ارلیشیوز (Ehrlichiosis)؛ نشانه ها، علل، عوامل خطر، عوارض و روش های درمان

ارلیشیوز یک بیماری باکتریایی است که توسط کنه منتقل می شود و علائمی شبیه سرماخوردگی دارد. علائم و نشانه های آن می تواند از درد های خفیف بدن تا تب شدید باشد و معمولا در عرض یک یا دو هفته پس از نیش حشره ظاهر می شوند. ارلیشیوز اگر به سرعت با آنتی بیوتیک های مناسب درمان شود، به طور کلی در عرض چند روز بهبود می یابد.

یکی دیگر از عفونت های منطقله از راه کنه آناپلاسموز است که به شدت به این بیماری شبیه است. اما این دو تفاوت هایی دارند و توسط میکروارگانیسم های مختلف ایجاد می شوند.

بهترین راه برای جلوگیری از این عفونتها، جلوگیری از گزیدگی کنه است. در ادامه این مطلب مجله پیام سلامت در مورد نشانه ها، علل، عوامل خطر، عوارض، تشخیص و روش های درمان بیماری عفونی ارلیشیوز صحبت می کنیم.

علائم ارلیشیوز

اگر کنه ای حامل ویروس این بیماری باشد و ۲۴ ساعت بر روی بدن شما زندگی کند، ممکن است ۷ تا ۱۴ روز پس از گزش علائم و نشانه هایی شبیه به علائم آنفولانزا در بدن ایجاد شود.

  • تب خفیف
  • سردرد
  • لرز
  • دردهای عضلانی
  • حالت تهوع
  • استفراغ
  • اسهال
  • خستگی
  • کاهش اشتها
  • درد مفصل
  • گیجی
  • بثورات پوستی
  • سرفه کردن

برخی از افرادی که مبتلا به این عفونت هستند، ممکن است دارای علائم بسیار ملایمی باشند که هرگز نیاز به مراجعه به پزشک نداشته باشند و بدن به تنهایی خود را از شر بیماری رها کند. اما ارلیشیوز با علائم پایدار که بدون درمان رها شده است می تواند منجر به بیماری جدی شود که نیاز به بستری شدن داشته باشد.

چه زمانی باید به پزشک مراجعه کنیم؟

ممکن است به مدت ۱۴ روز پس از گزش کنه و پشه علائم و نشانه های این بیماری در شما شروع شود. بنابراین اگر بعد از دو هفته از گزش، علائم بالا را داشتید بهتر است به پزشک مراجعه کنید. به خصوص اگر در چند روز گذشته در منطقه ای بودید که کنه در آن زیاد است.

علت ابتلا به ارلیشیوز

ارلیشیوز بوسیله باکتری ارلیشیا ایجاد شده و عمدتا توسط کنه تگزاسی منتقل می شود. کنه به میزبان می چسبد و از خون او تغذیه می کند. در طی تغذیه، کنه هایی که باکتری های تولید کننده بیماری را حمل می کنند می توانند باکتری ها را به  میزبان سالم انتقال دهند. یا اگر میزان خود بیمار باشد ممکن است باکتری ها را جذب کنند.

معمولا، برای ابتلا به این بیماری، کنه باید ۲۴ ساعت به پوست وصل بوده و از خون تغذیه کند. این بیماری می تواند از طرق زیر نیز منتقل شود:

  • انتقال خون
  • مادر به جنین
  • تماس مستقیم با یک حیوان کشتار شده آلوده

عوامل خطر ابتلا به ارلیشیوز

عوامل زیر ممکن است خطر ابتلا به عفونت های کنه را افزایش دهند:

قرار گرفتن در هوای گرم و بیرون از منزل: اغلب موارد این نوع عفونت در ماه های بهار و تابستان اتفاق می افتد. این زمان، زمانی است که جمعیت کنه ها در اوج خود قرار دارند و مردم بیشتر از حد معمول در خارج از خانه هستند.

زندگی در منطقه ای که کنه تگزاسی زیاد دارد: اگر در منطقه ای زندگی می کنید که این نوع کنه در آن جا به وفور یافت می شود، شما در معرض خطر بیشتری قرار دارید. در ایالات متحده، کنه تگزاسی در جنوب شرقی، شرق و جنوب مرکزی زندگی می کند.

جنسیت: عفونت های ارلیشیوز در مردان شایع تر است. این افزایش احتمالا به دلیل آن است که مردان بیشتر برای کار و تفریح وقتشان را خارج از خانه سپری می کنند.

عوارض این بیماری

اگر ارلیشیوز بدون درمان رها شود می تواند اثرات جدی در یک فرد بالغ سالم و یا کودک داشته باشد.

افراد مبتلا به سیستم ایمنی ضعیف در معرض خطر بیشتری از پیامدهای جدی و بالقوه کشنده این بیماری هستند. عوارض جدی عفونت بدون درمان رها شده عبارتند از:

  • نارسایی کلیه
  • نارسایی تنفسی
  • نارسایی قلبی
  • تشنج
  • کاما

روش های تشخیص

تشخیص عفونت های منتقله از راه کزش کنه معمولا دشوار است. زیرا بارز ترین علائم و نشانه هایی آن مانند تب و درد عضلانی، مانند علائم سایر بیماری های شایع دیگر است.

یافته های غیر طبیعی در برخی از آزمایشات خون همراه با سابقه احتمالی بیمار، ممکن است پزشک را متقاعد کند که بیمار به یک بیماری منتقله از راه کنه مبتلا شده است. اگر این عفونت وجود داشته باشد، آزمایش خون معمولا نتایج زیر را به همراه دارد:

  • کاهش تعداد گلبول های سفید: این سلول ها مبارزان بدن با بیماری هستند.
  • کاهش تعداد پلاکت ها: پلاکت ها برای لخته شدن خون ضروری می باشند.
  • عملکرد غیرطبیعی کبدی

آزمایشات خاص خون برای تشخیص ارلیشیوز عبارتند از:

  • آزمایش واکنش زنجیره ای پلیمریزاسیون (PCR): این تست کمک می کند تا ژنهای خاصی که منحصر به اورلیشیوز هستند شناسایی شوند. با این حال، اگر شما قبلا درمان را شروع کرده اید، نتایج این آزمایش ممکن است تحت تاثیر قرار بگیرد.
  • آزمون آنتی بادی فلورسنت غیر مستقیم (IFA): این آزمون، که به طور معمول مانند آزمایش PCR مورد استفاده قرار نمی گیرد، میزان آنتی بادی که در خون شما به دلیل مبارزه با آن باکتری ها ایجاد شده است را اندازه گیری می کند.

اگر در ناحیه ای زندگی می کنید که در آن کنه ها رایج هستند، پزشک ممکن است قبل از نتایج آزمایش خون، آنتی بیوتیک ها را شروع کند. زیرا درمان سریع منجر به نتیجه بهتری برای برخی از بیماری های منتقله از راه کنه می شود.

درمان اورلیشیوز

در صورتی که پزشک مشکوک به اورلیشیوز یا بیماری های دیگر منتقله از راه کنه شود، به احتمال زیاد مصرف آنتی بیوتیک داکسی سایکلین را تجویز خواهید کرد. به طور کلی آنتی بیوتیک برای این بیماری باید ۱۰ روز استفاده شود. اگر بیش از حد بیمار باشید ممکن است زمان استفاده از آنتی بیوتیک برایتان بیشتر شود.

اگر باردار هستید، پزشک آنتی بیوتیک ریفامپین (Rifadin، Rimactane) را تجویز می کند. زیرا مصرف داکسی سایکلین در دوران بارداری توصیه نمی شود.

روش های درمان خانگی

اگر کنه ای در بدن خود دیدید، سعی کنید سریعا آن را از بدن دور کنید. اگر ظرف ۲۴ ساعت از اولین تماس کنه با پوست آن را بردارید، بعید است که به این نوع عفونت مبتلا شوید. برای برداشتن کنه از روی بدن می توانید اقدامات زیر را انجام دهید:

در صورت امکان از موچین استفاده کنید. برای این کار دستکش دست کنید و با موچین کنه را از روی پوست بردارید. بزاق و مایعات بدن کنه می تواند از طریق ایجاد خراش یا غشاهای مخاطی داخل پوست وارد بدن شما شود.

کنه را به آرامی بردارید. برای برداشتن کنه از دهان آن با موچین بگیرید و با حرکت چرخشی آن را از پوست جدا کنید. این کار را به آهستگی انجام دهید. به طوری که نیش آن نیز از پوست خارج شود. اگر با سرعت کنه را بچرخانید ممکن است نیش یا قسمت دهان او روی پوست بماند. اگر چنین اتفاق افتاد بهتر است که محل را با انگشت شستشو دهید. سوزاندن کنه ای که روی پوست نشسته است راه مناسبی برای از بین بردن آن نیست. این روش باعث می شود که مایعات بیشتری از بدن کنه آزاد شود و عفونت نیز بیشتر شود.

کنه را بکشید. هنگامی که کنه را با موفقیت برداشته اید، آن را در یک ظرف الکل بیاندازید تا بمیرد. هرگز کنه را در دست یا روی ناخن نکشید. زیرا مایعات بدن آن آزاد می شوند و ممکن است حاوی باکتری های آلوده باشند. اگر مشکوک به آلوده شدن شده اید می توانید کنه را در یک کیسه پلاستیکی نگه دارید و آن را در فریزر قرار دهید تا بر روی آن آزمایش انجام شود.

محل نیش را پاک کنید. محل نیش را کاملا با دستمال ضد عفونی کننده یا صابون و آب بشویید. و دست های خود را نیز کاملا شستشو دهید. نظارت بر روی محل نیش در روزها و هفته های بعد، و توجه به علائمی مانند تب، درد عضلانی یا درد مفاصل می تواند در تشخیص بیماری موثر باشد.

روش های پیشگیری از عفونت اورلیشیوز

بهترین راه برای پیشگیری از این عفونت، جلوگیری از گزیده شدن توسط کنه است. برای این کار توصیه می شود که اقدامات زیر را انجام دهید:

  • لباس های رنگی بپوشید.
  • کفش های جلو باز و صندل استفاده نکنید.
  • از دافع حشرات حاوی DEET و یا پرمترین استفاده کنید. برای کودکان از دافع حاوی کمتر از ۳۰ درصد DEET استفاده کنید.
  • پیراهن های آستین بلند بپوشید.
  • پیراهن خود را داخل شلوار بگذارید و حتما از جوراب استفاده کنید.
  • از مسیرهای پیاده روی که همه افراد از آنجا رفت و آمد می کنند استفاده کنید.
  • بدن خود را بازبینی کنید.
  • لباس ها را قبل از پوشیدن بررسی کنید.
  • حیوانات خانگی خود را نیز بررسی کنید.
  • ملحفه و لباس ها را به طور مرتب در آب گرم و محلول های ضد عفونی کننده بشویید.