احساس خزیدن چیزی روی سر یک عارضه نسبتا شایع است. اگر به صورت دوره ای یا گاه به گاه، این حس را دارید، ممکن است طبیعی باشد. با این حال، هنگامی که چنین حسی مزمن یا بی وقفه می شود، ممکن است نیاز بررسی پزشک داشته باشد. افراد مبتلا به علائم مزمن این عارضه ممکن است علائمی مانند موارد زیر را داشته باشند:
- خارش شدید
- ایجاد سایندگی یا ضایعات بر اثر خاراندن زیاد
- بثورات
- پارانویا
- خستگی
- مشکل در تمرکز کردن
- افسردگی یا تغییرات خلقی
خاراندن بیش از حد که اغلب همراه با احساس خزیدن چیزی روی سر ایجاد می شود یکی از نشانه های مهم است. اگرچه خارندن می تواند در از بین بردن این حس مفید باشد، اما فقط تسکین موقتی است. این کار می تواند باعث ایجاد پارگی روی پوست شده و منجر به خونریزی یا عفونت شود. خونریزی و عفونت خودشان عاملی برای تشدید این شرایط هستند.
اگر در معرض هر کدام از علائم بالا هستید، به پزشکی مراجعه کنید. احساس خزیدن چیزی روی سر و علائم مرتبط با آن اغلب نیاز به درمان توسط یک تیم پزشکی چند بعدی از جمله روانپزشکان، متخصصین پوست و پزشکان عمومی دارد.
مرور کلی علل احساس خزیدن چیزی روی سر
احساس خزیدن چیزی روی سر یک نوع پارستزی است. پارستزی به احساسات ایجاد شده در پوست گفته می شود که بدون علت فیزیکی ظاهری رخ می دهند. پارستزی شامل احساساتی مانند موارد زیر است:
- خارش
- سوزن سوزن شدن
- بی حسی
این احساسات معمولا ناشی از اختلالات موقت یا ایجاد فشار روی اعصاب، در منطقه آسیب دیده است. برای مثال، نشستن روی پاها به صورت دو زانو آن هم به مدت طولانی، می تواند این احساسات را ایجاد کند. در این حالت ما از اصطلاح خواب رفتن پاها استفاده می کنیم. با این حال، زمانی که علائم مزمن می شوند، علل ظریف تر و بیشتری را می توان برای آن تعریف کرد.
علل روانی
از آنجایی که احساس خزیدن چیزی روی سر یک علت جسمی آشکار ندارد، بسیاری از افرادی که از نوع مزمن آن رنج می برند، اغلب علت روانی دارند که باعث ایجاد علائم آنها می شود. اختلال روانی مربوط به بیماری های روحی است.
- دلواپسی. برخی افراد ممکن است ترس ثابت و غلطی از آلودگی هایی مانند انگل، کرم ها، علف های هرز، باکتری ها، الیاف یا سایر موجودات زنده داشته باشند. این در حالی است که پس از بررسی مشخص می شود که هیچ گونه علامتی از عفونت یا آلودگی وجود ندارد.
- توهم. بعضی از افراد ممکن است از توهم (تجربه چیزی که وجود ندارد) وجود حشرات خزنده روی یا زیر پوست رنج ببرند. چنین افرادی ممکن است حتی وقتی که چیزی روی صورت یا پوستشان وجود ندارد، حشراتی را روی پوست ببینند و به اصطلاح توهم داشته باشند.
- سوء مصرف مواد سمی. سوء مصرف برخی از مواد اغلب می تواند احساس خزیدن چیزی روی سر را ایجاد کند. مصرف الکل و مصرف طولانی مدت کوکائین و یا کوکائین و آمفتامین، شایعترین علل ایجاد این نشانه ها هستند.
علل محیطی
محیط ممکن است علت ایجاد احساس خزیدن چیزی روی سر در برخی از افراد شود.
- انگل های کوچک. حشرات انگلی کوچک مانند انگل هایی که از میزبان خود تغذیه می کنند و توسط تماس های شخصی منتشر می شوند، علت بسیار رایجی برای ایجاد این علائم می باشند. آنها می توانند در سر، بدن و حتی ناحیه گوش خارجی ساکن باشند و علاوه بر خارش شدید، احساس حرکت چیزی روی پوست را ایجاد کنند.
- دارو. برخی داروهای تجویزی، کورتیکواستروئیدها و بعضی از آنتی بیوتیک ها، ممکن است سبب ایجاد احساس خزیدن چیزی روی سر و علائم مرتبط با آن شوند.
علل پزشکی
پارستزی مزمن، به طور کلی، معمولا علامت یک بیماری زمینه ای یا وجود مشکل در اعصاب است. اگر چهاحساس خزیدن چیزی روی سر و یا زیر پوست بیشتر علت روانی دارد، اما در نوع مزمن این اختلال باید احتمال وجود بیماری های زمینه ای دیگر نیز بررسی شود.
پارستزیولوژی عصبی. این عارضه می تواند ناشی از اختلالاتی نظیر سکته مغزی و مولتیپل اسکلروز (MS) باشد که بر روی سیستم عصبی مرکزی تاثیر می گذارند. بیماری هایی که بر روی اعصاب فشار وارد می کنند، مانند تومور نیز می توانند باعث پارستزی شوند. برای مثال سندرم تونل کارپال، می تواند به اعصاب محیطی آسیب برساند و موجب پارستزی همراه با درد شود.
بیماری های متابولیک. بسیاری از بیماری های سیستمیک و متابولیک می توانند موجب آسیب دیدگی اعصاب بدن شوند. این بیماری ها بر روی مسیر عصبی که سیگنال های مغز و نخاع را می فرستد و دریافت می کند، تأثیر می گذارند و عملکرد عاطفی مناسب را مختل می کنند.بیماری هایی نظیر دیابت، بیماری تیروئید و کمبود ویتامین ها اغلب به پارستزی منجر می شوند. هرچند که به طور خاص با ایجاد احساس خزیدن چیزی روی سر نیز ارتباط دارند.
بررسی دقیق تر علل ایجاد کننده این حس
شپش
شپش ها حشرات کوچک بدون بالی هستند که معمولا در مو، پشت گردن و پشت گوش ها یافت می شوند. شپش ها در میان کودکان پیش دبستانی و در مدارس ابتدایی بسیار مسری و شایع هستند. این عارضه با درمان مناسب، در اکثر موارد در عرض چند هفته حل می شود و تقریبا نادر است. علائم مرتبط با شپش سر عبارتند از:
- خارش پوست
- احساس خزیدن چیزی روی سر
درماتیت سبوره
درماتیت سبورژیک یک بیماری پوستی معمولی و التهابی است که سبب پوسته پوسته شدن، زرد یا مایل به زرد شدن پوست می شود. ضایعات این بیماری در نواحی چرب پوست مانند پوست سر، صورت یا داخل گوش تشکیل می شوند. ممکن است قرمزی پوست نیز ایجاد شود. علت دقیق این بیماری شناخته شده نیست، اگر چه پزشکان بر این باورند که برخی از موجوداتی که معمولا روی پوست زندگی می کنند و Malassezia نامیده می شوند، ممکن است در ایجاد این بیماری در برخی افراد نقش داشته باشند.
درمان این بیماری نسبتا شایع هفته ها یا ماه ها طول می کشد و علائم همراه با آن عبارتند از:
- خارش
- قرمز یا صورتی شدن پوست
- ضایعات زبر پوستی
- ایجاد بثورات با مرز مشخص
- تغییر در پوست
یکی از علائمی که هرگز با درماتیت سبوره رخ نمی دهد، تب است. بنابراین وجود این علائم همراه با تب را جدی بگیرید و برای درمان هر چه سریع تر به پزشک مراجعه کنید.
کرم پوست سر (Tinea Capitis)
Tinea Capitis یک نوع عفونت قارچی پوست سر است. این عارضه اغلب باعث خارش، شوره سر، و گاهی اوقات ضایعات می شود. این بیماری مسری است. طول دوره درمان آن نیز ۴ الی ۱۲ هفته است. اما علائم باید آن ممکن است تا چند هفته در بدن باقی بمانند. سایر علائم کرم پوست سر عبارتند از:
- خارش پوست سر
- ریزش موها
- قرمزی پوست سر
- پوسته پوسته شدن پوست سر
- بثورات پوستی
روش های درمان احساس خزیدن چیزی روی سر
ارزیابی وضعیت بدن فرد از جمله سابقه پزشکی او، بررسی داروهای مصرفی و معاینه فیزیکی، برای تشخیص علت ایجاد احساس خزیدن چیزی روی سر ضروری است.
کلید درمان احساس خزیدن چیزی روی سر یا زیر پوست، یافتن علت اصلی ایجاد کننده این حس است. پزشک ابتدا باید تعیین کند که علائم مربوط به کدام دسته (روانی، پزشکی یا محیطی) است. علت اصلی علائم، موجب می شود که درمان مناسب انتخاب شود.
- درمان های روانی مانند درمان شناختی رفتاری (CBT)، مشاوره، و داروهای ضد افسردگی، روش های اصلی برای درمان علل روانی ایجاد کننده احساس خزیدن چیزی روی سر هستند. علاوه بر این، برنامه های مقابله با مصرف مواد، برای کمک به جلوگیری از سوء استفاده از الکل و کوکائین نیز ممکن است به عنوان یک روش درمان استفاده شود.
- داروهای خارج از نسخه و تجویزی که به طور خاص انگل ها را هدف قرار می دهند و آنها را می کشند، برای از بین بردن علل محیطی توصیه می شوند. مهم است که از روش های پیشگیری مانند شستشو شانه ها و برس ها، عدم به اشتراک گذاشتن وسایل شخصی مانند کلاه و روسری با دیگران و شستن مداوم رو تختی و ملافه با آب داغ نیز استفاده شود.
- از آنجایی که علل پزشکی احساس خزیدن چیزی روی سر می تواند متفاوت باشد، برای تعیین درمان مناسب، ابتدا پزشک آزمایش های تشخیص مناسب را برای شناسایی علت اصلی علائم، انجام خواهد داد.
چه نوع داروهایی ممکن است باعث ایجاد احساس خزیدن چیزی روی سر شوند؟
اغلب داروها باعث ایجاد این حس در بدن نمی شوند، اما مصرف برخی از داروهای تجویزی مانند موارد زیر ممکن است منجر به این عارضه شوند:
- داروهای ضد درد (کدئین، مورفین)
- داروهای ضد افسردگی (SSRIs)
- کوکائین
- هروئین
- متامفتامین
قبل از ترک دارویی که پزشک برایتان تجویز کرده است، بهتر است با او مشورت کنید.
آیا احساس خزیدن چیزی روی سر قابل درمان است؟
بله، این حس را می توان درمان کرد. همان طور که در بالا تشریح کردیم، درمان این حس به علت خاص ایجاد کننده علائم بستگی دارد. یک تیم تشخیصی شامل گروهی از متخصصین مختلف از جمله متخصصین پوست، روانپزشکان و پزشکان عمومی می توانند این حس را به درستی درمان کنند.
آیا این حس خطرناک است؟
احساس خزیدن چیزی روی سر به خودی خود خطرناک نیست؛ با این حال، این علامت می تواند عوارض جدی داشته باشد. به عنوان مثال، بعضی افراد ممکن است بطور مستمر احساس خارش در پوست سر کنند. در این شرایط خاراندن زیاد باعث ایجاد ضایعات یا پراگی در پوست شده که ممکن است منجر به عفونت شود.
اگر تجربه این حس را دارید، اصلا خجالت نکشید، حتی اگر علائم شما مربوط به دلایل روانی است. تجربه این احساس بر روی کیفیت زندگی شما تأثیر می گذارد. بنابراین مجبور هستید که آن را جدی بگیرید.
آیا ممکن است این حس به سایر قسمت های بدن نیز گسترش یابد؟
اگر نشانه های شما ناشی از انگل باشند، ممکن است این حس گسترش یابد و نه تنها در سر، بلکه در سایر قسمت های بدن نیز احساس شود. با این حال، اگر علائم شما به علت سایر علل باشد، مشخص نیست که آیا احساس شما به سایر قسمت های بدن گسترش می یابد یا خیر. در هر صورت، برای دریافت مناسب ترین درمان، مهم است که علائم تان توسط پزشک بررسی شود.
آیا احساس خزیدن چیزی روی سر مسری است؟
این عارضه فقط در شرایطی که انگل و شپش عامل آن باشد مسری است. این موجودات بسیار مسری هستند و به راحتی از طریق تماس بدن با بدن و تماس مواد آلوده با بدن منتقل می شوند. تشخیص شپش برای جلوگیری از گسترش آن بسیار مهم است.
[quote font_size=”18″ color=”#37a02b”]
پیشنهاد می کنیم برای اطلاعات بیشتر، این مطالب را نیز بخوانید:
علل درد پوست سر و درمان های آن
شوره و خشکی پوست سر تفاوتها و بهترین درمان ها
بهترین درمان های خانگی برای خارش و خشکی پوست سر
[/quote]
آمار و ارقام مربوط به احساس خزیدن چیزی روی سر
افرادی که احساس خزیدن چیزی روی سر را تجربه کرده اند، ممکن است علائم زیر را نیز داشته باشند:
- ۷٪ احساس خارش بیش از حد
- ۶٪ سردرد
- ۵٪ خارش پوست سر
افرادی که احساس خزیدن چیزی روی سر را تجربه می کنند، اغلب علائمشان با موارد زیر همراه است:
- ۵۰٪ کرم پوست سر (Tinea Capitis)
- ۲۵٪ شپش سر
- ۲۵٪ درماتیت سبوره