برادی کینین

آیا می دانید که فشار خون بالا یکی از اولین اختلالات پزشکی ثبت شده است؟ این بیماری در طول قرن ها توانسته است سلامت میلیون ها انسان را تحت تاثیر قرار دهد. امروزه نیز فشار خون بالا یکی از علل اصلی مرگ و میر مرتبط با مشکلات قلبی است. مولکول های زیادی از جمله یکی از اعضای خانواده کینین پپتیدهای به نام برادی کینین در تنظیم فشار خون نقش دارند.

برادی کینین یک هورمون زیستی فعال است که در انواع فرآیندهای فیزیولوژیکی دخیل است. این مولکول به عنوان یک وازودیلاتور قوی و سیستمیک عمل می کند. این به این معنی است که نقش مهمی در کنترل فشار خون دارد. فراتر از آن، این پپتید برای جلوگیری از عدم تعادل الکترولیتی در بدن مفید است و پاسخ التهابی طبیعی بدن را تحریک می کند.

اما وجود برادی کینین در بدن نیز می تواند مشکل ساز باشد و منجر به افت فشار خون، سرفه های خشک و حتی آنژیوادم شود. درک دقیق مکانیسم عمل این پپتید قدرتمند دشورا است. اما امیدوارم با مطالعه این مقاله مجله پیام سلامت درک بهتری از نقش برادی کینین در بدن و عوارض جانبی احتمالی آن به دست آورید.

برادی کینین چیست و چگونه عمل می کند؟

برادیکینین یک ترکیب ارگانیک است که سبب باز شدن (یا انقباض) سلول های خونی می شود. این ماده یک پپتید است. این به این معنی است که از اسیدهای آمینه ای تشکیل شده است که با هم مرتبط هستند.

برادیکینین یک وازودیلاتور است که عروق خونی را گشاد می کند. وازودیلاتورها با آرام کردن سلول های عضلانی صاف که در دیواره های رگ های خونی وجود دارند، عمل گشاد کردن عروق را انجام می دهند. وازودیلاتورها با جلوگیری از انقباض عضلات و ایجاد محدودیت در دیواره رگ ها اجازه می دهند خون به راحتی در رگ ها جریان داشته باشد. گشاد شدن عروق باعث می شود که قلب به درستی به وظیفه خود عمل کند و برای پمپ کردن خون کار سختی پیش روی نداشته باشد. بنابراین به این ترتیب فشار خون کم میشود.

به بیان ساده تر برادی کینین اجازه می دهد تا سلول های عضلانی صاف بزرگتر شوند و جریان خون بیشتر و فشار خون کمتر شود.

یک کلاس از داروها که به نام مهارکننده های ACE شناخته می شوند، برای کاهش فشار خون، تخریب برادی کینین را مهار می کنند. مهار کننده های ACE از جمله داروهای تجویزی ضد فشار خون هستند و اولین انتخاب در طب سنتی برای درمان بیماری های قلبی عروقی، نارسایی مزمن قلبی، آریتمی و برخی از دیگر بیماری ها است.

ACE (آنزیم تبدیل آنژیوتانسین) به سرعت پپتید را تخریب می کند. این دارو بیش از ۹۵ درصد از برادی کینین موجود در بدن را وارد گردش خون می کند. به همین دلیل است که از مهار کننده ACE برای بهبود سلامت قلب و عروق استفاده می شود.

مزایا و عوارض جانبی برادی کینین

مزایا

کاهش فشار خون

برادیکینین یک وازودیلاتور است. این بدین معنی است که با آرام کردن سلول های عضلانی صاف در دیواره های قلب، برای کاهش علائم فشار خون بالا کاربرد دارد. به همین دلیل، وجود این ماده در خون برای تنظیم فشار خون بسیار مهم است. تحقیقات نشان داده اند که سیستم کالیریکین کینین از پپتیدهایی مانند برادیکینین تشکیل شده است که فعالیت های متعدد فیزیولوژیک را که در تنظیم فشار خون دخیل هستند، اعمال می کند.

تنظیم تعادل آب در بدن

سیستم برادیکینین در مدولاسیون سیستم عصبی انسدادی رنین، آنژیوتانسین دخیل است. این سیستم یک گروه از هورمون هایی است که با هم برای تنظیم فشار خون همکاری می کنند. برادی کینین همچنین می تواند مجراهای پروستاگلاندین، پروستات سیکلین و نیتریک اکسید را که توانایی تنظیم مقادیر آب و سدیم موجود در کلیه و قلب را دارند، مدولا کند. این دارو به طور مستقیم به مهار کردن کلرید سدیم و جذب آب کمک می کند و از توانایی کلیه ها برای پاسخ به افزایش مصرف نمک در رژیم غذایی حمایت می کند. به این ترتیب این پپتید به تنظیم تعادل آب و الکترولیت ها در بدن کمک می کند.

پشتیبانی از پاسخ التهابی بدن

برادی کینین علاوه بر نقشی که در کاهش فشار خون دارد باعث آزاد شدن واسطه های التهابی نیز می شود. کینین ها برای آزاد سازی سیتوکین ها مورد نیاز هستند. سیتوکین ها به مبارزه با عفونت ها کمک کرده و تأثیر مثبتی بر روی سیستم ایمنی بدن دارند. سیتوکین ها بر روی سلول های سیستم ایمنی بدن تأثیر می گذارند و با تنظیم پاسخ طبیعی بدن به بیماری ها و عفونت ها، از تشدید بیماری جلوگیری می کنند. بنابراین ما برای حفظ عملکرد مناسب سیستم ایمنی بدنمان، به تولید مطلوب این پروتئین نیاز داریم.

عوارض جانبی

سرفه خشک

برخی از بیمارانی که داروهای مهار کننده ACE استفاده می کنند ممکن است سرفه های خشک داشته باشند که علت آن افزایش سطح برادی کینین در بدن است.

آنژیوادما

در موارد شدید، افزایش این ماده در بدن می تواند منجر به آنژیوادم شود. آنژیوادما وضعیتی است که با تورم سریع مسیرهای تنفسی خود را نشان می دهد. در بعضی موارد این بیماری ممکن است باعث تورم زبان و لب ها نیز شود. آنژیوادما نادر است و تنها در بدن ۰٫۱ تا ۰٫۲ درصد از مصرف کنندگان مهار کننده ACE، رخ می دهد. این وضعیت، به علت انباشت برادی کینین و مایع، موجب تورم و انسداد می شود. افزایش برادیکینین موجب فعال شدن بیش از حد گیرنده های B2 برادیکینین می شود و به این ترتیب نفوذ پذیری بافت و ادم را افزایش می دهد.

افت فشار خون

همان طور که گفتیم این پپتید به عنوان یک وازودیلاتور عمل می کند و برای کاهش فشار خون مفید است. اما وجود پپتید زیاد در بدن می تواند منجر به افت فشار خون شود. برای بعضی از افرادی که از مهار کننده ACE استفاده می کنند، برادی کینین افزایش یافته باعث سرگیجه یا سبکی سر می شود. گاهی نیز ممکن است منجر به کاهش سطح فشار خون شود.

افزایش خطر ابتلا به سرطان

بر اساس یافته های یک مطالعه منتشر شده در BMJ، استفاده از مهارکننده های ACE با افزایش خطر ابتلا به سرطان ریه همراه بوده و این ارتباط در افرادی که بیش از ۵ سال از مهار کننده های ACE استفاده می کنند، قوی تر است. به گفته محققان، گزارش ها نشان می دهد که انباشت برادیکینین در ریه ممکن است موجب افزایش شانس ابتلا به سرطان ریه شود. علاوه بر این، مهار کننده های ACE منجر به انباشت ماده P می شود که در بافت سرطانی ریه مشاهده شده و ممکن است با تکثیر و آنژیوژنز تومور (ایجاد عروق خونی جدید) ارتباط داشته باشد.

برادی کینین
برادی کینین

کدام سلول ها عمل تولید برادیکینین را انجام می دهند؟

برادیکینین توسط سیستم کالیریکین کینین تولید می شود. کالیریکین ها آنزیم های پروتئیناز هستند که کینین های وازواکتیو را آزاد می کنند. دو کالیریکین که کینینوژن ها را به برادی کینین تبدیل می کنند، کالیریکین پلاسما و کالیریکین غده ای می باشند.

این پپتید در خون تولید می شود و اثرات قوی، اما کوتاه مدتی بر روی نفوذ پذیری مویرگ ها و انقباض رگ های خونی دارد. برادی کینین همچنین از سلول های ماست در بافت های آسیب دیده به عنوان یک سیگنال برای ایجاد درد در طول حملات آسم استفاده می کند. این ماده نقش مهمی در پاسخ التهابی طبیعی بدن و تحریک گیرنده درد دارد و حتی می تواند به عنوان یک وازودیلاتور در دیوراه دستگاه گوارش آزاد شود.

هیستامین و برادیکینین

هیستامین و برادی کینین هر دو عوامل فعالی هستند که می توانند حملات تورمی ناشی از آنژیوادم و عوارض عروقی را ایجاد کنند. اقدامات هیستامین شبیه به برادیکینین است، چرا که هر دو مسئول تحریک التهاب طبیعی و پاسخ سیستم ایمنی در بدن بدن هستند.

هیستامین اصلی ترین عامل در ایجاد واکنش های آلرژیک است. این ترکیب توسط سلول های بدن و در پاسخ به آسیب یا آلرژی منتشر می شود. این واکنش التهابی باعث انقباض عضلات صاف و انقباض مویرگ ها می شود. گیرنده های هیستامین باعث ایجاد اختلال در سیستم عروق کرونر و افزایش نفوذ پذیری مویرگی می شود. این اقدام می تواند منجر به افزایش جریان خون و تورم بافت شود.

روش های کنترل سطح برادیکینین در بدن

مهارکننده های طبیعی زیادی برای کنترل سطح برادیکینین در بدن وجود دارد. این مهار کننده ها برای سرکوب تورمی که این پپتید در جریان خون و بافت ایجاد می کند، مفیدند. در ادامه به برخی از مهمترین مهار کننده های برادیکینین اشاره می کنیم.

بروملین

برملائین آنزیمی است که از ساقه یا هسته آناناس استخراج می شود. این آنزیم به دیلل اثرات ضد التهابی و ضد تورمی که دارد بسیار ارزشمند است. برملائین دارای خواص ضد درد نیز می باشد. اعتقاد بر این است که این آنزیم اثر مستقیمی بر روی برادی کینین و دیگر عاملین درد دارد.

آلوئه

محققان دریافتند که آلوئه حاوی ماده ای است که ممکن است بتواند برادیکینین را از بین ببرد و اثرات آن را مهار کند. این روند ممکن است بتواند خواص ضد التهابی آلوئه ورا را توضیح دهد.

پلی فنل ها

دانشمندان متوجه شده اند که پلی فنول ها با برادی کینین ارتباط برقرار می کنند. پلی فنول ها ترکیباتی هستند که می توان در شکلات تلخ، شراب قرمز، زغال اخته و اسفناج آن ها را یافت. مطالعات نشان داده اند که مولکول های پلی فنول بر روی ساختار پپتیدها تاثیر گذاشته و ممکن است فعالیت آن را مهار کنند.

منابع:

  1. Direct regulation of ENaC by bradykinin in the distal nephron. Implications for renal sodium handling
  2. The kinin system – bradykinin: biological effects and clinical implications. Multiple role of the kinin system – bradykinin
  3. Hypertension and the bradykinin system
  4. Angiotensin converting enzyme inhibitors and risk of lung cancer: population based cohort study
  5. Bradykinin
  6. Bradykinin: Inflammatory Product of the Coagulation System
  7. Pharmacological attribute of Aloe vera: Revalidation through experimental and clinical studies
  8. ?Is the C-terminal region of bradykinin the binding site of polyphenols