انفارکتوس میگرنی چیست؟

انفارکتوس میگرنی یک اصطلاح است که در اصل توسط انجمن بین المللی سردرد (International Headache Society) ابداع شد و از آن برای توصیف سکته مغزی که پس از حمله میگرنی رخ می دهد، استفاده می شود. در واقع انفارکتوس میگرنی یک نوع نادر اما خاص از سکته مغزی ایسکمیک است که در طول یک حمله میگرن در مرحله هاله (اورا) رخ می دهد. از کلمه انفارکتوس، در این اصطلاح، به همان معنای کلمه سکته مغزی استفاده می شود. بنابراین، این بیماری به عنوان “سکته مغزی ناشی از میگرن” نیز شناخته شده است. اطلاعات کامل در مورد انفارکتوس میگرنی و ارتباط بین میگرن و سکته مغزی را در ادامه این مطلب مجله پیام سلامت مطالعه کنید.

انفارکتوس میگرنی

در این بیماری، انفارکتوس مغزی می تواند در طول یک حمله میگرنی در مرحله هاله رخ دهد. انفارکتوس مرگ بافت منطقه ای از مغز به علت انسداد گردش خون است که با نام مستعار سکته مغزی نیز شناخته می شود. هنگامی که این اتفاق بدون دلایل دیگر می افتد، آن را به عنوان انفارکتوس میگرنی می شناسند. در این نوع سکته، حملات هاله (اورا) مانند حملات قبلی است، با این تفاوت که یک یا چند علائم هاله طولانی تر از ۶۰ دقیقه است. تشخیص انفارکتوس میگرنی نیاز به تصویربرداری برای تایید انفارکتوس و رد علل دیگر دارد.

مهم است که بدانید که هر نوع سکته مغزی، بر اثر میگرن به وجود نمی آید و نمی توان به آن انفارکتوس میگرنی گفت.

ویژگی های زیر باید وجود داشته باشد تا آن سکته مغزی، انفارکتوس میگرنی در نظر گرفته شود:

• حمله میگرنی باید همراه با اورا باشد.
• حمله میگرنی باید در شدت به حملات میگرن قبلی مشابه باشد.
• هاله میگرن باید حداقل یک ساعت یا یک روز ادامه داشته باشد.
• سکته مغزی باید در یک CT یا MRI اسکن دیده شود.
• سکته مغزی باید در یک بخش از مغز که علائم و نشانه های سکته مغزی را نشان می دهد، واقع شود.
• همه علل ممکن دیگر برای سکته مغزی باید رد شده باشد.

با استفاده از این معیارهای دقیق، انفکتوس میگرنی حدود ۰٫۸ درصد از تمام سکته ها را تشکیل می دهد. این در حالی است که حدود ۴ درصد از سکته های مغزی در افراد جوانتر از ۵۰ سال، به این دلیل رخ می دهد.

از نگاه سطحی، سکته مغزی و میگرن بسیار مشابه به نظر می رسند. هر دو آن ها می توانند اثرات روانی جدی بر افراد مبتلا بگذارند. اما محققان می گویند که یک رابطه پیچیده بین این دو وجود دارد.

میگرن یک اختلال عصبی است که با وقوع سردرد ضرباندار در محدوده زمانی معین ایجاد می شود و می تواند آنقدر شدید باشد که منجر به ایجاد تداخل در وظایف روزانه فرد شود. سکته مغزی نیز یک موقعیت اورژانسی است که در آن جریان خون به مغز مسدود می شود. این موضوع می تواند منجر به آسیب مغزی و در نهایت ایجاد عوارض و ناتوانی شود.

مطالعات متعدد بر روی میگرن در افراد جوان، به ویژه زنان، نشان می دهد که میگرن با سکته مغزی ایسکمیک مرتبط است.

هاله میگرنی و انفارکتوس میگرنی

میگرن یک اختلال نوروبیولوژیکی پیچیده است و درک پاتوفیزیولوژی آن هنوز ناقص است. عروقی و ژنتیک به این اختلال نسبت داده می شود. این سردرد معمولا به شکل رخ می دهد:

• میگرن همراه با اورا (MA)
• میگرن بدون اورا (MO)

هاله میگرنی (میگرن همراه با اورا) شامل اختلالات عصبی کانونی گذرا است که در قالب علائم بصری، حسی یا حرکتی، قبل از سردرد میگرنی خود را نشان می دهد. با توجه به توضیحات داده شده توسط انجمن بین المللی سردرد (IHS)، هاله به تدریج شروع شده و بین ۵ تا ۶۰ دقیقه طول می کشد. ۲۵ درصد از افراد مبتلا به میگرن، قبل از درد دچار هاله (اورا) می شوند.

متخصصان اوایل تصور می کردند که هاله میگرنی به یک فرایند عروقی (تنگ شدن رگهای خونی باعث هاله شده و سپس اتساع عروق باعث واکنش سردرد می شود) ارتباط دارد. اما اخیر شواهد نشان می دهند که هاله ممکن است به دلیل تولید امواج الکتریکی در مغز ایجاد شده و به آرامی به قشری به نام قشر گسترش افسردگی (CSD) منتقل و از آن جا به قسمت های خاصی از مغز از جمله قشر بینایی که سیگنال های بصری را پردازش می کند  و بخشی از مغز که سیگنال های لمسی را پردازش می کند انتقال می یابد. به همین دلیل هاله اغلب موجب ایجاد اختلالات بینایی (مانند دیدن الگوهای زیگزاگی و لکه های رنگی و تاریکی) و احساس سوزش می شود.

انفارکتوس میگرنی به یک سکته مغزی که در طول این دوره حمله میگرن رخ می دهد گفته می شود. انفارکتوس میگرنی معمولا نادر است و شیوع آن در طول حملات میگرن با اورا از میگرن بدون اورا شایع تر است. یک سوم از انفارکت های میگرنی در لوب اکسیپیتال مغز مشاهده می شود.

میگرن و سکته مغزی ایسکمیک

به طور کلی، میگرن همراه با اورا،به خصوص در زنان جوان، با افزایش خطر ابتلا به سکته مغزی ایسکمیک همراه است. بسیاری از مطالعات انجام شده نشان می دهد که خطر ابتلا به این عارضه در زنانی که از قرص های ضد بارداری خوراکی استفاده می کنند و سیگار می کشند، بیش از سایرین است.

مکانیسم واقعی برای افزایش خطر ابتلا به سکته مغزی ایسکمیک در افراد مبتلا به میگرن ناشناخته است. مکانیزم های بالقوه مختلف اند. کاهش خونرسانی عروق مغزی ناشی از اسپاسم می تواند از CSD شروع شده و به سلول های عصبی گسترش یابد. این موضوع باعث می شود فشار پرفیوژن و جریان خون به مغز کاهش یافته در نتیجه ایسکمی رخ دهد. افزایش تجمع پلاکت های خونی و ارتباط اختلالات انعقاد خون نیز به افزایش خطر ابتلا به سکته مغزی ایسکمیک در افراد مبتلا به میگرن نسبت داده شده است. مکانیسم های بیولوژیکی بالقوه مانند اختلال عملکرد اندوتلیال (اختلال در عملکرد لایه درونی رگ های خونی) و شکاف عروق گردنی (دیسکسیون عروق در گردن) نیز در فرضیه ای به عنوان علل سکته معرفی شده اند.

همه این شرایط ممکن است به تشکیل لخته خون منجر شده که می توانند رگ های خونی مغز را مسدود کرده و علت سکته مغزی باشند. فرضیه دیگر این است که ایجاد سوراخ در قلب منجر به شنت خون در بیماران مبتلا به میگرن شده و ممکن است به تشکیل لخته و در نتیجه سکته مغزی منجر شود. با این حال، ارائه دلیل خاصی برای افزایش خطر سکته مغزی در زنان جوان مبتلا به میگرن کمی سخت است.

مطالعات نشان می دهد سکته مغزی در افراد مبتلا به میگرن شیوع دارد. در گزارش اخیر آمده است که میگرن می تواند به عنوان یک عامل خطر برای سکته مغزی در افراد مسن مبتلا به میگرن باشد. محققان (NOMAS) گزارش داده اند که خطر ابتلا به سکته مغری خاموش در افراد مبتلا به میگرن، نسبت به افرادی که میگرن ندارند، دو برابر است.

سکته مغزی خاموش

سکته مغزی خاموش باعث آسیب دائمی به مغز می شود. اما آسیب های آن بسیار کوچک است به طوری که اکثرا نادیده گرفته می شود. دلیل این موضوع این است که سکته خاموش در کارکردهای اصلی مغز تاثیر نمی گذارد و منجر به علائم آشکار نمی شود. با این حال، سکته مغزی خاموش می تواند به اختلالات شناختی منجر شده و تکرار چنین خساراتی ظریفی، اختلال عصبی تدریجی ایجاد می کند.

اگرچه محققان NOMAS ارتباط  ابتلا به سکته مغزی در افراد مبتلا به میگرن را معنی دار نمی دانند، اما شیوع انفارکتوس مغزی در این بیماران نگرانی کننده است. به همین دلیل محققان بر روی کاهش عوامل خطر سکته مغزی در چنین افرادی تاکید کرده اند. نگرانی های مشابه نیز در مطالعات قبلی بیان شد. به ویژه برای بیمارانی که عوامل خطر عروقی مانند فشار بالا خون، سطح کلسترول بالا، دیابت، بیماری عروق کرونر قلب، و … را دارند. از آن جا افراد مسن بیشتر از این اختلالت عروقی رنج می برند، بنابراین شیوع سکته مغزی خاموش در افراد مسن بیشتر است.

از این رو محققان به افراد مبتلا به میگرن به طور خاص، پیشنهاد می کنند که با تغییر در شیوه زندگی مثل داشتن فعالیت بدنی و رژیم غذایی مناسب، خطر سکته مغزی را کاهش دهند.