آنچه شما باید درباره ادرار تیره و کدر بدانید ؛ علل و روش های درمان

رنگ ادرار از زمان آغاز طب سوزنی ابزار تشخیصی ارزشمندی بوده است. زیرا اطلاعات مهمی را در مورد سلامت فرد نشان می دهد. دفع ادرار برای عملکردهای مختلف بدن بسیار مهم است. این کار تعادل آب را در بدن تنظیم می کند و موادی را که در فرآیند متابولیسم تولید می شوند و بدن دیگر نیازی به آن ها ندارد را دفع می کند. رنگ، بوی و مقدار ادرار می تواند نشان دهد که چه چیزی در بدن شما اشتباه است. رنگ ایده آل و سالم ادرار یک رنگ زرد کمرنگ است و هر چه تیره تر یا روشن تر باشد، مانند ادرار تیره و کدر، ممکن است نشان دهنده این باشد که شما در معرض یک بیماری مثل عفونت ادراری (UTI) هستید.

ادرار تیره می تواند یکی از علائم شایع UTI یا برخی از بیماری های دیگر باشد. UTI ها یکی از رایج ترین عفونت های باکتریایی هستند که بر روی زنان تاثیر می گذارند. برای تشخیص علت تیره شدن رنگ ادرار و بهترین روش های درمان یا پیشگیری از آن، پیشنهاد می کنیم تا انتهای این مطلب مجله پیام سلامت را مطالعه کنید.

علل ادرار تیره و کدر

ادرار یکی از ضایعات موجود در خون است که از طریق کلیه ها از خون جدا شده، در مثانه ذخیره می شود و در هنگام ادرار کردن دفع می شود. از آنجایی که ادرار تلفیقی از ضایعاتی است که در بدن شما وجود دارد، رنگ و شکل آن نشانگر خوبی از وضعیت سلامت فعلی شماست. چند علت احتمالی برای ادرار تیره وجود دارد که برخی از آنها جدی تر از دیگران هستند.

ادرار کدر ممکن است نشانه ای از کم آبی باشد که بدون علامت است و به سرعت در حال رخ دادن می باشد. کم آب بدن عواقب بدی دارد. بنابراین برای جلوگیری از تیره شدن ادرار باید در طول روز به اندازه کافی آب بنوشید.

بعضی از بیماری ها نیز می توانند بیش از حد مواد پروتئینی یا کریستالی را وارد ادرار کرده و باعث شوند رنگ آن تیره یا فوم مانند شود. عفونت های دستگاه ادراری می توانند باعث ایجاد خون، مخاط و چرک در ادرار شده و رنگ آن را تیره کنند. یک نوع خاص از عفونت مجاری ادراری به نام سیستیت (عفونت مثانه) وجود دارد که ممکن است باعث ایجاد ادرار تیره و درد در هنگام دفع ادرار شود.

ادرار تیره در دوران بارداری ممکن است به علت عفونت مجاری ادراری ایجاد شود. زیرا عفونت های ادراری شایع ترین عوارض پزشکی بارداری هستند. زنان باردار باید در صورت مشاهده علائمی مانند ادرار تیره یا سایر علائم UTI، حتما به پزشک مراجعه کنند. زیرا این عفونت های باکتریایی در دوران بارداری عوارض جانبی مانند زایمان زودرس و وزن کم نوزاد را به همراه دارند

سنگ کلیه که ۵ درصد جمعیت کل جهان را تحت تأثیر قرار می دهد نیز ممکن است ادرار را تیره کند. زیرا می تواند باعث ایجاد چرک در ادرار شود. علائم سنگ کلیه می تواند بسیار دردناک و شبیه علائم عفونت مثانه باشد. از آنجایی که سنگ کلیه گاهی اوقات لبه های تیزی دارد، ممکن است در زمان دفع دیواره های حالب را خراش دهد. در این شرایط پاره شدن حالب عفونی شده و موجب ورود خون در ادرار و تیره شدن آن می شود.

سایر علل

بعضی از بیماری ها، مانند دیابت، پره اکلامپسی و بیماری های قلبی، بر روی سیستم های بدن تاثیر گذاشته و علاوه بر بیماری های موثر بر روی دستگاه ادراری می توانند منجر به تیره شدن ادرار شوند.

در نهایت، ادرار تیره ممکن است نشانه ای از گونوره که یک بیماری منتقله از راه جنسی (STD) است و هم در زنان و هم در مزدان رخ می دهد، باشد. گونوره ای سبب ایجاد عفونت در ناحیه تناسلی و رکتوم می شود که موجب افزایش ترشحات آلت تناسلی و واژن شده است. ترشحات مخلوط با ادرار ممکن است ادرار را تیره کند. کلامیدیا، یکی دیگر از STD های بسیار جدی است که ممکن است ناشناخته بوده و ادرار را تیره و کدر کند.

توجه به علائم و نشانه هایی که در ارتباط با ادرار تیره وجود دارد می تواند به تشخیص  کمک کند. به عنوان مثال، اگر درد شکم را همراه با ادرار تیره تجربه کنید، ممکن است عفونت ادراری یا سنگ کلیه داشته باشید. درد در عفونت مجاری ادراری به طور معمول در زمان دفع ادرار ایجاد شده و باعث می شود خود ادرار نیز بوی نامطبوعی داشته باشد. دفع سنگ کلیه فارغ از این که در حال دفع ادرار هستید یا خیر درد دارد. درد سنگ کلیه تا زمانی که سنگ دفع نشده است در بدن باقی می ماند.

ادرار تیره همیشه به این معنی نیست که شما یک بیماری جدی یا عفونت دارید. اگر چندین روز متوالی ادرارتان تیره است، حتما به متخصص مراجعه کنید. هنگامی که متوجه تیره شدن ادرار شدید، به موارد زیر فکر کنید:

  • داروهایی که مصرف می کنید.
  • مواد غذایی که در آن روز مصرف کرده اید.
  • رابطه جنسی که چند روز گذشته داشته اید.

انجام یک آزمایش ادرار ساده می تواند هر مشکلی که در دستگاه ادراری و دیگر سیستم های بدن وجود دارد را نشان دهد. این آزمایش رنگ، وضوح و غلظت ادرار، و نیز ترکیبات شیمیایی آن را ارزیابی می کند. آزمایش ادرار همچنین وجود باکتری در دستگاه ادراری را تشخیص می دهد.

علائم عفونت مثانه

سیستیت که یک نوع عفونت مثانه است و به نام التهاب مثانه نیر شناخته می شود اغلب با عنوان عفونت مجاری ادراری نیز از آن یاد می شود. این عفونت معمولا توسط باکتری هایی ایجاد می شود که به مثانه منتقل شده اند. هنگامی که باکتری ها وارد مثانه می شوند به دیواره مثانه می چسبند و تکثیر می شوند. این فرایند منجر به التهاب بافتی می شود که در داخل مثانه قرار دارد. علامت معمول سیستیت، ادرار تیره و احساس ناراحتی یا درد در مثانه و ناحیه لگن و اطراف آن است.

نشانه های دیگر التهاب مثانه عبارتند از:

  • نیاز مکرر به دفع ادرار
  • احساس سوزش در هنگام ادرار کردن

بسیاری از زنان مبتلا به عفونت مثانه حتی زمانی که مثانه شان کاملا خالی است نیز چنین احساساتی را دارند. برخی از نشانه های رایج عفونت مثانه عبارتند از:

  • نیاز ناگهانی به ادرار کردن
  • احساس می کنید که مجبور هستید ادرار کنید ولی مقدار کمی از ادرار از بدنتان خارج می شود
  • مشکل در ادرار کردن
  • تیره شدن رنگ ادرار
  • ادرار که در آن خون وجود دارد
  • ادرار که بوی غیر معمولی دارد

درمان های طبیعی برای ادرار تیره و عفونت ادراری (UTI)

ادرار تیره معمولا ناشی از عفونتی است که ممکن است با آنتی بیوتیک درمان شود. با این حال، استفاده مداوم از آنتی بیوتیک باعث ایجاد مقاومت آنتی بیوتیکی که یکی از نگرانی های جدی در مورد داروها می باشد، می شود. داروهای خانگی زیادی برای UTI ها، که منجر به ادرار تیره می شوند وجود دارد. این روش های خانگی کمک می کنند تا سیستم ایمنی بدن شما تقویت شده و باکتری های مضر دفع شوند.

ال-آرژینین

ال-آرژینین یک نوع اسید آمینه است که به سم زدایی و مبارزه با التهاب کمک می کند. همچنین دارای خواص ضد باکتری و تقویت کننده سیستم ایمنی می باشد. ال-آرژینین می تواند نقش مهمی در درمان بیش فعالی مثانه داشته باشد، زیرا به تنظیم و بازسازی سلول های مثانه کمک می کند. هنگامی که این ماده به اکسید نیتریک تبدیل می شود، می تواند رشد میکرو ارگانیسم های مختلف که ممکن است UTI ها و علائمی مانند ادرار تیره را به وجود می آورند را مهار کند.

پروبیوتیک ها

UTI به واسطه باکتری هایی که دستگاه ادراری را مستعمره خود می کنند ایجاد می شود. پروبیوتیک ها برای تنظیم فلور طبیعی در دستگاه گوارش استفاده می شود. آنها به دستگاه گوارش یا واژن کمک می کنند تا از تهاجم و چسبندگی پاتوژن ها جلوگیری کرده، سیستم ایمنی را تقویت می کنند، جمعیت باکتری خوب را افزایش دهند، و فلور روده را تنظیم می کنند.

کورستین

کورستین یک نوع آنتی اکسیدان از نوع فلاونوئیدها است که نقش مهمی در مبارزه با التهاب دارد. می توانید مقدار زیادی از کورستین را با رعایت رژیم غذایی سالم غنی از مواد غذایی مانند سبزیجات برگ دار، انواع توت ها و کلم بروکلی به دست آورید. اما بعضی از بیماران از مکمل های کورستین برای اثرات ضد التهابی قوی که دارد استفاده می کنند. کورستین می تواند به تنظیم التهاب در مثانه کمک کرده و درد ناشی از عفونت را کاهش دهد.

مطالعات نشان می دهد که افراد مبتلا به بیماری های مثانه ناشی از عفونت هایی که باعث ادرار تیره، نیاز فوری به ادرار کردن، تورم و سوزش می شوند، هنگام مصرف مکمل های کورستین علائم کمتری را از خود نشان می دهند.

جعفری

جعفری حاصل گیاه پتروسلینوم است وبه عنوان یک ماده ضد التهابی طبیعی استفاده می شود. Apigenin، جزء اصلی جعفری می باشد که در تحقیقات اثبات شده که علاوه بر خواص ضد التهابی، که در درمان UTI ضروری است، دارای اثرات دیورتیک نیز می باشد.

سیر

سیر به علت خواص آنتی باکتریال، ضد قارچی و ضد ویروسی که به حضور آلیسین نسبت داده می شود روش خوبی برای درمان ادرار تیره است. سیر همچنین دارای اثرات ضد التهابی، آنتی اکسیدانی و تقویت کنندگی سیستم ایمنی بدن است که در درمان عفونت های دستگاه ادراری بسیار موثر می باشند. تحقیقات نشان می دهد که ترکیبی از روغن سیر و جعفری در شکل قرص می تواند رشد و تکثیر باکتری ها را مهار کند.

زغال اخته

برخی تحقیقات نشان می دهد که مصرف زغال اخته باعث کاهش عود مجدد UTI در طی شش ماه آینده پس از ابتلا می شود. مطالعه ای که در سال ۲۰۱۴ در Clinical Infectious Diseases انجام شد نشان داد که خواص پیشگیرانه زغال اخته در بهبود کیفیت زندگی بیماران مبتلا به عفونت ادراری مؤثر بوده و از آنتی بیوتیک ها ارزان تر است.

اجتناب از مواد غذایی که نشانه ها را تشدید می کنند

مطالعه ای که در مجله British Journal of Urology منتشر شد، نشان داد که مصرف غذاها و مایعات خاص باعث افزایش علائم UTI و افزایش علائم دردناک مثانه در عرض دو تا چهار ساعت پس از مصرف می شود. علائم با حذف این غذاهای مشکوک کم خواهد شد:

  • نوشیدنی های الکلی
  • نوشیدنی های گازدار
  • کافئین
  • غذاهای تند
  • گوجه فرنگی
  • مرکبات
  • سرکه

ثابت شده است که غذاهای حاوی Arylalkylamine مانند موارد زیر علائم عفونت احتمالی مثانه را افزایش می دهند:

  • موز
  • آبجو
  • پنیر
  • سس مایونز
  • آجیل
  • پیاز
  • کشمش
  • خامه ترش
  • شراب
  • ماست

نوشیدن مقدار زیادی آب

بر اساس تحقیقات منتشر شده در مجله European Journal of Clinical Nutrition، دفع باکتری از دستگاه ادراری تا حدودی وابسته به جریان ادرار و تعداد دفعات دفع ادرار است. مطالعات نشان می دهد که مصرف کم مایعات می تواند نقش مهمی در آسیب های عفونت های دستگاه ادراری و سایر بیماری های سیستم ادراری (مانند سرطان مثانه و بیماری کلیوی) بازی کند.

هیدراتاسیون مناسب بسیار مهم است و ممکن است نتایج درمان های ضد میکروبی برای UTI را بهبود ببخشد. همچنین، ادرار کردن زیاد باکتری ها را از مثانه خارج می کند. نگه داشتن ادرار به مدت طولانی، اجازه می دهد که باکتری ها در داخل دستگاه ادراری تکثیر شوند، و در نتیجه UTI هایی مانند سیستیت به وجود آید.

طب سوزنی

مطالعه ای که در سال ۲۰۰۲ در انجمن American Public Health Association منتشر شده نشان داد که طب سوزنی میزان عود مجدد التهاب مثانه را در بین زنان مستعد پایین می آورد و باعث می شود نیمی از این زنان درمانی نیاز نداشته باشند. همچنین زنانی که در این مطالعه در گروه درمان شده با طب سوزنی بودند کاهش ادرار باقی مانده در مثانه که یک عامل خطر در پاتوژن های UTI عود کننده مجدد در میان زنان یائسه و شاید حتی در بین زنان بالغ است، را تجربه کردند.

اقدامات پیشگیرانه مربوط به رابطه جنسی

تحقیقات منتشر شده در مجله Sultan Qaboos University Medical Journal نشان می دهد که اقدامات پیشگیرانه مربوط به مقاربت جنسی ممکن است میزان عود بیماری UTI را کاهش دهد. زنان باید ناحیه تناسلی خود را قبل و بعد از رابطه جنسی از جلو به عقب تمیز کنند. این کار کمک می کند تا از گسترش E.coli از ناحیه واژن به مجرای ادرار جلوگیری شود.

اجتناب از داشتن شرکای جنسی متعدد، خطر ابتلا به عفونت های ادراری و عفونت های منتقله از راه جنسی را کاهش می دهد. زنان همچنین باید از مصرف اسپرم کش ها که ممکن است باعث تحریک واژن و مجرای ادرار شده و مشوق ورود باکتری ها در داخل دستگاه ادراری هستند، خودداری کنند.

اجتناب از آلرژن های پوستی شایع

مطالعه ای که در دانشکده بهداشت عمومی دانشگاه میشیگان انجام شد، نشان داد که بهترین راه برای جلوگیری از آلرژن های پوستی در ناحیه تناسلی یا اطراف آن، اجتناب از موادی مانند مواد شوینده، روغن حمام، کرم ها، لوسیون ها، اسپری های دئودورانت یا صابون ها است. بسیاری از این مواد دارای عطرهای سمی هستند. این محصولات می توانند فلور واژن را تغییر دهند و در نهایت به UTIs و علائم مانند ادرار تیره تبدیل شوند.