آمیلوز نام یک نوع خاص از ترکیبات طبقه بندی شده به عنوان پلی ساکارید است. پلی ساکارید ها رشته ای از مولکول های کربوهیدرات هستند که با هم همخوانی دارند. نشاسته حاوی دو رشته است: آمیلوز و آمیلوپکتین. آمیلوپکتین حدود ۷۰ تا ۸۰ درصد از ترکیب نشاسته را تشکیل می دهد، در حالی که آمیلوز حدود ۲۰ درصد دیگر را شامل می شود.
آمیلوز نشاسته مقاوم است (یک نوع فیبر نامحلول). این به معنی آن است که هضم نمی شود، اما می تواند توسط برخی از گونه های باکتری های سالم تخمیر شود.
از آنجایی که آمیلوز تمایل دارد که سخت تر هضم شود، بخش های پیچیده نشاسته را ترجیح می دهد. این شکل مولکولی در نشاسته سبب می شود که ژلاتینی کردن آن که بخش مهمی از سیستم گوارشی است مشکل شود.
همه زنجیرهای آمیلوز مانند هم نیستند. انواع آن به چهار دسته اساسی زیر تقسیم می شوند.
انواع آمیلوز
RS1: نشاسته است که از نظر فیزیکی در دسترس نیست و روده قادر به تجزیه این مولکول ها نمی باشد. زیرا آنزیم لازم را ندارد. این نوع آمیلوز معمولا در دانه ها، حبوبات و غلات یافت می شود.
RS2: به مواد غذایی حاوی نشاسته قابل اشتعال در حالت خام غذایی اشاره دارد. این آمیلوز در سیب زمینی نارس، موز و موز سبز یافت می شود. اگر این مواد پخته شوند، نشاسته شان تغییر شکل می دهد و قابل هضم می شود.
RS3: وضعیت پخته شده و سپس سرد شده انواع RS1 یا RS2 است. شما می توانید این غذاها را در دمای کمتر از ۱۳۰ درجه و بدون تجدید نشاسته به یک ترکیب قابل هضم تبدیل کنید.
RS4: یک نوع مصنوعی مانند نشاسته مقاوم در برابر ذرت است و مصرف آن توصیه نمی شود. زیرا این نوع آمیلوز به همان شیوه ای که آمیلوز غذاهای ارگانیک جذب می شوند، جذب نمی شود.
این ماده به شیوه های زیر برای سلامت روده مناسب است:
- محافظت از شما در برابر کلونیزاسیون باکتری های بد که منجر به عفونت هایی مانند C. diff می شوند
- تولید بیوتین، فولات و ویتامین K
- تجزیه سموم و مواد سرطان زا
- محافظت از متابولیسم سالم و سیستم ایمنی بدن
- کاهش مقاومت به انسولین و خطر چاقی
- تشویق تولید بوتیرات، که باعث کاهش خطر ابتلا به سرطان های گوارشی و بیماری التهابی روده می شود
خواص و کابردهای این ماده در بدن
مانند یک پروبیوتیک عمل می کند
یکی از مهمترین مزایای آمیلوز این است که این ماده به عنوان یک پروبیوتیک عمل می کند. این ترکیبات زمانی که به کولون می رسند غیر قابل هضم هستند. در کولون این مواد با میکرو فلور روده تخمیر می شوند. در حالی که اکثر پروبیوتیک ها فیبری هستند و به عنوان الیگوساکارید های شیمیایی طبقه بندی می شوند، اما آمیلوز یکی از انواع پروبیوتیک های غیر فیبری است.
پروبیوتیک ها به میکرو ارگانیسم های روده کمک می کنند و بر روی سیستم داخلی بدن تاثیر می گذارند. این ویژگی باعث می شود به چندین روش مختلف، سلامت بدن افزایش پیدا کند.
موجب تقویت سیستم ایمنی بدن می شود
یکی از مزایای استفاده از مواد تقویت کننده باکتری های خوب در روده، بهبود پاسخ ایمنی بدن است. به طور کلی، غذاهای پروبیوتیک باعث می شوند که غلظت آنزیم های سرطانی و متابولیت های باکتری در روده که می تواند باعث بیماری شوند، کاهش پیدا کند.
مطالعه حیوانی در سال ۲۰۱۶ نشان داد که مکمل نشاسته مقاوم به طور بالقوه می تواند باکتری های روده ای را بهبود داده و وضعیت ایمنی بدن را، به خصوص در مغز استخوان بهتر کند.
می تواند به کاهش وزن و کمک به جلوگیری از چاقی کمک کند
شواهد اولیه ای وجود دارد که نشان می دهد غذاهای غنی از آمیلوز می توانند به طور بالقوه به مبارزه با چاقی کمک کند. مطالعات حیوانی نشان می دهد که زمانی که این ماده استفاده می شود، با بهبود عملکرد روده، کاهش قابل توجهی در بافت چربی و اجتناب از افزایش وزن تجربه می شود.
تحقیقات Department of Public Health در ایتالیا نشان داد که در یک آزمایش کوچک، افرادی که مقدار زیادی از “کربوهیدرات های قابل اشتعال” (مواد غذایی غنی از آمیلوز) را مصرف کردند، تحمل گلوکز در بدنشان بهبود پیدا کرد.
می تواند عوامل خطر ابتلا به بیماری های قلبی را کاهش دهد
بررسی تاثیر نشاسته مقاوم بر روی قلب هنوز در مراحل اولیه تحقیق است. با این حال، تحقیقات آزمایشگاهی، حیوانی و حداقل دو مطالعه انسانی نشان دادند که آمیلوز توانایی کاهش سطح کلسترول و همچنین تری گلیسیرید بالا را دارد.
شواهد بیشتری لازم است تا به طور قطعی بگوییم که این ماده موجب کاهش خطر ابتلا به بیماری های قلبی می شود. اما نتایج تا به حال امیدوار کننده بوده است.
ممکن است علائم دیابت را کاهش دهد
بدن هر فرد تا حدودی منحصر به فرد عمل می کند. اما تحقیقاتی وجود دارد که نشان می دهد غذاهای حاوی آمیلوز بالا می تواند به طور بالقوه به بیماران کمک کند تا به طور طبیعی اثر دیابت را معکوس کنند. این غذاها معمولا شاخص گلیسمی پایینی دارند. این به این معنی است که آن ها سطح انسولین را افزایش نخواهند داد.
عامل اصلی در ماهیت مزمن دیابت، مقاومت به انسولین یا توانایی بدن برای پردازش گلوکز است. نشاسته مقاوم تحمل گلوکز را بهبود می بخشد، احساس سیری ایجاد می کند، موجب کاهش وزن می شود و در بعضی موارد التهاب را که مرتبط با دیابت است کم می کند.
درک کنونی ما از نحوه عمل آمیلوز، نشان می دهد بهترین نتیجه برای کاهش علائم دیابت، زمانی حاصل می شود که ترکیبی از فیبر های نامحلول مانند آمیلوز و فیبر محلول به مدت طولانی استفاده شود.
لازم به ذکر است که یک مطالعه بر روی ۴۹ شرکت کننده، رژیم غذایی کتوژنیک حاوی کربوهیدرات کم و رژیم غذایی حاوی شاخص گلیسمی پایین (که حاوی مقادیر قابل توجهی از نشاسته مقاوم است) را مقایسه کرد. نتایج این تحقیق نشان می دهد که هر دو گروه در کنترل گلیسمی موفق بودند. اما افراد استفاده کننده از رژیم غذایی کتوژنیک شاهد نتایج بیشتری بودند.
در واقع، در این مطالعه، مشخص شد که بیش از ۹۵ درصد از افراد رژیم غذایی کتوژنیک نتواستند داروهای دیابت را یا به طور کامل حذف کنند یا کاهش دهند. این آمار در گروه مصرف کننده از رژیم غذایی حاوی شاخص گلیسمی پایین ۶۲ درصد بود.
به طور بالقوه خطر ابتلا به سرطان روده بزرگ را کاهش می دهد
یکی از مزایای استفاده از پروبیوتیک و نشاسته مقاوم به طور خاص، کاهش پتانسیل خطر ابتلا به سرطان کولون است.
در Advances in Nutrition، شماری از دانشمندان کاهش احتمال سرطان و پیشگیری و کنترل بیماری های مزمن در انسان، از جمله چاقی، دیابت و سرطان کولون را با استفاده از آمیلوز بررسی کردند. آنها اظهار داشتند که مطالعات حیوانی نتایج قابل توجهی را نشان می دهد.
بررسی دیگری در مورد نشاسته مقاوم بر روی نقش آن در کاهش وزن و همبستگی بین آمیلوز و کاهش خطر ابتلا به سرطان روده بزرگ تمرکز کرد. مطالعات حیوانی در این زمینه نشان داد که این ماده می تواند به افراد چاق در کاهش وزن کمک کند.
بررسی انواع مختلفی از افراد از ۱۲ فرهنگ مختلف، تحقیقی بود که توسط مرکز تغذیه بالینی دان در انگلستان انجام شد. در این تحقیق ارتباط بین مصرف نشاسته مقاوم در ترکیب با پلی ساکارید غیر نشاسته ای مانند سلولز و پکتین بر روی کاهش خطر ابتلا به سرطان تایید شد.
می تواند خطر پوسیدگی دندان را کاهش دهد
حداقل یک مقاله در Current Issues in Intestinal Microbiology نشان دهنده پتانسیل غذاهای غنی از آمیلوز جهت جلوگیری از پوسیدگی دندان است.
می تواند نشانه های عصبی را بهبود ببخشد
آیا در مورد محور روده-مغز چیزی شنیده اید؟ این اصطلاح به تعامل بین روده با سیستم عصبی مرکزی اشاره دارد.
باکتری های موجود در دستگاه گوارش (GI) می تواند مسیرهایی را که در سیستم سیگنالینگ مغز و عصبی دخالت دارند را فعال کند. شناختن این ارتباط در سال های اخیر به دانشمندان در ایجاد رویکردهای جدید برای پیشگیری و درمان بیماری های روانی کمک زیادی کرده است.
به عنوان مثال، به نظر می رسد میکروب های سالم در روده به بسیاری از مسائل عصبی از جمله افسردگی، زوال عقل، اضطراب، اسکیزوفرنی، اختلال پارکینسون و دو قطبی ارتباط داشته باشند.
شاید مهمترین بحث در مورد پتانسیل نشاسته مقاوم، بهبود سلامت روده و پیشگیری یا کاهش نشانه های اوتیسم باشد. تحقیقات نشان می دهد که باکتری های گوارشی به شدت با کاهش خطر ابتلا به اوتیسم ارتباط دارد. علاوه بر این، محققان می گویند با تنظیم میکروبیولوژیک روده می توان مشکلات عاطفی مرتبط با اوتیسم را کاهش داد.
سلامت دستگاه گوارش را بهبود می بخشد
در حال حاضر نحوه تاثیر غذاهای دارای آمیلوز زیاد بر روی سیستم گوارش هنوز مشخص نشده است. اما محققان معتقدند که این ماده می تواند به درمان نشت دستگاه گوارش کمک کنند. نشت روده منجر به عوارض متعددی از قبیل بیماری تیروئید، سر درد، نفخ، حساسیت غذایی و موارد دیگر می شود.
یکی از روش هایی که برای این کار استفاده می شود افزایش غلظت بوتیرات در بدن است. بوتیرات یک اسید چرب است که به شدت در سلامت روده نقش دارد. با افزایش بوتیرات در روده، نشاسته مقاوم به کاهش التهاب و جلوگیری از ایجاد مانع در روده که علائم زخم و نشت را ایجاد می کنند، کمک می کند.
خطرات احتمالی و اثرات جانبی ناشی از آمیلوز
ممکن است مشکلات گوارشی را تشدید کند
نشاسته مقاوم توانایی ایجاد مشکلات گوارشی را برای افراد خاص دارد. به طور خاص، این عارضه بر روی افراد مبتلا به SIBO یا رشد بیش از اندازه باکتری ها در روده تأثیر می گذارد. بیماری های شایع دستگاه گوارش، مانند IBS، GERD و بیماری سلیاک، مربوط به SIBO هستند.
می تواند عوارض جانبی برخی از داروها و مکمل ها را افزایش دهد
بعضی از داروها، مانند داروهای دیابت و مکمل های کاهش وزن که به عنوان مسدود کننده نشاسته شناخته می شوند، احتمالا با مصرف نشاسته مقاوم دچار اختلال می شوند. این به این دلیل است که این ماده آنزیم هایی را که به هضم کمک می کنند مهار می کنند. مصرف مقدار زیادی آمیلوز در ترکیب با هر کدام از این داروها می تواند عوارض جانبی مانند موارد زیر ایجاد کند:
- درد شکم
- اسهال
- مسمومیت و سایر مشکلات گوارشی
مصرف آن برای بیماران مبتلا به فیبروز کیستیک توصیه نمی شود
بیماران مبتلا به فیبروز کیستیک (CF) دارای کمبودهای مستمر در آنزیم های گوارشی، از جمله آنزیم هایی که نشاسته را جذب می کنند می باشند. از طرفی افراد مبتلا به CF، سه برابر بیشتر از افراد سالم در معرض خطر SIBO هستند.
برای افراد مبتلا به قارچ پیشنهاد نمی شود
افرادی که در معرض ابتلا به قارچ قرار دارند، دارای سطح بالایی از MMP9 (آنزیم وابسته به روی) هستند. برخی منابع معتقدند که رژیم بدون آمیلوز یکی از راه عالی برای کاهش میزان MMP9 است. بنابراین اگر در معرض قارچ یا سموم قرار دازید، با پزشک در مورد نوع تغذیه ای که موجب بهبود یا تشدید بیماری می شود، مشورت کنید.
می تواند برخی بیماری های التهابی را بدتر کند
درست است که غذاهای غنی از آمیلوز در بعضی موارد ممکن است باعث کاهش التهاب شوند، اما حداقل یک استثنا در این مورد وجود دارد. بیماری های التهابی زیر گروه “spondyloarthropathies” احتمالا ناشی از پاتوژن خاص Klebsiella pneumoniae است که به نشاسته حساس هستند. دو نمونه از این بیماری ها، بیماری کرون و اسپوندیلیت آنکیلوز (یک نوع آرتریت موثر بر مفصل ستون فقرات) می باشند.
ممکن است به عدم تحمل گلوتن کمک کند
عدم تحمل محصولات حاوی گلوتن بدون ابتلا به بیماری سلیاک در بسیاری از افراد سالم نیز دیده می شود. این بیماری به احتمال زیاد به علت التهاب ناشی از گلوتن رخ می دهد. اما عوامل دیگری نیز وجود دارد که ممکن است روی تحمل غذاهای حاوی گلوتن تأثیر بگذارد. بعضی از کارشناسان معتقدند که عدم تحمل گلوتن ممکن است با رعایت رژیم های غذایی پر از نشاسته تشدید شود.
مواد غذایی غنی از آمیلوز
برخی از غذاهایی که دارای آمیلوز هستند عبارتند از:
- دانه ها، آجیل و حبوبات
- بعضی از نان ها (مانند نان هایی که با جوانه یا سبوس تهیه می شوند)
- محصولات تهیه شده با ذرت
- جو دو سر و جو
- موز و موز سبز (نوع نارس و پخته نشده آن ها دارای بیشترین میزان آمیلوز است)
- نشاسته های خام و آرد
- برنج (به خصوص برنج آماده که پخته و سپس سرد شده است)
- بیشتر سبزیجات ریشه ای و غده ای، مانند سیب زمینی آب پز شده و سیب زمینی شیرین
- نشاسته سیب زمینی خام اصلاح نشده
مواد غذایی دارای آمیلوز کم
از آنجایی که غذاهای حاوی آمیلوز شاخص گلیسمی پایینی نیز دارند، یکی از راه های ابتدایی تشخیص غذاهایی داری آمیلوز کم، موادی است که شاخص گلیسمی شان نیز کم است. اگر قرار است که از غذاهای دارای آمیلوز کم استفاده کنید بهترین گزینه ها برای شما عبارتند از:
- میوه ها (به جز موز و موز سبز)
- سبزیجاتی که روی زمین رشد می کنند
- گوشت، ماهی و مرغ
- نان های پردازش شده