پپتید

پپتیدها اخیراً به دلیل اثرات مثبتی که بر روی پوست دارند؛ توانسته اند توجه افراد زیادی را به خود جلب کنند. اما آیا می دانید فواید پپتید باعث ترمیم بافت، بهبود قدرت عضلات و کاهش فشار خون نیز می شود؟ در ادامه این مطلب مجله پیام سلامت می خواهیم به دو سوال مهم پیتید چیست و چه فوایدی برای بدنمان دارد؟ پاسخ دهیم.

مکمل های هیدرولیز شده پپتید کلاژن یا پپتیدهای موضعی مس، به دلیل فواید بسیاری که برای سلامت پوست دارد؛ محبوبیت زیادی پیدا کرده اند.

بنابراین اگر به دنبال پوستی سالم در زمستان هستید، می خواهید رشد موهای خود را تحریک کنید یا نیاز به تسکین درد مفاصل دارید؛ مصرف یک نوع مکمل پپتید ممکن است گزینه طبیعی موثری برای رسیدن به خواسته هایتان باشد.

پپتید چیست؟

پپتیدها قطعات پروتئینی هستند که از اسیدهای آمینه تشکیل شده اند. وقتی این اسیدهای آمینه به هم وصل می شوند؛ یک آمینو پپتید تشکیل می دهند و هنگامی که پپتیدها به هم پیوند میخوردند؛ اساس پروتئین ها را تشکیل می دهند.

پپتیدها بلوک های ساختاری الیاف کلاژن و الاستین در پوست هستند. یکی از شناخته شده ترین انواع پپتیدها، پپتید کلاژن است که در لایه درم پوست یافت می شود.

صدها نوع پپتید در بدن وجود دارد که به طور کلی به دسته های زیر گروه بندی می شوند:

  • دیپپتیدها: از دو اسید آمینه تشکیل شده اند.
  • تریپپتیدها: از سه اسید آمینه تشکیل شده اند.
  • الیگوپپتیدها: از ۲ تا ۲۰ اسید آمینه تشکیل شده اند.
  • پلی پپتیدها: از بیش از ۲۰ اسید آمینه تشکیل شده اند.

برخی از شناخته شده ترین انواع پپتیدهای طبیعی عبارتند از:

  • گلوتاتیون
  • برادی کینین
  • آسپارتام
  • اکسی توسین
  • سوماتوستاتین
  • اندوتلین
  • نتروپسین
  • گلوکاگون
  • انسولین
  • هورمون رشد

این ماده فراتر از فوایدی که برای سلامت پوست دارد؛ در برخی از عملکردهای بدن نیز دخیل است. این ماده یکی از مواد اصلی برای ساخت آنزیم ها و هورمون های مهم در بدن محسوب می شود. علاوه بر این با تقویت ترمیم بافت و تحریک تولید کلاژن، روند ریکاوری را تقویت می کند.

پپتیدها چندین کارکرد مهم دیگر نیز دارند. از جمله مهمترین آنها می توان به موارد زیر اشاره کرد:

  • به عنوان مواد پیش ساز برای ساخت پروتئین در بدن عمل می کنند.
  • تولید کلاژن و الاستین را ترویج می دهند.
  • با عفونت های باکتریایی و قارچی مبارزه می کنند.
  • به عنوان هورمون عمل می کنند.
  • استرس اکسیداتیو را کاهش می دهند.
  • به عنوان ترکیبات آلکالوئیدها عمل می کنند.

فواید و کارکرد پپتیدها در بدن

موجب ترمیم پوست می شود

پپتیدها با ترمیم بافت، کاهش التهاب و افزایش کلاژن، سلامت پوست را تضمین می کنند. طبق تحقیقات منتشر شده در Clinics in Dermatology، می توان از این ماده در صنعت تولید محصولات مراقبت از پوست و در جهت بهبود مشکلات پوستی مانند التهاب، تولید بیش از حد رنگدانه در پوست، تکثیر سلولی و مهاجرت و تغییر در رگ زایی (تولید رگ های خونی جدید در بدن) استفاده کرد.

بررسی منتشر شده در Frontiers in Cellular and Infection Microbiology نشان می دهد که پپتیدهای ضد میکروبی در بدن به عنوان دارو برای تعدیل پاسخ سیستم ایمنی، بهبود روند ترمیم زخم و جلوگیری از چسبندگی بعد از عمل استفاده می شوند.

خطوط و چین و چروک های پوست را کاهش می دهد

پپتیدها باعث افزایش تولید طبیعی کلاژن و الاستین در بدن می شوند. استفاده از آنها بر روی پوست ممکن است این عضو را محکم تر و نرم تر نشان دهد. چروک های ریز و خطوط پنجه کلاغی اطراف چشم ممکن است با مصرف سرم های ضد پیری یا ژل هایی که حاوی پپتیدها هستند بهبود یافته و بافت و شفافیت پوست نیز بیشتر شود.

یک مطالعه منتشر شده در International Journal of Tissue Reactions نشان می دهد که پپتیدهای شبیه به کلاژن عمیقا و به شدت روی چین و چروک های پوست تاثیر می گذارند.

در این مطالعه ۲۱ داوطلب زن سالم که بین ۴۰ الی ۶۲ سال سن داشتند به دو گروه تقسیم شدند. یک گروه هر روز و هر روز ۲ بار از ژل حاوی پپتیدهای کلاژن مانند استفاده کردند و گروه دوم هر روز و هر روز ۲ بار ژل دارونما به پوست خود مالیدند. نتایج نشان داد که استفاده از ژل پپتید باعث کاهش معنی دار سطح کلی چین و چروک ها و کاهش عمق آن ها می شود.

پپتید
پپتید

روند ترمیم بافت را بهبود می بخشد

بر اساس داده های جدید منتشر شده در International Journal of Molecular Sciences، یک پپتید انسانی به نام GHK (گلیسیل- L-هیستیدیل- L- لیزین) توانایی بهبود ترمیم بافت های پوستی، بافت همبند ریه، بافت استخوان، کبد و روکش معده را دارد.

موجب تقویت عضلات می شود

در مطالعه ای که در آلمان انجام شده است، از مردان سالخورده ای که دچار دژنراسیون توده عضلانی اسکلتی شده اند خواسته شد که به مدت ۱۲ هفته مکمل پپتید کلاژن استفاده کرده و حرکات قدرتی را به برنامه ورزشی خود اضافه کنند.

محققان دریافتند شرکت کنندگانی که از این شیوه درمان پیروی کرده بودند، در مقایسه با گروهی که دارونما مصرف کرده بودند، در فاکتور هایی مانند توده بدنی و قدرت عضلانی و همچنین کاهش چربی نمرات بهتری کسب کردند.

با دیابت مبارزه می کند

تحقیقات نشان داده اند که پپتیدهای جدا شده به کاهش سطح قند خون منجر شده و به میزان قابل توجهی جذب گلوکز را بهبود می دهند.

ادبیات منتشر شده در Life Sciences نشان می دهد که پپتیدها در حال حاضر جزء پرکاربردترین عوامل درمانی بالقوه برای دیابت هستند و ثابت شده است که برخی از پپتیدهای طبیعی و مصنوعی باعث ایجاد اثرات ضد دیابتی در بدن می شوند.

کلسترول را پایین می آورد

بدن ما برای تولید ویتامین D و هورمون های استروئیدی به کلسترول سالم احتیاج دارد. با این حال همه ما می دانیم که وجود کلسترول بیش از حد در خون می تواند منجر به برخی از مشکلات جدی از جمله تشکیل پلاک در شریان ها و حتی کاهش اکسیژن رسانی به قلب شود.

مطالعات نشان داده اند که پپتیدها قادر به مهار فعالیت لیپاز و اتصال به اسیدهای صفراوی هستند. این موضوع باعث می شود توانایی کاهش سطح کلسترول را داشته باشند.

ممکن است فشار خون را کاهش دهد

یک متاآنالیز منتشر شده در مجله Nutrients نشان داد که پپتیدهای کازئین ممکن است در کاهش فشار خون مؤثر باشند. محققان دریافتند که این قانون خصوصاً در مورد مطالعاتی که روی ژاپنی ها انجام شده است در مقایسه با مطالعاتی که روی اروپایی ها انجام شده است؛ صدق می کند.

رشد مو را تحریک می کند

مطالعات نشان داده اند که پپتید GHK برای تحریک فولیکول های مو و تسریع در رشد مو مفید است.

به عنوان مثال محققان دریافتند که وقتی پپتید مس به صورت موضعی استفاده می شود؛ برای ترمیم سلول ها، کاهش التهاب، سرکوب رادیکال های آزاد، افزایش اندازه فولیکول های مو و افزایش شانس موفقیت در عمل پیوند مو بسیار عالی است.

مقایسه پپتید مس یا پپتید کلاژن

به نظر برخی از متخصصان پپتیدهای مس (GHK-Cu) بهترین نوع پپتید برای سلامت پوست هستند. آنها به طور طبیعی در بدن ما یافت می شوند و از عنصر مس با سه اسید آمینه تشکیل شده اند.

پپتیدهای مس به دلیل توانایی ترویج تولید کلاژن، الاستین و گلیکوزآمینوگلیکان ها و حمایت از کربوهیدرات هایی که از کلاژن محافظت می کنند؛ برای پوست عالی محسوب می شوند. محصولات حاوی پپتیدهای مس معمولا به صورت موضعی استفاده می شوند و برای ارتقاء سلامت پوست تجویز می شوند.

پپتیدهای کلاژن اغلب به صورت پودرهای پروتئینی یا مکمل فروخته می شوند. هنگامی که کلاژن فرآیندی به نام هیدرولیز شدن را پشت سر می گذارد؛ به پپتیدهای کلاژن هیدرولیز شده تبدیل می شود. این ماده بیش از انواع دیگر پپتید در بدن قابل جذب است. به عبارت ساده کاهش اندازه و وزن مولکولی پپتیدها باعث جذب بهتر آنها می شود.

مکمل های حاوی پپتیدهای کلاژن با نام های دیگری مانند کلاژن هیدرولیز شده و کلاژن هیدرولیز در بازار فروخته می شوند. فقط یادتان نرود که همه پودرهای پروتئینی یا مکمل های حاوی این نوع پپتید در بدن یکسان عمل می کنند.

روش های افزایش این ماده در بدن

پپتیدهای فعال زیستی به طور طبیعی در گیاهان، حیوانات، قارچ ها و میکروب ها یافت می شوند. آنها با کمک آنزیم های پروتئولیتیک،  هنگام هضم پروتئین ها آزاد می شوند. پپتیدها هنگام پردازش مواد غذایی نیز ممکن است آزاد شوند. مثلا وقتی پروتئین ها پخته می شوند، تخمیر می شوند یا رسیده می شوند؛ این ماده را تشکیل می دهند.

یکی از بهترین راه های افزایش این ماده در بدن، مصرف غذاهای غنی از کلاژن مانند عصاره قلم یا اضافه کردن پودر پروتئین کلاژن به رژیم غذایی روزانه است. پپتیدهای کلاژن حاصل از این منابع به بهبود ظاهر پوست کمک می کند و برای سلامت مو، عضلات، مفاصل، قلب و روده نیز بسیار مفید هستند.

هنگامی که نوبت به استفاده از پپتیدهای مس به صورت موضعی برای ارتقاء سلامت پوست می رسد؛ اغلب منظورمان فرمی به نام GHK-Cu است که به عنوان عنصری در سرم ها و کرم های جوان کننده استفاده می شود. پپتیدها هنگامی که به صورت سرم یا کرم های مرطوب کننده مصرف می شوند، نسبت به زمانی که برای شستشوی صورت از محصولات حاوی این ماده استفاده می شود؛ تاثیر بیشتری روی پوست دارند.

گفته می شود مؤثرترین ماده موضعی ترکیبی از پپتیدها، آنتی اکسیدان ها و سایر ترکیبات ترمیم کننده پوست است.

خطرات و عوارض جانبی مصرف بیش از حد پپتیدها

استفاده از پپتیدهای موضعی برای بهبود سلامت پوست احتمالاً برای بدن بی خطر است. فقط یادتان نرود که حتما محصولی را خریداری کنید که توسط یک شرکت معتبر تهیه شده است. ضمن این که باید مواد اولیه موجود در این محصول را با دقت بخوانید.

اگر در حال حاضر پپتیدهای کلاژن مصرف می کنید، توجه داشته باشید که برخی از این محصولات از آلرژن های غذایی مانند صدف و تخم مرغ ساخته می شوند. اگر به این مواد غذایی حساسیت دارید؛ قبل از استفاده از محصولات حاوی کلاژن روی بسته بندی محصول را با دقت بخوانید.

پپتیدهای ضد میکروبی که به آن ها AMP نیز گفته می شود؛ گاهی اوقات برای سرعت بخشیدن به روند بهبود زخم مورد استفاده قرار می گیرد. تحقیقات کافی برای تعیین اثربخشی و ایمنی این داروها انجام نشده است. بنابراین قبل از استفاده از AMP حتماً با پزشک متخصص مشورت کنید.

منابع:

  1. Cosmeceuticals and peptides
  2. Antimicrobial Peptides: An Emerging Category of Therapeutic Agents
  3. Collagen-like peptide exhibits a remarkable antiwrinkle effect on the skin when topically applied: in vivo study
  4. Regenerative and Protective Actions of the GHK-Cu Peptide in the Light of the New Gene Data
  5. Collagen peptide supplementation in combination with resistance training improves body composition and increases muscle strength in elderly sarcopenic men: a randomised controlled trial
  6. Bioactive Peptides
  7. Anti-diabetic potential of peptides: Future prospects as therapeutic agents
  8. Casein-derived lactotripeptides reduce systolic and diastolic blood pressure in a meta-analysis of randomised clinical trials
  9. GHK Peptide as a Natural Modulator of Multiple Cellular Pathways in Skin Regeneration
  10. The human tri-peptide GHK and tissue remodeling