کما میکسدم ؛ علل، عوامل خطر، نشانه ها، تشخیص و روش های درمان

میکسدم  یک اصطلاح پزشکی برای کم کاری تیروئید شدید است. این اصطلاح می تواند به تغییرات پوستی نیز اشاره کند که گاهی با این بیماری اتفاق می افتد. هیپوتیروئیدی هنگامی رخ می دهد که بدن به اندازه کافی از هورمون های تیروئید تولید نمی کند. تخمین زده شده است که ۴٫۶ درصد از جمعیت ایالات متحده که بیش از ۱۲ سال سن دارند دارای هیپوتیروئیدی هستند. اکثر موارد هیپوتیروئیدیسم یا کمبود تیروئید خفیف است. با این حال، کم کاری تیروئید بدون درمان ممکن است منجر به کما میکسدم شود.

بیشتر عوارض کشنده در این بیماری به کما میکسدم مرتبط است.

مطالب این مقاله مجله پیام سلامت در مورد موضوعات زیر است:

  • کما میکسدم چیست؟
  • علل و عوامل
  • عوامل خطر
  • تشخیص
  • درمان
  • چشم انداز

کما میکسدم چیست؟

نام دیگر کما میکسدم، بحران مکسیدما می باشد. این بیماری جدی پزشکی زمانی رخ می دهد که بدن دیگر نمی تواند در دراز مدت با سطوح به شدت پایین هورمون های تیروئید مقابله کند. کما میکسدم معمولا نادر است اما در صورت وقوع یک موقعیت اورژانسی ایجاد می کند که نیاز فوری به مراقبت دارد. در برخی موارد، این نوع کما می تواند منجر به مرگ شود.

علائم کما میکسدم

علیرغم نام این عارضه برای تشخیص آن نیازی نیست که حتما کما به شکلی که در ذهن عامه مردم است اتفاق بیافتد. به گفته محققان آکادمی پزشکان خانوادگی آمریکا (American Academy of Family Physicians)، نشانه اولیه کما میکسدم، بدتر شدن وضعیت روانی بیمار است. به عنوان مثال، فرد ممکن است سردرگمی، توهم یا گیجی را تجربه کند.

علائم و نشانه های دیگری ناشی از این عارضه عبارتند از:

  • اغماء
  • بالا بودن سطح دی اکسید کربن در خون
  • هیپوترمی یا دمای پایین بدن
  • تنگی نفس
  • کاهش میزان سدیم خون
  • سطح اکسیژن پایین در خون
  • تشنج
  • شوک، یا کاهش ناگهانی جریان خون
  • عدم پاسخگویی بیمار به سوالات

افراد مبتلا به هیپوتیروئید شدید ممکن است علائم و نشانه های زیر را نیز تجربه کنند:

  • یبوست
  • افسردگی
  • خستگی
  • احساس سرما
  • گواتر یا بزرگ شدن غده تیروئید
  • فشار خون پایین
  • کاهش ضربان قلب
  • تورم صورت
  • ضخیم شدن پوست، به خصوص بخش پایینی پاها
  • ریزش مو
  • ضعف
  • افزایش وزن

علل و عوامل کما میکسدم

میکسدم نتیجه کم کاری تیروئیدی است که تشخیص داده نشده یا به خوبی درمان نشده است. این عارضه بیشتر در افرادی که سابقه عمل جراحی تیروئید یا پرتودرمانی دارند دیده می شود.

علل کم کاری تیروئید عبارتند از:

  • بیماری هاشیموتو، یک بیماری خودایمنی است و شایعترین علت کم کاری تیروئید در ایالات متحده است.
  • تیروئیدیت، یا التهاب غده تیروئید
  • کم کاری مادرزادی تیروئید، بیماری است که از بدو تولد در بدن وجود دارد
  • جراحی برداشتن تیروئید به علت سرطان تیروئید یا سایر بیماری ها
  • پرتو درمانی
  • مصرف برخی از داروها
  • اختلالات غده هیپوفیز ناشی از جراحی، تومورها یا بیماری هایی مانند سندرم شیهان
  • عدم تعادل در ید
  • بارداری، برخی تحقیقات برآورد می کند که کم کاری تیروئید از هر ۱۶۰۰ تا ۲،۰۰۰ زایمان بر روی ۱ نفر رخ می دهد.

در موارد نادر نیز ممکن است این عارضه در افرادی که دارای تیروئید طبیعی هستند نیز رخ دهد. در این افراد غده تیروئید به درستی کار می کند اما غده هیپوفیز یا هیپوتالاموس که دو بخش از مغز هستند، قادر به ارسال پیام های درست به غده تیروئید نیستند.

در افرادی که مبتلا به کم کاری تیروئید می باشند، ممکن است کما میکسدم به دلایل زیر رخ دهد:

  • آب و هوای سرد
  • قطع درمان کم کاری تیروئید
  • هیپوگلیسمی یا قند خون پایین
  • بیماری های ناگهانی، مانند حمله قلبی
  • عفونت های مختلف مانند پنومونی
  • استرس
  • مصرف داروهای خاص برای سرکوب سیستم عصبی مرکزی
  • تروماهایی مانند جراحی، سوختگی یا حوادث

عوامل خطر ابتلا به این کما چیست؟

بزرگترین عامل خطر برای ابتلا به کما مکسدیم، کم کاری تیروئید است که با تشخیص داده نشده یا در صورت تشخیص به درستی درمان نشده است.

سایر عوامل خطر ابتلا عبارتند از:

  • جنسیت: زنان بیشتر از مردان در معرض خطر کم کاری تیروئید و کما مکسدیم قرار دارند.
  • سن: سالمندان بالغ که سنی بالاتر از ۶۰ سال دارند در معرض خطر بیشتری هستند.
  • بارداری
  • حوادث استرس زا یا ترسناک
  • آب و هوای سرد

روش های تشخیص

پزشک متخصص غدد درون ریز، احتمالا از روی علائمی که بدن فرد بروز می دهد قادر به تشخیص هیپوتیروئیدیسم شدید یا مکسدیم می باشد. این تشخیص با استفاده از آزمایش خون تایید می شود.

آزمون های خون جهت تشخیص مکسدیم، سطوح مواد زیر را بررسی می کند:

  • سطح T3 (تری‌یدوتیرونین) و T4 (تیروکسین): سطح پایین هورمون های تولید شده توسط تیروئید می تواند نشان دهنده هیپوتیروئیدی باشد.
  • هورمون تحریک کننده تیروئید (TSH): سطح بالای TSH تولید شده توسط غده هیپوفیز، هیپوتیروئیدی را نشان می دهد. این هورمون تولید شده توسط هیپوفیز به تیروئید می گوید که سطح بیشتری از T3 و T4 در بدن مورد نیاز است.

آزمایش خون همچنین ممکن است برای موارد زیر نیز کاربرد داشته باشد:

  • عملکرد غدد فوق کلیوی
  • تعداد گلبول های خون
  • سطح قند خون
  • سطح دی اکسید کربن
  • الکترولیت ها
  • عملکرد کبد
  • سطح اکسیژن

فعالیت قلبی نیز با استفاده از ECG (الکتروکاردیوگرام) بررسی می شود و ممکن است مغز با CT اسکن بررسی شود. تست ریه نیز ممکن است انجام شود.

درمان کما میکسدم

از آنجا که کما میکسدم یک موقعیت اورژانسی و کشنده است، بنابراین نیاز به درمان فوری در بخش مراقبت های ویژه (ICU) دارد. در این بخش پزشکان به طور پیوسته سطح آگاهی و نشانه های حیاتی افراد مبتلا به کما میکسدم را کنترل می کنند.

علائم حیاتی که در این بازه زمانی بررسی می شوند عبارتند از:

  • فشار خون
  • دمای بدن
  • نفس کشیدن
  • ضربان قلب

درمان جایگزینی هورمون تیروئید از طریق ورید با استفاده از خط وریدی (IV) نیز تجویز می شود.

ممکن است مدت زمان زیادی طول بکشد تا هورمون های تیروئید فرد به سطوح طبیعی باز گردند. هر زمان که سطح این هورمون ها در بدن ترمیم یافت علائم کما کم کم از بین می رود. با این حال ممکن است برخی از افراد نیاز داشته باشند تا داروهای تیروئید را تا پایان عمر استفاده کنند.

سایر روش های درمانی ممکن نیز عبارتند از:

  • تجویز آنتی بیوتیک برای درمان عفونت
  • تجویز کورتیکواستروئیدها
  • جایگزینی الکترولیت
  • مصرف گلوکز برای افزایش قند خون پایین

چشم انداز

اگر پزشکان نتوانند به سرعت کما میکسدم را تشخیص داده و به خوبی درمان کنند، ممکن است علائم آن کشنده باشد. حتی با تشخیص سریع و درمان فوری، مطالعات نشان داده اند که بین ۳۰ تا ۶۰ درصد افراد جان خود را از دست می دهند.

عوارضی که منجر به مرگ این افراد می شوند عبارتند از:

  • خونریزی گوارشی
  • عفونت
  • نارسایی تنفسی

با وجود علائم زیر ممکن است چشم انداز بیماری نیز تغییر کند:

  • بالا بودن سن
  • پایین بودن مداوم دمای بدن یا هیپوترمی
  • ضربان آهسته قلب که به عنوان برادی کاردی شناخته می شود.
  • آسیب به بیش از یک عضو
  • کاهش هوشیاری

با این حال، زمانی که میکسدم تحت کنترل است و علائم آن از بین می رود، چشم انداز بیماری خوب است، به شرطی که بیمار از رژیم درمانی تجویزی تا پایان عمر پیروی کند.