ایجاد تاول و برآمدگی روی سقف دهان عارضه شایعی ای نیست. اما حتما تا به حال چند بار حضور تاول را روی بخش داخلی گونه و کنار لثه های خود تجربه کرده اید. علل بسیاری برای برآمدگی روی سقف دهان وجود دارد که برخی از آن ها جدی و برخی نیز جزئی هستند. در ادامه این مطلب مجله پیام سلامت بیشتر در مورد علل برآمدگی روی سقف دهان و زمانی که باید به پزشک مراجعه کنید صحبت می کنیم.

علل برآمدگی روی سقف دهان

توروس پلاتینوس

توروس پلاتینوس رشد استخوان در وسط کام سفت است که به عنوان سقف دهان نیز شناخته می شود. اندازه این استخوان می تواند متفاوت باشد. خوشبختانه حتی اگر توروس پلاتینوس بزرگ باشد، باز هم نشانه ای از بیماری های زمینه ای نیست. بعضی از افراد از بدو تولد این توده استخوانی را در کام دهان خود دارند. هر چند در بیشتر موارد، بعد از تولد و به مرور زمان روی کام ظاهر می شود.

علائم توروس پلاتینوس عبارتند از:

توده سفت روی سقف دهان
دست اندازی روی سقف دهان که یا صاف و یا ناصاف است
برآمدگی که به آرامی و به مرور زمان رشد می کند
اکثر موارد توروس پلاتینوس به درمان نیاز ندارند. اما اگر توده ناشی از آن بزرگ شود و اجازه ندهد که دندان ها به راحیت رو هم بیایند، می توان با استفاده از جراحی آن را برداشت.

کیست مجرای ناسپالاتین

کیست مجرای ناسپالاتین کیستی است که پشت دو دندان جلو رشد می کند. گاهی اوقات به این کیست، کیست پاپیلای کامی نیز گفته می شود. این کیست ها بدون درد هستند و اغلب نیازی به درمان ندارند. اما اگر آلوده شده و یا باعث تحریک دهان شوند، با جراحی برداشته می شوند.

زخم های دهانی

زخم های دهانی زخم های کوچک قرمز، سفید و یا زردی هستند که می توانند روی سقف دهان، زبان یا داخل لب ها و گونه ها ایجاد شوند. زخم های دهانی مسری نیست و ممکن است هر لحظه تشکیل شوند. سایر علائم زخم های دهانی عبارتند از:

  • درد
  • مشکل در بلعیدن
  • گلو درد

در طی ۵ تا ۱۰ روز، زخم های دهانی خود به خود از بین می روند. اگر دچار زخم دردناکی شده اید، می توانید با استفاده از یک داروی بی حس کننده موضعی مانند بنزوکائین (Orabase)، دهان خود را بی حس کنید.

تبخال

تبخال تاوی های پر شده با مایع هستند که معمولا روی لب ها ایجاد می شوند اما گاهی نیز روی سقف دهان شاهد این تاول ها هستیم. تبخال توسط ویروس هرپس سیمپلکس ایجاد می شود و همیشه همراه با نشانه نیست.

سایر علائم تبخال عبارتند از:

  • تاول های دردناک که اغلب به صورت گروهی ظاهر می شوند.
  • سوزش یا خارش پوست قبل از ظهور تاول
  • تاول هایی که بعد از پاره شده از خود پوسته به جا می گذارند
  • تاول های پاره شده ای که مانند زخم به نظر می رسند.

تبخال در عرض ۱۰ روز خود به خود از بین می رود. اما در طی این ۱۰ روز بسیار مسری است. برخی از داروهای تجویزی مانند والاسیکلوویر (Valtrex) می توانند زمان بهبودی را کوتاه کنند.

مروارید اپستین

مروارید اپستین کیست های سفید مایل به زردی هستند که نوزادان روی لثه ها و سقف دهانشان آن ها را تجربه می کنند. طبق گفته متخصصان بیمارستان کودکان نیکلاس، این ضایعات بسیار شایع هستند و از هر ۵ نوزاد روی ۴ نوزاد اتفاق می افتد. والدین معمولا آن ها را با دندان اشتباه می گیرند. مروارید اپستین بی ضرر است و معمولا چند هفته پس از تولد از بین می رود.

موکوسل

موکوسل های دهانی کیست های مخاطی هستند که می توانند روی سقف دهان ایجاد شوند. این کیست ها معمولا هنگامی ایجاد می شوند که یک آسیب جزئی، غده بزاقی را تحریک می کند و موجب تجمع خلط می شود.

علائم موکوسل شامل توده هایی است که عبارتند از:

  • گرد، گنبدی شکل و پر شده از مایعات هستند.
  • شفاف، بلوطی یا قرمز هستند.
  • به تنهایی و یا به صورت گروهی تشکیل می شوند.
  • سفید، زبر و پوسته پوسته هستند.
  • بدون دردند.

پاپیلومای سنگفرشی

زگیل سنگفرشی دهان توده غیر سرطانی ناشی از ویروس پاپیلومای انسانی (HPV) می باشد. این زگیل ها می توانند بر روی سقف دهان یا جاهای دیگر دهان شکل بگیرند. علائم این نوع زگیل شامل توده ای است که ویژگی های زیر را دارد:

  • بدون درد است
  • به آرامی رشد می کند
  • به نظر شبیه گل کلم می رسد
  • سفید یا صورتی است

زگیل های سنگفرشی دهان در اکثر موارد نیاز به درمان ندارند. اما در صورتی که مشکلی ایجاد کنند، می توان از طریق جراحی آن ها را برداشت.

برآمدگی روی سقف دهان
برآمدگی روی سقف دهان

جراحات

بافت سقف دهان شما به صدماتی مانند سوختگی، بریدگی و تحریک شدن، حساس و آسیب پذیر است. سوزش شدید می تواند یک تاول پر از مایع روی سقف دهان ایجاد کند. زخم و یا سوراخ شدن کام نیز می تواند موجب احساس یک برآمدگی روی سقف دهان شود. علاوه بر این، تحریک شدن کام با پروتزهای دندانی یا سایر ابزارهای دندانپزشکی، می تواند باعث ایجاد یک توده از بافت اسکار شود که به آن فیبرومای دهانی گفته می شود.

سایر نشانه ها عبارتند از:

  • درد
  • خونریزی یا پاره شدن بافت
  • احساس سوزش
  • جای سوختگی یا لکه های قرمز
  • کبودی
  • توده ای صاف از بافت اسکار که می تواند زیر پروتز مسطح باشد

جراحات جزئی در عرض چند روز از بین می روند. شستشو دهان با آب نمک گرم و یا پراکسید هیدروژن رقیق شده می تواند به روند بهبودی سرعت بخشیده و از ایجاد عفونت جلوگیری کند.

Hyperdontia

Hyperdontia به معنی رشد بیش از حد دندان در دهان است. در این عارضه، بیشتر دندان های اضافی، روی سقف دهان وپشت دندان های طبیعی رشد می کنند. بنابراین گاهی برآمدگی روی سقف دهان همان دندان های اضافه است که می خواهند پشت دندان هایتان رشد کنند.

سایر علائم hyperdontia عبارتند از:

  • درد صورت
  • سردرد
  • درد فک

Hyperdontia را می توان در تصویر برداری اشعه X تشخیص داد. این دندان ها را می توان به سادگی بعد از بیرون آمدن کشید.

سرطان دهان

سرطان دهان به سرطانی اشاره دارد که در دهان یا لب ها ایجاد می شود. گاهی توده سرطانی می تواند در غدد بزاقی روی سقف دهان رشد کند. علائم سرطان دهان عبارتند از:

  • رشد توده و یا گوشت اضافه و یا ضخیم شدن پوست دهان
  • دردی که درمان نمی شود
  • زخمی که خونریزی دارد
  • درد یا سفتی فک
  • گلو درد
  • لکه های قرمز یا سفید
  • مشکل یا درد هنگام جویدن یا بلعیدن

درمان سرطان دهان بستگی به محل و مرحله سرطان دارد. استفاده از تنباکو خطر ابتلا به سرطان دهان را افزایش می دهد. اگر سیگار می کشید و متوجه یک جوش در نقطه ای از دهان خود شده اید، بهتر است که به پزشک مراجعه کنید. اگر در معرض خطر ابتلا به سرطان دهان و دندان هستید، بهتر است علائم هشدار دهنده ی اولیه این نوع سرطان را بدانید.

[quote font_size=”18″ color=”#37a02b”]

پیشنهاد می کنیم برای اطلاعات بیشتر، این مطالب را نیز بخوانید:

۱۰ کاربرد مختلف دهانشویه لیسترین برای درمان و حل مشکلات مختلف

روش تهیه دهانشویه میخک در خانه و به کمک چند ماده طبیعی

هالیتوزیس (بوی بد دهان) ؛ علل، نشانه ها و روش ها پزشکی و خانگی درمان آن

علت ایجاد تاول خونی در دهان و روی زبان چیست و چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد؟

[/quote]

چه زمانی به خاطر برآمدگی روی سقف دهان باید به پزشک مراجعه کنیم؟

در بسیاری از موارد، برآمدگی روی سقف دهان عامل نگران کننده ای نیست. با این وجود، اگر متوجه موارد زیر شده اید، با پزشک تماس بگیرید:

  • بیش از چند روز است که در معرض درد هستید.
  • ناراحتی دارید که نمی توانید آن را بهبود دهید.
  • سوختگی جدی روی سقف دهان دارید.
  • برای جویدن و بلعیدن دچار مشکل هستید.
  • اندازه یا ظاهر برآمدگی روی سقف دهان شما تغییر کرده است.
  • دهانتان بوی بد می دهد.
  • دندان مصنوعی یا سایر ابزارهای دندانپزشکی به درستی در دهانتان نصب نشده اند.
  • توده جدیدی در دهان دارید که بعد از چند هفته از بین نرفته است.
  • دچار مشکل تنفسی هستید.

منابع:

  1. Key Statistics for Oral Cavity and Oropharyngeal Cancers
  2. Squamous papilloma of the hard palate
  3. Torus Palatinus
  4. Oral irritated fibroma
  5. Mouth cancer
  6. Squamous cell papilloma
  7. Extensive nasopalatine cyst with nasal involvementQuisto nasopalatino extenso com envolvimento nasal
  8. Nasopalatine canal cyst: Often missed