کارنوسین چیست و چه خواصی برای بدن ما دارد؟

کارنوسین یک نوع آنتی اکسیدان طبیعی است که از دو اسید آمینه تشکیل شده است. یکی از کارکردهای مهم این ماده در بدن، ردیابی رادیکال های آزاد است. این ماده علاوه بر خاصیت آنتی اکسیدانی فراوان، گفته می شود که به عنوان یک “بافر فیزیولوژیکی” نقش مهمی نیز در تنظیم آنزیم ها و کلسیم در بدن دارد.

از آنجا که کارنوسین چنین نقش مهمی را در بدن انسان ایفا می کند، عدم دریافت آن از طریق رژیم غذایی یا عدم استفاده کافی از این ماده، می تواند بر روی عملکردهای بدن تأثیر منفی بگذارد. خبر خوب این است که می توانید از طریق رژیم غذایی خود این ماده را به شکل طبیعی دریافت کنید. بیشتر ماهی ها مانند ماهی قزل آلا از منابع غذایی سالم حاوی کارنوسین هستند.

کمبود این ماده بیماری رایجی نیست. اما افرادی که از رژیم های کم پروتئین استفاده می کنند معمولا به این کمبود مبتلا می شوند. گیاهخواران و وگان ها نیز گاها به این کمبود مبتلا می شوند.

با ادامه این مطلب مجله پیام سلامت ما را همراهی کنید تا با مهمترین خواص و ویژگی های این آنتی اکسیدان مهم آشنا شوید.

کارنوسین چیست؟

غلظت این ماده در بافت های عضلانی بیشتر از سایر قسمت های بدن است. به همین دلیل نیز بعضی اوقات به این ماده کارنوسین عضله نیز گفته می شود. البته در بافت مغز، قلب و سایر قسمت های بدن نیز می توان کارنوسین را یافت.

این ماده با نام های دیگری از جمله ال-کارنوسین و n-acetyl-carnosine نیز شناخته می شود. n-acetyl-carnosine یک نوع دیپپتید است. دیپپتید یک ترکیب آلی است که از دو اسید آمینه حاصل می شود. کارنوسین موجود در در سیستم عضلاتی اسکلتی از اسیدهای آمینه هیستیدین و بتاآلانین تشکیل شده است.

پیشگیری و درمان عوارض دیابت مانند آسیب عصبی، مشکلات کلیوی و اختلالات بینایی مانند آب مروارید از جمله مهمترین فواید این ماده در بدن هستند. یکی دیگر از مهمترین مزایای بالقوه ال-کارنوسین کاهش علائم پیری است. به همین دلیل گاهی اوقات در علم پزشکی به این آنتی اکسیدان “مولکول طول عمر” نیز گفته می شود. برای افزایش استقامت بدن و قدرت عضلات نیز گاهی از این ماده استفاده می کنند. کارنوسین برای عملکرد صحیح و رشد عضلات، قلب، کبد، کلیه ها، مغز و بسیاری از اندام های دیگر ضروری است.

اگر بخواهید این ماده را با کارنیتین مقایسه کنیم باید بگوییم که هر دو آن ها از گوشت تهیه می شوند. با این حال نقش های مختلفی در بدن بازی می کنند. کارنیتین از یک اسید آمینه تولید می شود و برای تولید انرژی از اهمیت بالایی برخوردار است. این ماده اسیدهای چرب دارای زنجیره طولانی را به میتوکندری منتقل می کند. بنابراین می توان از آن برای تولید انرژی در بدن استفاده کرد.

کودکان و بزرگسالان سالم نیازی به مصرف مکمل کارنیتین و مواد غذایی حاوی آن ندارند. زیرا کبد و کلیه ها، برای رفع نیازهای روزانه خود، به مقدار کافی اسید آمینه لیزین و متیونین تولید می کنند.

مقایسه بتا آلانین با کارنوسین

بتا آلانین یک اسید آمینه غیر ضروری است که در تشکیل کارنوسین پیشرو است. تحقیقات نشان داده اند که مکمل بتا آلانین غلظت کارنوسین را در ماهیچه های اسکلتی از ۲۰ تا ۸۰ درصد افزایش می دهد. با توجه به بررسی منتشر شده در سال ۲۰۱۰ ، مکمل بتا آلانین باعث افزایش محتوای کارنوسین ماهیچه ها و در نتیجه ظرفیت کلی بافر ماهیچه ای می شود. با این وجود می تواند باعث بهبود عملکرد بدن در هنگام ورزش کردن شود.

مهمترین خواص این آنتی اکسیدان برای بدن

جلوگیری از ایجاد بیماری های مزمن مانند دیابت

با توجه به نتایج مقاله علمی منتشر شده در سال ۲۰۱۷، کارنوسین یک مکمل غذایی خارج از نسخه است که از طریق خواص ضد التهابی، ضد گلیکاسیون، اثرات آنتی اکسیدانی و کلاتینگ دارای توانایی امیدوار کننده برای پیشگیری و درمان بیماری های مزمن مانند دیابت نوع ۲، بیماری های قلبی عروقی و عصبی است.

یک کارآزمایی بالینی تصادفی دو سو کور که در سال ۲۰۱۶ منتشر شد، تأثیر مکمل این ماده را بر روی ۳۰ فرد غیر دیابتی که اضافه وزن داشته یا چاق بودند ارزیابی کرد. نیمی از افراد روزانه دو گرم کارنوسین مصرف کردند و نیمی دیگر به مدت ۱۲ هفته دارونما خوردند. نتایج مثبت بود. افرادی که کارنوسین مصرف کرده بودند در مقایسه با کسانی که دارونما خورده بودند، مقاومت به انسولین و قند خون پایین تری داشتند. به طور کلی محققان نتیجه گرفتند که مصرف مکمل این ماده ممکن است یک استراتژی مؤثر برای پیشگیری از دیابت نوع ۲ باشد.

پیشگیری از آلزایمر

برای تایید این ادعا مطالعات بالینی بیشتری مورد نیاز است اما تاکنون مطالعات آزمایشگاهی توانسته اند توانایی کارنوسین را در کاهش تولید آمیلوئید بتا اثبات کنند. این ماده مؤلفه اصلی پلاک موجود در مغز بیماران آلزایمری است.

علاوه بر این یک کارآزمایی بالینی تصادفی دو سو کور نشان داد که افراد سالخورده سالم که به مدت ۳ ماه مکمل حاوی این ماده و آنسیرین مصرف کرده اند، در مولفه کاهش جریان خون وارده به مغز که مرتبط با افزایش سن است بهبود بیشتری داشتند. ۳۹ داوطلب سالمند سالم (بین سنین ۶۰ الی ۷۸ سال) شاهد پیشرفت هایی در قدرت حافظه، به ویژه حافظه اپیزودیک کلامی بودند.

درمان آب مروارید

آیا این ماده می تواند به درمان بیماری آب مروارید کمک کند؟ در یک مطالعه تصادفی کنترل شده با دارونما، ۲۶ بیمار از یک نوع قطره چشمی استیل حاوی ۱ درصد کارنوسین به صورت موضعی دو بار در روز استفاده کردند. در حالی که ۱۳ بیمار گروه کنترل از قطره دارونما استفاده کردند. همچنین ۱۰ بیمار نیز وجود داشتند که به هیچ وجه قطره چشمی استفاده نکردند.

بعد از گذشت شش ماه، قدرت بینایی ۹۰ درصد از چشم های تحت درمان با محلول حاوی کارنوسین بین ۷ تا ۱۰۰ درصد اصلاح شد. قدرت دید این بیماران از راه دور با عینک یا لنزهای تماسی بهبود پیدا کرد. ۸۸٫۹ درصد از گروه، بهبود ۲۷ تا ۱۰۰ درصدی را در حساسیت به نور شدید گزارش دادند.

با این حال بررسی های علمی اخیر بر این باورند که در حال حاضر هیچ مدرک قانع کننده ای وجود ندارد که نشان دهد قطره حاوی این ماده آب مروارید را معکوس یا از پیشرفت آن جلوگیری می کند. ما به مطالعات معتبر و با کیفیت تری برای اعتبارسنجی استفاده از قطرات چشمی کارنوسین جهت درمان آب مروارید نیاز داریم.

جلوگیری از اختلالات دستگاه گوارش

Polaprezinc از روی و ال-کارنوسین تشکیل شده است. به عقیده برخی، این ماده خواص آنتی اکسیدانی بر روی دستگاه گوارش، خواص ضد زخم معده و خواص ضد التهابی دارد. تحقیقات نشان داده اند که مکمل خوراکی حاوی polaprezinc بیان تعدادی از آنزیم های آنتی اکسیدان مفید از جمله سوپراکسید دیسموتاز، هگز اکسیژن، گلوتاتیون S- ترانسفراز، گلوتاتیون پراکسیداز و پراکسیدیدوکسین -۱ را در مخاط معده افزایش می دهد.

یک مطالعه که در سال ۲۰۱۶ انجام شد نشان داد که هیچ تفاوتی بین مصرف ترکیب روی و ال-کارنوسین و دارونما وجود ندارد. با این وجود مطالعات بیشتری مورد نیاز است اما برخی تحقیقات نشان داده اند که استفاده از این ترکیب برای درمان نشتی روده، H. پیلوری و زخم معده مفید است.

کند کردن روند پیری

اگر مطالب سایت های مختلف را مطالعه کرده باشید به احتمال زیاد نظرات افرادی که ادعا می کنند پوستشان بعد از مصرف این مکمل جوان تر شده است را خوانده اید. آیا این ماده ممکن است روی پوست تاثیر بگذارد؟ اثرات تقویت کننده ال-کارنوسین بر روی پوست ممکن است به خواص ضد التهابی، آنتی اکسیدانی و ضد رادیکال های آزاد در این ترکیب باز گردد. این ماده به محافظت از DNA سلول ها و در نتیجه سلامت پوست کمک می کند.

عوارض جانبی ناشی از مصرف این ماده

ال-کارنوسین معمولاً زمانی که به مدت کوتاهی به صورت خوارکی یا موضعی استفاده می شود، بی خطر است. با این وجود مصرف طولانی مدت آن ممکن است با عوارض جانبی نادری از جمله بثورات پوستی، خارش، خشکی دهان، تغییر در اشتها، احساس خستگی یا دیدن رویاهای زنده ارتباط داشته باشد.

عوارض جانبی نادر اما شدید ترکیب کارنوسین و روی نیز شامل کاهش گلبولهای سفید خون، اختلال در دستگاه گوارش و کم خونی سایدروبلاستیک است. عوارض جانبی کمتر شدید ممکن است شامل گرفتگی معده، سوء هاضمه و حالت تهوع باشند.

قبل از مصرف هر نوع مکملی در طول بارداری، شیردهی یا بیماری با پزشک مشورت کنید. مصرف این مکمل به خانمهای باردار یا شیرده توصیه نمی شود. از آنجا که این مکمل می تواند فشار خون را پایین بیاورد، مصرف آن به افرادی که فشار خون پایین دارند یا افرادی که برای کاهش فشار خون دارو مصرف می کنند توصیه نمی شود.

مکمل و مقدار مصرف توصیه شده

دوز توصیه شده این مکمل از ۵۰ تا ۱۰۰۰ میلی گرم در روز متغییر است. با این حال در حال حاضر هیچ توصیه استاندارد قطعی برای مصرف این مکمل وجود ندارد.

اگر تصمیم گرفته اید که این مکمل را مصرف کنید، مقداری که باید مصرف کنید به عوامل مختلفی از جمله وضعیت سلامت بدن و دلیل نیازتان به مکمل بستگی دارد. در مورد بهترین دوز مصرف بهتر است با پزشک مشورت کنید و همیشه از دوز توصیه شده توسط دکتر پیروی کرده تا از ایجاد عوارض جانبی ناخواسته جلوگیری شود.

معمولا مصرف این مکمل توصیه نمی شود مگر در مواردی که فرد از رژیم غذایی بسیار کم پروتئین پیروی کند. هنگامی که منابع پروتئینی مناسبی مصرف شود، سطح کارنوسین در بدن طی چند ساعت به سرعت بالا می رود.

بیشتر کارنوسین جذب شده در روده توسط آنزیمی به نام کارنوینازاز در جریان خون از بین می رود. به همین دلیل بسیار مهم است که قبل از مصرف این مکمل با پزشک مشورت کنید.

اقدامات احتیاطی و تداخلات دارویی

کارنوسینمی به کمبود کارنوسین در بدن اشاره دارد. این کمبود یک اختلال متابولیکی ارثی بسیار نادر است. علائم این اختلال اغلب در دوران نوزادی شروع می شود و می توانند شامل موارد زیر باشند:

خواب آلودگی
تشنج
حرکت غیر ارادی عضلات بازوها، پاها یا سر (تشنج میوکلونیک)
ناتوانی ذهنی

از آنجا که ال-کارنوسین می تواند فشار خون را کاهش دهد؛ توصیه می شود که آن را به همراه داروهای ضد فشار خون مصرف نکنید.

اگر مکمل ال-کارنوسین را به همراه داروهایی که برای کاهش فشار خون استفاده می شوند مصرف کنید ممکن است فشار خونتان به میزان خطرناکی پایین بیاید. داروهایی که معمولا برای کاهش فشار خون تجویز می شوند عبارتند از:

وراپامیل (کالان ، ایزوپتین ، ورلان)
فلدیپین (Plendil)
دیلتیازم (Cardizem)
ایزادیپین (DynaCirc)
آملودیپین (نورواسک)
نیفدیپین (Adalat ، Procardia)