وقوع همزمان سردرد و خون دماغ نسبتا شایع است. خون دماغ های پشت سر هم معمولا به علت آسیب به عروق خونی در بینی رخ می دهد. اما داشتن سردرد و خون دماغ می تواند نشانه ای از یک مسئله جزئی، مانند تب یونجه و یا چیزی شدید تری، مانند کم خونی، و یا کمبود گلبول قرمز خون باشد.
علت ایجاد سردرد و خون دماغ
عوامل محیطی و شیوه زندگی می تواند به سردرد و خون دماغ کمک کند. این موارد به آسانی موجب پارگی عروق خونی کوچک در بینی، به ویژه هنگامی که غشای داخل آن خشک است، می شود. انحراف تیغه بینی، و یا تغییر دیواره بینی یک علت شایع برای هر دو علائم است. انحراف تیغه بینی همراه با سردرد و خون دماغ می تواند انسداد در یک یا هر دو سوراخ بینی، درد صورت و تنفس پر سر و صدا در هنگام خواب را ایجاد کند.
دیگر موارد خفیف که می توانند سردرد و خون دماغ را به طور همزمان ایجاد کنند عبارتند از:
- رینیت آلرژیک، یا تب یونجه
- سرماخوردگی
- عفونت سینوسی
- استفاده بیش از حد از ضد احتقان بینی و اسپری های بینی
- وجود مخاط خشک در بینی
اما برخی از موارد جدی اما کمتر شایع که می توانند سردرد و خون دماغ ایجاد کنند عبارتند از:
- بیماری قلبی مادرزادی
- سرطان خون
- تومور مغزی
- ترومبوسیتمی و یا افزایش پلاکت ها در خون
اگر علائم دیگر مانند تهوع، استفراغ، و یا سرگیجه، همراه با سردرد و خون دماغ داشتید حتما به پزشک مراجعه کنید.
چه چیزی باعث ایجاد سردرد و خون دماغ در بزرگسالان می شود؟
یک مطالعه نشان داد که بزرگسالان مبتلا به میگرن به طور قابل توجهی بیشتر به خون دماغ مبتلا می شوند. این یافته ها همچنین نشان می دهد که خون دماغ ممکن است پیش زمینه میگرن باشد. اما تحقیقات بیشتری در این زمینه لازم است. در صورت ایجاد خون دماغ های شدید، بدن شما ممکن است علامت هشدار دهنده را همراه با سردرد شدید ایجاد کند.
برخی از چیزهایی که می توانند سردرد و خون دماغ را آغاز کنند عبارتند از:
- محیط بیش از حد خشک
- مسمومیت با مونوکسید کربن
- فشار خون بالا
- کم خونی
- عفونت بینی
- استفاده بیش از حد از کوکائین
- استنشاق اتفاقی مواد شیمیایی مانند آمونیاک
- عوارض جانبی داروها مانند وارفارین
- آسیب به سر
در هر صورت اگر ضربه به سر باعث خون دماغ شده و سر درد هر لحظه بدتر شد، حتما به پزشک مراجعه کنید.
محققان در یک مطالعه دریافتند که افراد مبتلا به سندرم اسلر وبر راندو (HHT) با شروع میگرن، خون دماغ را نیز گزارش داده اند. HHT یک اختلال ژنتیکی نادر است که باعث تحولات غیر طبیعی متعدد در رگ های خونی می شود.
علل سردرد و خون دماغ در دوران بارداری
بر اساس گزارش های بیمارستان کودکان در فیلادلفیا، سردرد و خون دماغ در دوران بارداری معمول است. حتما شما هم دیده اید زنان بارداری را که در این دوران سخت تر نفس می کشند. دلیلش این است که پوشش بینی و مسیر بینی خون بیشتری دارد. افزایش مقدار زیاد خون در عروق کوچک بینی، می تواند به آن ها آسیب زده و موجب خونریزی از بینی شود.
زنان بارداری ممکن است تغییرات هورمونی زیادی را به ویژه در سه ماهه اول تجربه کنند. این هم می تواند موجب سردرد گردد. اگر سردرد شما شدید است به طوری که قادر به راه رفتن نیستید، حتما به پزشک مراجعه کنید. این عارضه ممکن است نشانه پره اکلامپسی و یا فشار خون بالا باشد که بسیار آسیب زننده است.
علاوه بر این اگر سردرد شدید است و خون دماغ شما بیش از ۲۰ دقیقه طول می کشد نیز باید به پزشک مراجعه کنید.
چه چیزی باعث ایجاد سردرد و خون دماغ در کودکان می شود؟
بسیاری از کودکان خون دماغ را به دلایل زیر تجربه می کنند:
- دست کردن در بینی
- طرز ایستادن نامناسب
- نخوردن غذای کافی و یا از قلم انداختن یک وعده غذایی
- عدم خواب کافی
تحقیقات همچنین نشان می دهد که کودکان مبتلا به میگرن، بیشتر احتمال دارد که خون دماغ شوند. خونریزی بیش از حد گاهی اوقات می تواند باعث سردرد شود. وقتی این عوارض با هم اتفاق می افتند، ممکن است نشان از یک بیماری جدی مانند فشار خون بالا، سرطان خون یا کم خونی باشند.
اگر فرزند شما این علائم را دارد حتما به پزشک مراجعه کنید:
- خستگی
- ضعف
- لرز و یا احساس سرما
- سرگیجه و یا احساس سبکی سر
- کبودی یا خونریزی های دیگر
دکتر در این حالت فشار خون کودک را اندازه گیری کرده و آزمایش خون تجویز می کند. تصویر برداری از مغز نیز در صورتی که معاینات عصبی غیر طبیعی باشد، برای علت سردرد تجویز می شود.
چه زمانی سردرد و خون دماغ اورژانسی است؟
اگر سردرد همراه با علائم زیر را دارید حتما با اورژانس تماس بگیرید:
- گیجی
- غش
- تب
- فلج شدن یک طرف از بدن
- مشکل در حرکات، مانند صحبت کردن و یا راه رفتن
- تهوع یا استفراغ که مربوط به آنفلوآنزا نیست
در صورتی که خونریزی بینی نیز شرایط زیر را داشت با پزشک تماس بگیرید:
- خونریزی بیش از حد
- خونریزی بیش از ۲۰ دقیقه
- خونریزی که در تنفس اختلال ایجاد می کند.
- شکستن بینی
اگر سردرد و خون دماغ شما موراد زیر را داشت به پزشک مراجعه کنید:
- زمانی که این عارضه در فواصل زمانی معین و مکرر اتفاق می افتد.
- زمانی که در فعالیت های روزانه شما اختلال ایجاد می کند.
- زمانی که روز به روز این اتفاق بدتر می شود.
- زمانی که با استفاده از مسکن درمان نمی شود.
درمان سردرد و خون دماغ
اگر خون دماغ بند نیاید پزشک ممکن است با استفاده از ابزاری خاص، سوازندن رگ را انجام دهد. این کار علاوه بر قطع خونریزی، از ایجاد آن در آینده نیز جلوگیری می کند. اگر خونریزی ناشی از وجود جسم خارجی در بینی و یا شکستگی در آن است ممکن است عمل جراحی مناسب باشد.
در حالی که دارو های مسکن و ضد درد می توانند سردرد شما را کاهش دهند، آسپیرین ممکن است به خونریزی بینی بیشتر کمک کند. آسپرین رقیق کننده خون است و از داروهای تجویزی برای درمان میگرن های مکرر می باشد.
درمان سردرد در کودکان
مطالعات نشان می دهد روش های غیر دارویی در درمان سردرد کودکان بسیار موثرتر است. حتی اگر این سردردها روزانه و مزمن باشد. این روش های عبارتند از:
- یادداشت ویژگی های سردرد برای شناسایی الگوها و محرک ها
- مطمئن شوید کودک شما تمام وعده های غذایی خود را می خورد.
- تغییر عوامل محیطی، مانند روشن گذاشتن چراغ ها
- اتخاذ شیوه زندگی سالم، مانند ورزش کردن
- استفاده از تکنیک های تمدد اعصاب
مراقبت از سردرد و خون دماغ در خانه
علاوه بر پایین آوردن دمای اتاق، شما می توانید از روش های زیر برای کاهش علائم سردرد و خون دماغ استفاده کنید:
- نشستن روی زمین برای کاهش فشار خون در بینی، و به حداقل رساندن خونریزی
- جلو آوردن سر نسبت به بدن برای جلوگیری از ورود خون به دهان
- گرفتن محکم غضروف هر دو سوراخ بینی
- قرار دادن مقداری پنبه در سوراخ بینی
شما باید سوراخ های بینی را برای ۱۰ تا ۱۵ دقیقه بسته نگه دارید.
هنگامی که خونریزی شما متوقف شد، می توانید از کمپرس گرم یا سرد در سر و یا گردن برای کاهش درد استفاده کنید. استراحت در یک اتاق آرام، سرد و تاریک می تواند به کاهش درد شما کمک کند.
جلوگیری از سردرد و خون دماغ شدن
در طول فصول خشک، شما می توانید از دستگاه های بخور برای جلوگیری از خشک شدن زیاد هوا استفاده کنید. این کار با جلوگیری از خشک شدن غشای بینی، خطر ابتلا به خونریزی را کاهش می دهد. شما همچنین می توانید از داروهای ضد آلرژی، برای فصول آلرژی زا مثل بهار و پاییز استفاده کنید.
همچنین با دور نگه داشتن وسایل ریز از جلوی دست کودک می توانید خطر فرو رفتن آن را در بینی کاهش دهید. برای جلوگیری از سردرد نیز می توانید از ایجاد محیط ها پر تنش خودداری کرده و استرس را از خود دور کنید.