استئاتوره یا مدفوع چرب نشانه چیست؟

استئاتوره اصطلاح پزشکی است که برای مدفوع چرب به کاربرده می شود. چربی در مدفوع می تواند مدفوع را حجیم، شناور، دارای ظاهر چرب و دارای بوی نامطبوع کند. چربی در مدفوع، چربی است که بدن در دستگاه گوارش قادر به جذب آن نبوده است. استئاتوره موقت، ممکن است از تغییرات در رژیم غذایی و یا از عفونت های روده ناشی شود. اما مدفوع چرب که مداوم رخ می دهد ممکن است از بیماری های صفراوی، لوزالمعده و یا روده ها نشات گرفته باشد.

جذب چربی وابسته به صفرا (که در کبد تولید و در کیسه صفرا ذخیره می شود)، لیپاز پانکراس (آنزیم های تجزیه چربی) و عملکرد طبیعی روده است. فقدان صفرا که اغلب به علت انسداد مجاری صفراوی رخ می دهد، می تواند در کم رنگی، زردی و چربی مدفوع دخیل باشد. عدم وجود لیپاز پانکراس غیر معمول است، اما می تواند نتیجه یک بیماری پانکراس مانند فیبروز سیستیک، یا یک ناهنجاری در هنگام تولد باشد.

التهاب دیواره روده ها، که ممکن است با بیماری هایی مانند کولیت اولسراتیو (التهاب روده بزرگ و راست روده)، بیماری کرون (التهاب روده)، و بیماری سلیاک (حساسیت شدید به گلوتن در رژیم غذایی) رخ می دهد، می تواند مانع جذب چربی شود. همچنین، جذب چربی ممکن است توسط عمل جراحی برای برداشتن بخشی از روده تحت تاثیر قرار بگیرد.

اغلب، استئاتوره یا مدفوع چرب یک مشکل کوتاه مدت است که مربوط به رژیم غذایی و یا عفونت می باشد. با این حال، اگر این حالت بیش از چند هفته طول بکشد، شدید شود و یا با سایر نشانه همراه باشد، ممکن است به دلیل یک بیماری جدی ایجاد شده باشد. اگر شما مدفوع خونی، سیاه یا قیری، مدفوع حاوی چرک، درد شدید شکمی و پیچش شکم، و یا تب بالا ۳۸ درجه سانتی گراد دارید، سریعا با اورژانس تماس بگیرید.

چه علائم دیگری ممکن است با مدفوع چرب (استئاتوره) رخ دهد؟

استئاتوره ممکن است علائم دیگر نیز داشته باشد. این علائم بسته به شرایط، بیماری و یا اختلالی دارد که موچب چرب شدن مدفوع شده است. بیماری هایی که دستگاه گوارش را تحت تاثیر قرار می دهند ممکن است سایر سیستم های بدن را نیز درگیر کنند. پس در آن حالت علائم دیگری نیز باید در بدن وجود داشته باشد.

علائم دستگاه گوارش که ممکن است همراه با مدفوع چرب (استئاتوره) رخ دهند عبارتند از:

  • درد شکمی یا دل پیچه
  • تورم شکم، اتساع یا نفخ
  • مدفوع بدبو و غیر طبیعی
  • مدفوع خونی (خون ممکن است به رنگ قرمز، سیاه یا قیری در بافت مدفوع وجود داشته باشد)
  • اسهال
  • گاز
  • تهوع همراه استفراغ یا بدون استفراغ
  • مدفوع رنگ پریده

علائم دیگری نیز ممکن است همراه با استئاتوره رخ دهند. به عنوان مثال استئاتوره ممکن است همراه با علائم مختلفی که مربوط به سیستم های دیگر بدن است همراه باشد. این علائم عبارتند از:

  • سرفه کردن
  • ادرار تیره
  • عفونت های مکرر
  • خارش پوست
  • کاهش وزن بدون دلیل
  • زردی پوست و سفیدی چشم (یرقان)

علائم خطرناکی همراه با مدفوع چرب وجود دارد که به محض مشاهده آن ها باید به پزشک مراجعه کنید. این علائم گاهی حتی مرگبار هستند. پس به محض مشاهده نشانه های زیر همراه با مدفوع چرب، با اورژانس تماس بگیرید یا اگر می توانید خودتان به بخش اورژانس نزدیکترین بیمارستان مراجعه کنید.

  • مدفوع خونی (خون ممکن است به رنگ قرمز، سیاه یا قیری در بافت مدفوع باشد)
  • تغییر در سطح هوشیاری ، مانند غش و یا عدم پاسخگویی
  • درد قفسه سینه، تنگی قفسه سینه، فشار قفسه سینه و یا تپش قلب
  • تب بالا (بالاتر از ۱۰۱ درجه فارنهایت یا ۳۸ درجه سانتی گراد)
  • اگر مدفوع چرب در نوزاد ایجاد شده و ادرار او کمتر از میزانی است که پوشک را خیس کند.
  • مشکلات تنفسی مانند تنگی نفس
  • سفتی شکم
  • درد شکم شدید یا درد شدیدی که به طور ناگهانی آغاز می شود.

چه چیزی باعث ایجاد مدفوع چرب می شود؟

همان طور که گفتیم استئاتوره موقت ممکن است از تغییرات در رژیم غذایی و یا عفونت های روده ناشی شود. اما نوع مداوم آن از بیماری تاثیر گذار بر صفراوی، لوزالمعده و یا روده ها سرچشمه می گیرد

علل روده ای ایجاد کننده مدفوع چرب

استئاتوره ممکن است با شرایط موثر بر روده از جمله موارد زیر ایجاد شود:

  • عفونت باکتریایی، انگلی یا ویروسی دستگاه گوارش
  • جراحی های درمان چاقی (کاهش وزن)
  • بیماری سلیاک (حساسیت شدید به گلوتن در گندم و سایر غلات که باعث آسیب روده می شود)
  • عدم تحمل غذایی (مشکل در هضم غذاهای خاص بدون علائم حساسیت غذایی)
  • بیماری التهابی روده (از جمله بیماری کرون و کولیت اولسراتیو)
  • سندرم روده کوتاه (کوتاه شدن روده)

علل مجاری صفراوی ایجاد کننده مدفوع چرب

استئاتوره همچنین می تواند با بیماری های مجاری صفراوی از جمله موارد زیر ایجاد شود:

  • انسداد مجرای صفراوی (این نواقص عموما مادر زادی هستند و به دلیل عدم رشد مجاری صفراوی ایجاد می شوند)
  • تنگی مجاری صفراوی (تنگی مجرای صفراوی متداول است. در این بیماری لوله ای که صفرا را از کبد و کیسه صفرا به روده ها می رساند تنگ شده است)
  • کلانژیوکارسینومای (سرطان دستگاه صفراوی و کیسه صفرا)
  • سنگ کیسه صفرا

علل مربوط به پانکراس و ایجاد کننده مدفوع چرب

استئاتوره همچنین می توانید با بیماری هایی از جمله موارد زیر که لوزالمعده را تحت تاثیر قرار می دهند ایجاد شود:

  • کمبود لیپاز پانکراس مادرزادی (یک ناهنجاری مادرزاری است که در آن بدن قادر به تولید لیپاز در پانکراس نیست)
  • فیبروز کیستیک (اختلال ژنتیکی است که در آن کارکرد ریه و عملکرد پانکراس در تداخل هستند)
  • سرطان پانکراس
  • پانکراتیت (التهاب لوزالمعده)

عوارض بالقوه استئاتوره چیست؟

از آنجا که استئاتوره می تواند به دلیل بیماری های جدی ایجاد شود، در صورت عدم درمان می تواند نارسایی، عوارض جدی و آسیب دائمی ایجاد کند. هنگامی که علت زمینه تشخیص داده می شود، مهم است که طرح درمان نیز ریخته شود. مدفوع چرب که به دلیل یکی از موارد بالا ایجاد می شود می تواند عوارض بالقوه ای مانند موارد زیر داشته باشد:

  • کم خونی (میزان کم گلبول قرمز خون)
  • اختلال رشد در نوزادان و کودکان
  • عفونت های جدی و یا مکرر
  • مشکلات رشد در کودکان
  • انسداد روده و پارگی دیواره روده
  • تغذیه نامناسب به علت استفراغ، اسهال و یا کاهش میل به غذا خوردن
  • گسترش سرطان
  • گسترش عفونت
  • جراحی برای برداشتن بخشی از دستگاه گوارش به علت ایجاد یک عفونت جدی یا بیماری های بدخیم بر اثر ابتلا به استئاتوره