افسردگی کاتاتونیک یکی از انواع افسردگی است که باعث می شود بیمار به مدت طولانی بی حرکت و ثابت باقی بماند. اگر چه افسردگی کاتاتونیک به عنوان یک اختلال متمایز شناخته می شود، اما انجمن روانپزشکی آمریکا (APA) آن را به عنوان یک بیماری روانی جداگانه تشخیص نمی دهد. در عوض، متخصصان این انجمن در حال حاضر کاتاتونیک را به عنوان مشخص کننده بیماری های مختلف روحی، از جمله افسردگی، اختلال استرس پس از سانحه و اختلال دوقطبی در نظر می گیرند. شاخصه کاتاتونیک، عدم توانایی حرکت دادن بدن به طور طبیعی می باشد. علائم آن نیز می تواند شامل موارد زیر باشد:
- بی تحرکی
- صحبت نکردن
- داشتن حرکات سریع
- داشتن حرکات غیر طبیعی
افسردگی کاتاتونیک، که در DSM-5 به عنوان اختلال افسردگی با ویژگی های کاتاتونیک شناخته می شود، زمانی تشخیص داده خواهد شد که بیمار دچار افسردگی شدید، علائم فیزیکی مانند عدم توانایی حرکت، صحبت کردن یا پاسخ دادن به محرک های خارجی را از خود نشان می دهد.
همان طور که گفتیم کاتاتونیک یک اختلال مستقل نیست. در عوض، یک اختلال روانشناختی است که ممکن است از طریق تعدادی از عوامل از جمله عفونت، داروهای خاص، اختلالات عصبی، اختلالات خودایمنی، ترک الکل و یا بنزودیازپین و سایر اختلالات روانپزشکی، به ویژه اسکیزوفرنی و سایر اختلالات خلقی عمده، به وجود آید.
در این مطلب مجله پیام سلامت همه چیزهایی که باید در مورد علائم، علل و درمان افسردگی کاتاتونیک بدانید را پیدا خواهید کرد. کمتر از ۱٪ از جمعیت عادی دچار افسردگی با ویژگی های کاتاتونیک می شوند. این اختلال با اختلالات خلقی (۲۵ تا ۵۰ درصد موارد) و اسکیزوفرنی (۱۰ تا ۱۵ درصد موارد) همراه است. این اختلال یک اختلال طولانی مدت است. زیرا ممکن است بعد از درمان مجددا عود کند. در ۲۰٪ موارد، افراد مبتلا به افسردگی کاتاتونیک، پس از درمان می توانند مانند قبل به زندگی خود ادامه دهند. با این حال، معمولا بیماران مبتلا به آن به طور کامل بهبود پیدا نمی کنند.
افسردگی کاتاتونیک چیست؟
در گذشته، کاتاتونیک یک اختلال روانی خاص بود، اما در حال حاضر این چنین نیست. کسی که افسردگی کاتاتونیک دارد علائم اختلال افسردگی را با ویژگی های کاتاتونیک از خود بروز می دهد. بیماری کاتاتونیک به این معنی است که بیمار در کنترل حرکات ارادی خود مشکل دارد. افراد مبتلا به افسردگی با ویژگی های کاتاتونیک ممکن است مشکلاتی را در انجام وظایف ساده مانند نشستن روی تخت و یا بلند شدن از تخت خواب داشته باشند. انجام وظایف روزانه می تواند برای آن ها بسیار چالش برانگیز و در برخی از مواقع غیر ممکن باشد. صحبت کردن معمول روزانه نیز ممکن است برای بیماران مبتلا بسیار دشوار باشد.
علائم افسردگی کاتاتونیک معمولا با اختلال دوقطبی همراه است. زیرا برخی از علائم افسردگی کاتاتونیک در طی دوره مانیک ظهور می کنند و بعضی دیگر از آن ها در طی یک دوره افسردگی رایج هستند. اختلال دوقطبی حالتی است که فرد در آن به صورت متناوب دوره هایی از مانیک (جنون) و افسردگی را تجربه می کند. این اختلال با اختلال استرس پس از سانحه (PTSD)، اسکیزوفرنیا و البته افسردگی نیز همراه است. همان طور که قبلا ذکر شد، کمتر از ۱٪ از جمعیت عادی از افسردگی با ویژگی های کاتاتونیک رنج می برند (فقط ۵ تا ۹ درصد از افراد مبتلا به اختلالات روانی این اختلال را تجربه می کنند. تنها ۱۰ درصد از افراد نرمال مبتلا به اختلالات روانی هستند.)
علائم افسردگی کاتاتونیک
علائم افسردگی کاتاتونیک می تواند موجب بروز علائم معمول افسردگی شود. این علائم عبارتند از:
- احساس غم و اندوه، که تقریبا هر روز رخ می دهد
- کاهش علاقه به اکثر فعالیت ها
- افزایش یا کاهش ناگهانی وزن
- تغییر در اشتها
- مشکلات خواب
- مشکل بیدار شدن از خواب
- احساس بی قراری
- تحریک پذیری
- احساس بی ارزش بودن
- احساس گناه
- خستگی
- دشواری در تمرکز
- دشواری در تفکر
- مشکل تصمیم گیری
- ایجاد افکاری در مورد خودکشی یا مرگ
- انجام اقدامات انتحاری
علاوه بر علائم بالا بیمار ممکن است علائم کاتاتونیک را نیز از خود بروز دهد. این علائم عبارتند از:
- منفی گرایی شدید، یعنی عدم پاسخ به محرک ها یا مخالفت با محرک ها
- تحریک پذیری
- ناتوانی در حرکت کردن
- دشواری در صحبت کردن به دلیل اضطراب شدید
- انجام حرکات غیر معمول
- تقلید از صحبت ها یا حرکات افراد دیگر
- امتناع از خوردن یا نوشیدن
افراد مبتلا به کاتاتونیک شدید ممکن است مشکلاتی را در انجام کارهای روزانه داشته باشند. به عنوان مثال، انجام وظایف ساده ای مانند نشستن برای آن ها ممکن است چند ساعت طول بکشد.
علل ایجاد افسردگی کاتاتونیک
محققان معتقدند که افسردگی تا حدی ناشی از تولید نامنظم انتقال دهنده های عصبی در مغز می باشد. انتقال دهنده های عصبی مواد شیمیایی در مغز هستند که سلول ها را قادر می سازند تا با یکدیگر ارتباط برقرار کنند. انتقال دهنده های عصبی که اغلب با افسردگی در ارتباط هستند شامل سروتونین و نوراپی نفرین می باشند. داروهای ضد افسردگی، مانند مهارکننده های انتخابی بازجذب سروتونین (SSRIs) و مهارکننده های بازجذب سروتونین نوراپی نفرین (SNRIs) نیز با تاثیر بر روی این دو ماده شیمیایی در مغز به انجام وظایف خود که همان درمان افسردگی است می پردازند.
اعتقاد بر این است که کاتاتونیک به دلیل بی نظمی در دوپامین، گاما آمینوبوتیریک اسید (GABA)، و سیستم های پیام رسان گلوتامات ایجاد می شود. این اختلال اغلب با یک بیماری عصبی، روانی یا جسمی همراه است. در نتیجه، پزشک باید برای درمان موفقیت آمیز، بر روی کنترل نشانه های کاتاتونیک تمرکز کند.
گزینه های درمان برای افسردگی کاتاتونیک
درمان های زیر برای افسردگی کاتاتونیک در دسترس است:
بنزودیازپین ها
بنزودیازپین ها یک کلاس از داروهای روانگردان هستند که باعث تقویت اثر انتقال دهنده های عصبی گاما آمینوبوتیریک اسید (GABA) می شوند. در اکثر افراد، این داروها برای کاهش سریع نشانه های کاتاتونیک، از جمله اضطراب، اسپاسم عضلانی و بی خوابی موثر هستند. با این حال، بنزودیازپین ها بسیار اعتیاد آور می باشند. بنابراین از آن ها معمولا به عنوان یک روش درمانی کوتاه مدت استفاده می شود.
الکترو تروفی درمانی
الکترو شوک یا همان الکترو تروفی درمانی (ECT) مؤثرترین روش درمان افسردگی کاتاتونیک است. این درمان شامل اتصال الکترودهای به سر است. پس از اتصال این الکترودها، امواج الکتریکی به مغز ارسال شده و باعث تشنج خفیف می شوند. با وجودی که ECT در حال حاضر یک درمان امن و موثر برای طیف وسیعی از اختلالات خلقی و بیماری های روانی محسوب می شود، اما همچنان سبب بروز برخی از عوارض خواهد شد. در نتیجه، در حال حاضر بنزودیازپین ها به عنوان درمان اولیه برای کاهش علائم کاتاتونیک محسوب می شوند. با این حال، پزشکان معتقدند که ترکیبی از بنزودیازپین ها و ECT ممکن است بهترین درمان برای افسردگی کاتاتونیک باشد.
بلوک گیرنده ان-متیل دی-آسپارتات
شواهد زیادی وجود دارد که نشان می دهد که بلوک کردن گیرنده ان-متیل دی-آسپارتات (NMDA) نیز به طور موثر برای درمان افسردگی کاتاتونیک مفید است. NMDA یک مشتق از اسید آمینه است که رفتار انتقال دهنده عصبی گلوتامات را تقلید می کند. اگر چه به نظر می رسد که این روش یک روش درمانی امیدوار کننده است، اما به مطالعات بیشتری برای تایید اثربخشی و عوارض جانبی آن ها نیاز است.
کرانیال تحریک مغناطیسی تکراری (rTMS)
روش های دیگری که درمان این بیماری را وعده داده اند، کرانیال تحریک مغناطیسی تکراری (rTMS) و بعضی از آنتی سایکوتیک های آتیپیک، به ویژه آنتی سایکوتیک هایی که گیرنده های دو دوپامینی(D2) را مسدود می کنند، می باشند. با این حال، تحقیقات بیشتری لازم است تا تعیین کنیم که آیا این روش ها در درمان افرادی که افسردگی کاتاتونیک دارند، موثر است یا خیر؟