آشنایی با داروی پیراستام و مزایایی آن برای بدن

داروهای نوتروپیک در دهه گذشته محبوبیت زیادی به دست آورده اند. یکی از محصولاتی که ممکن است اخیرا بیشتر درباره آن شنیده شود، پیراستام است. سازندگان پیراستام مانند دیگر نوتروپیک ها ادعا می کنند که این دارو می تواند با افزایش حافظه، نوروپلاستی و سایر روش های دیگر، به بهبود عملکرد شناختی کمک کنند.

بیشتر تحقیقات در دسترسی که تاکنون انجام شده است بر روی اثرات پیراستام در درمان بیماری های مرتبط با سن، از جمله بیماری های دمانس و آلزایمر متمرکز شده اند. در برخی مطالعات بالینی، شواهدی وجود دارد مبنی بر اینکه این دارو نه تنها برای مدیریت حافظه مفید است، بلکه برای اضطراب، آسیب مغزی و سرگیجه نیز مفید می باشد.

این دارو در حال حاضر، بدون نیاز به نسخه در برخی از کشورهای اروپایی، آسیایی و آمریکای جنوبی در دسترس است، اما تا به حال به عنوان مکمل توسط اداره غذا و داروی ایالات متحده (FDA) تایید نشده است. بیشتر مصرف کنندگان می توانند این دارو را در بدن تحمل کنند. اما گاهی نیز با مصرف آن عوارض جانبی و تداخل دارویی ایجاد می شود. پیراستام ممکن است مزایای شناختی خاصی را به بدن ارائه دهد، اما گزینه های ایمن تری نیز وجود دارد که بیشتر مورد آزمایش قرار گرفته اند.

در ادامه این مطلب مجله پیام سلامت بیشتر در مورد داروی پیراستام صحبت خواهیم کرد.

پیراستام چیست؟

پیراستام یک داروی یا مکمل است که از انتقال دهنده گاما آمینوبوتیریک اسید (GABA) مشتق شده است. داروها ترکیبات مصنوعی هستند که برای افزایش عملکرد مغز استفاده می شوند. با این حال، آنها عمدتا اثرات خفیفی در بدن دارند. این دارو را برای اولین بار شرکت UCB Pharma واقع در بلژیک ساخت.

اما این دارو چگونه روی مغز تاثیر می گذارد؟ این دارو دارای اثرات فیزیولوژیکی است. زیرا قادر به مدولاسیون سیستم های انتقال دهنده عصبی، از جمله راه های کولینرژیک و گلوتاماترژی است.

مطالعات مختلف نشان داده اند که پیراستام می تواند بر روی سلامت شناختی و روانی تاثیرات مثبتی داشته باشد. دانشمندان این اثر را به خواص ضد تشنجی این دارو و توانایی آن برای افزایش گردش خون و بهبود نئوپلاستی (توانایی مغز برای شکل گیری و تنظیم مجدد ارتباطات سیناپسی، به خصوص در پاسخ به یادگیری یا تجربه) مربوط می دانند.

بسته به کشوری که این دارو در آن جا به فروش می رسد، نام عمومی این دارو متغییر است. پیراستام در کشورهای مختلف تحت نام های تجاری زیر فروخته می شود:

Dinagen
Myocalm
Nootropil
Qropi

استفاده از پیراستام

تحقیقات بیشتری لازم است تا ایمنی و موثر بودن این دارو تایید شود، اما مطالعاتی که تاکنون انجام شده نشان می دهند که کاربردهای پیراستام می توانند شامل موارد زیر باشند:

افزایش سیالیت غشاء سلولی، که برای عملکرد مناسب، حیات، رشد و تکثیر سلول ها ضروری است
حفاظت از در بدن در برابر اختلالات عصبی، مانند بیماری آلزایمر و زوال عقل
جلوگیری از کاهش قدرت حافظه
کاهش اضطراب و افسردگی
کمک به کنترل صرع
ریکاوری پس از سکته مغزی و آسیب مغزی
جلگیری از تنگی عروق خونی و افزایش گردش خون
جلوگیری از لخته شدن خون و ترومبوز ورید عمقی (این دارو با کاهش چسبندگی اریتروسیت به اندوتلیوم عروقی (سلول در داخل عروق خونی) این کار را انجام می دهد)
مدیریت سرگیجه
حمایت از بهبودی پس از ترک مصرف مشروبات الکلی و سوء مصرف مواد
مدیریت کم خونی سلول داسی شکل
درمان دیسکینزی دائمی (بیماری است که سبب حرکات تکراری و غیر ارادی اندام ها به دلیل استفاده طولانی مدت برخی از داروهای روانپریشی می شود)

مزایای احتمالی پیراستام برای بدن

تحقیقات تا به امروز نشان داده اند که برخی از مزایای قابل توجه پیراستام عبارتند از:

جلوگیری از کاهش شناختی

یک متاآنالیز که یافته های مطالعات انسانی را مرور کرده است نشان داد که پیراستام قادر به بهبود قدرت شناختی در افراد مبتلا به کاهش شناختی است، به خصوص افراد سالخورده و سالمند. اما به نظر نمی رسد که این دارو بر روی افراد سالم دارای عملکرد طبیعی در مغز همین مزایا را داشته باشد. بعضی از مکانیزم های پیراستام بر روی مغز افراد شامل افزایش مصرف گلوکز و اکسیژن در مغز است.

برای جلوگیری از کاهش قدرت شناختی (اختلال در حافظه که مرتبط با سن است)، مانند کاهش علائمی مثل، پارانویا و کاهش قدرت حافظه، معمولا نیاز به مصرف دوزهای بالایی از این دارو است. این دارو باید طی ۶ تا ۱۲ هفته مصرف شود تا تاثیر گذار باشد. اما گاهی اوقات طول دوره درمان می تواند عوارض جانبی ناخواسته ایجاد کند. محققان بر این باورند که برخی از بیماران مبتلا به کاهش قدرت شناختی ممکن است نیاز به مصرف طولانی مدت داشته باشند تا سرعت پیشرفت بیماریشان کاهش یابد.

جلوگیری از لخته شدن خون

تحقیقات نشان داده اند که پیراستام ممکن است برای ریکاوری بدن پس از آسیب های قلبی عروقی مفیدی باشد. زیرا این دارو مانند اسپرین، به جلوگیری از تشکیل لخته های خون کمک می کند. همچنین تاثیر محافظتی بر روی بیماران تحت عمل جراحی بای پس عروق کرونر داشته است. علاوه بر این، پیراستام بر روی افزایش گردش خون تاثیر می گذارد و باعث جلوگیری از انقباض عروق خونی می شود.

از آنجا که این دارو می تواند به جلوگیری از لخته شدن خون کمک کند، می توان از آن به عنوان راهی برای کاهش خطر ابتلا به سکته مغزی استفاده کرد. در برخی از مطالعات مشخص شده است که برای کمک به بهبود توانایی های بیمار پس از سکته مغزی، مانند قدرت کلامی، می توان روی این دارو حساب کرد. با این حال، به دلیل یافته های غیرقابل انعطاف، هنوز توصیه نمی شود که برای بیمارانی که از سکته مغزی ایسکمیک حاد رنج می برند، از این دارو به صورت منظم استفاده شود.

محافظت از بدن در برابر استرس اکسیداتیو

شواهدی وجود دارد مبنی بر اینکه پیراستام می تواند سیالیت غشاء در مغز را افزایش دهد و استحکام مرتبط با استرس اکسیداتیو و چربی را کاهش دهد. به نظر می رسد پیراستام به عادی سازی سیالیت و عملکرد میتوکندری کمک می کند. وقتی مغز با رادیکال های آزاد، التهاب، آسیب و پیری مواجه می شود، این دو حالت در مغز ایجاد می شود. محققان همچنین متوجه شدند که کاهش سیالیت در میتوکندری با کاهش شناختی همراهی می کند.

حمایت از حافظه کوتاه مدت و ظرفیت یادگیری

یک مطالعه نشان داد استفاده ۱۴ روزه از پیراستام موجب می شود که یادآوری کلمات راحت تر شود و حافظه کوتاه مدت در کار بهبود یابد. پیراستام بر روی کودکان مبتلا به نارساخوانی نیز مورد آزمایش قرار گرفته است. در حالی که نتایج مطالعات مختلف تا حدودی متفاوت هستند و بسط دادن آن ها غیر منطقی است، اما مطالعات خاصی صورت گرفته اند که نشان می دهند این دارو در طول هشت هفته میزان خواندن، یادگیری کلامی و درک مطلب را در این کودکان بهبود می دهد.

بهبود خلق و خوی

هنگامی که صحبت از بهبود خلق و خو می شود، به تحقیقات بیشتری در مورد اثرات پیراستام بر روی بهبود خلق و خوی نیاز داریم. بسیاری از شواهد نشان می دهند که این دارو می تواند به تثبیت خلق و خوی و بهبود سلامت روان، تمرکز، هوش کلامی، انرژی، انگیزه و … کمک کند. اما تا کنون این ادعاها اثبات نشده است. تحقیقات اخیر نشان داده اند که این دارو احتمالا می تواند به عنوان یک دارو ضد افسردگی عمل کند و اثرات منفی ترک دارو و الکل را بر روی سیستم عصبی مرکزی کاهش دهد.

با این حال، برخی از متخصصان معتقدند که این دارو می تواند به طور موقت خلق و خوی را بهبود دهد و ممکن است وابستگی ایجاد کند.

[quote font_size=”18″ color=”#37a02b”]

پیشنهاد می کنیم برای اطلاعات بیشتر، این مطالب را نیز بخوانید:

خواص ال کارنیتین برای افزایش استقامت بدن، چربی سوزی و بهبود عملکرد مغز

تاثیر استرس بر روی عملکرد مغز

چند پیشنهاد برای بهبود عملکرد نیمکره راست مغز

[/quote]

اثرات جانبی و خطرات

عوارض جانبی بالقوه پیراستام می توانند شامل موارد زیر باشند:

مشکلات گوارشی مانند اسهال
خواب آلودگی و خستگی
بی خوابی
افزایش بی قراری، بیش فعالی و نگرانی
بدتر شدن افسردگی
اسپاسم عضلانی
بثورات پوستی
اختلال در رانندگی
ایجاد وابستگی

این دارو ممکن است با برخی از داروها تداخل داشته باشد. این داروها عبارتند از:

سیلوستازول
کلوپیدوگرل
دیپیریدامول
Eptifibatide
Prasugrel
تیکلوپیدین
تیروفیگان
داروهای تیروئید مانند لووتیروکسین و لوتیررونین

برخی مطالعات نشان داده اند که مصرف پیراستام توسط افرادی که دارای بیماری های خاصی زیر هستند، می تواند خطرناک باشد:

اختلالات کبدی
اختلال کلیوی
اختلالات خونی

از آنجا که شواهد کافی برای تایید ایمنی این دارو وجود ندارد، سالمندان و زنان باردار و شیرده نباید از آن استفاده کنند.

جایگزین های بهتر پیراستام

به جای استفاده از این دارو که هنوز در حال بررسی است و لزوما برای بزرگسالان سالم موثر نیست، از گزینه های جایگزین زیر استفاده کنید:

روغن ماهی امگا ۳٫ مطالعات نشان داده اند که امگا ۳ می تواند از عملکرد شناختی حمایت کرده و باعث کاهش التهاب، حفظ حافظه و محافظت از بدن در برابر افسردگی و بیماری آلزایمر شود. علاوه بر این، به جای مکمل، می توانید امگا ۳ را از طریق مصرف ماهی های وحشی مانند ماهی قزل آلا، ساردین ها، ماهی تن، ماهی خال مخالی و شاه ماهی دریافت کنید.
قارچ های دارویی مانند چگا، کوردیپس و رتیشی. این قارچ های کاربردی، به علت خواص آنتی اکسیدانی و توانایی شان در افزایش انعطاف پذیری در طول دوره استرس و مواقعی که تعادل هورمون هایی مانند کورتیزول برهم می خورد، برای حمایت از عملکرد شناختی و مبارزه با اختلالات شناختی در افراد مسن مفید است.
گیاهان آداپتوژن. این گیاهان در بهبود واکنش بدن به استرس، کاهش سطح کورتیزول خون (هورمون استرس)، کاهش خستگی، حمایت از غدد آدرنال و ایجاد تغییرات مثبت در سیستم انتقال دهنده عصبی مغز موثر هستند.
عصاره چای سبز. چای سبز و دیگر منابع طبیعی حاوی کافئین می توانند اثرات بهبود دهنده خلق و خو، مبارزه کننده با التهاب و استرس اکسیداتیو و افزایش دهنده هوشیاری بر روی بدن داشته باشند.
جینسنگ. جینسنگ یکی دیگر از گیاهانی است که می تواند آرامش را به همراه داشته باشد و برخی از جنبه های حافظه کاری و عملکردی را بهبود بخشد. این گیاه، از بدن در مبارزه با خستگی و استرس حمایت می کند.
گینکو بلوبیا. گینکو اثرات ضد التهابی، آنتی اکسیدانی، ضد پلاکتی و افزایش دهنده گردش خون بر روی بدن دارد.