قبل از ارائه روش های طبیعی جهت کاهش تری گلیسیرید خون در ادامه این مطلب مجله پیام سلامت باید بدانید که برای تشخیص درست و درمان این بیماری باید با پزشک مشورت کنید و از روش های خانگی به عنوان یک درمان کمکی استفاده کنید.
تری گلیسیرید نوعی چربی موجود در خون است. بدن کالری که نیازی به استفاده مستقیم از آن ها را ندارد را به تری گلیسرید تبدیل می کند. این ماده در سلول های چربی، که در خون حضور دارند و برای انتقال انرژی به عضلات به کاربرده می شوند، ذخیره می شود. تری گلیسیرید ماده ای متفاوت از کلسترول است. کلسترول ماده ای است که بدن برای سنتز هورمون و ساختار سلولی به آن نیاز دارد.
مقدار مناسب تری گلیسیرید برای عملکرد مناسب سلول ها ضروری است، اما مقدار بیش از حد آن ناسالم است. افزایش تری گلیسیرید می تواند به علل زیر رخ دهد:
- چاقی
- بی تحرکی
- کنترل ضعیف دیابت
- کم کاری تیروئید
- بیماری کلیوی
- رژیم غذایی حاوی کالری زیاد
- مصرف سیگار
- نوشیدن بیش از حد الکل
- عوامل ژنتیکی
بعضی از داروها نظیر استروئیدها و قرص های ضد بارداری نیز ممکن است تری گلیسیرید را در خون افزایش دهند.
بالا بودن سطح تری گلیسیرید همچنین علامتی از سندرم متابولیک است که ترکیبی از بیماری هایی از قبیل فشار خون بالا، قند خون بالا، تجمع چربی در دور کمر، کاهش سطح لیپوپروتئین با چگالی کم (HDL یا “کلسترول خوب”) و تری گلیسیرید بالا است.
تری گلیسیرید بالا معمولا نشانه ای ایجاد نمی کند. با این حال، می تواند خطر بیماری های قلبی، فشار خون بالا، سکته مغزی و کلسترول بالا را ایجاد کند.
یک آزمایش خون ساده می تواند تعیین کند که آیا تری گلیسیرید شما در محدوده سالم قرار دارد یا خیر؟ اگر آزمایش خون انجام داده اید، برای تعیین سطح تری گلیسیرید خود می توانید از معیار زیر استفاده کنید:
- سطح تری گلیسیرید طبیعی، کمتر از ۱۵۰ میلی گرم در دسی لیتر
- سطح تری گلیسیرید بالاتر از مرز، ۱۵۰ تا ۱۹۹ میلی گرم در دسی لیتر
- سطح تری گلیسیرید بالا، ۲۰۰ تا ۴۹۹ میلی گرم در دسی لیتر
- سطح تری گلیسیرید بسیار بالا، بالاتر از ۵۰۰ میلی گرم در دسی لیتر
اگر تری گلیسیرید بالا دارید، می توانید با تغییر در سبک زندگی، رژیم غذایی مناسب و برخی از داروهای خانگی ساده مقدار آن را کاهش دهید.
روش های کاهش تری گلیسیرید خون
سیر
سیر یکی از بهترین داروها برای کاهش تری گلیسیرید خون است. یک مطالعه که در سال ۲۰۰۶ در مجله Nutrition منتشر شده است نشان داد که گنجاندن سیر در رژیم غذایی شما باعث کاهش تری گلیسیرید خون ، قند خون و کلسترول می شود.
سیر خام در کنترل این پارامترها اثر قوی تری نسبت به سیر آب پز دارد، زیرا سیر تازه دارای فعالیت کاهش دهنده چربی است.
- به مدت چند ماه، روزانه ۲ تا ۳ حبه سیر خام را با معده خالی بخورید.
- می توانید سیر تازه را در سس سالاد نیز اضافه کنید.
- متناوبا، پس از مشاوره با پزشک می توانید مکمل سیر استفاده کنید.
سرکه سیب
سرکه سیب نیز به کاهش تری گلیسیرید خون و همچنین میزان کلسترول کمک می کند. یک مطالعه که در سال ۲۰۰۸ در نشریه Pakistan Journal of Biological Sciences منتشر شده نشان داد که سرکه سیب، با کاهش تری گلیسیرید، لیپوپروتئین با چگالی کم (LDL یا “کلسترول بد”) و افزایش سطح HDL (کلسترول خوب) موجب بهبود پروفایل چربی در موش های دیابتی می شود.
- یک قاشق چای خوری سرکه سیب را در یک لیوان آب مخلوط کنید.
- کمی عسل خام را در آن بریزید.
- این محلول را دو بار در روز به مدت حداقل چند ماه استفاده کنید.
- می توانید سرکه سیب را با آب پرتقال، آب سیب یا آب انگور تازه نیز مخلوط کنید.
بذر گشنیز
تخم گشنیز یک درمان سنتی برای کاهش تری گلیسیرید خون است. بر اساس یک مطالعه که در سال ۲۰۰۸ در مجله Environmental Biology منتشر شده، میزان تری گلیسیرید و کلسترول در حیواناتی که از دانه های گشنیز استفاده می کردند کاهش یافت. این روند به علت تاثیر قابل توجه هیپولایپیدمی تخم گشنیز بر متابولیسم لیپیدها است.
- ۱ تا ۲ قاشق چای خوری پودر تخم گشنیز را به یک فنجان آب اضافه کنید.
- آب را بجوشانید، آن را صاف کنید و اجازه دهید تا خنک شود.
- این محلول را یک یا دو بار در روز به مدت چند ماه استفاده کنید.
فلفل هندی
فلفل کایین یا فلفل هندی، برای اضافه کردن طعم تند به مواد غذایی طراحی شده است اما برای کاهش طبیعی تری گلیسیرید خون نیز بسیار مفید است. این ادویه شامل یک ترکیب آلکالوئیدی به نام کپسایسین است که به کاهش چربی تری گلیسیرید و LDL کمک می کند.
- ۱/۲ قاشق چای خوری فلفل کایین را به یک فنجان آب گرم اضافه کنید.
- چند بار در هفته این محلول را بخورید.
- روش دیگر این است که قرص های مکمل فلفل کایین مصرف کنید.
- برای دریافت دوز مناسب مصرف این مکمل با پزشک خود مشورت کنید.
دارچین
دارچین ممکن است به کاهش تری گلیسیرید خون کمک کند. با توجه به مطالعات انجام شده در سال ۲۰۰۳ که نتایج آن در مجله Diabetes Care منتشر شده، دارچین باعث اصلاح گلوکز و چربی در افراد مبتلا به دیابت نوع ۲ می شود. مصرف روزانه ۱ تا ۶ گرم دارچین برای افراد مبتلا به دیابت نوع ۲ باعث کاهش تری گلیسیرید خون و کلسترول LDL می شود.
- ¼ قاشق چای خوری دارچین را به شیری که صبح ها استفاده می کنید اضافه کنید.
- می توانید از دارچین در تهیه غذاهای مختلف به عنوان ادویه استفاده کنید.
- مکمل دارچین نیز در اکثر داروخانه ها و فروشگاه های مواد غذایی در دسترس است. پس از مشاوره با پزشک، مکمل آن را مصرف کنید.
مخمر برنج قرمز
در طب چینی، مخمر برنج قرمز یک درمان محبوب برای کاهش تری گلیسیرید خون است. این ماده شامل گروهی از استاتین های طبیعی است که دارای اثرات مؤثر بر لیپیدها و غلظت پروتئین واکنشی C است. این خاصیت به نوبه خود باعث کاهش تری گلیسیرید و همچنین کلسترول بالا می شود.
- از مخمر برنج قرمز به صورت بسته بندی شده پس از مشورت با دکتر استفاده کنید.
نکته: در هنگام بارداری،شیردهی یا زمانی که از مشکلات کبدی یا کلیوی رنج می برید، از این ماده استفاده نکنید. هنگام مصرف قرص برنج قرمز احتیاط کنید زیرا برخی از آنها ممکن است لوواستاتین و سایر مواد شیمیایی داشته و عوارض جانبی ایجاد کنند.
قارچ Reishi
قارچ Reishi به دلیل وجود مواد مغذی مفید برای قلب مانند استرول ها، اسیدهای گندورکیک، کومارین، مانیتول و پلی ساکارید ها برای سیستم قلب و عروق مفید است. اسیدهای گندورکیک در قارچ Reishi به کاهش سطح تری گلیسیرید کمک می کنند، کلسترول اضافی را از خون خارج می کتند، فشار خون را پایین می آورند، چسبندگی پلاکت ها را کاهش می دهند و حتی موجب بهبود آریتمی می شوند.
- برای کاهش تری گلیسیرید خون می توانید عصاره قارچ Reishi مصرف کنید.
- دوز مناسب مصرف آن بستگی به عواملی مانند سن و وضعیت فعلی بدن دارد، بنابراین اول با پزشک خود مشورت کنید.
افزایش مصرف فیبر
فیبر به بدن شما در جذب مواد غذایی کمک می کند. غذاهایی که حاوی فیبر زیاد هستند می توانند به میزان قابل توجهی تری گلیسیرید و کلسترول LDL را کاهش دهند. هم فیبر محلول و هم غیر محلول باعث کاهش تری گلیسیرید می شود. فیبر محلول تری گلیسیرید اضافی را به ژلی تبدیل می کند که به راحتی از بدن دفع می شود.
فیبر جذب چربی ها و قندها را کاهش می دهد. فیبر نامحلول کمک می کند تا گرسنگی کنترل شده و جذب مواد مغذی از مواد غذایی افزایش یابد. این خواص به کاهش وزن کمک می کنند.
غذاهایی حاوی فیبر محلول عبارتند از:
- گوشت گاو
- موز
- نخود فرنگی
- توت فرنگی
غذاهایی غنی از فیبر نامحلول عبارتند از:
- غلات کامل
- محصولات تهیه شده با گندم کامل
- حبوبات
- بسیاری از سبزیجات
اگر قصد دارید که غذاهای غنی از فیبر را بیشتر استفاده کنید، به تدریج مصرف فیبر را افزایش دهید تا از ناراحتی هایی گوارشی مانند تجمع گاز در دستگاه گوارش جلوگیری شود. در عین حال، برای کمک به فرآوری فیبر و جلوگیری از یبوست، مصرف آب خود را نیز افزایش دهید.
اسیدهای چرب امگا ۳
مطالعات نشان داده اند که اسید های چرب امگا ۳، تری گلیسیرید را با کاهش تولید لیپوپروتئین با چگالی کم (VLDL) تولید شده توسط کبد، تسریع حذف شیلومیکرون و VLDL از خون و تبدیل اسیدهای چرب به انرژی (اکسیداسیون) کم می کنند.
منابع غذایی غنی از چربی های امگا ۳ عبارتند از:
- ماهی قزل آلا
- ماهی خال مخالی
- روغن کبد ماهی
- گردو
- حبوبات
- سبزیجات دارای برگ سبز
- روغن دانه کتان
- روغن سویا
می توانید مکمل این ماده را نیز استفاده کنید. برای دریافت دوز مناسب و مدت زمان مصرف مکمل، با پزشک مشورت کنید.
ورزش منظم
فعالیت فیزیکی ممکن است نقش مهمی در کاهش میزان تری گلیسیرید خون داشته باشد. البته این موضوع به سطح تری گلیسیرید و عوامل خطر فردی بستگی دارد. فعالیت بدنی به کاهش وزن نیز کمک می کند که باعث کاهش تری گلیسیرید می شود. علاوه بر این، ورزش در کاهش کلسترول و فشار خون نیز موثر است.
مطالعه ای که در سال ۲۰۱۳ توسط مجله Applied Physiology منتشر شده بیان می کند که ورزش استقامتی شدید، بیشتر از ورزش استقامتی متوسط برای کاهش تری گلیسیرید پس از خوردن غذا مفید است. از این رو، ورزش های استقامتی با شدت بالا را برای کاهش تری گلیسیرید خون به صورت روزانه انجام دهید.
در مورد نوع تمریناتی که می توانید با توجه به شرایط خاص خود انجام دهید، با پزشک مشورت کنید.
نکات اضافی در مورد کاهش سطح تری گلیسیرید
- اگر اضافه وزن دارید، کاهش ۵ تا ۱۰ درصدی وزن سطح تری گلیسیرید را کاهش می دهد.
- با اجتناب از مصرف نوشابه و سایر نوشیدنی های شیرین مصرف قند خود را کاهش دهید.
- با اجتناب از مصرف شربت ذرت و میوه های خشک، مانند کشمش و خرما میزان فروکتوز مصرفیتان را کم کنید.
- رژیم غذایی نسبتا کم چربی را دنبال کنید.
- محصولات لبنی کم چرب بخورید.
- مصرف چربی های اشباع شده موجود در گوشت قرمز، مرغ، کره، پنیر، شیر، نارگیل و روغن نخل را کم کنید.
- از چربی غیر اشباع مانند روغن زیتون استفاده کنید.
- نوشیدن مشروبات الکلی را متوقف کنید.
- از مصرف غذاهای تصفیه شده و فرآوری شده که می توانند موجب افزایش ناگهانی انسولین در بدن شوند و افزایش تری گلیسیرید را به دنبال داشته باشند، اجتناب کنید.