سونوگرافی شکمی دوران بارداری و اطلاعات حاصل از آن

به هنگام اطلاع از بارداری می بایست معاینات پزشکی هرماه تا هفته ۳۲ الی ۳۴ به طور مرتب انجام شود. بعد از هفته ۳۴ تا هفته ۳۶ معاینات و آزمایش ها باید هر ۲ هفته انجام گردد و از هفته ۳۶ به بعد تا زمان زایمان مراقبت و معاینه هفتگی باید انجام گردد. این گونه برنامه ریزی معاینه پزشکی، بسته به نوع بارداری و مشکلات خاص هر فرد می تواند انعطاف پذیرباشد. اگر جزو دسته افرادی هستید که برخی مشکلات دوران بارداری را دارید، می توانید برنامه زمان بندی معاینات و آزمایش های خود را با مشورت پزشک هماهنگ کنید. در ادامه این مطلب در مورد آزمایش های دوران بارداری به خصوص سونوگرافی شکمی دوران بارداری بیشتر صحبت خواهیم کرد.

سونوگرافی شکمی دوران بارداری

سونوگرافی سه ماهه اول

سونوگرافی یک ابزار ضروری برای ارزیابی جنین در طول بارداری است. سونوگرافی شکمی دوران بارداری روشی است که در آن یک تکنسین یا دکتر از طریق دستگاهی که امواج صوتی را ارسال می کند، بدون هیچگونه عارضه ای جنین را مشاهده می نماید. با ارسال امواج صوتی با فرکانس بالا تصویر یا همان (سونوگرام) جنین داخل مانیتور کامپیوتر قابل مشاهده است.

بسته به این که در طول سه ماهه اول بارداری سونوگرافی انجام داده اید یا خیر، بستگی به برخی عوامل دارد. دلایل متداول برای انجام سونوگرافی در سه ماهه اول بارداری وجود دارد، از جمله تایید سن بارداری یا زنده بودن جنین، انجام سونوگرافی برای تعیین سن حاملگی به دلایل ذیل مفید است:

  • هنگامی که آخرین دوره قاعدگی نامشخص است
  • تجربه داشتن سیکل ماهانه نامنظم
  • بارداری غیر متعارف
  • اگر معاینه لگنی اولیه سن بارداری را نشان ندهد، سونوگرافی می تواند سن بارداری و آخرین دوره قاعدگی را مشخص کند

درموارد ذیل نیاز شایانی به سونوگرافی شکمی دوران بارداری نیست:

  • عوامل خطرساز بارداری وجود ندارد
  • داشتن قاعدگی منظم
  • دانستن تاریخ خاص آخرین قاعدعدگی یا شروع(LMP)
  • انجام درست مراقبت های دوران بارداری در طول سه ماهه اول

در طول سونوگرافی چه اتفاقاتی می افتد؟

اغلب امواج فراصوت با لغزاندن یک مبدل روی شکم و ارسال تصویر به مانیتور صورت می گیرد. سونوگرافی سه ماهه اول اغلب نیاز به رزولوشن بالاتر با توجه به اندازه کوچک جنین دارد .نوع دیگری ازسونوگرافی Endovaginal یا سونوگرافی واژینال است که از طریق یک لوله باریک در موارد خاص از طریق مهبل انجام می گیرد.

سونوگرافی سه ماهه اول چه چیزهایی را نشان می دهد؟

اولین سونوگرافی سه ماهه اول یا سونوگرافی endovaginal معمولا سه مورد ذیل را نشان می دهد:

  •  ساک حاملگی
  • قطب جنین
  • کیسه زرده

ساک حاملگی کیسه آب حاوی جنین است. قطب جنین بدان معنی است که دست و پای جنین با توجه به سن حاملگی تا چه حد رشد یافته است. کیسه زرده ساختاری است که تغذیه به جنین را در حالی که جفت درحال رشد و تکامل است، فراهم می سازد.

درحدود هفته ششم، سونوگرافی می تواند چیزهای دیگری را نیز نشان دهد. یکی از این موارد شامل ضربان قلب جنین است که پیش تر اشاره شد، و همچنین تعداد جنین (دوقلوها، سه، و غیره). بررسی و ارزیابی آناتومی بدن در سه ماهه اول بسیارمحدود است.

هنگامی که سونوگرافی کیسه را بدون قطب جنین نشان می دهد!

وجود کیسه بدون قطب جنینی نشان دهنده این است که هنوز در اویل یا هفته اول بارداری است یا جنینی است که تشکیل نشده است (تخمک سوخته).

کیسه خالی در رحم ممکن است نشانه حاملگی یا کاشت تخمک در جایی غیر از رحم (حاملگی خارج رحمی) بوده باشد. شایع ترین محل حاملگی خارج رحمی لوله فالوپ است. به دلیل خونریزی شدید این وضعیت بالقوه خطرناک و کشنده است. یک حاملگی خارج رحمی می تواند بیشتر با چک کردن افزایش مقدار هورمون بتا hCG در خون مشخص شود. دو برابر شدن سطح بتا یا هورمون hCG در طی یک دوره ۴۸ ساعته نرمال در نظر گرفته شده و به طور معمول مانع از تشخیص حاملگی خارج رحمی است.

عدم وجود ضربان قلب جنین حین سونوگرافی!

ضربان قلب جنین درسونوگرافی ماه اول یا اوایل بارداری ممکن است قابل مشاهده نباشد. این امر می تواند به این دلیل باشد که رشد فرایندهای قلبی هنوز شکل نگرفته است. در این وضعیت، می بایست با دکتر مشورت نموده تا در سونوگرافی بعدی مشاهده وضعیت قلب جنین بررسی گردد. فقدان فعالیت قلبی نیز ممکن است نشان دهنده عدم تکامل جنین و مرده بودن آن باشد.

بررسی سطح خونی و هورمون hCG بتا در اوایل بارداری می تواند به تمایز بین مرگ جنین در سه ماهه اول و یا حالت معمول رشد جنینی در اوایل حاملگی کمک نماید.

چگونه انجام سونوگرافی می تواند سن دقیق بارداری را تعیین نماید؟

معمولا، تعیین سن بارداری و تاریخ تشکیل جنین از اولین روز از آخرین دوره قاعدگی محاسبه می شود. سونوگرافی می تواند درصورت ندانستن تاریخ دقیق قاعدگی، سن دقیق بارداری را مشخص نماید.
برآورد سن بارداری از طریق سونوگرافی در سه ماهه اول بارداری بسیار دقیق تر است.

اندازه گیری قطب جنین از یک سمت به سمت دیگر یا طول تاج-کفل (CRL) نامیده می شود. این اندازه گیری مربوط به سن حاملگی واقعی با تقریب بین پنج تا هفت روز است. به طور معمول، تاریخ تقریبی که توسط CRL تعیین می شود در حدود پنج روز از قاعدگی بالاتر یا پایین تر است، به همین دلیل است که درطول بارداری تاریخ ایجاد شده توسط LMP به عنوان مرجع قرار می گیرد. اگر تاریخ به دست آمده توسط CRL دقیق نباشد، از تاریخ به دست آمده توسط اولتراسونوگرافی برای تعیین سن حاملگی استفاده می گردد.