز به فاصله شش ماه تزریق می شود. این واکسن برای افراد زیر توصیه می شود:
- همه بچه ها در هنگام تولد
- همه کودکان و نوجوانان زیر ۱۹ سال که واکسینه نشده اند.
- مردانی که با مردان دیگر رابطه جنسی دارند.
- افرادی که با افرادی که مبتلا به هپاتیت B هستند، زندگی می کنند یا رابطه جنسی دارند.
- افرادی که بیش از یک شریک جنسی دارند.
- افرادی که تجهیزات تزریق دارو خود را با دیگران به اشتراک می گذارند.
- افراد مبتلا به بیماری کبدی یا کلیوی مزمن
- افراد مبتلا به HIV
- افراد بالای ۶۰ سال مبتلا به دیابت
- افرادی که شغل آنها با خون انسان و یا سایر مایعات بدنشان سروکار دارد
- افرادی که به نقاطی از جهان سفر می کنند که هپاتیت B رایج است مانند جنوب شرقی آسیا، مناطق جنوب صحرای آفریقا، حوضه آمازون در آمریکای جنوبی، جزایر اقیانوس آرام، بخش هایی از اروپای شرقی و بخش های خاورمیانه