انواع کمر درد به همراه نشانه ها و روش های درمان

کمر درد می تواند شدید یا خفیف و یا ثابت و سریع به سراغتان بیاید. اما آن چه که باید در مورد این درد بدانید را می توانید در قالب اطلاعات کاملی تحت موضوعات علل کمر درد، خطرات، درمان و پیشگیری از آن در ادامه این مطلب مجله پیام سلامت مطالعه کنید.

کمر درد یک دلیل مشترک برای مرخصی گرفتن و مراجعه به پزشک در بین افراد است. این مشکل گرچه دردناک است اما معمولا جدی نیست. درد کمر در هر سنی می تواند به سراغ شما بیاید. اما این درد بین سنین ۳۵ تا ۵۵ سالگی شایع است. متخصصان می گویند که کمر درد به استخوان ها، عضلات، رباط های کمر، عملکرد آن ها و ارتباط همه اعضا به هم مرتبط است.

درد در پایین کمر ممکن است به استخوان ستون فقرات کمری، دیسک های بین مهره ها، رباط های اطراف ستون فقرات، نخاع و اعصاب، عضلات پشت کمر، شکم و اندام های داخلی لگن و پوست اطراف منطقه کمر ارتباط داشته باشد. درد در قسمت فوقانی کمر نیز ممکن است به دلیل اختلالات آئورت، تومور در قفسه سینه و التهاب ستون فقرات ایجاد شود.

علت کمر درد

کمر انسان از یک ساختار پیچیده ای از عضلات، لیگامان ها، تاندون ها، دیسک ها و استخوان تشکیل شده است. بخش ستون فقرات ما با پد غضروف مانند به نام دیسک محافظت می شود. وجود مشکل در هر یک از این اجزا می تواند به کمر درد منجر شود. در برخی از موارد کمر درد، علت هرگز مشخص نمی شود. اما علل شایع و اصلی علل این درد به قرار زیر می باشند:

کمر درد به دلیل کشیدکی عضله

شایع ترین علت درد کمر ناشی از فشار بر روی کمر عبارتند از:

  • خستگی عضلات
  • خستگی رباط
  • اسپاسم عضلانی

مواردی که می توانند به کشیدگی کمر یا اسپاسم منجر شوند عبارتند از:

  • بلند کردن اجسام به صورت غیر اصولی
  • بلند کردن اجسام بیش از حد سنگین
  • حرکت ناگهانی بدن بدون حمایت سایر اعضا

کمر درد به دلیل مشکلات ساختاری

مشکلات ساختاری زیر نیز ممکن است به درد کمر منجر شوند:

  • پاره شدن دیسک: مهره ها در ستون فقرات با دیسک محافظت می شوند. اگر دیسک پاره شود فشار بیش از حد بر روی یکی از عصب ها وارد شده در نتیجه درد ایجاد می شود.
  • برآمده شدن دیسک: به همان شیوه که پارگی دیسک درد ایجاد می کند، برآمدگی دیسک نیز می تواند با فشار بر روی اعصاب موجب کمر درد شود.
  • سیاتیک: درد شدید و تیر کشنده که به باسن و پایین پشت ساق پا می زند، ناشی از ورم کردن و یا فتق دیسک بین مهرهای است. در این حالت نیز بر روی عصب فشار وارد می شود.
  • آرتروز (آرتریت مفاصل): بیماران مبتلا به استئوآرتریت معمولا در مفاصل باسن، کمر، زانو و دست مشکل دارند. در برخی از موارد این بیماری می تواند تنگی کانال نخاعی ایجاد کند. تنگی کانال نخاعی واژه ای است که برای توصیف باریک شدن فضای اطراف نخاع به کار برده می شود.
  • انحنای غیرطبیعی ستون فقرات: اگر قوس های ستون فقرات غیر معمول باشد بیمار به احتمال بیشتری دچار کمر درد می شود. به عنوان مثال اسکولیوز، وضعیتی است که در آن قوس های ستون فقرات به یک سمت متمایل می شوند. این انحنا به دلیل تغییر در شکل فیزیکی، فشار زیادی بر روی کمر ایجاد می کند.
  • پوکی استخوان: استخوان، از جمله مهره و خود ستون فقرات، در زمانی که فرد مبتلا به پوکی استخوان می شود شکننده و پر منفذ می شوند. در این حالت شکستگی های فشاری با احتمال بیشتری رخ داده و موجب درد می شوند.

در زیر برخی از علل دیگر کمر درد را ذکر کرده ایم. این علل عبارتند از:

  • سندرم دم اسب: این سندرم در نتیجه ایجاد مجموعه ای از ریشه های عصبی نخاعی پایین تر از طناب نخاعی به وجود می آید. افراد مبتلا به سندرم دم اسب احساس درد مبهم در بالای باسن و قسمت تحتانی کمر دارند. علاوه بر این درد ممکن است بی حسی در کفل، اندام تناسلی و ران نیز وجود داشته باشد. گاهی اوقات اختلال در عملکرد روده و مثانه نیز به وجود می آید.
  • سرطان ستون فقرات: تومور واقع در ستون فقرات ممکن است به عصب فشار وارد کرده و کمر درد ایجاد کند.
  • عفونت ستون فقرات: اگر بیمار علاوه بر درد کمر، تب داشته باشد و منطقه ای از کمرش احساس گرما کند ممکن است عفونت ستون فقرات ایجاد شده باشد.
  • سایر عفونت ها: بیماری التهابی لگن (زن)، عفونت مثانه، یا عفونت های کلیوی نیز ممکن است به کمر درد منجر شوند.
  • اختلالات خواب: کسانی که از یکی از اختلالات خواب رنج می برند نسبت به سایرین بیشتر کمر درد می گیرند.
  • زونا: زونا عفونتی است که می تواند اعصاب را تحت تاثیر قرار داده و بسته به عصبی که تحت فشار است ممکن است به درد کمر منجر شود.
  • تشک بد: اگر تشک به گونه ای باشد که از بخش هایی خاصی از بدن حمایت نکند و نتواند ستون فقرات را در طول خواب صاف نگه دارد، خطر ابتلا به کمر درد افزایش می یابد.

کمر درد به علت فعالیت های روزانه

کمر درد همچنین می تواند در نتیجه برخی از فعالیت های روزمره و یا غلط نشستن یا ایستادن ایجاد شود. مثال ها برای این حالت عبارتند از:

  • خم شدن ناشیانه
  • هل دادن اجسام
  • کشیدن اجسام
  • حمل کردن نادرست اجسام
  • بلند کردن وسایل
  • ایستادن برای مدت طولانی
  • خم شدن برای مدت طولانی
  • چرخاندن نیم تنه بالایی
  • سرفه
  • عطسه
  • تنش عضلانی
  • کشش بیش از حد
  • بردن گردن به جلو در زمان رانندگی یا استفاده از کامپیوتر
  • رانندگی طولانی مدت به خصوص در حالت قوز

عوامل خطر برای ایجاد کمر درد

عامل خطر عواملی هستند که احتمال ابتلا به یک بیماری را افزایش می دهند. به عنوان مثال، چاقی به طور قابل توجهی خطر ابتلا به دیابت نوع ۲ را افزایش می دهد. بنابراین چاقی یک عامل خطر ابتلا به دیابت نوع ۲ است. عوامل زیر با افزایش خطر ابتلا به کمر درد مرتبط هستند:

  • کار ذهنی استرس زا
  • دوران بارداری (زنان باردار بسیار بیشتر به کمر درد مبتلا می شوند)
  • بی تحرکی
  • سن (افراد مسن حساس تر از بزرگسالان جوان و یا کودکان هستند)
  • اضطراب
  • افسردگی
  • جنسیت (کمر درد در زنان نسبت به مردان شایع تر است)
  • چاقی و اضافه وزن
  • سیگار کشیدن
  • ورزش شدید جسمی (به خصوص اگر به درستی انجام نشود)
  • کار شدید جسمی

علائم و نشانه های همراه با کمر درد

علامت چیزی است که بیمار احساس کرده و گزارش می دهد. در حالی که نشانه چیزی است که افراد دیگر به غیر از بیمار مثل پزشک آن ها را می بینند. به عنوان مثال، درد ممکن است علامت باشد در حالی که بثورات پوستی یک نشانه است. علامت اصلی کمر درد، دردی در منطقه ای از کمر است که به شکم، باسن و پاها سرایت می کند. برخی از مشکلات ایجاد شده برای کمر، بسته به عصبی که تحت فشار است خود را در قسمت های دیگر بدن به شکل درد نشان می دهد. در مورد درد کمر، در بیشتر موارد، علائم و نشانه های خود به خود در یک دوره کوتاه از بین می روند.

اگر هر یک از علائم و نشانه های زیر را به همراه درد کمر داشتید، حتما به پزشک مراجعه کنید:

  • کاهش وزن
  • افزایش دمای بدن (تب)
  • التهاب (تورم) در کمر
  • کمر درد مداوم حتی در زمان دراز کشیدن و استراحت کردن
  • درد پایین پاها
  • درد زیر زانو
  • آسیب های ایجاد شده بر اثر ضربه به کمر
  • بی اختیاری ادرار (دفع ناخواسته حتی مقدار بسیار کمی ادرار)
  • اشکال در ادرار کردن (سخت ادرار کردن)
  • بی اختیاری مدفوع (از دست دادن کنترل روده)
  • بی حسی در اطراف ناحیه تناسلی
  • بی حسی اطراف مقعد
  • کرختی اطراف باسن

بر اساس گزارش مرکز خدمات درمانی همگانی بریتانیا (NHS)، گروه های زیر نیز در صورت داشتن کمر درد باید به پزشک مراجعه کنند:

  • افراد کمتر از ۲۰ سال و بیشتر از ۵۵ سال
  • بیمارانی که استروئیدها را برای چند ماه استفاده کرده اند
  • مصرف کنندگان مواد مخدر
  • بیماران مبتلا به سرطان
  • بیمارانی که قبلا سرطان داشته اند
  • بیماران دارای سیستم ایمنی ضعیف
انواع کمر درد به همراه نشانه ها و روش های درمان
انواع کمر درد به همراه نشانه ها و روش های درمان

درمان کمر درد

در اکثر قریب به اتفاق موارد، کمر درد، بدون کمک پزشکی و فقط با مراقبت و درمان های خانگی برطرف می شود. این درد معمولا با مصرف مسکن، یخ درمانی یا کمپرس آب گرم تسکین می یابد. استراحت نیز برای درمان خوب است اما باید چند روز و به صورت متوالی باشد. البته استراحت بیش از حد با ضعیف شدن عضلات کمر می تواند نتیجه معکوس داشته باشد. گاهی نیز استراحت بیش از حد باعث خوب شدن بیمار می شود اما مقدمات کمر درد های آینده را مهیا می کند.

معمولا درد کمر به دو نوع زیر طبقه بندی می شود:

  • حاد: کمر دردی که به طور ناگهانی آغاز می شود و برای جداکثر ۳ ماه ادامه دارد کمر درد حاد نامیده می شود.
  • مزمن: دردی که به تدریج و طی یک دوره طولانی ایجاد شده و بیش از ۳ ماه ادامه دارد. این درد باعث مشکلات طولانی مدت می شود.

درصد قابل توجهی از بیماران مبتلا به درد کمر هر دو حملات گاه به گاه و شدید و درد خفیف تر با پیوستگی کمتر را تجربه می کند. این موضوع باعث می شود تشخیص حاد یا مزمن بودن درد برای پزشک سخت باشد. اگر درمان های خانگی برای این درد جواب ندهد پزشک ممکن است راه های زیر را توصیه کند:

دارو

کمر درد کندی که به خوبی به مسکن پاسخ نمی دهد ممکن است به داروی ضد التهابی غیر استروئیدی نیاز داشته باشد. کدئین یا هیدروکودون نیز ممکن است برای دوره های کوتاه مدت تجویز شوند. بعضی داروهای ضد افسردگی سه حلقه ای، مانند آمی تریپتیلین، نشان داده اند که قادرند علائم کمر درد را کاهش دهند.

فیزیوتراپی

استفاده از گرما، یخ، اولتراسوند و تحریک الکتریکی، و همچنین برخی از تکنیک های آزاد کردن عضلات کمر و بافت نرم ممکن است به کاهش درد کمک کند. درمانگر فیزیکی در این حالت برخی از تمرینات انعطاف پذیری و قدرتی را برای کمر و عضلات شکم به شما معرفی می کند. تشویق بیمار به انجام این تمرینات به طور منظم حتی پس از تسکین درد موجب جلوگیری از عود کردن بیماری می شود.

تزریق کورتیزون

اگر درمان ذکر شده در بالا به اندازه کافی موثر نباشد، یا اگر درد به پاهای بیمار سرایت می کند، کورتیزون ممکن است به فضای اپیدورال (فضای اطراف نخاع) تزریق شود. کورتیزون داروی ضد التهاب است و به کاهش التهاب در اطراف ریشه های عصبی کمک می کند. تزریق بی حسی نیز ممکن است باعث شود درد کمر کمتر شود. بوتاکس (سم بوتولیسم)، بر اساس برخی از مطالعات اولیه، نشان داده است که برای کاهش درد با فلج عضلات رگ به رگ شده اسپاسم را درمان می کند. این تزریق برای حدود ۳ تا ۴ ماه موثر است.

CBT (درمان شناختی رفتاری)

CBT می تواند به بیمار در مدیریت کمر درد مزمن کمک کند. بر اساس این روش بر روی افکار بیمار کار می شود. CBT برای تغییر در افکار مثبت از تکنیک های تمدد اعصاب و همچنین استراتژی های حفظ نگرش مثبت استفاده می کند. مطالعات نشان داده اند که بیماران مبتلا که با CBT درمان شده اند بیشتر تمایل به فعالیت بدنی پیدا کرده اند در نتیجه کمر دردشان با احتمال کمتری عود می کند.

درمان های مکمل

کایروپراکتیک، استئوپاتی، شیاتسو، یوگا و طب سوزنی می تواند به تسکین درد کمر، و همچنین تشویق بیمار به احساس آرامش کمک کند. شیاتسو، یک نوع از ماساژ است که در آن بر روی امتداد خطوط انرژی در بدن فشار وارد می شود.

طب سوزنی نیز متشکل از وارد کردن سوزن به نقاط خاص در بدن است. طب سوزنی می تواند با آزاد کردن آرامبخش طبیعی به نام اندورفین در بدن و تحریک بافت عصبی و عضلانی به درمان کمک کند. یوگا نیز شامل تمرینات خاص و تنفسی است. برخی از حرکات یوگا ممکن است به تقویت عضلات کمر و بهبود وضعیت کمک کند.

روش TENS (تحریک الکتریکی عصب) درمان محبوب برای بیماران مبتلا به کمر درد مزمن است. دستگاه TENS از طریق الکترودهایی که بر روی پوست قرار داده می شود، پالس الکتریکی کوچک را به بدن وارد می کند. کارشناسان معتقدند TENS بدن را برای تولید اندورفین تشویق می کند، و ممکن است سیگنال های ورودی درد کمر به مغز را مسدود کند. مطالعات بر روی TENS نتایج مختلفی ارائه می کند. زنان باردار، افراد مبتلا به صرع، افراد دارای باتری قلب، و بیماران دارای سابقه بیماری قلبی نباید از TENS استفاده کنند.

جراحی

نیاز جراحی برای کمر درد بسیار نادر است. بیمارانی که به فتق دیسک بین مهرهای مبتلا هستند، به خصوص اگر درد و فشار به عصب مداوم است به طوری که این درد به ضعف عضلانی منتهی می شود می توانند از جراحی استفاده کنند. نمونه هایی از اعمال جراحی عبارتند از:

  • فیوژن: در این عمل دو مهره با یک پیوند استخوانی به هم وصل می شوند.
  • دیسک مصنوعی: در این عمل یک دیسک مصنوعی جایگزین کوسن بین دو مهره می شود.
  • دیسککتومی: بخشی از یک دیسک که تحریک کننده عصب شده یا به آن فشار وارد می کند حذف می شود.
  • از بین بردن بخشی از مهره: اگر جوانه نخاع یا اعصاب تحت فشار باشد ممکن است بخش کوچکی از یک مهره طی این عمل برداشته شود.
  • تزریق سلول ها برای بازسازی دیسک های ستون فقرات: دانشمندان دانشگاه دوک در کارولینای شمالی، بیومتریال جدیدی را کشف کرده اند که می تواند یک تقویت کننده سلول های هسته ای دیسک باشد. این روش در از بین بردن درد بیماری های ناشی از دژنراتیو دیسک موثر است.

جلوگیری از کمر درد

مراحل زیر می توانند موجب کاهش خطر ابتلا به کمر درد شوند:

  • ورزش کردن
  • ترک سیگار
  • اصلاح وضعیت بدن در زمان ایستادن
  • کاهش وزن
  • اصلاح وضعیت بدن در زمان نشستن
  • اجتناب از بلند کردن اجسام سنگین
  • اجتناب از انجام حرکات ناگهانی
  • استفاده از کفش استاندارد
  • اصلاح موقعیت بدن در زمان رانندگی
  • استفاده از تشک و تخت استاندارد