پرولاپس لگنی یا همان پرولاپس ارگان های لگن زمانی اتفاق می افتد که عضلات و بافت هایی که از اندام های لگن (رحم، مثانه یا رکتوم) حمایت می کنند ضعیف و یا شل می شوند. این ضعف اجازه می دهد تا یک یا چند اندام لگن به داخل و یا خارج مهبل (واژن) رها شده یا فشار وارد کنند. بسیاری از زنان خجالت می کشند تا در مورد علائمشان با پزشک خود صحبت کنند یا فکر می کنند علائمشان طبیعی است. اما یادتان نرود که پرولاپس ارگان لگن قابل درمان است.

با ما تا انتهای این مطلب مجله پیام سلامت همراه شوید تا با انواع، نشانه ها، علل، روش های تشخیص، درمان و پیشگیری از پرولاپس لگنی آشنا شوید.

پرولاپس لگنی چیست؟

عضلات و بافت های لگنی از اندام های لگنی مانند یک بادبان پشتیبانی می کنند. اندام های لگنی شامل بخش های زیر می شوند:

  • مثانه
  • رحم
  • دهانه رحم
  • واژن
  • رکتوم که بخشی از روده می باشد.

به طور کلی پرولاپس لگنی زمانی اتفاق می افتد که عضلات و بافت های لگن دیگر نمی توانند از این اندام ها حمایت کنند زیرا عضلات و بافت های آن ها ضعیف شده یا آسیب دیده اند. این نقص باعث می شود یک یا چند اندام لگنی به داخل و یا خارج مهبل رانده شود.

پرولاپس ارگان های لگن نوعی اختلال کف لگن است. شایع ترین اختلالات کف لگن عبارتند از:

  • بی اختیاری ادرار (نشت غیر ارادی ادرار)
  • بی اختیاری مدفوع (نشت غیر ارداری مدفوع)
  • پرولاپس ارگان ها (تضعیف عضلات و بافت هایی که از اندام های لگن حمایت می کنند)

انواع مختلف پرولاپس ارگان های لگن کدامند؟

انواع مختلفی برای پرولاپس اندام های داخل لگن وجود دارد. رایج ترین انواع این اختلال عبارتند از:

  • افتادگی مثانه (به این بیماری سیستوسل نیز گفته می شود): افتادگی مثانه شایع ترین نوع پرولاپس لگنی است. این اتفاق زمانی می افتد که مثانه روی بخش داخلی و یا خارجی مهبل (واژن) می افتد.
  • رکتوسل: رکتوسل زمانی اتفاق می افتد که راست روده موجب ایجاد برآمدگی در داخل یا خارج مهبل (واژن) می شود.
  • افتادگی رحم (به این بیماری پرولاپس رحم نیز گفته می شود): افتادگی رحم زمانی اتفاق می افتد که رحم به بخش داخلی و یا خارجی مهبل (واژن) فشار وارد می کند. پرولاپس رحم گاهی اوقات، پرولاپس روده کوچک (انتروئید) نیز نامیده می شود. در پرولاپس روده کوچک، بخشی از روده کوچک به داخل واژن می آید.

اگرچه نادر است، اما پرولاپس ارگان های لگن می توانند پس از هیسترکتومی نیز رخ دهند. هر بخشی از دیواره واژن ممکن است بر اثر این تضعیف افت کند و باعث ایجاد برآمدگی در داخل یا خارج از مهبل (واژن) شود.

چه کسانی بیشتر به پرولاپس لگنی مبتلا می شوند؟

اختلالات کف لگن (بی اختیاری ادراری، بی اختیاری مدفوع و پرولاپس ارگان های لگنی) از هر ۵ زن در ایالات متحده بر روی یک نفر تاثیر می گذارد. بنابراین می توان گفت که این اختلالات نسبتا شایع هستند. پرولاپس ارگان ها لگنی کمتر از بی اختیاری ادرار یا مدفوع شیوع دارد. اما تقریبا ۳٪ از زنان آمریکایی را تحت تاثیر قرار می دهد. پرولاپس لگنی در ایالات متحده در زنان مسن و زنان سفید پوست و اسپانیایی تبار بیشتر از زنان جوان یا زنانی که در سایر گروه های نژادی و قومی هستند رخ می دهد.

بعضی از زنان بیش از یک اختلال موثر بر روی کف لگن را دارند. به عنوان مثال ممکن است پرولاپس لگنی با بی اختیاری ادرار به صورت همزمان رخ دهد.

علائم پرولاپس ارگان های لگنی چیست؟

فشار ناشی از پرولاپس می تواند باعث بروز برآمدگی در واژن شود که گاهی اوقات  احساس شده یا دیده می شود. زنان مبتلا به پرولاپس لگنی ممکن است در طول فعالیت بدنی یا رابطه جنسی احساس ناراحتی کنند.

سایر علائم پرولاپس اندام های لگنی عبارتند از:

  • دیدن یا احساس این که چیزی از مهبل (واژن) بیرون زده است.
  • احساس فشار، ناراحتی، درد و یا پری در لگن
  • احساس فشار در لگن در زمان ایستادن یا سرفه کردن که روز به روز نیز بدتر می شود.
  • نشت غیر ارداری ادرار (بی اختیاری) یا مشکلات مربوط به حرکات روده (بی اختیاری مدفوع)
  • مشکل در فرو کردن تامپون در واژن

بعضی از زنان می گویند که علائم آنها در زمان های خاصی از روز، در طول فعالیت بدنی یا پس از ایستادن به مدت طولانی، بدتر می شود. یادتان نرود در صورت بروز چنین علائمی حتما با پزشک مشورت کنید.

چه چیزی باعث پرولاپس ارگان های لگنی می شود؟

پرولاپس لگنی زمانی اتفاق می افتد که ماهیچه ها یا بافت های همجواری لگن مانند روز اولشان خوب عمل نمی کنند. شایع ترین عوامل خطر ایجاد کننده پرولاپس لگنی عبارتند از:

  • زایمان واژینال که می تواند کف لگن را کشید و تحت فشار قرار دهد. زایمان های مکرر واژینال شما را در معرض خطر ابتلا به پرولاپس لگنی قرار می دهد. اما گاهی حتی زنانی که زایمان نکرده اند یا زایمانشان سزارین بوده است نیز به این عارضه مبتلا می شوند.
  • ایجاد فشار طولانی مدت روی شکم، از جمله فشار ناشی از چاقی، سرفه های مزمن، یا دفع مدفوع نیز عامل خطر دیگری برای ضعف ماهیچه های کف لگن است.
  • به دنیا آوردن نوزادی با وزن بیش از ۸/۵ پوند (۳٫۸ کیلوگرم)
  • بالا رفتن سن. اختلالات کف لگن در زنان مسن بیشتر شایع است. حدود ۳۷ درصد از زنان مبتلا به اختلالات کف لگن ۶۰ تا ۷۹ ساله هستند و حدود نیمی از آنها ۸۰ سال یا بیشتر سن دارند.
  • تغییرات هورمونی در طول یائسگی. کاهش میزان هورمون زنانه استروژن در طول یا بعد از یائسگی می تواند خطر ابتلا به پرولاپس لگنی را افزایش دهد. محققان دقیقا نمی دانند چرا این اتفاق می افتد.
  • سابقه خانوادگی. محققان در حال بررسی این موضوع هستند که ژنتیک چگونه می تواند نقش مهمی در پرولاپس ارگان های لگنی داشته باشد.

پرولاپس اندام های لگنی چگونه تشخیص داده می شود؟

پزشک ابتدا درباره علائم شما صحبت خواهد کرد و معاینه لگنی نیز انجام می دهد. در طول این معاینه، ممکن است از شما خواسته شود که زور بزنید یا سرفه کنید. این فعالیت ها به پزشک اجازه می دهد تا بتواند ببینید آیا این اقدامات پرولاپس یا نشت ادرار را ایجاد می کنند یا خیر. پزشک همچنین برای اطمینان از توانایی شما برای ادرار کردن و خالی کردن مثانه ممکن است آزمایشات دیگری را نیز تجویز کند.

پرولاپس ارگان های لگن چگونه درمان می شود؟

درمان پرولاپس لگنی بستگی به نوع پرولاپس، علائم، سن شما، سایر مشکلات و بیماری ها و اینکه آیا شما از نظر جنسی فعال هستید یا خیر دارد.

درمان این بیماری ممکن است شامل یک یا چند مورد از موارد زیر باشد:

دستگاه Pessary

این دستگاه یک دستگاه قابل جابجایی است که در داخل واژن نصب می شود تا از اعضای لگن حمایت کند. Pessaries در اشکال و اندازه های مختلف در بازار موجود است. این دستگاه اغلب اولین درمان بیماران مبتلا به پرولاپس لگنی خواهد بود. برخی از انواع pessaries ها می توانند پرولاپس مجاری تناسلی و بی اختیاری ادرار را نیز درمان کنند. به تصویر زیر نگاه کنید.

پرولاپس لگنی (پرولاپس ارگان های لگن) ؛ انواع، نشانه ها، علل، تشخیص، درمان و پیشگیری
پرولاپس لگنی (پرولاپس ارگان های لگن) ؛ انواع، نشانه ها، علل، تشخیص، درمان و پیشگیری

درمان عضلات کف لگن

پزشک روش انجام تمرینات کف لگن را به شما آموزش خواهد داد یا شما را به یک درمانگر فیزیکی ارجاع می دهد تا تمریناتی را برای کمک به تقویت عضلات کف لگن انجام دهید. تمرینات عضلانی کف لگن همچنین می توانند به زنان مبتلا به پرولاپس ارگان های لگنی و بی اختیاری ادرار کمک کند.

تغییر عادت های غذایی در صورتی که مشکلات روده ای وجود داشته باشد

ممکن است پزشک توصیه کند که از غذاهای حاوی فیبر زیاد بیشتر استفاده کنید. فیبر به جلوگیری از یبوست و ایجاد تنش در طی دفع مدفوع کمک می کند.

جراحی برای حمایت از رحم یا واژن

در طول جراحی، پزشک از بافت خود بدن یا مش که بافت مصنوعی است استفاده می کند تا به بهبود پرولاپس کمک کرده و از کف لگن پشتیبانی بیشتری به عمل آورد. این نوع جراحی برای زنان مبتلا به پرولاپس جدی واژن یا رحم که از نظر جنسی نیز فعال هستند توصیه می شود. جراحی پرولاپس می تواند با مش یا بدون مش و یا از طریق واژن یا شکم انجام شود. اداره غذا و دارو آمریکا (FDA) الزامات ایمنی برای کاربرد مش های جدید در درمان پرولاپس لگنی که از طریق واژن کار گذاشته می شوند را تقویت کرده است.

جراحی برای بستن مهبل (واژن)

این عمل، که به نام colpocleisis نیز نامیده می شود، با بستن دهانه واژن، پرولاپس را درمان می کند. این روش می تواند یک گزینه مناسب برای زنانی باشد که قصد ندارند مقاربت واژنی داشته باشند.

چگونه می توانم از پرولاپس اندام های لگن جلوگیری کنم؟

محققان روش های پیشگیری از پرولاپس اندام های لگنی را مطالعه کرده اند. مراحل زیر ممکن است خطر ابتلا به مشکلات کف لگن را کاهش دهد:

  • حفظ وزن در محدوده سالم یا کاهش وزن (اگر اضافه وزن دارید). زنان دارای اضافه وزن یا چاق، بیشتر به مشکلات کف لگن مبتلا هستند.
  • مصرف غذاهای غنی از فیبر. فیبر به جلوگیری از یبوست و ایجاد فشار به لگن و عضلات اطراف آن در طی دفع مدفوع کمک می کند. جلوگیری از یبوست ممکن است خطر برخی اختلالات کف لگن را کاهش دهد.
  • قطع مصرف سیگار. سیگار کشیدن می تواند منجر به سرفه های مزمن شود، که بر روی عضلات کف لگن فشار وارد می کند.
  • انجام تمرینات کگل برای تقویت عضلات کف لگن