کاندیدیازیس یک عفونت ناشی از یک شبه مخمر به نام کاندیدا آلبیکنس است. این عفونت می تواند دهان، مهبل (واژن)، پوست، معده و دستگاه ادراری را آلوده کند. حدود ۷۵٪ از زنان به این عفونت قارچی واژن در طول عمر خود مبتلا می شوند، و ۹۰٪ از افراد مبتلا به HIV یا AIDS، عفونت کاندیدا دارند. عفونت دهان و دندان، که آن را به نام برفک دهان می شناسیم، در بدن کسانی که سیستم ایمنی ضعیف تری دارند مانند نوزادان و سالمندان شایع تر است.
علائم و نشانه ها کاندیدیازیس
علائم کاندیدیازیس عبارتند از:
- تکه های سفید خامه ای در دهان یا گلو (برفک دهان)
- ترک دردناک در گوشه دهان (برفک دهان)
- خارش پوست، فلس دار شدن و تاول که معمولا بیشتر در کشاله ران، بین انگشتان دست و پا و زیر سینه مشاهده می شود.
- خارش واژن و سوزش با ترشحات سفید شبیه پنیر (عفونت قارچی واژن)
علت ایجاد این عفونت چیست؟
کاندیدا به طور طبیعی و به میزان متعادل در دهان، معده و مهبل (واژن) زندگی می کند. وجود این میزان مخمر در بدن عفونت ایجاد نمی کند. اما کاندیدیازیس زمانی رخ می دهد که کاندیدا رشد بیش از حد کرده و از تعادل خارج می شود. علل این اتفاق ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- مصرف برخی داروها (به خصوص آنتی بیوتیک ها، و برخی از قرص های جلوگیری از بارداری)
- بارداری
- اضافه وزن
- داشتن یک عفونت باکتریایی یا چند بیماری مختلف (برای مثال، داشتن سیستم ایمنی ضعیف، دیابت و پسوریازیس)
بسیاری از زنان، زمانی که عفونت می گیرند، متوجه این موضوع می شوند اما نمی توانند به خوبی تشخیص دهند عفونت آن ها ناشی از چیست. زمانی که به پزشک مراجعه می کنید، او قادر است با آزمایشات مختلف، مثل نمونه برداری از مخاط واژن، سی تی اسکن و یا آزمایش مدفوع نوع عفونت را تشخیص دهد.
تجویز داروهای ضد قارچ و توصیه رژیم غذایی خاص معمولا اولین درمان هایی است که استفاده می شود. این روش ها معمولا عفونت را درمان می کند. اگر بدن فرد مورد حملات کاندیدیاز های زیادی قرار گرفته باشد و یا تعداد دفعات عفونت زیاد باشد، پزشک به سراغ بررسی نقص ایمنی یا بیماری های دیگر می رود.
درمان کاندیدیازیس
درمان های دارویی
بسیاری از داروهای ضد قارچ می توانند کاندیدیازیس را درمان کنند. بسته به وضعیت شما دارو مورد نیاز تجویز می شود.
داروهای ضد قارچ: این داروها در فرم های شستشو دهنده ها و قرص های خوراکی، قرص ها و شیاف های واژینال و کرم در دسترس هستند. برای عفونت قارچی واژن، داروهای ضد قارچ به شکل کرم ها و شیاف مانند میکونازول و کلوتریمازول می باشند. دکتر شما ممکن است قرص فلوکونازول را تجویز کند. عوارض جانبی هر کدام از این ضد قارچ ها متفاوت است.
کرم ترکیب شده با کورتیکواستروئیدها کم قدرت: این داروها التهاب و خارش را کاهش می دهند.
معمولا این درمان های باید ۲ تا ۳ روز و حتی تا ۲ هفته استفاده شوند. برای درمان مناسب و صحیح باید مطمئن باشید که همه داروها را سر وقت استفاده می کنید. اگر اینکار را نکنید، این عفونت ها باز خواهند گشت، و یا بدن شما می تواند با گونه ای جدیدی از کاندیدا آلوده شود.
کاندیدیاز شدید می تواند برای افرادی که سیستم ایمنی ضعیف دارند کشنده باشد. در این صورت پزشکان معمولا داروی آمفوتریسین B را به صورت وریدی تجویز می کنند.
طب مکمل و جایگزین
برخی از مطالعات نشان می دهد که کاهش قند در رژیم غذایی ممکن است به پیشگیری از عفونت مخمر کمک کند. برخی از پزشکان بر این باورند که غذاهای دیگری مانند محصولات لبنی و غذاهای با غلظت بالایی از مخمر (پنیر، بادام زمینی و الکل) ممکن است به کاندیدیازیس منجر شوند.
در رژیم غذایی کاندیدا مصرف الکل، قندهای ساده، مخمر ها و حتی مقدار بسیار محدودی از غذاهای فراوری شده ممنوع است. اما با این وجود هنوز مشخص نشده است که آیا رژیم غذایی می تواند به افراد مبتلا کمک کند تا احساس بهتری داشته باشند یا خیر؟
در درمان های جایگزین آمده است که استفاده از ضد قارچ طبیعی یا پروبیوتیک با تقویت سیستم ایمنی، توانایی بدن را برای درمان کاندیدا افزایش می دهد. شواهد متناقضی در مورد اینکه آیا خوردن ماست و یا محصولات پروبیوتیک به صورت روزانه به جلوگیری از عفونت های قارچی کمک می کند یا خیر؟ وجود دارد. اما این موضوع کاملا تایید شده است که خوردن این محصولات قطعا ضرری ندارد. اضافه کردن سیر بیشتر، آجیل (به خاطر اسیدهای چرب ضروری)، غلات کامل (ویتامین B)، پونه کوهی، دارچین، مریم گلی و میخک (جز ادویه جات ضد قارچ است) به رژیم غذایی ممکن است برای جلوگیری از عفونت قارچی کمک کننده باشد.
پروبیوتیک: لاکتوباسیلوس اسیدوفیلوس و یا بیفیدوباکتریوم برای کمک به بازگرداندن تعادل طبیعی باکتری ها در روده و غشاهای مخاطی مفید هستند. مصرف پروبیوتیک و یا باکتری های خوب همزمان با مصرف آنتی بیوتیک ممکن است به جلوگیری از تجمع کاندیدا کمک کند. اگر از داروهای سرکوب کننده سیستم ایمنی بدن استفاده می کنید، قبل از مصرف پروبیوتیک ها از پزشک خود سوال کنید.
ویتامین C، ویتامین E و سلنیوم: به کاهش التهاب و قوی نگه داشتن سیستم ایمنی بدن کمک می کنند.
اسیدهای چرب ضروری: برای کاهش التهاب مفید است. ترکیبی از امگا ۶ و امگا ۳ ممکن است بهترین گزینه برای این درمان باشد. کاهش چربی های حیوانی در رژیم غذایی و افزایش مصرف ماهی و آجیل می تواند همین تاثیر را در بدن داشته باشد. برخی اسیدهای چرب ضروری می توانند خطر خونریزی را با مصرف همزمان با داروهای رقیق کننده خون مانند وارفارین (کومادین)، آسپرین و یا کلوپیدوگرل افزایش دهد.
B کمپلکس: مجموع ویتامین هایی نظیر B1، B2، B3، B5، B6، B12 و فولات به درمان کاندیدیازیس کمک می کند.
اسید کاپریلیک: این اسید نوع دیگری از اسید چرب است که ممکن است خواص ضد قارچی داشته باشد.
بره موم: ماده طبیعی ایجاد شده توسط زنبور عسل است و دارای خواص ضد قارچ است. یک مطالعه در انسان نشان داد که بره موم بر نوعی خاصی از برفک دهان در افرادی که دنچر استوماتیت (زخم دهان) دارند، موثر بود. افرادی که به عسل حساسیت دارند، و یا آسم دارند باید قبل از مصرف بره موم با پزشک خود مشورت کنید. این ماده به طور بالقوه ممکن است خطر خونریزی را در افرادی که از داروهای رقیق کننده خون استفاده می کنند افزایش دهد.
از مصرف بیش از حد آنتی بیوتیک ها اجتناب کنید. علاوه بر این در یک مطالعه مشخص شد که ترکیبی از عسل و ماست، برای درمان کاندیدا در زنان باردار مفید بود.
داروهای گیاهی
استفاده از گیاهان یک رویکرد بی ضرر برای تقویت بدن و درمان بیماری است. با این حال گیاهان، می توانند عوارض جانبی را ایجاد کرده و با گیاهان دیگر، مکمل ها، یا داروها تداخل داشته باشند. به این دلایل، شما باید از گیاهان به دقت و تحت نظر پزشک استفاده کنید:
سیر: دارای خواص ضد قارچی است. اما ممکن است خطر خونریزی را افزایش دهد. به خصوص اگر از داروهایی مانند کلوپیدوگرل ، وارفارین و یا آسپرین استفاده می کنید. سیر ممکن است با تعدادی از داروها، از جمله داروهای HIV تداخل داشته باشد.
آب گیاه اکیناسه (اکیناسه پورپورا): مطالعات نشان داده است که برای جلوگیری از عود عفونت قارچی واژن این گیاه مفید است. افراد مبتلا به بیماری های خود ایمنی مانند لوپوس یا آرتریت روماتوئید، نباید اکیناسه استفاده کنند. اکیناسه ممکن است با تعدادی از داروها تداخل داشته باشد، بنابراین قبل از مصرف آن از دکتر خود مشورت بگیرید.
روغن درخت چای (Melaleuca alternifolia): دارای خواص ضد قارچی است. در یک مطالعه، از این ماده برای درمان برفک دهان به عنوان دهانشویه استفاده شده و مشخص گردید که برای درمان این عفونت موثر است. دقت کنید که این روغن را نباید بخورید و تنها به عنوان دهان شویه و تحت نظر پزشک از آن استفاده کنید.
انار (Punica granatum): مطالعات نشان داده است که انار و عصاره آن به اندازه ژل میکونازول در درمان برفک دهان موثر است.