اختلال شخصیت وابسته (DPD) یک اختلال شخصیت ناشی از اضطرب است که ناتوانی فرد را برای زندگی کردن به تنهایی کاهش می دهد. افراد مبتلا به اختلال شخصیت وابسته به اطمینان دهی، مشورت کردن و حمایت از دیگران متکی هستند.
اگرچه افرادی که این اختلال روانی را ندارند نیز گاهی اوقات این احساسات را دارند، اما افراد مبتلا به DPD نمی توانند بدون انجام مشاوره و اطمینان گرفتن از دیگران عمل کنند. افرادی که مبتلا به DPD هستند، زمانی که کسی در کنارشان نیست، علائم اضطراب را تجربه می کنند. به گفته متخصصان کلینیک کلیولند، این بیماری به طور معمول در اوایل تا اواسط بزرگسالی ظاهر می شود.
با ما تا انتهای این مطلب مجله پیام سلامت همراه شوید تا با علل، نشانه ها، روش های تشخیص و روش های درمان اختلال شخصیت وابسته بیشتر آشنا شوید.
از آنجا که اختلالات شخصیت، الگوهای رفتاری مداوم و پایدار را توصیف می کنند، اغلب آنها در بزرگسالی تشخیص داده می شوند. وقوع این اختلالات در دوران کودکی غیر معمول است. زیرا کودکان یا نوجوان در این سن در معرض رشد، تغییر شخصیت و بلوغ هستند. با این حال، در صورتی اختلال شخصیت وابسته در کودک یا نوجوان تشخیص داده می شود که ویژگی های آن حداقل به مدت یک سال در بدن وجود داشته باشد.
اختلال شخصیت وابسته ۰٫۵ تا ۰٫۶ درصد از جمعیت عمومی جهان را تحت تاثیر قرار می دهد.
همانند بسیاری از اختلالات شخصیتی، اختلال شخصیت وابسته به طور معمول با سن به شدت ارتباط دارد. به طوری که بسیاری از افراد در سن ۴۰ یا ۵۰ سالگی در معرض شدیدترین علائم این اختلال هستند.
علل ابتلا به اختلال شخصیت وابسته
آنچه که باعث می شود افراد مبتلا به اختلال شخصیت وابسته شوند هنوز به طور کامل شناخته نشده است. با این حال، کارشناسان هر دو عوامل بیولوژیکی و رشدی را به عنوان دلایل این اختلال مطرح می کنند. به عنوان مثال، داشتن والدین بیش از حد محافظ کار ممکن است عاملی برای ایجاد این شخصیت در کودک شود.
نشانه های DPD
برای این که یک اختلال به عنوان اختلال شخصیت طبقه بندی شود، باید بتوان ویژگی های آن را در یکی از خوشه های زیر جای داد:
- خوشه A: بی دست و پا بودن و نشان دادن رفتارهای غیر عادی
- خوشه B: نشان دادن رفتارهای اغراق آمیز
- خوشه C: اضطراب و نشان دادن رفتارهای عصبی
اختلال شخصیت وابسته متعلق به خوشه C است.
نشانه های اختلال شخصیت وابسته عبارتند از:
- مطیع بودن
- متکی بودن بر دوستان یا خانواده جهت تصمیم گیری
- نیاز مبرم به اطمینان گرفتن از کسی برای انجام کارها
- آسیب دیدن ناشی از مخالف دیگران
- عصبی شدن و احساس جدا شدن در زمان تنهایی
- ترس از رد شدن توسط دیگران
- حساس بودن به انتقاد
- ناتوانی در شروع پروژه ها
- ناتوانی در گذراندن زندگی به تنهایی
- بروز رفتارهای ساده لوحانه
- ترس از رها شدن توسط دیگران
افراد مبتلا به DPD برای انجام کارهایشان ممکن است نیاز به جلب اطمینان کامل از دیگران داشته باشند. قطع روابط و دوستی ها برای این افراد تقریبا ویران کننده است.
فرد مبتلا به این اختلال در شرایطی که تنها است احساسات زیر را تجربه می کند:
- عصبی بودن
- اضطراب
- ترس
- ناامیدی
برخی از این علائم مشابه علائمی است که در افراد مبتلا به اختلالات اضطرابی رخ می دهد. افرادی که دارای بیماری هایی مانند افسردگی هستند یا یائسگی شده اند ممکن است برخی از این علائم را تجربه کنند. اگر در معرض هر یک از علائم بالا هستید برای دریافت تشخیص مناسب، با پزشک متخصص تماس بگیرید.
DPD چگونه تشخیص داده می شود؟
پزشک ابتدا برای رد سایر علل ایجاد کننده این علائم، معاینه فیزیکی انجام می دهد. زیرا همان طور که گفتیم این علائم گاهی با علائم بیماری های دیگر همپوشانی دارند. به عنوان مثال اضطراب ممکن است نشان دهنده عدم تعادل هورمونی باشد و برای تشخیص نیاز به آزمایش خون داشته باشد. اگر تمام آزمایشات تجویزی طبیعی باشد، باید نزد متخصص اعصاب و روان بروید.
کسانی که از DPD رنج می برند معمولا بیماریشان توسط روانپزشک تشخیص داده می شود. تشخیص با دریافت تاریخچه مختصری از علائم بیمار آغاز می شود. این تاریخچه شامل مدت زمانی که علائم را تجربه می کنید و نوع علائمی که دارید می باشد. کسب اطلاع از زندگی فعلی و دوران کودکی بیمار نیز در تشخیص مناسب نقش دارد. هیچ آزمایش دیگری برای تشخیص DPD وجود ندارد. پزشک برای تشخیص به علائم، سوابق و وضعیت ذهنی بیمار توجه خواهد کرد.
اختلال شخصیت وابسته چگونه درمان می شود؟
داروهای زیادی از جمله داروهای ضد اضطراب و داروهای ضد افسردگی وجود دارند که اغلب برای به حداقل رساندن علائم اضطراب تجویز می شوند. این داروها همچنین ممکن است برای درمان حملات ناگهانی ناشی از تنهایی یا هر شرایطی که موجب ایجاد اضطراب حاد می شود نیز تجویز شوند. بعضی از داروهایی که برای اضطراب و افسردگی تجویز می شوند اعتیاد آور هستند. بنابراین در صورت تجویز این داروها توصیه می شود جهت جلوگیری از وابستگی به دارو به صورت منظم تحت نظر پزشک باشید.
روان درمانی (مشاوره درمانی) اغلب در درمان افراد مبتلا به اختلال شخصیت وابسته مفید است. این درمان به فرد کمک می کند تا وضعیت خود را درک کند. در این روش راه های زیادی برای ایجاد روابط سالم با دیگران به بیمار آموزش داده می شود. مشاوره درمانی برای ارتقاء اعتماد به نفس و ابراز وجود بیمار نیز مناسب است.
عوارض احتمالی ناشی از اختلال شخصیت وابسته
عوارض ناشی از اختلال شخصیت وابسته درمان نشده عبارتند از:
- اختلالات اضطرابی مانند اختلال هراس، اختلال شخصیت اجتنابی و اختلال شخصیت وسواسی-اجباری
- افسردگی
- روی آوردن به مصرف مواد
- اختلال هراس (اضطرابی که موجب ترس مداوم از یک شی یا یک وضعیت می شود)
درمان اولیه می تواند از پیشرفت بسیاری از این عوارض جلوگیری کند.
چشم انداز بلند مدت افراد مبتلا به اختلال شخصیت وابسته
افراد مبتلا به DPD با درمان مناسب به طور کلی بهبود می یابند. بسیاری از علائم مرتبط با این بیماری در طول درمان و به مرور کمتر می شوند.
آیا می توان از اختلال شخصیت وابسته جلوگیری کرد؟
از آنجا که علت DPD ناشناخته است، هیچ راهی برای جلوگیری از پیشرفت بیماری وجود ندارد. با این حال، تشخیص زودهنگام علائم و درمان اولیه می تواند از بدتر شدن آن ها جلوگیری کند.