اونیکولیز یک اصطلاح پزشکی است و زمانی کاربرد دارد که ناخن از پوست زیر خود (بستر) جدا می شود. این عارضه تقریبا شایع است و علل مختلفی نیز دارد. اونیکولیز، طی چندین ماه شکل می گیرد. در این اختلال ناخن انگشت تمایلی به چسبیدن به بستر خود ندارد. اما هنگامی که ناخن جدید رشد می کند این مشکل برطرف می شود. اگر اونیکولیز در ناخن دست ایجاد شود، بین ۴ تا ۶ ماه طول می کشد که ناخن جدید رشد کرده و علائم کم شود. اما اگر ناخن پا دچار این عارضه شود، طول درمان بین ۸ تا ۱۲ ماه است.
در ادامه این مطلب مجله پیام سلامت در مورد علل، نشانه ها و درمان های خانگی یکی از بیماری های ناخن به نام اونیکولیز صحبت می کنیم.
چه چیزی باعث اونیکولیز می شود؟
از جمله مهمترین علل ایجاد این عارضه در ناخن ها می توان به موارد زیر اشاره کرد:
- صدمه به ناخن
- آلرژی به محصولاتی مانند لاک، مواد کاشت ناخن یا ناخن مصنوعی
- قارچ ناخن یا پسوریازیس
- واکنش به داروهای سیستمیک
- تروما
برخی از متخصصان معتقدند که سلامت ناخن ها می تواند نشانه ای از سلامت کلی بدن باشد. به همین دلیل معمولا ایجاد اختلال در ناخن ها نشان دهنده وجود یک بیماری زمینه ای جدی است. بنابراین گاهی عارضه اونیکولیز نشان دهنده عفونت قارچی یا بیماری تیروئید است. گاهی اوقات نیز کمبود برخی از ویتامین های ضروری و مواد معدنی مانند آهن باعث جدا شدن ناخن از بستر خود می شود.
علائم این اختلال چیست؟
اولین نشانه ای که ایجاد می شود این است که ناخن کم کم از بستر خود جدا می شود و به سمت بالا حرکت می کند. در این مرحله معمولا درد ایجاد می شود. ناخنی که تحت تاثیر این اختلال است، بسته به علت ایجاد بیماری، ممکن است به رنگ های زیر در آید:
- زرد
- سبز
- بنفش
- سفید
- خاکستری
درمان اونیکولیز
تعیین علت اونیکولیز، مهم ترین مرحله است. هنگامی که علت پیدا شود، طرح درمان مشخص خواهد شد. در اولین اقدام توصیه می شود که به هیچ عنوان سعی نکنید ناخن را از جای خود بلند کنید. حتما سعی کنید تا زمانی که ناخن جدید رشد می کند، ناخن قدیمی را نگه دارید.
درمان بیماری زمینه ای
همان طور که در بالا نیز گفتیم، این اختلال ممکن است به دلایل مختلفی ایجاد شود. بنابراین درمان بیماری زمینه ای که موجب شکل گیری این اختلال شده است می تواند در بهبود جدا شدن ناخن از پوست نقش مهمی داشته باشد. بر اساس گزارش محققان (PAPAA) تخمین زده می شود که حداقل ۵۰ درصد از افراد مبتلا به پسوریازیس، چنین مشکلی را بر روی ناخن های خود تجربه می کنند. البته درمان پسوریازیس ناخن بسیار دشوار است. برخی از آزمایشات بالینی گزارش می دهند که کرم های موضعی ویتامین D می تواند به درمان پسوریازیس ناخن کمک کنند. پزشکان همچنین گاهی دارویی به نام کورتیکواستروئید را برای درمان پسوریازیس ناخن تجویز می کنند.
اگر آزمایش خون نشان دهد که بیماری تیروئید یا کمبود ویتامین باعث اونیکولیزشده است، استفاده از دارو یا مکمل خوراکی برای درمان علت زمینه ای اونیکولیز تجویز می شود.
درمان های خانگی
برای درمان این اختلال در خانه بهتر است نکات زیر را رعایت کنید:
- هرگز سعی نکنید که زیر ناخن را تمیز کنید. این کار مشکل را بدتر می کند و ممکن است باعث انتقال عفونت به زیر ناخن شود.
- یک مطالعه نشان می دهد که روغن درخت چای می تواند قارچ و مخمر عفونت زیر ناخن را درمان کند. استفاده از مخلوطی از روغن درخت چای رقیق شده توسط یک روغن حامل، مانند روغن جوجوبا یا روغن نارگیل، ممکن است برای درمان قارچ و عفونت مفید باشد.
- سعی کنید تا جای ممکن ناخن های خود را خشک نگه دارید. خشک و تمیز بودن دست و ناخن باعث می شود عفونت ایجاد نشود.
جلوگیری از اونیکولیز
اگر این عارضه به دلیل حساسیت به مواد زیر ایجاد شده باشد، به راحتی و با اجتناب از قرار گرفتن در معرض این مواد می توان از جدا شدن ناخن از بستر جلوگیری کرد:
- چسب
- اکریلیک
- استون که در مانیکور و پدیکور استفاده می شود
- ناخن مصنوعی
اگر قصد دارید که از ابزاری مانند لاک یا استون استفاده کنید، حتما نوع ضد آلرژی آن را تهیه کنید.
اگر رشد قارچ یا مخمر باعث اونیکولیز شده باشد برای جلوگیری از گسترش عفونت بهتر است مراقبت بیشتری از ناخن ها انجام دهید. در حین حالت و در صورتی که ناخن ها قارچ دارند، می توانید از آنتی بیوتیک های طبیعی زیر استفاده کنید. ضمن این که هرگز نباید دست آلوده را به دهانتان بزنید زیرا ممکن است موجب انتقال قارچ و مخمر به دهانتان شود.
- سرکه و پراکسید هیدروژن
- روغن درخت چای
- جوش شیرین
اگر اونیکولیز در ناخن پاها ایجاد شده است نیز باید نکات زیر را رعایت کنید:
- از جوراب تمیز استفاده کنید.
- پاهایتان را همیشه خشک نگه دارید.
- از کفشی استفاده کنید که تهویه مناسب دارد.
- هر روز پاهای خود را در سرکه سیب رقیق شده با آب بشویید و خشک کنید.