مشخص نیست در چه سنی بچه ها شروع به خواب دیدن می کنند، اما حتی کودکان نوپا نیز ممکن است خواب و رویا داشته باشند. بخشی از این خواب ها لذت بخش و بخش ترسناک است. در حالی که تقریبا هر کودک یک رویای ترسناک یا ناراحت کننده گاه به گاهی دارد. به نظر می رسد اوج دیدن کابوس در کودکان در طول سال های پیش دبستانی زمانی که ترس از تاریکی رایج است، باشد. اما بچه های بزرگتر (و حتی بزرگسالان) نیز کابوس های گاه به گاه، دارند. کابوس به طور کامل قابل پیشگیری نیست، اما پدر و مادر می توانند مراحلی را برای استراحت آرام در شب فراهم کنند. به این ترتیب، وقتی کابوس رخ می دهد، یک اطمینان مجدد شما می تواند به سرعت آرامش ذهنی کودک را بازگرداند. کمک به کودکان در این موضوع که به ترس های شایع دوران کودکی خود غالب آیند هم چنین آن ها را مجهز به غلبه بر چیزهای ترسناک دیگری می کند که ممکن است در ادامه زندگی خود با آن ها رو به رو شوند.
چه هنگامی کابوس در کودکان اتفاق می افتد؟
کابوس در کودکان مانند اکثر رویاها در طول مرحله ای از خواب رخ می دهد که مغز بسیار فعال است و در حال مرتب سازی از طریق تجربیات و اطلاعات جدید برای یادگیری و حافظه است. تصاویر زنده ای که مغز در حال پردازش آن هاست می تواند به عنوان احساسات واقعی به نظر برسد. این بخش از خواب به عنوان حرکت سریع چشم یا REM شناخته شده زیرا چشم به سرعت در حال حرکت، زیر پلک های بسته می باشد. کابوس ها، در طول نیمه دوم خواب در شب اتفاق می افتند، زمانی که فواصل REM طولانی تر است. وقتی بچه ها از یک کابوس بیدار می شوند، تصاویر هنوز هم تازه است و می تواند به نظر واقعی برسد. بنابراین این امر برای کودکان طبیعی است که احساس ترس و ناراحتی کرده و والدین خود را برای آرام شدن صدا کنند. تقریبا در سنین مهد کودک، کودکان شروع به درک این موضوع می کنند که یک کابوس فقط یک رویا است و آن چه اتفاق می افتد واقعی نیست و نمی تواند به آن ها صدمه بزند. اما دانستن این موضوع از احساس ترس آن ها جلوگیری نمی کند. حتی کودکان بزرگتر نیز زمانی که از یک کابوس بیدار می شوند احساس ترس می کنند و ممکن است به اطمینان و آرامش شما نیاز داشته باشند.
چه عواملی باعث کابوس در کودکان می شود؟
هیچ کس نمی داند دقیقا چه چیزی باعث کابوس در کودکان می شود. به نظر می رسد رویاها و کابوس در کودکان یکی از راه های پردازش افکار و احساسات کودکان در مورد شرایطی است که با آن روبرو هستند، و در مورد آن نگرانی ها و دلواپسی دارند. بسیاری از مواقع کابوس بدون هیچ دلیل روشنی رخ می دهد. در دیگر مواقع آن ها هنگامی که یک کودک در حال تجربه استرس یا تغییر است رخ می دهند. رویدادها و یا شرایطی که احساس نگران کننده دارند مانند جا به جایی، حضور در یک مدرسه جدید، تولد یک خواهر و برادر، و یا تنش های خانواده ممکن است در خواب های نا آرام کودکان خود را منعکس کنند. گاهی اوقات کابوس به عنوان بخشی از واکنش کودک به ضربه های روحی مانند حوادث طبیعی، تصادف، یا آسیب است. برای برخی از کودکان، به ویژه کسانی که یک تخیل خوب دارند، کتاب های ترسناک می خوانند و یا فیلم های ترسناک یا برنامه های تلویزیون را قبل از رفتن به رختخواب تماشا می کنند این موارد می تواند الهام بخش کابوس باشد. زمینه یک کابوس در کودکان تمایل به انعکاس چیزی است که کودک در آن سن تجربه می کند، چه این موضوع مبارزه با احساسات پرخاش گرانه، استقلال و یا ترس از جدایی باشد. بازیگران و شخصیت ها ممکن است شامل هیولا، بچه های بد، حیوانات، موجودات خیالی، و یا افراد آشنا، مکان ها، حوادث و یا ترکیبات غیر معمول از این موارد باشد. کودکان کوچکتر ممکن است کابوس گم شدن، تعقیب شدن توسط کسی یا تنبیه ببینند. گاهی اوقات یک کابوس شامل تکه های قابل تشخیص و قطعه از رویدادها و تجربیات روز، با پیچ و تاب ترسناک است. یک کودک ممکن است تمام جزئیات را به یاد نیاورد، اما معمولا می تواند برخی از تصاویر، شخصیت ها و یا شرایط و قسمت های ترسناک را به یاد بیاورد.
تشویق رویاهای شیرین
والدین نمی توانند از کابوس در کودکان جلوگیری کنند، اما می توانند به کودکان برای داشتن یک خواب آرام کمک کنند. و این کار سبب دیدن رویاهای شیرین می شود. برای کمک به آن ها جهت داشتن خواب آرام، امن و راحت مطمئن باشید که بچه ها:
- یک برنامه منظم برای خوابیدن و بلند شدن دارند
- یک روال خواب کمک می کند که انرژی آن ها کمتر شود و هنگامی که تصمیم به خوابیدن می کنند احساس امنیت و ایمنی کنند. این ممکن است شامل حمام کردن، در کنار شما بودن، کتاب خواندن، و یا بحث آرامی در مورد حوادث دل پذیری که در طول روز اتفاق افتاده است.
- یک تخت گرم و نرم، مکان آرامش بخشی برای خوابیدن است. اسباب بازی مورد علاقه او می تواند کمک کننده باشد.
- اجتناب از تماشای فیلم های ترسناک و نمایش های تلویزیونی و خواندن داستان های ترسانک قبل از خواب، به خصوص اگر آن ها قبل از این باعث کابوس در کودک شده اند.
- به کودکان اطمینان دهید که کابوس ها واقعی نیستند. آن ها فقط رویا هستند و نمی توانند به آن ها صدمه بزنند
پس از یک کابوس در کودکان
در این جا راهنمای برای والدین آورده شده و در آن به چگونگی کمک کردن به کودک پس از یک کابوس اشاره شده است:
- به کودکتان اطمینان دهید که شما آن جا کنار او می باشید. حضور آرام شما کمک می کند فرزندتان احساس امنیت کند و پس از بیدار شدن از خواب احساس ترس نکند. دانستن این که شما آن جا خواهید بود سبب تقویت احساس امنیت کودک می گردد.
- آن چه اتفاق افتاده را شرح دهید. اجازه دهید کودک شما بداند که آن یک کابوس بود و در حال حاضر تمام شده است. شما ممکن است چیزی شبیه این جمله بگویید، مانند “تو یک خواب بد دیدی، اما در حال حاضر بیدار شدی و همه چیز خوب است”. فرزند خود را مطمئن کنید که چیزهای ترسناکی که در کابوس بود در دنیای واقعی اتفاق نمی افتد.
- فرزندتان را آرام کنید. نشان دهید که شما احساس ترس فرزند را درک می کنید و این موضوع اشکالی ندارد. به فرزند خود یادآوری کنید که هر کس رویا می بیند و گاهی اوقات این خواب ها ترسناک و ناراحت کننده هستند، و بسیار واقعی به نظر می رسند ، پس طبیعی است که از آن خواب ها احساس ترس کنید.
- جادوی خود را به کار گیرید. با کودکان پیش دبستانی و بچه ها کوچک در سن مدرسه که تصورات واضحی دارند، قدرت های جادویی از عشق و حفاظت می تواند معجزه کند. شما ممکن است قادر باشید هیولای تخیلی را با یک اسپری هیولا کش خیالی ناپدید کنید. ادامه دهید و گنجه و زیر تخت را بررسی کنید، تا فرزندتان اطمینان پیدا کند که همه چیز مرتب است.
- نور ملایم استفاده کنید. هنگامی که بچه ها آماده برای رفتن به خواب می شوند یک چراغ خواب یا نور سالن می تواند به آن ها کمک کند تا در یک اتاق تاریک احساس امنیت کنند. یک چراغ قوه در کنار تخت می تواند یک کمک خوب بعد از کابوس باشد.
- به کودک خود کمک کنید دوباره به خواب رود. پیشنهاد یک چیز آرامش بخش ممکن است به تغییر خلق و خوی کمک کند. سعی کنید هر یک از این موارد را برای کمک به انتقال به خواب به کار بگیرید. یک عروسک مورد علاقه کودک که در هنگام خواب در کنار خود نگه دارد، یک پتو، بالش، چراغ خواب، و یا موسیقی ملایم همه می توانند کمک کننده باشند. یا بحث در مورد برخی از رویاهای دلپذیری که فرزند خود دوست دارد آن ها را ببیند.
- شنونده خوبی باشید. بدون نیاز به صحبت بیش از حد در مورد کابوس در ساعت اندک فقط به کودک خود کمک کنید احساس آرامش، امنیت کند و برای رفتن به خواب آماده شود. اما در صبح، کودک شما ممکن است بخواهد همه چیز را در مورد خواب ترسناک شب گذشته به شما بگوید. با صحبت کردن در مورد آن، حتی ترسم رویا و یا نوشتن در مورد آن در نور روز، بسیاری از تصاویر ترسناک، قدرت خود را از دست می دهند. برای بیشتر بچه ها، کابوس گاه گاهی رخ می دهد، و معمولا جایی برای نگرانی نیست، و تنها نیازمند به آرامش و اطمینان خاطر پدر و مادر می باشد. اگر کابوس در حدی رخ می دهد که از خواب کافی کودک جلوگیری می کند و یا اگر آن ها همراه با سایر مشکلات احساسی یا رفتاری می باشد لازم است با پزشک خود در این باره صحبت کنید.