یکی از شایع ترین بیماری های قلبی که متاسفانه سالانه جان افراد زیادی را در سراسر جهان می گیرد سکته قلبی است. این عارضه به دلیل انسداد رگ های خونی منتهی به قلب رخ می دهد. در ادامه این مطلب مجله پیام سلامت ما را همراهی کنید. چرا که قصد دارید امروز شما را با انواع سکته قلبی آشنا کنیم.
انواع سکته قلبی
سندرم حاد کرونری و حملات قلبی
سندرم حاد کرونری (ACS) زمانی رخ می دهد که شریان هایی که خون، اکسیژن و مواد مغذی را حمل می کنند مسدود می شوند. حمله قلبی یک نوع از ACS است. این عارضه زمانی رخ می دهند که قلب به اندازه کافی خون دریافت نمی کند. حمله قلبی به عنوان انفارکتوس قلب یا همان سکته قلبی نیز شناخته می شود.
انواع سکته قلبی عبارتند از:
- انفارکتوس میوکارد با بالا رفتن قطعه ST یا همان (STEMI)
- انفارکتوس میوکارد بدون بالا رفتن قطعه ST یا همان (NSTEMI)
- اسپاسم کرونر یا آنژین ناپایدار
“بخش ST” به الگویی که در الکتروکاردیوگرام (نوار قلب) ظاهر می شود اشاره می کند. نوار قلب در واقع آزمایشی است که برای نمایش ضربان قلب کاربرد دارد. فقط STEMI بخش های بالایی را نشان می دهد. هم حمله قلبی STEMI و هم حمله قلبی NSTEMI می توانند به اندازه ای آسیب وارد کنند که از آن ها به عنوان حمله قلبی یاد کرد.
حمله قلبی کلاسیک و یا جدی STEMI
هنگامی که حرف از حمله قلبی می شود، اغلب افراد به STEMI فکر می کنند. STEMI زمانی اتفاق می افتد که یکی از عروق کرونر به طور کامل مسدود شود و بخش بزرگی از ماهیچه های قلب خون را دریافت نکنند. این عارضه یک حمله قلبی جدی است که می تواند باعث آسیب شدید شود.
علائم و نشانه های STEMI
علامت کلاسیک این نوع سکته درد در مرکز قفسه سینه است. این ناراحتی در قفسه سینه ممکن است به جای درد معمول که در همه جای بدن احساس می شود، شبیه یک فشار احساس شود که فضای قفسه سینه را تنگ کرده است. برخی از افراد مبتلا به STEMI احساس درد در یک یا هر دو سینه یا کمر، گردن یا فک را توصیف می کنند.
علائم دیگر که ممکن است همراه با درد قفسه سینه باشد عبارتند از:
- حالت تهوع
- تنگی نفس
- اضطراب
- سبکی سر
- عرق سرد
در صورت بروز علائم حمله قلبی، بلافاصله به پزشک مراجعه کنید. بیشتر افراد مبتلا به حمله قلبی دو یا چند ساعت بعد از ایجاد عارضه به پزشک مراجعه می کنند. این تأخیر ممکن است موجب آسیب دائمی یا مرگ شود.
حمله قلبی NSTEMI
بر خلاف STEMI، در NSTEMI عروق کرونر آسیب دیده فقط تا حدی مسدود شده اند. حمله NSTEMI هیچ تغییری در بخش ST در الکتروکاردیوگرام نشان نمی دهد. اما آنژیوگرافی عروق کرونری نشان می دهد که تا حدی شریان ها مسدود شده اند. آزمایش خون نیز سطح پروتئین تروپونین را زیاد نشان می دهد. در حالی که معمولا در NSTEMI نسبت به STEMI ضایعات قلبی کمتر است، اما همچنان NSTEMI یک وضعیت جدی است.
حمله قلبی خاموش، یا حمله قلبی بدون انسداد CAS
اسپاسم عروق کرونر به عنوان گرفتگی عروق کرونر، آنژین ناپایدار و یا حمله قلبی خاموش نیز شناخته می شود. علائمی که می تواند نشان دهنده حمله قلبی STEMI باشد، ممکن است با درد عضلانی، سوء هاضمه و غیره اشتباه گرفته شود. این اتفاق زمانی می افتد که یکی از عروق قلب به شدت سست شده و جریان خون در آن متوقف یا به شدت کاهش می یابد. اگر در فردی حمله قلبی خاموش رخ دهد، تنها نتایج تصویربرداری و آزمایش خون می تواند به پزشک این موضوع را اطلاع دهد.
هیچ آسیب دائمی در طول اسپاسم عروق کرونر ایجاد نمی شود. در حالی که حملات قلبی خاموش خیلی جدی نیستند، اما خطر ابتلا به انواع سکته قلبی را افزایش می دهند یا ممکن است آن ها را جدی تر کنند.
درمان انواع سکته قلبی
درمان سریع
اگر پزشک در بیماری مشکوک به حمله قلبی شود، بلافاصله می تواند آن را با روش های زیر درمان کند:
- تجویز آسپرین برای جلوگیری از لخته شدن خون
- تجویز نیتروگلیسیرین برای کاهش درد قفسه سینه و بهبود جریان خون
- اکسیژن درمانی
بعد از اینکه پزشک حمله قلبی را تایید کند، داروها تجویز می شوند. ضمن این که ممکن است در صورت نیاز جراحی نیز توصیه شود.
داروهای تجویزی برای حملات قلبی
حملات قلبی کمتر احتمال دارد که با دارو درمان شوند. اما پزشک از دارو بر اساس وضعیت، عوامل خطر و سلامت کلی بیمار استفاده می کند. این داروها عبارتند از:
- داروهای جلوگیری کننده از لخته شدن خون به منظور حل کردن لخته هایی که انسداد شریان ها را ایجاد کرده اند.
- داروهای فشار خون برای کمک به کاهش بار کاری قلب و کنترل فشار خون
- داروهای رقیق کننده خون برای جلوگیری از لخته شدن خون
- استاتین ها برای کمک به کاهش کلسترول LDL
درمان جراحی برای حملات قلبی شدید
پیوند: شریان مسدود شده ممکن است با پیوند بای پس عروق کرونر درمان شود. در این روش، یک رگ خونی از جای دیگر بدن گرفته می شود و به داخل شریان مسدود شده منتقل یا پیوند زده می شود. با این کار، جریان خون را می توان از انسداد دور کرده و انسداد را دور زد.
استنت: استنت یک لوله کوچک و انعطاف پذیر است که در محل انسداد قرار می گیرد. این ابزار شریان مسدود شده را برای عبور جریان خون باز می کند. با فشار این قطعه پلاک ایجاد شده در عروق به دیواره شریان پرس شده و جریان خون به حالت عادی باز می گردد.
بازیابی پس از حمله قلبی
بهبودی بیمار پس از انواع حمله قلبی به شدت آن و چگونگی درمان بستگی دارد. این عوامل ممکن است باعث شود بیمار از یک هفته تا چند هفته زمان نیاز داشته باشد تا به سطح فعالیت های قبلی خود باز گردد. درمان سریع حمله قلبی به طور موثر آسیب را به حداقل می رساند. اگر از توانبخشی قلبی استقاده شود نیز شانس کسب نتایج بهتر از حمله قلبی بیشتر می شود. توانبخشی قلبی یک برنامه چند هفته ای از تمرینات ورزشی، مشاوره تغذیه ای، آموزش در مورد داروهای قلبی و تغییرات در شیوه زندگی است.
ویزیت های بعد از حمله قلبی
ویزیت های بعدی معمولا یک، سه و شش ماه پس از حمله قلبی انجام می شود. بعد از گذشت یک سال تنها کافی است که به صورت سالانه به پزشک مراجعه کنید. اما مهم است که داروهای تجویزی را طبق دستور پزشک مصرف کرده و به تمام دستورالعمل های دکتر عمل کنید.
احساس اضطراب یا افسردگی نیز ممکن است پس از حمله قلبی افزایش یابد. اگر این احساسات را دارید به طوری که در فعالیت روزانه شما تداخل ایجاد می کند، به پزشک اطلاع دهید. پزشک می تواند اقدامات لازم برای کاهش اضطراب را توصیه کند.
چه چیزی خطر ابتلا به انواع سکته قلبی را افزایش می دهد؟
عوامل خطرساز STEMI و NSTEMI
عوامل خطر برای ابتلا به STEMI و NSTEMI یکسان هستند. این عوامل عبارتند از:
- بالا بودن سطح کلسترول LDL (” کلسترول بد”)
- فشار خون بالا
- چاقی
- بی تحرکی
- سیگار کشیدن
- سن بالا
- دیابت
ضمن این که این خطر با جنسیت نیز در ارتباط است. برای مثال، تا سن ۵۵ سالگی، مردان در معرض خطر ابتلا به حمله قلبی هستند. با این حال، زنان بعد از یائسگی خطرات مشابهی با مردان دارند. همچنین مردان بیشتر در شریان های بزرگتر قلب مشکل دارند. در حالی که زنان اغلب به انسدادهای کوچکتری در قلب دچار می شوند.
عوامل خطرساز اسپاسم عروق کرونر
عوامل فوق می توانند شما را در معرض خطر اسپاسم کرونری نیز قرار دهند. اما داشتن شرایط دیگری نیز می تواند خطر اسپاسم عروق کرونر را افزایش دهد. این شرایط عبارتند از:
- میگرن
- وجود بیش از حد هورمون تیروئید
- بیماری آلرژی مزمن
- سیگار کشیدن
- مصرف بیش از حد الکل
- میزان کم منیزیم
- مصرف داروهای شیمی درمانی
راهنمای جلوگیری از وقوع انواع سکته قلبی
شما می توانید با پیروی از این رفتارها، خطر ابتلای خود به انواع سکته قلبی را کاهش دهید.
- حداقل ۱۵۰ دقیقه (۲٫۵ ساعت) در هفته ورزش شدید یا متوسط مانند پیاده روی سریع و شنا داشته باشید.
- رژیم غذایی مفید برای قلب را رعایت کنید که بر روی میوه ها، سبزیجات، دانه های جامد، پروتئین های ناب (مانند ماهی)، لوبیا، عدس، آجیل و روغن زیتون متمرکز شده است.
- از مصرف زیاد گوشت قرمز، غذاهای فرآوری شده و نوشیدنی های قندی اجتناب کنید.
- سیگار نکشید.
- داروهای خود را به طور مداوم مصرف کنید.
- هر شب ۷ تا ۹ ساعت بخوابید.
- استرس خود را کاهش دهید.
- چک آپ های منظم و آزمایش خون دوره ای بدهید.