نفخ شکم حالتی است که فرد احساس می کند شکمش بزرگ شده است. منظور از درد زیر شکم هم دردی است که در زیر ناف و قسمت لگن که اندام هایی مانند مثانه و اندام های تناسلی در آنجا قرار دارند، احساس می شود. گاهی اوقات هم نفخ و درد زیر شکم به صورت همزمان اتفاق می افتد.
علت نفخ و درد زیر شکم
بلع هوا بیش از حد، خوردن غذاهای پرچرب که دیر هضم می شوند و حتی استرس می توانند نفخ و درد زیر شکم ایجاد کنند. برخی اوقات نیز مشکلات روده موجب ایجاد این حالت می شود. این مشکلات عبارتند از:
- یبوست
- عدم تحمل موادی خاص، مانند لاکتوز یا گلوتن
- اسهال و استفراغ
- ورم مخاط روده بزرگ
- بیماری ریفلاکس معده به مری
- انسداد روده
- ایلئوس که موجب کاهش سرعت عملکرد روده کوچک و بزرگ می شود.
- گاستروپارزی، که معمولا از عوارض دیابت است.
- سندرم روده تحریک پذیر
بیماری های مربوط به اندام های تناسلی که ممکن است این علایم را ایجاد کنند عبارتند از:
- حاملگی خارج رحمی
- اندومتریوز
- درد قاعدگی
- کیست های تخمدان
- بیماری التهابی لگن (PID)
دیگر علل ممکن برای نفخ و درد زیر شکم عبارتند از:
- آپاندیسیت
- التهاب مثانه
- داروها
- سیروز
- سرطان داخل شکمی
چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد؟
اگر ناتوانی در دفع گاز و استفراغ غیر قابل کنترل همراه نشانه های ایجاد شده است، به پزشک مراجعه کنید. این علائم می توانند نشان دهند که یک بیماری جدی در بدن وجود دارد. علاوه بر این اگر نفخ و درد در لگن را همراه با علائم زیر داشتید حتما با اورژانس تماس بگیرید:
- تب
- استفراغ خونی
- دفع مدفوع خونی، سیاه و یا خرمایی تیره
- ترشحات غیر طبیعی واژن
- درد ناگهانی که شدید می شود و به خصوص با دراز کشیدن بهبود نمی یابد.
درمان نفخ و درد زیر شکم
درمان این حالت با توجه به علل متعددی که می توانند موجب ایجاد این دردها شوند، بسیار زیاد است. اما در کل، درمان هایی که برای نفخ و درد زیر شکم استفاده می شوند عبارتند از:
- انسداد روده با مایعات وریدی، استراحت روده، تغذیه معده با لوله و گاهی اوقات عمل جراحی درمان می شود.
- آپاندیس پاره شده نیاز به عمل جراحی دارد.
- آنتی بیوتیک برای درمان گاستروآنتریت باکتریایی، کولیت و یا PID استفاده می شود.
- اگر این درد به دلیل قاعدگی ایجاد شده باشد استفاده از مسکن می تواند آن را تسکین دهد.
درمان های خانگی
نفخ و درد زیر شکم که به دلیل مشکلات هضم یا قاعدگی رخ داده اند، معمولا با گذشت زمان حل خواهد شد. اما چند راه ساده وجود دارد که به کمک آن می توانید در خانه این درد را تسکین دهید:
- ورزش می تواند هوا و گاز محبوس شده در معده را آزاد کند.
- افزایش مصرف مایعات می تواند یبوست را کاهش دهد.
- داروهای OTC و کاهنده اسید می توانند سوزش سردل یا رفلاکس اسید را درمان کند.
- داروهای مسکن مانند ایبوپروفن، ممکن است درد شکم را کاهش دهد.
جلوگیری از نفخ و درد زیر شکم
غذاها و نوشیدنی های خاصی می توانند به نفخ شکم و درد در ناحیه شکم کمک کنند. اجتناب از مصرف این مواد می توانند به کاهش این حالت و جلوگیری از آن منجر شود:
- لوبیا
- آبجو
- کلم بروکسل
- کلم
- نوشیدنی های گازدار
- آدامس
- فراورده های لبنی اگر عدم تحمل لاکتوز دارید
- آبنبات
- غذاهای با چربی بالا
- عدس
- شلغم
سیگار کشیدن نیز می تواند علائم را افزایش دهد. افزایش مصرف فیبر با خوردن میوه، سبزیجات و غلات سبوس دار ممکن است به جلوگیری از یبوست کمک کند.